330 likes | 512 Views
Bài giảng: Thực hành điện tử. Tập đoàn BCVT Việt Nam Trường TH BCVT & CNTT Miền Núi. Biên soạn: Ngô Viết Thảo Nguyễn Thị Thu Trà Đàm Hải Quân. Chuyển PowerPoint: Lê Hoàng. 200 TIEÁT. BAØI GIAÛNG. THÖÏC HAØNH CÔ SÔÛ. Baøi 1 KYÕ THUAÄT HAØN. 2. I. Click to add Title.
E N D
Bài giảng: Thực hành điện tử Tập đoàn BCVT Việt Nam Trường TH BCVT & CNTT Miền Núi Biên soạn: Ngô Viết Thảo Nguyễn Thị Thu Trà Đàm Hải Quân Chuyển PowerPoint: Lê Hoàng
200 TIEÁT BAØI GIAÛNG THÖÏC HAØNH CÔ SÔÛ
Baøi 1 KYÕ THUAÄT HAØN
2 I Click to add Title MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 1. Mục đích Hình thaønh kyõ naêng, kyõ xaûo haøn noái cho hoïc sinh. 2. Yêu cầu - Hoïc sinh bieát caùch söû duïng caùc loaïi moû haøn. - Hoïc sinh thao taùc thaønh thaïo caùc moái haøn cô baûn, ñuùng quy trình haøn. - Taïo ra caùc saûn phaåm coù hình thöùc ñeïp vaø chaát löôïng cao. - Ñaûm baûo an toaøn cho ngöôøi vaø thieát bò.
2 II Click to add Title THIẾT BỊ HƯỚNG DẪN BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN - Moû haøn thöôøng, moû haøn xung, huùt thieác. - Thieác, nhöïa thoâng, daây ñoàng, caùc linh kieän ñieän töû,...
III 2 Click to add Title NỘI DUNG HƯỚNG DẪN BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 1. Dụng cụ hàn Duïng cuï haøn thöôøng coù teân goïi laø moû haøn. Trong thöïc teá coù nhieàu loaïi moû haøn khaùc nhau nhöng thoâng duïng hôn caû laø moû haøn thöôøng (moû haøn nung noùng baèng ñieän) vaø moû haøn xung. 1.1. Mỏ hàn thường 1.1.1 Cấu tạo
Caáu taïo moû haøn thöôøng Boä phaän gia nhieät Caàn haøn Daây daãn Moû haøn Phaàn chính cuûa moû haøn thöôøng laø boä phaän gia nhieät. Treân moät oáng söù hình truï roãng, maët ngoaøi taïo raõnh theo ñöôøng xoaén oác, treân raõnh ngöôøi ta ñaët daây ñieän trôû nhieät, giöõa ruoät cuûa oáng söù laø moû haøn baèng ñoàng ñoû. Ñaàu daây ra cuûa ñieän trôû nhieät ñöôïc bao phuû bôûi caùc voøng (khoen) söù nhoû (chòu nhieät vaø caùch ñieän toát) xuyeân qua caàn haøn roài ñaáu vaøo daây daãn ñieän ñeå daãn ñieän vaøo moû haøn.
Caáu taïo moû haøn thöôøng Khi moû haøn ñöôïc caáp nguoàn seõ xuaát hieän doøng ñieän chaïy qua cuoän daây ñieän trôû nhieät (1) cuoán treân oáng söù (3) , laøm cho cuoän daây (4) noùng daàn leân sinh ra nhieät. Nhieät löôïng naøy truyeàn qua oáng söù caùch ñieän sang ñaàu moû haøn (5) (ñaàu moû haøn naèm trong oáng söù vaø cuoän daây). Ñaàu moû haøn ñöôïc laøm baèng ñoàng ñoû neân haáp thuï nhieät. Nhieät löôïng do moû haøn toaû ra noùng hôn nhieät ñoä noùng chaûy cuûa thieác neân khi ta ñöa ñaàu moû haøn vaøo thieác seõ laøm cho thieác bò noùng chaûy. Vaäy moû haøn ñaõ sinh nhieät.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 1.1.3. Đặc điểm a. Ưu điểm - Caáu taïo ñôn giaûn, giaù thaønh thaáp. - Coâng suaát töø 25õW ñeán 100W (tuyø nhu caàu söû duïng) neân ñöôïc duøng raát phoå bieán. b. Nhược điểm Thôøi gian gia nhieät laâu (töø 7 phuùt ñeán 15 phuùt); phaûi cung caáp ñieän suoát thôøi gian söû duïng.
moû haøn xung 1.2. Mỏ hàn xung - Moû haøn xung thöôøng ñöôïc söû duïng ôû maïng ñieän löôùi 110V hay 220V. - Moû haøn xung ñöôïc cheá taïo goàm nhieàu loaïi coâng suaát khaùc nhau: 45W, 60W, 75W vaø 100W. Tuyø theo ñoái töôïng haøn maø ta choïn loaïi moû haøn xung naøo cho phuø hôïp.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 1.2.1. Cấu tạo Moû haøn Bieán aùp haøn Ñeøn baùo Coâng taéc Daây daãn
Caáu taïo moû haøn xung Boä phaän taïo nhieät cho moû haøn xung chính laø phaàn daây daãn laøm moû haøn , doøng ñieän laøm noùng moû haøn ñöôïc laáy töø cuoän thöù caáp (cuoän thöù caáp coù hai cuoän: cuoän chính caáp doøng cho moû haøn; cuoän phuï caáp doøng cho ñeøn baùo cuûa bieán aùp haøn). Bieán aùp haøn coù cuoän sô caáp noái tieáp vôùi nuùt aán (coâng taéc nguoàn) vaø daây daãn ñieän cuøng phích caém ñeå laáy ñieän xoay chieàu vaøo. Khi söû duïng moû haøn xung ñeå haøn thì duøng ngoùn tay aán vaøo coâng taéc ñeå noái doøng ñieän vaøo caáp cho moû haøn, khi haøn xong thì traû laïi traïng thaùi bình thöôøng, doøng ñieän seõ bò ngaét.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 1.2.2. Nguyên lý sinh nhiệt Khi caáp nguoàn cho moû haøn, trong cuoän daây sô caáp w1 cuûa bieán aùp (2) coù doøng ñieän chaïy qua laøm xuaát hieän töø tröôøng bieán thieân. Töø tröôøng bieán ñoåi naøy seõ moùc voøng sang cuoän thöù caáp w2 cuûa bieán aùp (2). Luùc naøy treân cuoän w2 xuaát hieän söùc ñieän ñoäng caûm öùng töø cuoän sô caáp w1. Khi ñaàu moû haøn noái chaäp hai ñaàu cuoän w2 laøm xuaát hieän doøng ñieän chaïy qua moû haøn. Hôn nöõa, khi cheá taïo ngöôøi ta ñaõ tính toaùn vaø söû duïng cuoän daây w2 coù ñöôøng kính to, ngöôïc laïi ñaàu moû haøn coù ñöôøng kính nhoû hôn nhieàu laàn do ñoù doøng ñieän raát lôùn chaïy töø cuoän w2 qua ñaàu moû haøn seõ laøm noùng moû haøn.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 1.2.3. Đặc điểm a. Ưu điểm Thôøi gian gia nhieät raát nhanh vaø ít toån hao ñieän naêng. b. Nhược điểm Keát caáu phöùc taïp, giaù thaønh cao hôn so vôùi moû haøn thöôøng.
Baøi 1: kyõ thuaät haøn 1.3. Những điểm cần lưu ý khi hàn nối Moû haøn thuoäc loaïi gia nhieät do vaäy: • Neân kieåm tra thöôøng xuyeân tình traïng caùch ñieän ôû moû haøn. Neáu • moû haøn bò ñieän chaïm voû seõ gaây nguy hieåm, maát an toaøn. • Khi söû duïng moû haøn thöôøng, tuyeät ñoái traùnh va chaïm maïnh coù theå • laøm vôõ söù, hoûng caùch ñieän, hoaëc ñöùt daây ñieän trôû nhieät...laøm moû • haøn bò hoûng. • Ñoái vôùi moû haøn xung khoâng ñöôïc aán coâng taéc lieân tuïc quaù laâu, bieán • aùp seõ bò quaù nhieät, chaùy bieán aùp laøm hoûng moû haøn. • Sau moãi laàn haøn neân phuû kín ñaàu moû haøn baèng moät lôùp thieác moûng • ñeå haïn cheá gæ seùt ôû ñaàu moû haøn.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 2. Vật liệu hàn 2.1. Thiếc hàn - Thieác haøn ñöôïc söû duïng ñeå taïo lieân keát coù tính beàn vöõng giöõa caùc kinh kieän ñieän töû trong maïch. Yeâu caàu thieác phaûi saïch seõ, ít laãn taïp chaát. - Thieác haøn ñöôïc cheá taïo döôùi nhieàu daïng khaùc nhau: + Thieác nguyeân chaát ñöôïc cheá taïo theo daïng thanh. + Thieác hôïp chaát ñöôïc cheá taïo theo kieåu daây cuoán troøn, loõi roãng, chöùa nhöïa thoâng beân trong daây.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 2.2. Nhựa thông (đã qua chế biến) Nhöïa thoâng ñöôïc söû duïng trong quaù trình thöïc hieän haøn noái ñeå taåy röûa saïch, laøm tinh khieát cho caùc chaân linh kieän, taêng ñoä keát dính giöõa thieác haøn vôùi caùc chaân linh kieän. Yeâu caàu nhöïa thoâng phaûi saïch seõ, ít laãn taïp chaát. 3. Thao tác hàn Moät moái haøn ñaït tieâu chuaån kyõ thuaät neáu noù tieáp xuùc toát veà ñieän, beàn chaéc veà cô, nhoû goïn veà kích thöôùc vaø troøn laùng veà hình thöùc.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN 3.1. Quy trình hàn nối Böôùc 1: Xöû lyù saïch taïi hai ñieåm caàn haøn Duøng dao hoaëc giaáy raùp caïo saïch lôùp oâxit treân beà maët taïi hai ñieåm caàn haøn. Ngoaøi ra coøn coù theå duøng axit haøn ñeå nhanh choùng taåy saïch lôùp oâxit naøy. Böôùc 2: Traùng thieác Duøng moû haøn gia nhieät taïi ñieåm vöøa xöû lyù (ôû böôùc 1) roài traùng phuû moät lôùp thieác moûng. Chuù yù Neáu böôùc 1 laøm chöa toát (chöa taåy saïch ñöôïc lôùp oâxit treân beà maët) thì traùng thieác seõ khoâng dính.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN Böôùc 3: Haøn noái Ñaët hai ñieåm caàn haøn tieáp xuùc vôùi nhau, aán ñaàu moû haøn saùt vaøo caû hai vaät caàn haøn ñeå gia nhieät, roài ñöa thieác haøn vaøo ñieåm caàn haøn. Thieác haøn noùng chaûy vaø bao phuû kín ñieåm haøn sau ñoù nhaác moû haøn vaø daây thieác haøn ra hai höôùng khaùc nhau. 3.2. Moät soá ñieåm caàn chuù yù khi thao taùc haøn - Neáu ñieåm haøn chöa ñuû noùng, thieác chöa chaûy loûng hoaøn toaøn thì moái haøn seõ khoâng troøn laùng (khoâng nhaün boùng), khoâng ñaûm baûo tieáp xuùc toát veà ñieän vaø ñoä beàn chaéc veà cô.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN - Ñeå söûa moät moái haøn, ta coù theå duøng nhöïa thoâng baèng caùch aán ñaàu moû haøn vaøo nhöïa thoâng roài aán saùt vaøo moái haøn caàn söûa cho ñeán khi thieác ñaõ haøn noùng chaûy loûng hoaøn toaøn ta nhaác moû haøn ra. - Khi haøn caùc linh kieän baùn daãn nhö ñioát, tranzitor...neân duøng keïp kim loaïi keïp vaøo chaân linh kieän ñeå taûn nhieät, traùnh laøm hoûng linh kieän. Tuyø töøng ñieàu kieän, töøng vò trí ñieåm haøn neân caùch thaân linh kieän ít nhaát 1 cm vaø söû duïng moû haøn coù coâng suaát nhoû. - Trong quaù trình haøn, vieäc ñònh vò caùc chaân linh kieän sao cho chaéc chaén laø raát quan troïng. Thoâng thöôøng, vôùi nhöõng linh kieän ñieän töû coù töø hai chaân trôû leân, ban ñaàu ta khoâng nhaát thieát phaûi haøn ngay ñöôïc baát cöù moät chaân naøo tröôùc maø neân gaù sô boä moät chaân naøo ñoù tröôùc ñeå ñònh vò. Sau ñoù, haøn caùc chaân khaùc cho ñöôïc, cuoái cuøng haøn laïi chaân ñaõ gaù ban ñaàu.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN - Khoâng ñöôïc ñeå moû haøn tieáp xuùc quaù laâu vaøo ñieåm haøn vaø chaân linh kieän vì neáu ñeå quaù laâu deã laøm bong maïch in vaø hoûng linh kieän. - Trong khi thao taùc haøn tuyeät ñoái khoâng ñöôïc vaûy moû haøn laøm thieác baén ra gaây nguy hieåm cho ngöôøi vaø thieát bò.
IV 2 Click to add Title BÀI TẬP THỰC HÀNH BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN Bài tập 1 Söû duïng daây ñoàng =0,5 mm, haøn maét löôùi 10 x 10 cm (kích côõ moãi maét laø 1 x 1 cm).
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN Các bước thao tác như sau: Böôùc 1: Laøm saïch daây ñoàng haøn. Böôùc 2: Traùng thieác daây ñoàng haøn (traùng thieác suoát chieàu daøi cuûa daây). Böôùc 3: Haøn noái. • Saép xeáp caùc daây ñoàng ñaõ ñöôïc traùng thieác theo hình maét löôùi, • moãi oâ coù kích thöôùc 1 x 1 cm. Duøng moû haøn vaø thieác haøn ñeå haøn taát • caû caùc giao ñieåm cuûa maét löôùi.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN Yêu cầu: - Daây ñoàng haøn ñöôïc traùng thieác ñeàu vaø boùng. • Maét löôùi saép xeáp ñuùng kích côõ vaø moái haøn phaûi nhoû goïn, nhaün boùng, • ñaûm baûo ñoä beàn chaéc veà cô vaø tieáp xuùc toát veà ñieän.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN Bài tập 2 Haøn caùc linh kieän ñieän töû (R, C) noái tieáp, song song
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN Các bước thao tác như sau: Böôùc 1: Laøm saïch chaân linh kieän caàn haøn. Böôùc 2: Traùng thieác chaân linh kieän caàn haøn. Böôùc 3: Haøn noái. Xoaén chaân linh kieän caàn haøn cho phuø hôïp sau ñoù duøng moû haøn vaø thieác haøn ñeå haøn noái. Yêu cầu: Khi haøn caùc kinh kieän R; C theo kieåu noái tieáp hoaëc song song phaûi ñaûm baûo ñoä beàn chaéc veà cô, tieáp xuùc toát veà ñieän vaø coù tính thaåm myõ cao.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN Bài tập 3 Huùt thieác vaø haøn chaân linh kieän vaøo panel, maïch in. Panel: laø baûng maïch ñaõ ñöôïc cheá taïo saün theo moät caáu hình naøo ñoù, thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå thí nghieäm hoaëc haøn noái, laép raùp caùc linh kieän ñieän töû.
BAØI 1: KYÕ THUAÄT HAØN Maïch in: laø sô ñoà laép raùp moät maïch ñieän naøo ñoù nhöng ñöôïc thieát keá chìm treân baûng maïch.
Baøi 2 Söû duïng caùc thieát bò ño
2 I Click to add Title MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU Bài 2: Sử dụng các thiết bị đo 1. Mục đích - Hình thành kỹ năng, sử dụng các thiết bị đo cho học sinh 2. Yêu cầu - Học sinh hiểu rõ tính năng, tác dụng và phương pháp sử dụng các loại thiết bị đo. - Đảm bảo an toàn cho người và thiết bị.
2 I Click to add Title THIẾT BỊ HƯỚNG DẪN Bài 2: Sử dụng các thiết bị đo 1. Đồng hồ vạn năng - Đồng hồ vạn năng chỉ thị kim. - Đồng hồ vạn năng hiển thị số. 2. Các thiết bị hỗ trợ • Bộ nguồn • Máy hiện sóng • Máy tạo sóng.
TRÖÔØNG THBCVT & CNTT MIEÀN NUÙI KHOA KYÕ THUAÄT VIEÃN THOÂNG