POLSKA

1. SUROWCE MINERALNE POLSKA

2. Surowiec mineralny - wydobyta ze złożakopalina użyteczna, mająca zastosowanie w gospodarce, produkt przemysłu wydobywczego. Jest składnikiem środowisk przyrodniczych: skorupy ziemskiej, hydrosfery, biosfery i atmosfery.Należą do nich: • mineralne surowce energetyczne (węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny), • metale (żelazo, miedź, cynk, ołów, kobalt, chrom, nikiel, boksyty), • niemetale - chemiczne (siarka, fosforyty, sól kamienna, sól potasowa), • surowce ceramiczne (np. kaolin, dolomit, iły) • budowlane (piaski, żwiry, gliny, kruszywo skalne). • Zastosowanie surowców mineralnych : • energetyczne : węgiel, gaz, benzyna; • metalugiczne : rudy metali; • chemiczne : spożywczy, nawozy sztuczne; • zdobniczy : metale szlachetne; • budowlane : wapna, piasek, skały wapienne i gipsowe

3. WYSTĘPOWANIE • Liczne surowce mineralne: węgiel kamienny, antracyt i węgiel brunatny, surowce skalne, baryt, fluoryt, rudy metali, uran, kamienie półszlachetne itp.

4. Surowce mineralne to pierwiastki lub związki chemiczne występujące w przyrodzie w sposób naturalny. Wnętrze skorupy ziemskiej skrywa nieprzebrane bogactwo surowców mineralnych : węgiel, ropa naftowa ,gaz ziemny , rudy metali . Poznanie i wykorzystywanie surowców mineralnych miało istotny wpływ na rozwój cywilizacji . Już ludzie pierwotni starali się wykorzystać pierwsze poznane minerały.W epoce kamiennej z surowca mineralnego – kamienia wytwarzano pierwsze prymitywne narzędzia , które wykorzystywano w życiu codziennym . Kiedy opanowano technikę wytopu metali z rud , również surowców mineralnych , powstały pierwsze narzędziametalowe. Zastosowanie narzędzi doprowadziło do rozwoju prymitywnego rolnictwa ,które zapoczątkowało przemiany środowiska naturalnego .Na przestrzeni wieków odkrywano coraz to nowe surowce mineralne i doskonalono sposoby ich przetwarzania.Dziś nadal surowce mineralne mają bardzo duże znaczenie dla człowieka .Jednym z najważniejszych jest węgiel. Złoża węgla niekrystalicznego powstały poprzez powolne zwęglanie szczątków organizmów żywych , roślinnych lub zwierzęcych, zamieszkujących świat przed milionami lat. Główne wykorzystanie węgla to pozyskiwanie energii w procesie jego spalania.Znamy też odmiany węgla krystalicznego : grafit i diament.Grafit stosowany jest na wkłady do ołówków , elektrody w suchych bateriach , jako poślizgowy środek smarujący, do produkcji elementów grzejnych pieców oraz do budowy termoodpornych elementów pojazdów kosmicznych.Diament ze względu na swoją twardość znalazł zastosowanie w narzędziach skrawających ( wiertła diamentowe ).Oszlifowany diament to brylant , ceniony jako kamień jubilerski. Innym surowcem mineralnym o szerokim zastosowaniu jest ropa naftowa. Powstała ona ze szczątków drobnych roślin i zwierząt , zamieszkujących niegdyś ciepłe morza. Wydobywana ze złóż , jest następnie poddawana procesowi rafinacji , której produktamisą benzyna i olej napędowy, główne paliwa samochodowe. Najstarszym znanym człowiekowi minerałem jest krzemionka . Z tego surowca powstawały groty do strzał i włóczni w epoce kamiennej. Dziś skały krzemionkowe to główny surowiec do produkcji wielu rodzajów szkła . Natomiast wykorzystanie niezwykłych własności kwarcu przy konstruowaniu pierwszego radia, stworzyło podstawy rozwoju radiotelekomunikacji , a później opracowanie układów scalonych spowodowało szybki rozwój przemysłu elektronicznego. Wiele surowców mineralnych znajduje zastosowanie w budownictwie. Do budowy dróg wykorzystuje się m.in. żwiry- luźne skały osadowe , wydobywane w kopalniach odkrywkowych. Cement powstały przez wypalanie zmielonego wapienia i iłu służy jako spoiwo do zapraw budowlanych. Illit -minerał ilasty służy do produkcji cegieł. Innym surowcem mineralnym jest kaolinit ,wykorzystywany w przemyśle ceramicznym. Kolejnym minerałem, który ma zastosowanie w tej dziedzinie jest gips. Szczególnie cenioną odmianą jest alabaster stosowany jako materiał do wyrobu przedmiotów ozdobnych. Wśród surowców mineralnych bardzo ważnych dla człowieka należy wymienić chlorek sodu – sól kuchenną. Oprócz jej wykorzystania bezpośrednio do spożycia, sól jest doskonałym środkiem konserwującym , jest też stosowana w rolnictwie i hodowli zwierząt oraz w licznych procesach w przemyśle chemicznym.Inne surowce mineralne pozyskiwane przez człowieka to rudy metali, z których w procesie hutniczym otrzymuje się metale, charakteryzujące się specyficznymi właściwościami fizycznymi. W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie świat bez metali. Miedź stosowana jest do wyrobu przewodów elektrycznych oraz blach miedzianych. Cynk służy do produkcji farb cynkowych oraz do impregnacji drewna. Żelazo z węglem tworzy stal, która ma zastosowanie niemal we wszystkich dziedzinach gospodarki. Większość metali występuje w postaci związków wchodzących w skład rud, tylko nie liczne, jak np. złoto srebro i platyna (tzw. metale szlachetne) występują w stanie wolnym. Metale te stosuje się do wyrobu monet, biżuterii, galanterii ozdobnej oraz sztućców.Oprócz wymienionych powyżej pozytywnych aspektów wydobywanych surowców mineralnych, są również negatywne skutki.Przez lata człowiek prowadził gospodarkę rabunkową , wydobywając surowce mineralne w sposób niekontrolowany, aż okazało się ,że zasoby ulegają wyczerpaniu . Jednak największym zagrożeniem dla środowiska naturalnego jest globalne skażenie produktami spalania : pyłami, tlenkami siarki, azotu i węgla . Powstawanie smogu nad rejonami uprzemysłowionymi powoduje wzrost zachorowań na choroby układu oddechowego , np. astmę. Kwaśne deszcze powodują zamieranie lasów, rzek i jezior. Eksploatacja kopalni odkrywkowych powoduje obniżenie poziomu wód gruntowych. Tak więc postęp cywilizacji przyniósł degradację środowiska naturalnego człowieka.

6.     Główne skupiska udokumentowanych złóż kruszywa naturalnego występują w dolinach Drwęcy i Wisły. Duże złoża piasków kwarcowych (poszukiwany surowiec do produkcji silikatów - cegieł wapienno-piaskowych i betonów komórkowych) występują na terenie gmin: Barcin, Baruchowo, Chełmno i Kowalewo Pomorskie. Surowce ilaste mają zastosowanie do produkcji cegły, pustaków, dachówek, klinkierów i innych materiałów ceramiki budowlanej. Na terenie województwa występują w postaci glin morenowych, czwartorzędowych iłów warwowych i trzeciorzędowych iłów pstrych. Z uwagi na swe właściwości, najbardziej poszukiwane są iły zastoiskowe (warwowe). Zauważa się wyraźną koncentrację występowania surowców ilastych w dolinach rzek Wisły i Drwęcy. W ostatnich latach w wielu kopalniach zaniechano eksploatacji surowców ilastych. Kreda jeziorna, zwana też marglem jeziornym lub gytią wapienną, znajduje zastosowanie w rolnictwie jako wapno nawozowe. W województwie kujawsko-pomorskim kreda jeziorna występuje głównie na pojezierzach. Na większą skalę eksploatowana jest w gminach: Boniewo, Ciechocin i Wąbrzeźno.     Złożom kredy jeziornej towarzyszą często pokłady torfów. W Wieńcu koło Włocławka torf jest wydobywany dla celów leczniczych (borowina). Zasoby borowiny występują w obrębie rozległych torfowisk niskich. Zasoby złoża szacuje się na ponad 150 tys. m3, podczas gdy zapotrzebowanie roczne nie przekracza 300 m3. Duże zasoby torfów i gytii na obszarze województwa wskazują na możliwość udokumentowania nowych złóż borowiny.     Torfowiska odgrywają bardzo ważną rolę w gospodarce wodnej regionu. Mają doskonałe właściwości retencyjne, przez co wpływają na stany wód powierzchniowych i podziemnych. Wiele torfowisk objętych jest ochroną prawną w postaci rezerwatów przyrody, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.     Wszystkie kopaliny pospolite na terenie województwa kujawsko-pomorskiego wydobywane są ze złóż metodami eksploatacji odkrywkowej. Eksploatacja na szerszą skalę prowadzi z reguły do degradacji środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych terenu. Jest to tym bardziej istotne, że największa koncentracja zasobów znajduje się na obszarach najcenniejszych przyrodniczo (doliny Wisły, Drwęcy i Brdy), a ich ewentualna eksploatacja koliduje z obowiązującymi na tych terenach zasadami ochrony środowiska.     Bardzo cennym zasobem naturalnym województwa są wody mineralne. Wodami mineralnymi nazywane są wody o mineralizacji ogólnej przekraczającej 1 g/dm3. Występują one głównie w utworach mezozoicznych, na obszarze wału kujawsko-pomorskiego i w jego sąsiedztwie. Są to solanki i wody siarczanowe, związane z formacją solonośną. Niektóre z nich, odwiercane na dużych głębokościach, mają podwyższoną temperaturę (cieplice). Właściwości lecznicze wód wykorzystywane są w uzdrowiskach w Wieńcu Zdroju, Ciechocinku i Inowrocławiu

7. Surowce mineralne to pierwiastki lub związki chemiczne występujące w przyrodzie w sposób naturalny. Wnętrze skorupy ziemskiej skrywa nieprzebrane bogactwo surowców mineralnych : węgiel, ropa naftowa ,gaz ziemny , rudy metali . Poznanie i wykorzystywanie surowców mineralnych miało istotny wpływ na rozwój cywilizacji . Już ludzie pierwotni starali się wykorzystać pierwsze poznane minerały.W epoce kamiennej z surowca mineralnego – kamienia wytwarzano pierwsze prymitywne narzędzia , które wykorzystywano w życiu codziennym . Kiedy opanowano technikę wytopu metali z rud , również surowców mineralnych , powstały pierwsze narzędziametalowe. Zastosowanie narzędzi doprowadziło do rozwoju prymitywnego rolnictwa ,które zapoczątkowało przemiany środowiska naturalnego .Na przestrzeni wieków odkrywano coraz to nowe surowce mineralne i doskonalono sposoby ich przetwarzania.Dziś nadal surowce mineralne mają bardzo duże znaczenie dla człowieka .Jednym z najważniejszych jest węgiel. Złoża węgla niekrystalicznego powstały poprzez powolne zwęglanie szczątków organizmów żywych , roślinnych lub zwierzęcych, zamieszkujących świat przed milionami lat. Główne wykorzystanie węgla to pozyskiwanie energii w procesie jego spalania.Znamy też odmiany węgla krystalicznego : grafit i diament.Grafit stosowany jest na wkłady do ołówków , elektrody w suchych bateriach , jako poślizgowy środek smarujący, do produkcji elementów grzejnych pieców oraz do budowy termoodpornych elementów pojazdów kosmicznych.Diament ze względu na swoją twardość znalazł zastosowanie w narzędziach skrawających ( wiertła diamentowe ).Oszlifowany diament to brylant , ceniony jako kamień jubilerski. Innym surowcem mineralnym o szerokim zastosowaniu jest ropa naftowa. Powstała ona ze szczątków drobnych roślin i zwierząt , zamieszkujących niegdyś ciepłe morza. Wydobywana ze złóż , jest następnie poddawana procesowi rafinacji , której produktamisą benzyna i olej napędowy, główne paliwa samochodowe. Najstarszym znanym człowiekowi minerałem jest krzemionka . Z tego surowca powstawały groty do strzał i włóczni w epoce kamiennej. Dziś skały krzemionkowe to główny surowiec do produkcji wielu rodzajów szkła . Natomiast wykorzystanie niezwykłych własności kwarcu przy konstruowaniu pierwszego radia, stworzyło podstawy rozwoju radiotelekomunikacji , a później opracowanie układów scalonych spowodowało szybki rozwój przemysłu elektronicznego. Wiele surowców mineralnych znajduje zastosowanie w budownictwie. Do budowy dróg wykorzystuje się m.in. żwiry- luźne skały osadowe , wydobywane w kopalniach odkrywkowych. Cement powstały przez wypalanie zmielonego wapienia i iłu służy jako spoiwo do zapraw budowlanych. Illit -minerał ilasty służy do produkcji cegieł. Innym surowcem mineralnym jest kaolinit ,wykorzystywany w przemyśle ceramicznym. Kolejnym minerałem, który ma zastosowanie w tej dziedzinie jest gips. Szczególnie cenioną odmianą jest alabaster stosowany jako materiał do wyrobu przedmiotów ozdobnych. Wśród surowców mineralnych bardzo ważnych dla człowieka należy wymienić chlorek sodu – sól kuchenną. Oprócz jej wykorzystania bezpośrednio do spożycia, sól jest doskonałym środkiem konserwującym , jest też stosowana w rolnictwie i hodowli zwierząt oraz w licznych procesach w przemyśle chemicznym.Inne surowce mineralne pozyskiwane przez człowieka to rudy metali, z których w procesie hutniczym otrzymuje się metale, charakteryzujące się specyficznymi właściwościami fizycznymi. W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie świat bez metali. Miedź stosowana jest do wyrobu przewodów elektrycznych oraz blach miedzianych. Cynk służy do produkcji farb cynkowych oraz do impregnacji drewna. Żelazo z węglem tworzy stal, która ma zastosowanie niemal we wszystkich dziedzinach gospodarki. Większość metali występuje w postaci związków wchodzących w skład rud, tylko nie liczne, jak np. złoto srebro i platyna (tzw. metale szlachetne) występują w stanie wolnym. Metale te stosuje się do wyrobu monet, biżuterii, galanterii ozdobnej oraz sztućców.Oprócz wymienionych powyżej pozytywnych aspektów wydobywanych surowców mineralnych, są również negatywne skutki.Przez lata człowiek prowadził gospodarkę rabunkową , wydobywając surowce mineralne w sposób niekontrolowany, aż okazało się ,że zasoby ulegają wyczerpaniu . Jednak największym zagrożeniem dla środowiska naturalnego jest globalne skażenie produktami spalania : pyłami, tlenkami siarki, azotu i węgla . Powstawanie smogu nad rejonami uprzemysłowionymi powoduje wzrost zachorowań na choroby układu oddechowego , np. astmę. Kwaśne deszcze powodują zamieranie lasów, rzek i jezior. Eksploatacja kopalni odkrywkowych powoduje obniżenie poziomu wód gruntowych. Tak więc postęp cywilizacji przyniósł degradację środowiska naturalnego człowieka.

8. Kopalnia w

9. FONTANNA W CIECHOCINKU