بنام خدا عباس بهرامی عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه ای . دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کاشان

1. بنام خدا عباس بهرامی عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه ای . دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کاشان Bahrami_a@kaums.ac.ir

2. تجزیه نمونه آلود گیها و ارزشیابی نتایج تعداد واحد : 2 نوع واحد : نظری پیشنیاز: روشها ووسایل نمونه برداری از آلود گیهای هوا هدف : آشنایی با اندازه گیری مقدار و تجزیه نمونه آلود گیهای شیمیایی محیط کار و ارزشیابی نتایج حاصله . سرفصل دروس |: (42.5 ساعت) _ آماده کردن نمونه آلاینده ها ی گرفته شده برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی بروشهای مختلف نظیر سوزاندن خشک و مرطوب . استخراج از مواد جاذب جامد و محلولهای جاذب و حل کردن نمونه ها. _ دستگاه ها و روشهای مورد استفاده برای تعیین مقدار مواد شیمیایی در نمونه ها نظیر اسپکترو فوتومتر . گاز کروماتوگراف . اتمیک ابسورپشن و غیره. _ روشهای تعیین مقدار پاره ای از مواد شیمیایی آلوده کننده هوای محیط کار نظیر مواد آلی . هالوژنها . فلزات . ترکیبات ازته .ترکیبات گوگردی و غیره. _ روشهای تهیه تراکم معلوم مواد آلوده کننده هوای محیط کار بمنظور کالیبره کردن لوله های گازیاب و سایر وسایل اندازه گیری و تعیین مقدار مستقیم آلاینده ها. _ روشهای اندازه گیری گازها و بخارات با لوله های گازیاب و دستگاههای قرائت مستقیم.

3. _ روشها و وسایل مورد استفاده در شمارش و تعیین اندازه ذرات برای تعیین تراکم کلی و تراکم ذرات قابل استنشاق. _ مفهوم حد تراکم مجاز . میانگین تراکم زمانی آلاینده های تماسهای کوتاه مدت. سقف تراکم آلاینده ها. _ معیارها و ضوابط ارزشیابی نتایج آلاینده ها ی هوای محیط کار متداول در ایران و سایر کشورها و سازمانهای بهداشتی و بین المللی. _طبقه بندی . محاسبه. تجزیه و تحلیل آماری و ارائه نتایج حاصل از تعیین مقدار آلاینده ها _مقایسه نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل مواد شیمیایی آلوده کننده محیط کار با معیارها ی مورد تایید سازمانهای بین المللی . _ تفسیر نتایج و برنامه ریزی کوتاه مدت و دراز مدت برای ارزشیابی دوره ای آلاینده های شیمیایی محیط کار. _قسمت عملی درس با توجه به سر فصل نظری و نظر استاد مربوطه تعیین واجراء خواهد شد .

4. منابع اصلي درس: 1- روشها و وسايل نمونه برداري از آلاينده هاي هواي محيط كار جلد 1، 2و 3 دكتر بهرامي 2- NI0SH Manual of Analytical Methods. ارزشيابي : نحوه ارزشيابي الف: بخش نظري ارزشيابي به صورت كتبي است كه بخشي از آن به صورت كوئيز و تكاليف كلاسي بوده و بخشي از آن به صورت امتحان كتبي در پايان دوره به صورت امتحان چهار گزينه اي مي باشد. نخش نظري 15 نمره دارد. ب: بخش عملي بخش عملي 5 نمره از كل نمره نهايي را به خود اختصاص ميدهد كه بر اساس نمره گزارش كار آزمايشگاه، رعايت نظم و انضباط آزمايشگاهي و حضور و غياب دانشجو تعيين مي شود. مقررات حد اقل نمره قبولي 10 تعداد دفعات مجاز غيبت در كلاس 4 جلسه

5. Sampling for particulates Dr Sean Semple University of Aberdeen

6. Summary • Definitions • total inhalable dust • respirable dust • Exposure limits • Principles of gravimetric sampling • Sampling heads

7. Dust and fume... • Dust is an aerosol of solid particles mechanically produced with individual particle diameters of 0.1um or above • Fume is an aerosol of solid particles generated by the condensation from the vapour state following the volatilisation of molten metal

8. Dust particles vary in size…. • Inhalable dust (or total inhalable dust) is the fraction of airborne dust that enters the nose and mouth during breathing • defined by ISO and BS EN481:1993 • generally taken to be everything less than 185um diameter • Respirable dust is the fraction of dust that penetrates to the gas exchange region of the lung: approximates to everything less than 10um diameter

9. Exposure limits for dusts • Some substances have specific OELs in EH40 • Absence of a specific limit does not mean that material is not harmful - generic limits apply • 10mg/m3 for inhalable dust • 4mg/m3 for respirable dust

10. Principle of dust sampling • measured volume of air drawn through a filter mounted in a sampling head and the mass of dust collected is determined by weighing the filter before and after sampling

11. Sampling heads • Total inhalable dust head: IOM head

12. Sampling heads • Total inhalable dust head: seven hole/UKAEA head

13. Sampling heads • Total inhalable dust head: conical head

14. Sampling heads • Respirable dust head: cyclone head

15. Sampling equipment

16. Sampling equipment • Pump • Filter • Size separator • Rotameter to measure air flow • Belt • Pump adjuster

17. Sampling procedure • Choose appropriate filter and sampling head • Weigh filters and controls • Transfer filters to sampling head • Set correct flow rate • Record time and relevant worker details • Re-measure flow-rate at regular intervals • At end of sampling record time and flow-rate • Remove filter from sampling head and re-weigh

18. Gravimetric sampling • C=m/v • concentration=mass of dust collected divided by volume of air sampled • express as mg/m3 • remember that 1000 litres = 1 m3

19. Filters and flow rates • Inhalable dust • 25mm diameter filters (glass fibre, PVC, cellulose ester) • flow rate set at 2.0+/-0.1 litres/min • Respirable dust • 25 or 37mm diameter filters (cellulose ester, PVC) • flow rate of 2.2+/-0.1 litres/min

20. Sampling pumps • Automatic flow control that keeps flow constant to within 0.1 litres/min • Malfunction indicator to show that air flow has been reduced or interrupted during sampling

21. Some notes... • For personal sampling the sampling head must be within the breathing zone (30cm diameter from the nose and mouth) • Flow rates should be checked by a rotameter calibrated against a ‘primary standard’ (usually a bubble flow meter) • Blanks: minimum of 3 and 1:10 ratio • Allow filters to reach equilibrium with weighing room atmosphere (constant temp and humidity)

22. Some special cases... • Sampling for welding fume • EH54 • 37mm diameter filter • open faced filter holder • Filter located 25mm from cheek inside the visor

23. Some special cases... • Sampling for Lead • Mixture of dust and fume • MDHS 6/3 • Revised in 1998 from a special single hole sampling head to total inhalable dust sampling method in MDHS 14 (ie IOM or 7-hole head)

24. Your turn... • Practical exercise… • You get to sample the total inhalable and respirable dust exposure of a worker in an icing sugar factory…. • A willing volunteer?