Testua komentatzea

1. Testua komentatzea antzinaroko eta mende ilunetakoak

3. Dokumentua irakurri, 1 Aldez aurreko lana 1 5 Lerroak bosnan bosna zenbatu, hitz gakoak, datak, lekuak, gertakariak, izen bereziak Ulertu, ulertzen ez dena argitu, kontsultatu: Ideia nagusiak azpimarratu Marjinean oharrak idatzi

4. 2 Sarrera, Dokumentua identifikatzea: Komentarioa Testua zer den, izenburua politikoa hitzaldiak manifestuak Sorrera data juridikoa legeak hitzarmenak Edukiaren arabera Egilea ekonomikoa kontratuak Testu mota lekukotasunekoa memoriak egunkariak I. mailako II. mailako Iturri mota Hartzailearen arabera Inguru historikoa publikoa Garapena pribatua Ondorioa: Ulermen sintesia

5. Testu iruzkina. Sarrera. Dokumentua identifikatzea. 1 “Mendebaldean baketurik zegoen ia Hispania osoa, Pirinioen hegalari itsatsirik eta Ozeanoaren honazko aldeak bustitako parteaz landa. Han bizi ziren, gure inperiotik aske, bi herri oso boteretsu, Kantabriarrak eta Astureak. Kantrabiarrren izpiritu gudazale izan zen lehen agertzen, amorratu eta tematiena baitzen, eta beren askatasuna defenditzearekin kontentatu gabean, beren agintea auzoko herrietara hedatzen ere entseiatzen ziren, maizeko sarraldietan Vaccatarrak, Turmogos direlakoak eta Autrigoiak aztorazten zituztelarik. Hala bada, beraien ihardukia areagotzen ari zelako berria iritsi zenez, Caesar-ek berak ekin zion kanpainari, besteri utzi beharrean”. Floro, k.o. I-II, Compendio de la historia de Tito Livio Zer den, izenburua hitzaldiak manifestuak Sorrera data politikoa legeak hitzarmenak Egilea juridikoa Edukiaren arabera kontratuak ekonomikoa Testu mota Hartzailearen arabera lekukotasunekoa memoriak egunkariak I. mailakoa II. mailakoa Iturri mota publikoa Inguru historikoa pribatua

6. TITO LIVIO Nacido y muerto en lo que hoy es Padua, capital de la Venetia, se traslada a Roma con 24 años. Se le encargó la educación del futuro emperador Claudio. Tito Livio escribió una Historia de Roma, desde la fundación de la ciudad hasta la muerte de Druso en 9 a. C., Ab urbe condita libri (normalmente conocida como las Décadas). La obra constaba de 142 libros, divididos en décadas o grupos de 10 libros. De ellos, sólo 35 han llegado hasta nuestros días (del 1 al 10 y del 21 al 45). Los libros que han llegado hasta nosotros contienen la historia de los primeros siglos de Roma, desde la fundación hasta 292 a. C., el relato de la Segunda Guerra Púnica y de la conquista por los romanos de Galia cisalpina, de Grecia, de Macedonia y de parte de Asia Menor. Otro escritor escribió Epítome para todos sus libros. Esos Epítome han permanecido, y nos permiten saber cual era el plan seguido por Tito Livio y el orden en el que narraba los acontecimientos. Lucio Anneo Floro (siglo I-siglo II). Historiador latino de origen africano. Amigo personal de Adriano, vivió durante mucho tiempo en Roma y en Tarraco (Hispania). Es autor del Compendio de la Historia Romana, panegírico de la gloria de Roma. Es una de las dos fuentes principales de información acerca de las Guerras Cántabras.

7. 2

9. I. mendea 3

10. I. mendea 4 5

11. I. mendea 6 58 - 50 K. a. 7 8

12. 9 I. mendea 10 I. Mendea K. a.

13. Germaniarren etorrera 11 Gutxi batzuok baino ez genuen lortu bizirik irautea: ez, ordea, gure merituz, baizik eta Jainkoaren errukiari esker. Ezin konta ahala nazio basatik Galia osoa okupatu dute. Alpeen eta Pirinioen arteko eta ozeanoarekin eta Rhinekin muga egiten duen lurralde osoa suntsitu dute. (…) Amiens, Arras eta Estrasburgoko biztanleek Germaniara alde egin dute. Oraindik zigorrik jaso ez duten hiriek kanpoan ezpataren mehatxua eta barnean gosea jasaten dute. SAN JERONIMO (347-419), Gutunak

14. 12 Barbaroak (alanoak, bandaloak eta sueboak 409. urtean) sartu ziren Espainetan borroka odoletan suntsituz. Bestetik izurrite beltzak ere kalte handia eragin zituen oso denbora laburrean. Hain handia izan zen, giza haragia ere jaten zuten gizakiek. Espainiako probintziak suntsituta, barbaroek eskualdeak txotx egin zituzten bertan bizitzen jartzeko: Bandaloak eta sueboek Galizia okupatu zuten (Ozeano itsasoaren mendebaldeko muturrean zegoen); alanoek Lusitania eta Kartaginensea; eta bandalek Betika. Idacio, Cronicon, Egokitua Testua sailkatu eta kokatu bere testu inguru historikoan ERANTZUN KOADERNOAN a) Zer erran nahi duen barbaro, izurrite, Lusitania, Kartaginense, Betika. b) Hispania nongo probintzia zen? Zein ibaik osatzen zuten inperioaren limes (mugak)? c) Zein hiru erresuma handi eratu ziren Hispanian, 476. urtea eta gero? d) Zer gertatu zen 476. urte horretan? e) Narrazio hau apokaliptikoa da, zer erran nahi du honek?

15. 13 Ezarrita geldi dadila, beraz, Galietako milizientzako jada ezarrita dugun soldata, zuen zerbitzuetara ere luzatzen duguna, zuen balore eta jarduerak bertze haienak bezainbertze saritzearren, Honorioren gutuna Iruñeko miliziei, 408

16. Ezarrita geldi dadila, beraz, Galietako milizientzako jada ezarrita dugun soldata, zuen zerbitzuetara ere luzatzen duguna, zuen balore eta jarduerak bertze haienak bezainbertze saritzearren Honorioren gutuna Iruñeko miliziei, 408 Zer den hitzaldiak manifestuak Sorrera data politikoa legeak hitzarmenak Egilea juridikoa Edukiaren arabera kontratuak ekonomikoa Testu mota Hartzailearen arabera lekukotasunekoa memoriak egunkariak Lehen mailakoa Bigarren mailakoa Iturri mota historiografikoa publikoa Inguru historikoa pribatua Kokatu testua bere testu inguru historikoan

17. Germaniarren ohiturak 14 Germaniarrak ez dira hirietan bizi. Leku bakartu eta berezietan bizi dira; hots, iturri, soro nahiz zelaien ondoan kokatzen dira gogoaren arabera. Herrixkak ez dituzte guk ohi ditugun moduan eraikitzen: hau da, eraikinak ez daude elkarren segidan; etxe bakoitza espazio huts batek inguratzen du –bai suteen aurrean babesteko, bai eraikuntzan oso trebeak ez direlako- Ez dute ez harririk ez teilarik erabiltzen, leundu gabeko zura baino ez. Aldiz, lekurik nabarmenenak lur puruz eta distiratsuz lohitzen dituzte, eta badirudi pintatuta edo koloretako marrazkiz josita daudela. Gainera, lurpea zulatzeko ohitura dute; zuloak simaurrez betetzen dituzte, eta horrela, negurako aterpe moduan eta laboreak gordetzeko erabil ditzakete, hotzaren laztasunetik babesteko egokiak dira eta. Publio Kornelio Tazito (55-120), Germania. Egokitua. Treverri tribuaren herrixka Rhin aldean

18. Baskoiek Zaragozako hiria setiatu zuten 15 Eta, horrela, krimen hori zela eta (Froyaren altxamendua 635ean), Baskoi basatiek bat-batean Pirinio mendietatik irten eta iberiar aberriaren aurka hainbat triskantza eginez aberastu ziren. Kristau errugabe askoren odola isuri zuten: batzuei burua moztu zieten, beste batzuek jaurtigailuez hil zituzten eta beste askori geziak jaurti zizkieten. Gatibu ugari egin zituzten eta hondakin erraldoiak lapurtu zituzten. Gerra nardagarri hura Jainkoaren tenpluetaraino heldu zen; aldare sakratu asko suntsituak izan ziren eta elizgizon asko aiztoz hil zituzten. Tajon, Zaragozako apezpikuaren gutuna Quirico Bartzelonako apezpikuari. Moldatua. ERANTZUN KOADERNOAN a) Non zeuden hedaturik baskoiak bisigodoen erresumaren garaian? b) Nolako harremanak izan zituzten baskoiek eta bisigodoek elkarren artean? c) Nola deskribatzen ditu baskoiak Zaragozako apezpikuak 653. urtean? d) Zure iritziz kristauak al ziren? Zergatik?

19. Olvidaís mencionar el hecho de que el obispo fue sacrificado en el mismo altar de la Iglesia, acto en el que yo veo una clara rebelión en contra del cristianismo. No se si aquellos bagaudas procederian de las areas vasconas menos romanizadas, pero yo relacionaria esta incursion y hechos concretos (muerte de sacerdotes y rechazo de la autoridad provincial) con los llevado a cabo por los vascones durante la revuelta del noble Froya en el 635, durante la invasión de la Tarraconense, y que conocemos gracias a la carta que Tajón, obispo de Zaragoza, cuenta a Quirico, obispo de Barcelona. Froya Noble visigodo que en el verano de 653 se levantó contra el rey Recesvinto y apoyado por los vascones, sometió parte del norte peninsular a severos castigos. Zaragoza fue sitiada y sufrió desabastecimiento en su interior y depredación en los alrededores. Era obispo de la ciudad Tajón, quien por aquel entonces redactaba sus Sentencias. Celtiberia.net G.E.A.

20. Samuel Tajon 650an Santa Engracia monasterioko abadea, 653,655, 656 Toledoko Kontzilioetan egon zen Zaragozako apezpiku. 646an, Chindasvinto errege bisigodoak Erromara bidali zuen Jobi buruzko kodize Moralak kopiatzera baita ere Gregorio Handiaren Ezekeli buruzko homiliak, Hispaniara bueltatutakoan Sententiarum libri (Sententzien liburuak) bost liburukitako bilduma idatzi zuen.

21. Isidoro Sebillakoa 560-636, Antzinateko kultura bere Etimologiak liburuan (hogei liburukitako entziklopedia) bildu zituen. Honela gorde zen Erroma zaharreko kultura. TRIVIUM. latín, trivium (tres: hiru y vía: bide), hirubide gurutzea. Antzin aroan eta Erdi aroan, arte liberaletako hiru:gramátika, retórika eta dialéctika (edo lógika) Erdi aroko unibertsitateetan, trivium ezagueraren oinarrizko funtsa ziren: La gramática como mecánica del lenguaje; La lógica (o dialéctica — lógica y dialéctica llegaron a ser sinónimos en el tiempo) que es la "mecánica" del pensamiento y el análisis; y la retórica que es el uso del lenguaje para instruir y persuadir. Erdi aroko eskolastikan QUADRIVIUMikasteko lehen pausuak dira, hau da, aritmétika, geometría, l músika eta astronomía.