1 / 26

Otwarte zasoby naukowe w Polsce

Marcin Werla (mwerla@man.poznan.pl) IChB PAN – Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe. Otwarte zasoby naukowe w Polsce. Agenda. Wybrane projekty i inicjatywy, współpraca europejska Otwarte zasoby naukowe w Polsce Sieć polskich bibliotek cyfrowych jako narzędzie Open Access.

urbain
Download Presentation

Otwarte zasoby naukowe w Polsce

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Marcin Werla (mwerla@man.poznan.pl) IChB PAN – Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe Otwarte zasoby naukowe w Polsce

  2. Agenda • Wybrane projekty i inicjatywy, współpraca europejska • Otwarte zasoby naukowe w Polsce • Sieć polskich bibliotek cyfrowych jako narzędzie Open Access

  3. Wybrane projekty i inicjatywy, współpraca europejska

  4. Wybrane projekty i inicjatywy • Otwórz Książkę • Celem projektu „Otwórz książkę" jest stworzenie cyfrowej kolekcji współczesnych książek naukowych, udostępnionych przez autorów. W jej skład wejdą przede wszystkim książki niedostępne już na rynku w wersji drukowanej, a mimo to posiadające wartość naukową i edukacyjną. Chcemy z pomocą nowych technologii zwiększyć dostępność publikacji naukowych. • http://otworzksiazke.pl/ • Otwarta Nauka • Informacje o ruchu otwartej nauki w Polsce i na świecie oraz o projektach otwartej nauki realizowanych w ICM UW. • http://otwartanauka.pl/

  5. Wybrane projekty i inicjatywy • Creative Commons Polska • http://creativecommons.pl/ • Koalicja Otwartej Edukacji • Koalicja Otwartej Edukacji jest porozumieniem organizacji pozarządowych i instytucji działających w obszarze edukacji, nauki i kultury. Celem jej działania jest budowanie, promocja i aktywizm na rzecz otwartych zasobów edukacyjnych rozumianych jako materiały, które są udostępnione w sposób otwarty i gwarantujący ich odbiorcom wolność wykorzystywania i odtwarzania utworu, wolność poznawania dzieła oraz stosowania zawartych w nim informacji, wolność redystrybucji i wolność dystrybucji dzieł pochodnych. • http://koed.org.pl/

  6. Współpraca europejska • DRIVER / DRIVER II – Digital RepositoryInfrastructureVision for EuropeanResearch • ICM UW • http://www.driver-community.eu/ • COAR – Confederation of Open Access Repositories • ICM UW • OpenAIRE: archiveaccessanytime, anywhere • ICM UW • COMMUNIA – TheEuropeanThematic Network on the Digital Public Domain • ICM UW • UMK • http://www.communia-project.eu/

  7. Otwarte zasoby naukowe w Polsce

  8. Polskie czasopisma wg DOAJ • DOAJ = Directory of Open Access Journals • 73 czasopisma • Najstarsze • Acta Ichthyologica et Piscatoria (1970) • Probability and MathematicalStatistics (1980) • Acta Chromatographica (1996) • Większość powstała po roku 2000 • Wydawane przez uczelnie, instytuty badawcze, stowarzyszenia, ale również przez firmy • Termedia, Versita, Cornetis • Tylko przy dwóch tytułach podano informację o licencji (CC-BY)

  9. Polskie repozytoria wg OpenDOAR • OpenDOAR = Directory of Open Access Repositories • 17 repozytoriów • 15 nazwanych biblioteką cyfrową • 6 to regionalne biblioteki cyfrowe • 2 nazwane repozytorium • Przyrost liczby zgłoszonych repozytoriów:

  10. Polskie repozytoria wg portalu DRIVER • DRIVER = Digital Repository Infrastructure Vision for European Research • 2 repozytoria • 534 dokumenty • jedno repozytorium zarejestrowane również w OpenDOAR

  11. Sieć polskich bibliotek cyfrowych jako narzędzie Open Access

  12. Biblioteki cyfrowe w Polsce • Liczba obiektów cyfrowych • 327 239 dostępnych • około 9000 nowych obiektów co miesiąc • Liczba aktywnych bibliotek cyfrowych: • 21 regionalnych • 24 instytucjonalnych • http://fbc.pionier.net.pl/owoc/list-libs + kilka bibliotek cyfrowych na etapie planowania, konfiguracjiczy wstępnego wprowadzania publikacji Biblioteki regionalne Biblioteki instytucjonalne http://fbc.pionier.net.pl/owoc/libs-map

  13. Zasoby naukowe w polskich bibliotekach cyfrowych • Obecnie w przybliżeniu 5400 obiektów to zasoby naukowe: • Artykuły • Monografie • Opracowania • Podręczniki • Prace dyplomowe • Rozprawy doktorskie • Skrypty • Wykłady • Około 8% – 10% tych zasobów dostępna jest tylko w wewnętrznej sieci poszczególnych uczelni, reszta to zasoby dostępne dla każdego internauty • Niestety w serwisach typu DRIVER czy OpenDOAR brakuje informacji o tych zasobach…

  14. Proces łączenia rozproszonych bibliotek cyfrowych • Główne cele • Ułatwienie wykorzystania zasobów polskich bibliotek cyfrowych i repozytoriów • Zwiększenie widoczności i popularyzacja zasobów polskich bibliotek cyfrowych i repozytoriów w Internecie • Udostępnienie użytkownikom Internetu i twórcom bibliotek cyfrowych nowych, zaawansowanych usług sieciowych opartych na zasobach polskich bibliotek cyfrowych i repozytoriów

  15. Proces łączenia rozproszonych bibliotek cyfrowych • Federacja Bibliotek Cyfrowych • Usługa sieciowa pobierająca metadane ze wszystkich zgodnych z protokołem OAI-PMH bibliotek cyfrowych i repozytoriów w Polsce • Pobrane metadane są podstawą do udostępniania nowych usług w ramach FBC • Stworzona, utrzymywana i rozwijana przez PCSS • Publicznie dostępna od 22 czerwca 2007 r. • Adres WWW: http://fbc.pionier.net.pl/

  16. Federacja Bibliotek Cyfrowych • Podstawowe założenia • Nie ma potrzeby ani konieczności deponowania obiektów cyfrowych na serwerze FBC czy w PCSS • Brak opłat za udział w FBC i korzystanie z niej • Otwarte standardy są podstawą komunikacji i współpracy z FBC: • Przede wszystkim uznany na świecie protokół OAI-PMH • Podstawowy schemat opisu to Dublin Core Simple

  17. Federacja Bibliotek Cyfrowych jako agregator metadanych Usługa agregująca i porządkująca metadane Biblioteki cyfrowe Instytucje

  18. Federacja Bibliotek Cyfrowych jako agregator metadanych • FBC nie tylko gromadzi metadane obiektów z polskich bibliotek cyfrowych, ale również przekazuje je dalej • Od 12 grudnia 2009 r. FBC jest dostawcą danych dla Europeany • Dzięki temu udział zasobów pochodzących z Polski wzrósł w przybliżeniu z 0.4% do 5.5%

  19. Federacja Bibliotek Cyfrowych jako agregator metadanych Usługa agregująca i porządkująca metadane Biblioteki cyfrowe Instytucje

  20. Federacja Bibliotek Cyfrowych jako agregator metadanych • Europeana jest nastawiona na dziedzictwo kulturowe i pobiera z FBC informacje o wszystkich obiektach • Istnieją jednak serwisy skupiające się na pracach naukowych i dzięki FBC polskie prace mogą być tam również widoczne

  21. Federacja Bibliotek Cyfrowych jako agregator metadanych • Przykład: DART-Europe E-theses Portal • http://www.dart-europe.eu/ • Połączenie z FBC od 12.01.2010 r. • 265 prac obiektów (głównie prac doktorskich) z 13 uczelni • Codzienna aktualizacja danych • Pełna automatyzacja • Czas od publikacji w bibliotece cyfrowej do publikacjiw DART-Europe to dwa dni

  22. Federacja Bibliotek Cyfrowych jako agregator metadanych • Przykład: DART-Europe E-theses Portal • Na pytanie o pozwolenie na przyłączenie do DART-Europe poprzez FBC odpowiedziało 14 spośród 29 zapytanych bibliotek cyfrowych • sześć nie posiada prac doktorskich itp. odpowiadających profilowi DART-Europe • dwie nie są w stanie określić jak automatycznie wyszukać te prace

  23. Podsumowanie • Poza funkcjonującymi w Polsce inicjatywami skupionymi przede wszystkim na Open Access istnieje również sieć rozproszonych bibliotek cyfrowych, która z powodzeniem może być wykorzystywana jako narzędzie rozwiązujące część technicznych problemów związanych z publikowaniem i promocją materiałów w modelu Open Access. • Połączenie FBC z DART-Europe pokazuje, że taki tryb współpracy jest praktycznie możliwy, ale pokazuje też że potrzebna jest praca na poziomie repozytoriów/bibliotek cyfrowych aby wykorzystać pełne możliwości. • Obecnie PCSS prowadzi prace związane zarówno z przyłączaniem zasobów widocznych poprzez FBC do innych serwisów (w tym zbliżonych do DART-Europe), jak i z ułatwieniem publikowania w polskich bibliotekach cyfrowych na zasadzie self-archiving.

  24. Dziękuję za uwagę! Marcin Werla (mwerla@man.poznan.pl) IChB PAN – Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe Otwarte zasoby naukowe w Polsce

More Related