E N D
ค่าใช้จ่ายที่ทางราชการจ่ายให้แก่ข้าราชการที่ได้รับความเดือดร้อนในเรื่องที่อยู่เพราะทางราชการเป็นเหตุ เนื่องจากได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำต่างท้องที่ โดยให้มีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านเท่าที่จ่ายจริงตามสมควรแก่สภาพบ้าน แต่ไม่เกินจำนวนเงินที่กำหนดไว้ในบัญชีอัตราค่าเช่าบ้าน เว้นแต่ข้าราชการผู้นั้นเข้าข้อยกเว้นที่ทำให้ไม่เกิดสิทธิได้รับค่าเช่าบ้าน • ค่าเช่าบ้านไม่ใช่เงินสวัสดิการที่จัดให้กับข้าราชการเพราะสวัสดิการจะมีลักษณะที่ทุกคนจะต้องได้เหมือนกัน
กฎหมายที่ใช้บังคับในปัจจุบัน 1. พระราชกฤษฎีกาค่าเช่าบ้านข้าราชการ พ.ศ. 2547 หนังสือเวียน ด่วนทีสุด ที่ กค 0409.5/ ว 32 ลว 19 มกราคม 2548 2. พระราชกฤษฎีกาค่าเช่าบ้านข้าราชการ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2550 หนังสือเวียน ที่ กค 0409.5/ ว 450 ลว 27 ธันวาคม 2550 3. พระราชกฤษฎีกาค่าเช่าบ้านข้าราชการ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2552 หนังสือเวียน ด่วนที่สุด ที่ กค 0422.3/ ว 8 ลว 19 มกราคม 2553 4. ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการเกี่ยวกับ การเบิกจ่ายเงินค่าเช่าบ้านข้าราชการ พ.ศ. 2549 หนังสือเวียน ด่วนทีสุด ที่ กค 0409.5/ ว 162 ลว 10 พฤศจิกายน 2549
กฎหมายที่ใช้บังคับในปัจจุบัน 5. ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการเกี่ยวกับการเบิกจ่ายเงินค่าเช่าบ้านข้าราชการ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2552 หนังสือเวียน ที่ กค 0422.3/ว487 ลว 28 ธันวาคม 2552 6. หลักเกณฑ์และวิธีปฏิบัติในการจัดข้าราชการเข้าพักอาศัยในที่พักของทางราชการ พ.ศ. 2551 หนังสือเวียน ด่วนที่สุด ที่ กค 0422.3/ว 106 ลว 23 กันยายน 2551
พระราชกฤษฎีกาค่าเช่าบ้านข้าราชการ พ.ศ. 2547 1. ข้าราชการพลเรือน 2. ฝ่ายตุลาการ 3. ฝ่ายอัยการ 4. พลเรือนใน มหาวิทยาลัย 5. ฝ่ายรัฐสภา 6. ตำรวจ 7. ทหาร 8. ครู หมายถึง ข้าราชการ (มาตรา 4)
“ท้องที่ที่เริ่มรับราชการครั้งแรก”“ท้องที่ที่เริ่มรับราชการครั้งแรก” หมายความว่า ท้องที่ที่ได้รับการบรรจุและแต่งตั้งให้ปฏิบัติราชการ หรือมีคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการ และได้มีการรายงานตัวเพื่อปฏิบัติราชการตามพระราชกฤษฎีกานี้เป็นครั้งแรก “ท้องที่ที่กลับเข้ารับราชการใหม่” หมายความว่า ท้องที่ที่กลับเข้ารับราชการเป็นข้าราชการตามพระราชกฤษฎีกานี้
ท้องที่ (มาตรา 4) 1. กรุงเทพมหานคร 2. อำเภอหรือกิ่งอำเภอ 3. ท้องที่ที่กระทรวงการคลัง กำหนด หมายความว่า
การเกิดสิทธิได้รับค่าเช่าบ้าน มี 2 กรณี 1. ข้าราชการผู้ที่ได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานในต่างท้องที่ (มาตรา 7) 2. ข้าราชการผู้ที่ต้องไปปฏิบัติราชการประจำสำนักงาน ในต่างท้องที่ เนื่องจากสำนักงานที่ปฏิบัติราชการประจำ อยู่เดิมได้ย้ายสถานที่ทำการไปตั้งในท้องที่ใหม่ (มาตรา 8)
การเกิดสิทธิได้รับค่าเช่าบ้าน มาตรา 7 ฉบับที่ 2 มาตรา 7 ฉบับที่ 1 มาตรา 7 มาตรา 7 ข้าราชการผู้ใดได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงาน ในต่างท้องที่มีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการเท่าที่ต้องจ่ายจริงตามที่สมควรแก่สภาพแห่งบ้าน แต่อย่างสูงไม่เกินจำนวนเงินที่กำหนดไว้ตามบัญชีอัตราค่าเช่าบ้านข้าราชการท้ายพระราชกฤษฎีกานี้ ทั้งนี้ เว้นแต่ผู้นั้น • มาตรา7 แห่งพรฎ 2547 ข้าราชการผู้ใดได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานในต่างท้องที่มีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการเท่าที่ต้องจ่ายจริงตามที่สมควรแก่สภาพแห่งบ้าน แต่อย่างสูงไม่เกินจำนวนเงินที่กำหนดไว้ตามบัญชีอัตราค่าเช่าบ้านข้าราชการท้ายพระราชกฤษฎีกานี้ ทั้งนี้ เว้นแต่ผู้นั้น • (1)ทางราชการได้จัดที่พักอาศัยให้อยู่แล้ว • (2)มีเคหสถานอันเป็นกรรมสิทธิ์ของตนเองหรือคู่สมรสในท้องที่ที่ไปประจำสำนักงานใหม่ โดยไม่มีหนี้ค้างชำระกับสถาบันการเงิน • (3)ได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานใหม่ในท้องที่ที่เริ่มรับราชการครั้งแรกหรือท้องที่ที่กลับเข้ารับราชการใหม่ ถูกยกเลิกโดยพรฎ ฉ 2 2551 วันที่ 11 ธันวาคม 2550 • (4)ได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานใหม่ในต่างท้องที่ตามคำร้องขอของตนเอง (1) ทางราชการได้จัดที่พักอาศัยให้อยู่แล้ว (2) มีเคหสถานอันเป็นกรรมสิทธิ์ของตนเองหรือคู่สมรส ในท้องที่ที่ไปประจำสำนักงานใหม่โดยไม่มีหนี้ค้างชำระกับสถาบันการเงิน (3) ได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานใหม่ในต่างท้องที่ตามคำร้องขอของตนเอง ความในวรรคหนึ่ง ให้ใช้บังคับแก่ข้าราชการผู้ได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานในต่างท้องที่ที่เป็นท้องที่ที่เริ่มรับราชการครั้งแรกหรือท้องที่ที่กลับเข้ารับราชการใหม่ด้วย
การเดินทางไปราชการประจำพรฎ ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2548 มาตรา 32 การเดินทางไปประจำต่างสำนักงาน ไปรักษาการในตำแหน่ง หรือรักษาราชการแทนเพื่อดำรงตำแหน่งใหม่ ณ สำนักงานแห่งใหม่ การเดินทางไปประจำสำนักงานแห่งเดิมในท้องที่แห่งใหม่ในกรณีย้ายสำนักงาน การเดินทางไปปฏิบัติงานตามโครงการหรือการเดินทางไปช่วยราชการที่มีกำหนดเวลาสิ้นสุดของโครงการหรือการช่วยราชการไว้ชัดเจน ซึ่งมีกำหนดเวลาตั้งแต่หนึ่งปีขึ้นไป การเดินทางไปช่วยราชการที่ไม่อาจกำหนดระยะเวลาสิ้นสุด หรือมีกำหนดเวลาไม่ถึงหนึ่งปีซึ่งต่อมาภายหลังส่วนราชการมีความจำเป็นต้องให้ข้าราชการผู้นั้นอยู่ช่วยราชการ ณ สำนักงานที่แห่งเดิมนั้น ให้นับเวลาการช่วยราชการต่อเนื่องและให้ถือเวลาการช่วยราชการตั้งแต่วันที่ครบกำหนดหนึ่งปีเป็นต้นไปเป็นการเดินทางไปราชการประจำ
คำถาม นายตรุษจีน รับราชการอยู่ที่ กรุงเทพฯ ต่อมาได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ.เมือง จ.นนทบุรี นายตรุษจีนจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. เมือง นนทบุรี
คำถาม นายเคน รับราชการอยู่ที่เขตบางรัก กรุงเทพฯต่อมาได้รับคำสั่งให้ย้ายไปรับราชการที่เขตบางซื่อ กรุงเทพฯ นายเคนจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ อ. บางซื่อ กรุงเทพฯ อ.บางรัก กรุงเทพฯ
คำถาม นายเทพ รับราชการอยู่ที่ อ.สามพราน จ.นครปฐมต่อมาได้รับคำสั่งให้ไปช่วยราชการที่ อ.เมือง จ.นนทบุรี โดยมีคำสั่งตั้งแต่วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2553 เป็นต้นไป นายเทพจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ สามพราน นครปฐม อ. เมือง นนทบุรี 13
คำถาม นายเด่น เริ่มรับราชการครั้งแรกอยู่ที่ อ.เมือง จ.นครปฐม ต่อมาได้รับคำสั่งย้ายให้ไปรับราชการที่กรุงเทพฯ แต่ขณะเดียวกันก็ได้รับคำสั่งให้ช่วยราชการอยู่ที่ อ.เมือง นครปฐม โดยมีคำสั่ง ทั้งนี้ ตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป ซึ่งนายเด่นก็ยังคงปฏิบัติราชการอยู่สำนักงานเดิมตลอดมา นายเด่นจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้าน หรือไม่ กรุงเทพฯ เมือง นครปฐม 14
คำถาม นายสงกรานต์ รับราชการอยู่ที่ อ. เมือง จ.นครราชสีมา ต่อมาได้รับคำสั่งให้ไปช่วยรับราชการที่ อ.วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมา เป็นระยะเวลา 6 เดือน ต่อมากรมได้มีคำสั่งให้ช่วยราชการต่ออีกเป็นระยะเวลา 9 เดือน นายสงกรานต์จะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ อ.วังน้ำเขียว นครราชสีมา เมือง นครราชสีมา
คำถาม นายสันต์ ได้รับบรรจุแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งที่กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ 10 กันยายน 2552 ซึ่งวันเดียวกับกรมให้นายสันต์เข้าอบรมข้าราชการบรรจุใหม่ ตั้งแต่วันที่ 10 กันยายน 2552 – 9 ตุลาคม 2552 ซึ่งต่อมาวันที่ 9 ตุลาคม 2552 ได้รับคำสั่งไปปฏิบัติราชการ อ.เมือง จ.อ่างทอง นายสันต์จะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. เมือง อ่างทอง
คำถาม นายภาค ได้รับบรรจุแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งที่กรุงเทพฯ ตามคำสั่งที่ 34/2552 ลงวันที่ 10 มีนาคม 2552 ในวันเดียวกันกรมได้ออกคำสั่ง ที่ 35/2552 ให้นายภาคไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ. เมือง จ. สมุทรสาคร ซึ่งนายภาคก็ได้ไปรายงานตัวและปฏิบัติราชการที่สมุทรสาคร นายภาคจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. เมือง สมุทรสาคร
คำถาม นายปีใหม่ รับราชการครั้งแรกที่ อ.เมือง จ.ระยอง ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2548 ได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ.เมือง จ.นครปฐม ต่อมาเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2549 ได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ.เมือง จ.ระยอง นายปีใหม่จะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ อ. เมือง นครปฐม อ.เมือง ระยอง
มาตรา 7 แห่งพรฎ.ค่าเช่าบ้านข้าราชการ(ฉบับที่ 2) 2550 สิทธิของข้าราชการผู้ที่ได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานในท้องที่ที่เริ่มรับราชการครั้งแรกหรือท้องที่ที่กลับเข้ารับราชการใหม่ ให้เริ่มมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการเมื่อได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานในต่างท้องที่ตั้งแต่วันที่พระราชกฤษฎีกานี้มีผลใช้บังคับ บังคับตั้งแต่วันที่ 11 ธันวาคม 2550 ย้ายกลับมาในท้องที่บรรจุครั้งแรกก่อนวันที่ 11 ธค 50 ไม่เกิดสิทธิ ย้ายกลับมาในท้องที่บรรจุครั้งแรกหลังวันที่ 11 ธค 50 เกิดสิทธิ 11 ธันวาคม 2550
ข้อยกเว้น มาตรา 7(1) 1. ทางราชการได้จัดที่พักอาศัยให้อยู่แล้ว • บ้านพักสำหรับผู้ดำรงตำแหน่ง • บ้านพักทั่วไป
การกำหนดที่พักสำหรับข้าราชการระดับใด - หัวหน้าส่วนราชการหรือผู้ที่ได้รับมอบอำนาจจัดที่พักของส่วนราชการ หลักเกณฑ์ในการใช้ดุลพินิจกำหนดที่พักของทางราชการ • ความจำเป็นและเหมาะสม • ความประหยัดและประโยชน์ของทางราชการเป็นสำคัญ • สามารถปรับเปลี่ยนได้ • (ข้อ 3 วรรคแรก)
การจัดข้าราชการเข้าพักอาศัยในที่พักการจัดข้าราชการเข้าพักอาศัยในที่พัก กรณีที่ 1 ข้าราชการระดับอาวุโส ชำนาญการพิเศษ ขึ้นไป หรือระดับ 7 ขึ้นไปหรือเทียบเท่า (ทหารยศชั้นพันโทตำรวจยศพันตำรวจโท) เมื่อถูกจัดต้องเข้าพักอาศัย ไม่ว่าข้าราชการจะมีสิทธิเบิกค่าเช่าบ้านหรือไม่ ไม่ว่าจะเป็นผู้ใช้สิทธิเบิกค่าเช่าซื้อหรือผ่อนชำระเงินกู้อยู่ก่อนแล้ว หรือไม่
การจัดข้าราชการเข้าพักอาศัยในที่พักการจัดข้าราชการเข้าพักอาศัยในที่พัก กรณีที่ 2 ข้าราชการระดับชำนาญงาน ชำนาญการลงมาหรือระดับ 6 ลงมาเทียบเท่า จัดผู้มีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านก่อนไม่ว่าจะใช้สิทธิเบิกค่าเช่าบ้านอยู่หรือไม่ ถ้าเป็นผู้มีสิทธิซึ่งอยู่ระหว่างใช้สิทธิเช่าซื้อหรือผ่อนชำระเงินกู้ไม่ต้องจัดเข้าที่พัก ย้ายภายในท้องที่ที่เช่าซื้อหรือผ่อนชำระเงินกู้อยู่ไม่ต้องจัดเข้าที่พักของทางราชการ ย้ายต่างท้องที่จัดเข้าบ้านพักได้ แม้ท้องที่เดิมเคยใช้สิทธิเบิกค่าเช่าซื้อแต่ถ้าได้ใช้สิทธิมาตรา 17 หรือ 18 ในท้องที่ใหม่แล้วไม่ต้องจัดเข้าที่พักของทางราชการ
สละสิทธิเข้าพักในที่พักหมดสิทธิได้รับค่าเช่าบ้าน ข้อ 3 (6) วรรคสอง สิทธิกลับคืนมาเมื่อรื้อถอนทั้งหมด ข้อ5 หรือจัดใหม่ทั้งหมด ข้อ 10 ข้าราชการที่สละบ้านพักไม่มีสิทธิเบิกค่าเช่าบ้าน ภายหลังสามารถขอเข้าบ้านพักได้ ถ้าบ้านพักว่าง แต่เป็นการจัดบ้านพักลักษณะชั่วคราว ข้อ 4 ลักษณะการสละสิทธิเข้าพักในที่พัก • จัดที่พักให้แล้ว ไม่ได้เข้าพักอาศัยไปพักอาศัยในที่อื่น • แจ้งเหตุผลขอออกจากบ้านพัก ยังไม่ได้รับผลการพิจารณาให้ออกหรือไม่ ได้ออกจากบ้านพักไปก่อน
ประเด็นสำคัญ ฝันไปหรือเปล่า....น้า จัดให้กับข้าราชการบรรจุครั้งแรกและเดือดร้อนในที่อยู่อาศัยได้ ตามข้อ 3(4) โดยไม่กระทบต่องบประมาณ จัดตามหลักเกณฑ์ฯ แล้วที่พักเหลือว่างอยู่ จัดให้ข้าราชการที่ไม่มีสิทธิค่าเช่าบ้านได้ ตาม ข้อ 3(5) การจัดที่พักใหม่ทั้งหมดตามหลักเกณฑ์ตาม ข้อ 10
คำถาม นาย ก รับราชการอยู่ที่ อ. เมือง จ.นครสวรรค์ ใช้สิทธิเบิกค่าเช่าบ้านต่อมาได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ.เมือง จ.ลำปาง ทางราชการจัดที่พักให้แต่นาย ก ไม่พักอาศัย ไปพักอาศัยในบ้านที่ได้ผ่อนชำระเงินกู้อยู่ นาย ก จะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการหรือไม่ อ.เมือง ลำปาง อ.เมือง นครสวรรค์
คำถามนาย ข นิติกรชำนาญการ รับราชการอยู่ที่ อ. เมือง จ.สงขลา และได้ใช้สิทธินำหลักฐานการผ่อนชำระเงินกู้เพื่อชำระราคามาเบิกค่าเช่าบ้าน ต่อมาได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ. เมือง จ. พัทลุง ผู้มีอำนาจจัดที่พักไม่ต้องจัดให้นาย ข พักบ้านที่ว่างอยู่ใช่หรือไม่ อ.เมือง สงขลา อ. เมือง พัทลุง
คำถาม นาย ค ระดับปฏิบัติการ รับราชการอยู่ที่ อ. เมือง จ.น่าน ต่อมาได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ. เมือง จ. แพร่ ผู้มีอำนาจจัดที่พักให้นาย ค เข้าบ้านพักที่ว่างอยู่ ต่อมานาย คได้ออกจากบ้านพัก โดยเห็นว่าบ้านพักเป็นบ้านพักของข้าราชการระดับอาวุโส จึงออกไปพักในบ้านหลังที่เช่าซื้อบ้านในท้องที่ อ.เมือง จ.แพร่ นาย ค จะมีสิทธิเบิกค่าเช่าซื้อได้หรือไม่ อ.เมือง น่าน อ.เมือง แพร่
ข้อยกเว้น (ต่อ)มาตรา 7 (2) 2. มีเคหสถานอันเป็นกรรมสิทธิ์ของตนเองหรือคู่สมรสในท้องที่ที่ไปประจำสำนักงานใหม่ โดยไม่มีหนี้ค้างชำระกับสถาบันการเงิน
คำถาม นาย ง รับราชการอยู่ที่กรุงเทพฯ ต่อมาได้รับคำสั่งให้ย้ายไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ ซึ่งมีบ้านที่มารดายกให้ก่อนแล้ว นายตะวันจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ อ. เมือง เชียงใหม่ กรุงเทพฯ
คำถาม ขณะที่นาย ส รับราชการอยู่ที่กรุงเทพฯ ได้เช่าซื้อบ้านไว้ที่ อ. เมือง จ. เชียงราย ต่อมาได้ย้ายไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ.เมือง จ. เชียงราย ซึ่งนาย ส ยังคงต้องชำระค่าเช่าซื้อบ้านหลังดังกล่าวอยู่ นาย ส จะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ อ. เมือง เชียงราย กรุงเทพฯ
คำถาม นายตะวัน รับราชการอยู่ที่ เขตพญาไท กรุงเทพฯ และใช้สิทธิเบิกค่าเช่าบ้านจากทางราชการ ต่อมานายตะวัน ได้จดทะเบียนสมรสกับน.ส.รุ้ง ซึ่งน.ส.รุ้งมีบ้านอันเป็นกรรมสิทธิ์ของตนที่อยู่ในเขตบางซื่อ กรุงเทพฯ โดยไม่มีหนี้ค้างชำระ นายตะวัน ยังคงเช่าบ้านอยู่ นายตะวันจะมีสิทธิเบิกค่าเช่าบ้านต่อไปได้หรือไม่ พญาไท กรุงเทพฯ บางซื่อ กรุงเทพฯ
คำถาม ขณะที่นายเจริญ รับราชการอยู่ที่ กรุงเทพฯ มารดาได้โอนกรรมสิทธิ์บ้านในท้องที่ อ.เมือง จ.เลย ต่อมาได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการที่ อ.เมือง จ.เลย นายเจริญ เห็นว่าบ้านชำรุด ทรุดโทรม จึงได้รื้อบ้านหลังดังกล่าว แล้วกู้เงินกับสถาบันการเงินเพื่อชำระค่าจ้างปลูกสร้างบ้านหลังใหม่แทนหลังเดิม นายเจริญจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. เมือง เลย
คำถาม ขณะที่นายหยกรับราชการอยู่ที่ กรุงเทพฯ มารดาได้โอนกรรมสิทธิ์บ้านซึ่งตั้งอยู่ใน อ.เมือง จ.อุทัยธานี ให้ ต่อมานายหยกได้ขายบ้านหลังดังกล่าวไป ต่อมาภายหลัง นายหยกได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติราชการประจำที่ อ.เมือง จ.อุทัยธานี นายหยกจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. เมือง อุทัยธานี
มาตรา 9 ข้าราชการผู้ใดรับราชการหรือได้รับคำสั่งให้ไปรับราชการในท้องที่ใด และไม่มีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการเพราะเหตุที่มีเคหสถานอันเป็นกรรมสิทธิ์ของตนเอง หรือคู่สมรสตามมาตรา 7 (2) แม้ว่ากรรมสิทธิ์ในเคหสถานได้โอนไปด้วยเหตุใด ก็ไม่ทำให้เกิดสิทธิที่จะได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการในระหว่างรับราชการในท้องที่นั้น เว้นแต่ เคหสถานนั้นถูกทำลาย หรือเสียหายเนื่องจากภัยพิบัติจนไม่สามารถพักอาศัยได้
ภัยพิบัติ หมายความว่า ภัยธรรมชาติหรือความเสียหายอย่างใด ๆ ซึ่งเกิดขึ้นโดยที่ผู้ซึ่งได้รับความเสียหายนั้น ไม่มีส่วนที่จะต้องร่วมรับผิดด้วย (มาตรา 4)
คำถามนาย เมฆ รับราชการอยู่ที่ อ.เมือง จ.กาญจนบุรี ต่อมานายเมฆได้โอนกรรมสิทธิ์บ้านของตนให้แก่บุตร และได้ผ่อนชำระเงินกู้เพื่อชำระราคาบ้านหลังใหม่ในท้องที่อ.เมือง จ.กาญจนบุรี นายเมฆจะสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการหรือไม่ โอน บุตร
มาตรา 10 ข้าราชการและคู่สมรสรับราชการในท้องที่เดียวกันและต่างมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการ ให้เบิกจ่ายได้เฉพาะคนใดคนหนึ่ง ข้าราชการผู้ใดมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการตามพระราชกฤษฎีกานี้และมีคู่สมรสเป็นข้าราชการกรุงเทพมหานคร พนักงานส่วนท้องถิ่น หรือพนักงานหรือลูกจ้างของรัฐวิสาหกิจ ถ้าคู่สมรสของผู้นั้นได้ใช้สิทธิเบิกค่าเช่าบ้านหรือข้าราชการผู้นั้นได้อยู่ในที่พักอาศัยที่ทางราชการจัดให้แก่คู่สมรสในท้องที่เดียวกัน ข้าราชการผู้นั้นไม่มีสิทธิเบิกค่าเช่าบ้าน
ข้อยกเว้น (ต่อ)มาตรา 7 (3) 2. ได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานใหม่ใน ต่างท้องที่ตามคำร้องขอของตนเอง
การพิจาณาคำร้องขอย้ายของตนเอง มาตรา 7 (3) การร้องขอย้ายไปในท้องที่ใด จังหวัดใด สำนักงานใดแล้วส่วนราชการมีคำสั่งให้ย้ายตามคำร้องที่ประสงค์ ย่อมไม่เกิดสิทธิค่าเช่าบ้าน เว้นแต่เป็นการย้ายไปไม่ตรงกับที่ได้แจ้งความประสงค์ไว้ การร้องขอย้ายคำสั่งย้ายไม่ได้ระบุคำว่า“ย้ายตามคำร้อง” แต่ข้อเท็จจริงมีการร้องขอย้ายที่เกิดจากตัวข้าราชการ ย่อมไม่เกิดสิทธิค่าเช่าบ้าน การโอนไปรับราชการอีกส่วนราชการหนึ่งไม่ถือเป็นการย้ายตามคำร้องขอของตามหนังสือเวียน ด่วนที่สุด ที่ กค 0526.5/ว 109 ลว 20 ธ.ค. 2542 การสอบเลื่อนระดับ ให้แจ้งความประสงค์เลือกท้องที่ไม่ถือเป็นการร้องของย้าย ร้องขอย้ายในท้องที่เดิมสิทธิไม่เปลี่ยน (ภายในอำเภอเดียวกัน) ลงตามกรอบตำแหน่งในสำนักงานที่ไปช่วยราชการ (ไม่มีการย้าย) ไม่เกิดสิทธิ
คำถาม นายลักษณ์ รับราชการอยู่ที่ กรุงเทพฯ ได้ทำบันทึกข้อความแจ้งความประสงค์ขอย้ายไปรับราชการประจำที่ อ.เมือง จ.สุพรรณบุรี ซึ่งกรมได้ออกคำสั่งให้นายลักษณ์ไปรับราชการประจำที่ อ. เดิมบางนางบวช จ.สุพรรณบุรี นายลักษณ์จะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. เดิมบางฯ สุพรรณบุรี
คำถาม นายภูมิรับราชการอยู่ที่เขตสีลม กรุงเทพฯ ซึ่งได้สิทธินำหลักฐานการผ่อนชำระเงินกู้มาเบิกค่าเช่าบ้านจากทางราชการ ต่อมานายภูมิได้เขียนคำร้องย้ายไปรับราชการประจำที่เขต พญาไท กรุงเทพฯ นายภูมิจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการหรือไม่ อ.สีลม กรุงเทพฯ อ. พญาไท กรุงเทพฯ
ร้องขอย้ายก่อน 26 มิ.ย.2541 กรณีข้าราชการย้ายตามคำร้องขอของตนเองก่อนที่พระราชกฤษฎีกาค่าเช่าบ้านข้าราชการ (ฉบับที่ 6) พ.ศ.2541 มีผลบังคับใช้ (26 มิ.ย.41)หากเป็นผู้มีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านอยู่ก่อนวันที่ 26 มิ.ย.41 ก็ให้มีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านต่อไปได้ (หนังสือเวียน ด่วนที่สุด 0409.5/ ว 19 ลว.13 มี.ค. 2549)
หนังสือเวียน ด่วนที่สุด 0409.5/ ว 19 ลว.13 มี.ค. 2549 ข้าราชการร้องขอย้ายก่อน 26 มิ.ย.41 ให้ดูว่า ก่อน 26 มิ.ย.41 ไม่ติดข้อต้องห้าม ม.7 (1)-(3) มีสิทธิเบิกค่าเช่าบ้านได้ต่อไปจนกว่าจะหมดสิทธิ เช่น ต่อมาถูกจัดบ้านพักหลัง 26 มิ.ย. 41 แล้วภายหลังถูกจัดออกอีกก็มีสิทธิเบิกได้ต่อไป แต่กรณีข้าราชการรายใดก่อนวันที่ 26 มิ.ย. 41 ติดข้อต้องห้าม ม.7 (1)-(3) ต่อมาหลัง 26 มิ.ย. 41 ไม่ได้จัดบ้านพักให้ ก็ยังคงไม่มีสิทธิเบิกเพราะติดหลักการขอย้ายตามคำร้องขอของตนเอง ประเด็นนี้มีความเห็นคณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่องเสร็จที่ 139/2544
คำถาม นายเอก รับราชการอยู่กรุงเทพฯ ต่อมาพ.ศ.2540 ได้รับคำสั่งให้ไปรับราชการประจำที่ อ.เมือง จ. ลพบุรี ตามคำร้องของตนเอง และได้ไปพักอาศัยอยู่กับคู่สมรสซึ่งทางราชการจัดบ้านพักให้ ซึ่งคู่สมรสรับราชการอยู่คนละหน่วยงาน ต่อมาพ.ศ. 2545 ภรรยาได้ย้ายไปรับราชการในท้องที่อื่น นายเอกจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. เมือง ลพบุรี
คำถาม นายตรี รับราชการอยู่ที่กรุงเทพฯ ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2540ได้รับคำสั่งให้ไปรับราชการประจำที่ อ. เมือง จ. อุดรธานี ตามคำร้องขอของตนเอง ซึ่งทางราชการได้จัดบ้านพักให้นายตรีเข้าพักอาศัย ต่อมา ปี พ.ศ. 2550 ทางราชการได้รื้อถอนบ้านพักทั้งหมดเพื่อสร้างสำนักงานหลังใหม่ นายตรีจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. เมือง อุดรธานี
การเกิดสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านกรณีสำนักงานย้ายการเกิดสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านกรณีสำนักงานย้าย มาตรา 8 ข้าราชการผู้ใดต้องไปปฏิบัติราชการประจำสำนักงานในต่างท้องที่เนื่องจากสำนักงานที่ปฏิบัติราชการประจำอยู่เดิมได้ย้ายสถานที่ทำการไปตั้งในท้องที่ใหม่มีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านข้าราชการตามพระราชกฤษฎีกานี้เช่นเดียวกับข้าราชการซึ่งได้รับคำสั่งให้เดินทางไปประจำสำนักงานในต่างท้องที่ตามมาตรา 7 เว้นแต่ท้องที่ใหม่ที่สำนักงานได้ย้ายไปนั้นอยู่ใกล้เคียงกับท้องที่ที่ตั้งสำนักงานเดิมตามหลักเกณฑ์ที่กระทรวงการคลังกำหนด
ท้องที่ใกล้เคียงของกรุงเทพฯท้องที่ใกล้เคียงของกรุงเทพฯ เมื่อย้ายสำนักงานไปไม่ทำให้เกิดสิทธิ ๑.จังหวัดนนทบุรี ๑.๑ อำเภอเมืองนนทบุรี ๑.๒อำเภอบางกรวย ๑.๓อำเภอบางบัวทอง ๑.๔อำเภอบางใหญ่ ๑.๕อำเภอปากเกร็ด ๒. จังหวัดปทุมธานี ๒.๑อำเภอเมืองปทุมธานี ๒.๒อำเภอคลองหลวง ๒.๓อำเภอธัญบุรี ๒.๔อำเภอลำลูกกา ๓.จังหวัดสมุทรปราการ ๓.๑อำเภอเมืองสมุทรปราการ ๓.๒อำเภอบางบ่อ ๓.๓อำเภอบางพลี ๓.๔อำเภอพระประแดง ๓.๕อำเภอพระสมุทรเจดีย์ ๔.จังหวัดสมุทรสาคร ๔.๑อำเภอเมืองสมุทรสาคร จังหวัดนครปฐม ๕.๑อำเภอพุทธมณฑล 48
หลักเกณฑ์ท้องที่ใกล้เคียงกรณีต่างจังหวัดหลักเกณฑ์ท้องที่ใกล้เคียงกรณีต่างจังหวัด กรณีสำนักงานได้ย้ายที่ตั้งสำนักงานภายในจังหวัดเดียวกันหรือระหว่างจังหวัดจะต้องเป็นท้องที่ติดต่อกันและมียานพาหนะประจำทางให้บริการ 49
คำถาม นายจัตวา รับราชการครั้งแรกอยู่ที่กรุงเทพฯ ต่อมาสำนักงานได้ย้ายไปตั้งอยู่ที่ อ. ธัญบุรี จ.ปทุมธานี นายจัตวาจะมีสิทธิได้รับค่าเช่าบ้านหรือไม่ กรุงเทพฯ อ. ธัญบุรี ปทุมธานี