Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi

1. Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi Bodrum Ticaret Odası 17 Ağustos 2010

2. Mevcut Durum • Bölgede ihracata yönelik özel ve ticari yat imalatı 70’li yılların başında başlamıştır. • Çeyrek asır sonra, 2000’li yıllarda bölgenin SİT alanı ilan edilmesiyle bir çok yapısal kısıtlama getirilmiştir. • Bu durum planlama eksikliklerine ve çarpık yapılaşmaya neden olmuştur. Bodrum Ticaret Odası

3. Mevcut Durum Özellikle küçük ve orta ölçekte üretim yapan aile şirketi yapısındaki işletmelerde, ahşap ustalığı ile ön plana çıkan ve usta çırak ilişkisi ile geçmişten gelen bir yapı tekniği kullanılmaktadır. Geleneksel yöntemler günümüz teknolojisi ile entegre edilerek üretim yapılmakta. Bodrum Ticaret Odası

4. Sektör Bilgisi Bodrum Ticaret Odası

5. Bodrum Yat İmalatı Sektörünün Sorunları • Yasa ve Mevzuat – Yat üreticileri AB kriterleri ve Denizcilik Müsteşarlığının “Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” e uygun olarak işletme izinleri almak zorundadırlar. • 13.02.2011 tarihine kadar kısmı işletme izin belgesi • 13.02.2012 tarihine kadar işletme izin belgesi • Üretim Faktörleri – Bölge ve imalathaneler plansız gelişmiştir • Denize ulaşım kısıtlı • Alt ve üst yapı eksiklikleri mevcut • Çalışma koşulları iş sağlığı ve güvenliği şartlarına uygun değildir • Yangınlara karşı güvenlik önlemleri yoktur • Yan sanayi yeterince gelişmemiş • Ar-ge çalışmaları yürütülmediği için sektörün rekabet gücü risk altındadır • Ara eleman sıkıntısı mevcuttur • İşletmeler aile şirketleridir – kurumsallaşma kısıtlıdır Bodrum Ticaret Odası

6. İçmeler, BODRUM Viareggio , İTALYA Bodrum Ticaret Odası

7. Bodrum Ticaret Odası

8. Bodrum Ticaret Odası

9. Bodrum Ticaret Odası

10. İçmeler ve Tavşanburnu Son Durum • Bodrum 1/1000 imar planları Muğla Koruma Kurulunda, onay beklenmektedir. • İçmeler Mevkii Doğal Sit İrdeleme Çalışmaları devam etmektedir. (2.ci derece SİT) • Tavşanburnu SİT durumu henüz netleşmediği için “İçmeler Mevkii Yat İmalatı Turizm Alanları” plan kararına Tavşanburnu alınmamıştır. (1.ci derece SİT) • Yalı Beldesi 1/5000 ve 1/1000 planlarının yapılması için bakanlıktan onay alınmıştır. İhale planlama evrakları hazırlanmaktadır. Bodrum Ticaret Odası

11. Dünyadan Kesitler • Çin şimdiden 30 metre üstü super yat imalatçıları arasında ilk 10’a girmiştir. • Çin yat pazarı 2005 yılında hız kazanarak önümüzdeki 10 yılda 103 milyar Dolar’a ulaşması beklenmektedir. Bodrum Ticaret Odası Çin - Shanghai

12. Dünyadan Kesitler İnşa edilen Yat ve Gezi Kasabası • Yat İnşa Merkezi – 7 km2 • Yat İnşa • Yat Araştırma ve Eğitim Enstitüsü • Yat Teknoloji ve Ürün Test Merkezi • Yat Aksesuarları Ticaret Merkezi – 4.3 km2 • Turizm – 18.5 km2 Bodrum Ticaret Odası Çin - Zhuai

13. Dünyadan Kesitler Bodrum Ticaret Odası P O R T O M O N T E N E G R O

14. Dünyadan Kesitler Bodrum Ticaret Odası Bay of Kotor’s Bijela shipyard - Karadağ

15. Dünyadan Kesitler Bodrum Ticaret Odası Bay of Kotor’s Bijela shipyard - Karadağ

16. Türkiye İle Sektörde Söz Sahibi Ülkelerin Karşılaştırılması (ICOMIA istatistikleri) TÜRK YAT VE TEKNE ENDÜSTRİSİ RAPORU-2010

17. Ülkeler Bazında Yat İnşa Verileri Bodrum Ticaret Odası *Uluslar arası Denizcilik Endüstrisi Dernekleri Verileri (ICOMIA)

18. Bakım Onarım Deniz Turizmi Turizm girdilerinde 25% paya sahiptir. • Akdeniz çanağında mevcut 850,000 civarı yat bulunmaktadır. • Türkiye’nin yat kapasitesi karada ve denizde yaklaşık 13,000 yat • Bodrum – Antalya rotasında yat bağlama kapasitesi 8060’dir* (Bodrum İşletme ve Yatırım Belgeli Yat Limanları kapasitesi1644) • Önümüzdeki 10 yıl içerisine en çok büyüyecek sektörlerden birisi  Hedef: 60- 70 bin yat. • Mevcut Yerel Kapasite* • Yat İşletme Sayısı: 290 • Günlük Gezi • Kooperatif Sayısı: 9 • Kooperatiflere Bağlı Tekne Sayısı: 173 Yılda 32 milyon kişi yat veya gezinti teknelerinden yararlanmaktadır. Bodrum Ticaret Odası *Deniz Ticaret Odası – 2008 Deniz Sektörü Raporu *Deniz Ticaret Odası Bodrum Şubesi Verileri

19. Dünyadaki Gelişmeler • Dünyada hükümetler ve yerel yönetimler yat imalatına büyük destek vermektedir. Devletin katkısı olmadan dünya ile rekabet etmek mümkün değildir. • Yat imalatı pazarı büyümektedir. • Pazara yeni ve güçlü rakipler girmektedir. • Türkiye’den daha ucuz iş gücü olan ülkeler pazara girmektedir. • Sektör’de inovasyon ve araştırma geliştirme konusunda yatırımlar yapılmaktadır. • Standart ve sertifikasyon ile mevcut ülkeler pazarlarını korumaya çalışmaktadır. AB ve ABD gibi pazarlara giriş zorlaşmaktadır. Bodrum Ticaret Odası

20. Bodrum Yat İmalatı için İş Kümesi • “Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi için Yol Haritası” faaliyetlerine Mart 2007’de başlayarak 2009 yılının Mart ayında tamamlanan T.C.Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yürütülen “Ulusal Kümelenme Politikasının Geliştirilmesi Projesi” kapsamında hazırlanmıştır. • Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi için Yol Haritası hazırlanan 10 yol haritasından biridir. Bodrum Ticaret Odası

21. KÜME VE ÇEVRESİ İşletme dışı etkenler firmaların başarılarını direk olarak etkilemektedir. Kamu Kur. ÜRETİM FAKTÖRLERİ PAZAR Firmalar Finans Kur. Yat İmalat Kümesi BELİRLİ TEDARİKÇİLER BİLİNÇLİ MÜŞTERİ Araş. Kur. YASA VE MEVZUAT SOSYAL SERMAYE Bilim ve Teknik Ar Ge ULAŞIM VE İLETİŞİM ALTYAPISI Bodrum Ticaret Odası

22. Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi Yol Haritası Vizyon Akdeniz Yat İmalatı ve Deniz Turizminde Cazibe Merkezi Olmak Ana Strateji Üstün Nitelikli Müşteri İhtiyaçlarına Göre Düzenlenmiş Yat, Yat Hizmetleri ve Turistik Teknelerde Akdeniz’de Lider Olmak Yat İmalatı Yan Sanayi Mavi Yolculuk Liman ve Marinalar Bodrum Ticaret Odası

23. YAPILANLAR: Zeminin Hazırlanması • Haziran 2009 - Sektör temsilcileri ile 1 ayda 6 toplantı gerçekleştirilerek kümelenme ve Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi için Yol Haritası anlatılarak bir farkındalık yaratıldı. • İşbirliği yapılacak kurumları tespit ettik. • 23 Haziran 2009 tarihinde yaklaşık 70 kamu, sivil toplum ve özel sektör temsilcisi bir araya gelerek Küme Danışma Kurulu kuruldu. Danışma Kurulu %60 Kamu, akademik ve sivil toplum kurumlarından, %40 özel sektör temsilcilerinden oluşmaktadır. • 1 Ekim 2009 tarihinde ilk Danışma Kurulu Toplantısı gerçekleştirilerek Küme Yürütme Kurulu seçildi. Sektör sorunları ele alınarak çözüm yolları tartışıldı. Yürütme kurulu 7 kişiden oluşmaktadır, %70 sektör firmaları tarafından temsil edilmektedir. Bodrum Ticaret Odası

24. Yapılan Çalışmalar • Yerel Yönetimler ile toplantılar yapılarak imar sorununa çözüm arayışları sonucu: • İki belediye birlikte planlama yapmaya karar vermiştir, • Akademik kurumlar, özel sektör ve sivil toplum kurumlarının planlama sürecine dahil edilmesine karar verilmiştir. • Çankaya Üniversitesi ile işbirliği görüşmeleri başlatıldı • Ana plan olarak Bodrum Yat İmalatı Küme Stratejik Yol Haritasının detaylandırılması konusunda görüşmeler devam etmekte • Türk Loydu ile işbirliği görüşmeleri başlatıldı • Fiziki master plan ve yönetmelikler gereklilikleri ve yapılması gerekenler konusunda eksikliklerinin tespit edilmesi yönünde işbirliği çalışmaları yürütülmekte, • Dünya’daki gelişmeler, merkezi planlar ve sektör ihtiyaçları araştırıldı, • Sektör firmaları ile yapılan toplantılar sonucu bir güven ortamı oluşturularak, firmalar arası ilişkiler geliştirilerek işbirliği platformu oluşturuldu Bodrum Ticaret Odası

25. Yapılan Çalışmalar • Kalkınma Bankası tanıtım toplantısı yapıldı. • Anadolu Kümeleri İşbirliği Platformu kurucu üyeliği. • OSTİM’de Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi tanıtıldı. • Yat İmalatçıları için Entegre Yönetim Sistemleri eğitimi verildi. • Lucca Ticaret Odası ile işbirliği görüşmeleri başlatıldı. (İtalya) • Konya Otomotiv ve Yan Sanayi İş Kümesi ile görüşmeler başlatıldı. • Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile işbirliği görüşmeleri başlatıldı. • 2 Danışma Kurulu Toplantısı düzenlendi. • Toplam 16 toplantı düzenlendi. Bodrum Ticaret Odası

26. Kısa Vadede Yapılması Gerekenler • Bölgenin Rehabilite Edilmesi • SİT’in kaldırılması ve İmar sorununun çözülmesi • Bütüncül Fiziki Master Plan hazırlanması ve uygulamaya geçirilmesi • Kümenin resmiyet kazanması ve oluşumunun olgunlaştırılması (Bodto Stratejik Plan) • Eğitim faaliyetlerine başlanması (Bodto Stratejik Plan) • Ara eleman eğitimleri • Yönetici eğitimleri • Kalite ve sistem eğitimleri • Dış Ticaret Eğitimleri • Ortak yapılacak çalışmalar • Tanıtım – web sitesi (Bodto Stratejik Plan) • Malzeme ve ekipman alımı ve kullanımı (orta vadede) • Ortak alan kullanımı (orta vadede) • Yurt içi ve yurt dışı işbirlikleri kurulması (Konya Otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi, Lucca Ticaret Odası - İtalya) (Bodto Stratejik Plan) Bodrum Ticaret Odası

27. Denizcilik Müsteşarlığı 2009-2013 Stratejik Planı Bodrum Ticaret Odası • H.3.3. Türkiye Tersaneler Master Plânı sonucunda önerilen tekne imal alanlarının 2013 yılına kadar tahsise uygun hale getirilmesi için imar plân çalışmalarını tamamlayarak/ tamamlatarak mega-yat sektöründe ülkemizin dünyada ikinci olmasını sağlayıcı tedbirler almak. • H.3.4. Akdeniz bölgesindeki yatların çekek yeri ihtiyacını 2013 yılı sonuna kadar karşılamak. • H.3.5. Tersane ve yat inşa alanlarının ara eleman ihtiyacının karşılanabilmesi için gerekli tedbirleri almak. • H.3.6. Gemi inşa, tersaneler ve gemi söküm alanında mevzuatı güncellemek ve ihtiyaç duyulan mevzuatı hazırlamak.

28. Sektörün Önündeki En Büyük Engel SİT ve İmar Sorunları Bölgenin Rehabilite edilmesi • SİT’in kaldırılması • Sektör ihtiyaçlarına uygun imar verilmesi ve uygulanabilir şartların belirlenmesi • Merkezi planların sağlıklı olması ve sektör ve bölge ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak hazırlanması için yerel ve merkezi, özel sektör ve kamu arası güçlü iletişim ağının oluşturulması • İmar planları; Yat imalatı sektörünün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanmalı, dünya ile rekabetin önü açılmalıdır. • Çevreye duyarlı ve turizmi destekleyecek imar planları ve projeler hazırlanmalı • Kanun, yönetmelik vb uygulamaların uygulanabilir olması • Bütüncül Fiziki Master Plan hazırlanması • Uygulama Bodrum Ticaret Odası

29. Önerilen Yol Haritası • Muğla Valiliğinin ve Bodrum Kaymakamlığının desteğinin alınması • Yerel Kurumlar arası işbirliğinin sağlanması ve resmiyet kazanması • ODTÜ ile ön görüşmelerin yapılması • Ankara’da ilgili bakanlıklarla görüşmelerin yapılarak destek istenmesi ve yazılı desteklerin alınması. ( Denizcilik Müst., Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dış Ticaret Müst., DPT, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu) • ODTÜ ile görüşmelerin detaylandırılması • Ön proje dosyasının hazırlanması • Ana Projenin hazırlanması - (Kalkınma Ajansı Proje Çağrısı) • Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’na başvuru yapılarak “Yüksek Kurul” gündemine alınması. Yüksek Kurula yalnızca Belediye veya Valilik başvuru yapabiliyor. Bunun için kapsamlı bir dosya hazırlanır ve Yüksek Kurul gündemine alınırsa kurul toplanacağı zaman belediye/leri konuyu sunması için davet edecektir. • SİT’in kaldırılması durumunda uygulama faaliyetlerinin başlatılması – (Kalkınma Ajansı Güdümlü Proje) Bodrum Ticaret Odası

30. BÖLGENİN REHABİLİTASYONU İMAR PLANLARI SİT’İN KALDIRILMASI FİZİKİ MASTER PLAN Bodrum Ticaret Odası

31. Araştırma ve Akademik Kurumlar ile işbirliği • Sektörün ve bölgenin yerel inisiyatif ile rehabilite edilecek ve gelişecek şekilde yerel planlama kapasitenin arttırılması • Bilimsel verilere dayalı planların geliştirilmesi • Akademik alt yapısı olan, teori ve pratiğin birleştirilerek uygulanabilir ve sürdürülebilir planlar oluşturulması • Bilgi toplumuna giden yolda ilerlemek Bodrum Ticaret Odası

32. Neden ODTÜ • Proje sahip olduğu tecrübe açısından düşünüldüğünde ODTÜ ile yapılması daha mantıklı ve daha az risk taşımakta. • ODTÜ’nün, Dalaman Havalimanı Master Planı (ekli) çalışmasını yürütmesi. • Güçlü ve tecrübeli Mimarlık Fakültesi • Çevre konusundaki çalışmaları • ODTÜ ile yapılan görüşmeler sonucu proje’ye olumlu baktıkları ifade edildi (ekli) Altı Fakülte ve Türk Loydu’nun Ortak Çalışması olacaktır. • İktisat fakültesi • İşletme fakültesi • Mimarlık fakültesi • Tarih ve arkeoloji fakültesi • İnşaat mühendisliği • Türk Loydu • Yurt dışından bir üniversiteden uzman??? Bodrum Ticaret Odası

33. ODTÜ önerisi Ön Proje Risk: düşük Finansman: Düşük - Bodrum Kurum ve Kuruluşları İşbirliği : Muğla Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İmalatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? İçerik: Ana proje’de yapılacakların ana hatlarının belirlenmesi Ana Proje Risk: Orta Finansman: Orta - Bodrum ve Dış Kaynaklar İşbirliği : Muğla Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İmalatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? İçerik: Ana hatların detaylandırılması – fiziki master plan, istihdam planı, yan sanayinin geliştirilmesi planı, üni., teknopark vb. Risk: Çok Yüksek Hayata Geçirme Uygulama: 4 faz Finansman: Yüksek - Bodrum ve Dış Kaynaklar İşbirliği : Muğla Valilik, Bodrum Kaymakamlık, Bodrum Belediyesi, Yalı Belediyesi, Bodrum Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası, Yat İmalatı Kümesi, ODTÜ, Türk Loydu, Denizcilik Müst.??, Turizm Bkn.?? İçerik: imalathanelerin yerleşimi ve rehabilitasyonu veya yeniden inşası, ortak alanların düzenlenmesi, yan sanayi alanlarının inşası, üni ve teknopark alanlarının inşası, eğitim prg. vb. Süre: 10 yıl

34. Planlama Kapsamına Alınması Gereken Konular • Fiziki Master Plan • Yat imalathanelerinin yerleşim planı • İmalathanelerin rehabilitasyonu ve/veya yeniden inşası • Deniz tarafının planlanması • Alt ve üst yapı – yol, elektrik, su, tlf, enerji vb. • Ortak alanlar – güvenlik, sağlık merkezi, ortak malzeme vb. • Küme Yönetim Merkezi • Meslek Lisesi • Üniversite – Yatçılık Bölümü • Araştırma ve Teknoloji Merkezi • Yan sanayi bölgesi 1 2 3 Uygulama: 4 faz 4

35. Master Plan ve Kümelenme Master Plan: Bölgenin fiziki olarak planlanması Kümelenme Faaliyetleri Belediyeler, İlgili Bakanlıklar, Ticaret Odası, Deniz Ticaret Odası Özel Sektör, Ticaret Odası, Deniz Tic Odası İşbirliği: Kamu Kurumları, Sivil Toplum Örgütleri, Akademik Kurumlar, Özel Sektör İşbirliği Yerel Kurumlar, Sivil Toplum Örgütleri, Merkezi Kurumlar, Akademik Kurumlar

36. Liman ve Marinalar Turizm – Mavi Yolculuk Yat İmalatı ve Bakım Onarım Hizm. İmalatı desteleyen güçlü Yan Sanayi Kalite üretim, çevre duy., imaj ve görüntü – rekabet gücü Sektör ihtiyaçları ve sektör ve bölge kriterleri uyumlu Bodrum markasına yakışır Yat İmalat Bölgeleri Coğrafi işaret, marka ve belgelendirme Ortak tanıtım, alım vb. Yönetmeliklere uygun üretim Fiziki rehabilitasyon Kurumsal İşl. Kalifiye Eleman Meslek Lisesi Üni. Tekn. Mer. Özel Sektör – Kamu işbirliği Bdr. Yat İma. Mas. Planı son hazırlık Dünya ve Türkiye mevz. Ve kri. konusunda eğ. Ve bilgi sahibi firma. SİT’in kaldırılması FAAL KÜME Üni. İşb. Ana Proje Ön Proje Toplu eğ. ile düşük maliyetler Küme yapıl. faali. Sek. Analizi Master plan ön araş. Yönetici Eğ. Sert. Kalif. Elem. Eğ. Stan. ve Kalite eğ. Aka.-kamu-özel sek. İşb. Mrk. ve yerel işb. 2 Belediye işb.