371 likes | 1.1k Views
مدرس: دکتر شهاب بهلولی دانشيار فارماکولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اردبيل. ضد درد ها و آنتاگونيست های اُپيوئيدی. طبقه بندی ترکیبات اپیوئیدی. ساختمان شیمیایی. ساختمان شیمیایی. متابولیسم رمی فنانیل. فارماکوکينتيک. جذب خوراکی مناسب متابولسيم عبور اول شديد برای برخی ترکيبات
E N D
مدرس: دکتر شهاب بهلولی دانشيار فارماکولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اردبيل ضد درد ها و آنتاگونيست های اُپيوئيدی
فارماکوکينتيک • جذب خوراکی مناسب • متابولسيم عبور اول شديد برای برخی ترکيبات • عبور از جفت به جنين • متابولسيم کبدی قبل از حذف • نيمه عمرمتغير از1-2 ساعت (فنتانيل) تا 6-8 ساعت (بوپرونورفين)
گیرنده های ایپوئیدی و برخی از لیگاندها
دوز نگهدارنده و اولیه اپیوئید های مهم
اثرات بافتی و مکانیسم عمل • گيرنده مو (Mu) وگيرنده دلتا (Delta) • بی دردی در سطح نخاع و فوق نخاع • تضعيف تنفس • وابستگی فيزيکی • گيرنده کاپا (Kappa) • بی دردی در سطح نخاع • پپتيد های اپيوئيدی (انکفالين، داينوفرفين، بتا-اندورفين) • مکانسيم يونی: مهار انتقال سيناپسی • باز شدن کانال پتاسيمی پس سيناپسی • بسته شدن کانال کلسيمی پيش سيناپسی
اثر تعدیلی گیرنده های مو – اپیوئیدی در ساقه مغز
اثر ضد درد های اپیوئیدی در مسیر مهاری پایین رونده
اثرات بافتی (مرکزی) • اثرات سیستم عصبی مرکزی • بی دردی • سرخوشی • آرام بخشی و منگی (sedation) • تضعیف تنفسی • تضعیف سرفه • میوز • سفتی قفسه سینه • تهوع و استفراغ • دما (هیپرترمی و هیپوترمی)
اثرات بافتی (محیطی) • سیستم قلب و عروق • بدون اثر مستقیم بر روی قلب (به استثناء مپریدین) • هیپوتانسیون در صورت وجود استرس قلبی و عروقی • گشاد شدن شریان ها و ورید ها • در صورت تضعیف تنفسی و افزایش فشار CO2 • گشاد شدن عروق مغزی وافزایش فشار داخل جمجه
اثرات بافتی ( محیطی) • دستگاه گوارش • غنی از گیرندهای اپیوئیدی • معده: افزایش تون و کاهش حرکات • کاهش اسید معده • روده: افزایش تون و اسپاسم های دوره ای و کاهش حرکات دودی • یبوست • مجرای صفراوی: انقباض مجرا و بسته شدن اسنفکتر اُودی • برگشت صفرا و انزیم های پانکراس
اثرات بافتی (محیطی) • کلیوی • تضعیف عملکرد کلیوی • اثر آنتی دیورتیک • افزایش بازجذب سدیم • افزایش تون مثانه و میزنای • افزایش تون اسفنکتر مثانه (احتباس ادراری) • رحم • کاهش تون دیواره رحم و طولانی شدن زایمان
اثرات هورمونی • افزایش ترشح: • ADH • پرولاکتین • سوماتوتروپین • کاهش ترشح: • LH
اثرات مزمن • تحمل • تحمل متقاطع • استثناء: يبوست، ميوز و تشنج • وابستگی • فيزيکی • سندرم قطع مصرف: آب ريزش بينی،اشک ريزش، لرزش، سيخ شدن مو، درد عضلانی، اسهال، هيجان، حرکت نوسانی و يک وری • سندرم قطع ترسيبی • روانی
کاربرد بالينی • ايجاد بی دردی: آگونيست های قوی و متوسط • تضعیف سرفه: کدئين، دکسترومتورفان • کاهش لرز: مپریدین ( از طریق گیرنده الفا-دو ) • درمان اسهال: ديفنوکسيلات و لوپراميد • کنترل ادم ريوی حاد: مرفين • بيهوشی:مرفين، فنتانيل • وابستگی اپيوئيدی: متادون
سميت • مصرف دوز بالا (فزون داروئي) • کوما، ضعف تنفسی، هيپوتانسيون • درمان با نالوکسان • تداخل داروئي • تضعيف افزونی CNS • ايجاد سندرم سروتونين: مپريدين و SSRIs
داروهای آگونيست-آنتاگونيست و آگونيست ناقص • آگونيست –انتاگونسيت • بوتورفانول، نالبوفين، پنتازوسين • آگونيست کاپا و انتاگونيست ضعيف مو • آگونيست ناقص • بوپرونورفين
ترکیبات متفرقه • ترامادول • بلوک برداشت سروتونین • بلوک برداشت آمین ها • آگونیست ضعیف گیرنده های مو • تیپن تادول • بلوک برداشت آمین ها • بلوک برداشت سروتونین • آگونیست متوسط گیرندهای مو
اُپيوئيد های آنتاگونيست • نالوکسان: • تزريقی • مدت اثر کوتاه: 1-2 ساعت • نالتروکسان: • خوراکی • طولانی اثر24-48 ساعت • مورد استفاده در برنامه اعتياد به الکل • نالميفن: • تزريقي • طولاني اثر ، نيمه عمر 10-8 ساعت