560 likes | 1.17k Views
Eiwitzuivering 3. Kolom chromatografie: - Gelfiltratie - ionchromatografie - affiniteitschromatografie. Sigrid Beiboer en Ivo Horn. TBEMH-P05IDB HC7. Kolom chromatografie Verschillende soorten. Een systeem. Een systeem. Chromatogram. Een kolom. Mobiele fase. Stationaire fase.
E N D
Eiwitzuivering 3 Kolom chromatografie: - Gelfiltratie - ionchromatografie - affiniteitschromatografie Sigrid Beiboer en Ivo Horn TBEMH-P05IDB HC7
Een kolom Mobiele fase Stationaire fase biochemistry.wur.nl/Hb/Gelfiltratie.html
Gedrag van moleculen in een kolom adsorptie: meer neiging tot binding aan stationaire fase Ideaal: verdeling lineair adsorptie CS desorptie: minder neiging tot binding aan stationaire fase desorptie CM Cs= concentratie is stationaire fase Cm= concentratie in mobiele fase
Cs Cm Cs Cm Cs Cm Isothermen en piekvorm een juist evenwicht tussen stationaire fase en mobiele fase geeft een scherpe piek. toenemende hoeveelheid massa piekpatroon in chromatogram desorptie adsorptie
CS CM K • K is de verdelingscoëfficiënt: waar bevindt zich een molecuul in de kolom, in CS of in CM • geeft de mate van verdeling over matrix en mobiele fase weer • Wet van Nernst: K = Cs/Cm K = CS/CM
De “zone”; de piek • De zone is het oppervlak van de piek • De zone is rechtevenredig met de concentratie
Gelfiltratie Gelpermeatie of uitsluitingschromatografie (size exclusion chromatography) Kleine moleculen hebben meer tijd nodig
De matrix voor gelfiltratie • Goede elutie eigenschappen • Hydrofiel karakter • Geen geladen groepen • Chemische resistentie • Biologische resistentie Bijv. polymeren van: • acrylamide (Biogel P) • dextraan (Sephadex) • combinatie acrylamide en dextraan (Sephacryl) • agarose (Sepharose, Biogel A)
De volumina in een kolom Vc = kolom volume V0 = void volume (buitenvolume) Vi = intern volume (binnenvolume) Vm= matrix volume Ve= elutie volume Vm Vc = V0 + Vi + Vm groot eiwit: Ve=V0 klein eiwit: Ve=V0+Vi
Berekeningen met gelfiltratie • Vc = V0 + Vi + Vm = kolomvolume = π r2 h, hieruit de benodigde hoogte • Kd of K0 = (Ve - V0) / Vi ; (Cs/CM), verdeling over kolom • K0: hoe groter de K0, hoe kleiner de molmassa (Mw): K0 nadert 0: groot molecuul. K nadert 1: kleinste moleculen (volledige distributie over Vi en V0)
Toepassingen gelfiltratie • Isolatie en zuivering biomoleculen (H05PBM) • Molecuulmassa bepaling • Ontzouten • Bufferverwisseling
Vraagje • Welke van onderstaande methoden kun je gebruiken om zout te verwijderen? • Gelfiltratie • Ultrafiltratie • Dialyse • Homogeniseren • Centrifugeren
Fractieverzamelaar • Meet OD280 en geeft dit door aan recorder • Verschuift buizen in rek met bepaalde snelheid en geeft buiswisseling ook door aan recorder
Ionchromatografie Ionenwisselaars R-Na2 + Ca2+ R-Ca + 2Na+ Zeolieten: - natuurlijke ionenwisselaars - aluminiumsilicaten
Matrix Spacer arm Ligand Biomolecuul Matrix en spacer arms Matrix: - onoplosbaar - chemische resistent - biologische resistent - inert - capaciteit Spacer arm vaak voor biochemische toepassingen tegengaan sterische hindering
Ionogene groepen • Kationenwisselaar: - bevat negatief geladen / zure groepen (bv. Dowex-50, CM cellulose, Chelex-100) - uitwisseling positievekationen • Anionenwisselaar: - bevat positief geladen / basische groepen (bv. Dowex-1, DEAE) - uitwisseling negatieve anionen
Toepassingen voor water • Ontharding van water: kalk, Ca2+ Na+ • Demineralisering van water: - verwijdering kat- en anionen - 2 ionenwisselaars (indien gemengd: mixed bed) - kationen worden vervangen door protonen - anionen worden vervangen door OH--ionen Op lab: • demiwater, gedemineraliseerd water mbv hars kolom, vergelijkbaar met enkelvoudig gedestilleerd water • mQ of milliQ water, gedemineraliseerd water mbv Millipore kolom, soort “bidest”
Toepassingen voor eiwitten Eiwitlading pH hoog pH laag pH neutraal Neutrale a.z. 0 0 0 Basische a.z. 0 + n+ Zure a.z. - 0 m- Netto lading - + n-m Isoëlektrisch punt (IEP): • pH waarbij de nettolading van het eiwit nul is • kan bepaald worden met isoëlektrische focussering
Hoe werkt ionchromatografie bij eiwitzuivering? pH boven IEP, eiwit is negatief anionenwisselaar pH beneden IEP, eiwit is positief kationenwisselaar pH en ionsterkte bepalen affiniteit eiwit voor kolom Grotere afwijking pH van IEP grotere affiniteit
Elutie pH wijzigen of ionsterkte verhogen [NaCl]=0 [NaCl]=1 M Buffer en pH blijven gelijk in zoutgradiënt, alleen zoutconcentratie stijgt!
Affiniteitschromatografie Zuivering gebaseerd op biologische functie of individuele structuur
Affiniteit De mate van aantrekking van moleculen reversibel, dus niet covalent!
Affiniteitschromatografie Mobiele fase Stationaire fase Schone uitloop
Matrix Spacer arm Ligand Biomolecuul
Matrix • Inert • Open structuur toegankelijk voor eiwitten om aan ligand aan matrix te kunnen binden • Groot aantal chemische groepen, waaraan ligand covalent gekoppeld kan worden • Goede elutie eigenschappen • Chemische stabiliteit
Voorbeelden matrix • Agarosekorrels • Polyacrylamide korrels • Poreuze glazen korrels • Grote bolvormige korrels: geven interkorrel ruimtes, die geschikt zijn voor AC van grote biomoleculen zoals ribosomen, membraanfracties en zelfs intacte cellen!
Ligand • Specifieke, reversibele affiniteit voor biomolecuul • Bezit minstens één reactieve groep voor binding aan matrix mag niet betrokken zijn bij biologische herkenning! • Oplosbaar in vloeistoffen betrokken bij koppelingsproces en bestand tegen koppelingsreacties • Bindingsaffiniteit voor biomolecuul: • niet te sterk • niet te zwak • aanwezig na koppeling aan matrix
Matrix Spacer arm Ligand Biomolecuul Spacer arms • Tegen sterische hindering • Fysisch-chemische eigenschappen van spacer arms beïnvloeden karakter matrix en affiniteit van biomolecuul voor ligand Hydrofobe spacer arms: toename aspecifieke binding Tegengaan door klein beetje organisch oplosmiddel in eluens of hydrofiele spacer arm
Niet selectieve elutie Verandering van: • pH • Ionsterkte Pas op voor denaturatie biomolecuul!!
AC voor IgG-antilichamen IgG antilichamen zuiveren met Protein-A, -G of -L affiniteitschromatografie
Biotine Hoge affiniteit voor streptavidine en avidine Eiwitten zijn makkelijk te biotinyleren
Immobilized Metal Affinity Chromatography (IMAC) Zuivering van recombinant histidine gemerkte (His-tagged) eiwitten Histidine: • pK is 6,5 • heeft imidazole ring
IMAC Interactie tussen twee naburige His-aminozuren in de 6xHis-tag en de Ni-NTA-matrix.