Myriam Dumortier en Maarten Hens

1. Natuurverkenning 2030:Naar een oplossingsgerichte beleidsondersteuningInstituut voor Natuur- en Bosonderzoek Myriam Dumortier en Maarten Hens

2. Doel • Van probleemgerichte naar oplossingsgerichte benadering • Complexe samenleving, snelle veranderingen • Opties voor het nastreven van Europese doelen inzake natuur? • Impact van keuzes vandaag op natuur in 2030 • Natuur- en bosbeleid • Landbouwbeleid, ruimtelijk beleid • Milieubeleid, waterbeleid • Impact van ontwikkelingen op natuur in 2030 • Sociaal-economische ontwikkeling: demografie, energieprijzen, economie • Klimaatverandering

3. Doel • Voor wie? • Vlaams beleidsdomein leefmilieu, natuur en energie • Andere Vlaamse beleidsdomeinen, andere beleidsniveaus • Bedrijven, organisaties en burgers • Waarom? • Wetenschappelijke onderbouwing van keuzes • Stimuleert het langetermijndenken • Draagt bij in het streven naar duurzame ontwikkeling

4. Stappenplan • Conceptuele fase • Overleg met klant • Verkenning literatuur, mogelijke partners • Definiëring scenario’s • Voorbereidende fase • Ontwikkeling maatregelenpakket per scenario • Opstart samenwerkingsverbanden • Selectie databronnen en voorbereiding rekenmodellen • Uitvoerende fase • Berekeningen, rapportering en kwaliteitscontrole • Officiële voorstelling op 11 december 2009 • Evaluatiefase, communicatiefase 2006 0,5 vte 2007 Dec 2007 2008 7 vte 2009 Dec 2009

5. 2006-2007 Conceptuele fase • Scenario’s • Beleidsscenario’s • Maatregelenpakketten • Realistische politieke context • Scenario’s bij gelijke kosten • Bestaande instrumenten • Ruimtelijke benadering

6. December 2007 Conceptuele fase • Scenario’s: concept

7. December 2007 2005 referentie verweven scheiden 2030

8. 2008 Voorbereidende fase • Participatieve definiëring van maatregelenpakket per scenario • Departement Leefmilieu, Natuur en Energie • Agentschap voor Natuur en Bos • Vlaamse Landmaatschappij • Departement Landbouw en Visserij • Financiële gelijkschakeling van de scenario’s

9. 2008 Voorbereidende fase Samenwerkingsverbanden met partners, wie? • Vlaams niveau • Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) • Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek (VITO) • Departement Landbouw en Visserij, afdeling monitoring en studie • Federaal niveau • Federaal Planbureau • Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) • Universiteiten • Katholieke Universiteit Leuven • Universiteit Gent • Vrije Universiteit Brussel • Internationaal • Alterra (Nederland)

10. 2008 Voorbereidende fase Samenwerkingsverbanden met partners, hoe? • Complementaire taakstelling • Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) • Departement Landbouw en Visserij, afdeling monitoring en studie • Federaal Planbureau • Opdracht modelontwikkeling • VITO: RuimteModel Vlaanderen • Opdracht berekening • KMI en KULeuven: neerschalen internationale klimaatscenario’s • Universiteit Gent: berekening atmosferische deposities • Vrije Universiteit Brussel: hydrologische berekeningen • Aankoop gebruiksrecht model • Alterra (Nederland): soortenmodel Larch

11. 2008 Voorbereidende fase

12. 2009 RuimteModel Vlaanderen

13. 2009 Uitvoerende fase Milieuzorg landbouw en kansen voor veldleeuwerik Organisatie landgebruik en afstand van wonen tot groen Voorbeelden Temperatuur en kansen voor vogels

14. 2009 • Uitvoerende fase: omgeving Resultaten: temperatuur en kansen voor vogels Temperatuur

15. 2009 • Uitvoerende fase: referentie of Europa? Resultaten: milieuzorg landbouw en kansen voor veldleeuwerik meer milieuzorg Oppervlakte leefgebied referentie

16. 2009 • Uitvoerende fase: referentie, scheiden of verweven? Resultaten: landgebruik en aanbod natuur rond bewoning verweven referentie scheiden verweven referentie scheiden Oppervlakte natuur rond bewoning Verdichting bebouwing referentie

17. 11 december 2009 Officiële voorstelling • Natuurverkenning 2030: online en in boekhandel • 12 wetenschappelijke rapporten: online • Interactieve webtool

18. Evaluatiefase • Basis voor meer toekomstverkenningen • Natuursimulator • Aaneenschakeling rekenmodellen: langetermijnimpact van een veranderende omgeving op natuur • Bruikbaar voor nieuwe vraagstellingen van wetenschap en beleid • Bruikbaar voor de optimalisatie van het beleid • Planning bosuitbreiding en natuurontwikkeling • Ruimtelijke ordening • Stroomgebiedbeheer • Nieuwe samenwerkingsverbanden

19. Evaluatiefase • Obstakels • Weerstand van exacte wetenschappers tegenover toekomstverkenningen • Onwennigheid beleid bij abstract denken • Beschikbaarheid van financiële gegevens • Beschikbaarheid van overige gegevens • Beschikbaarheid van modellen

20. Evaluatiefase • Originaliteit • Samenwerkingsverband binnen beleidsdomein, tussen beleidsdomeinen, tussen beleidsniveaus en met de wetenschappelijke wereld • Scenario’s bij gelijke kosten • Integratie van ecologische, economische en demografische cijfers • Ruimtelijke benadering

21. Contactpersonen • Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek • myriam.dumortier@inbo.be (coördinatie) • luc.debruyn@inbo.be (soorten planten en dieren) • maarten.hens@inbo.be (landbouw, milieukwaliteit) • johan.peymen@inbo.be (landgebruik) • anik.schneiders@inbo.be (waterlopen) • toon.vandaele@inbo.be (waterhuishouding) • wouter.vanreeth@inbo.be (financiële gegevens)

22. ?