دستور زبان‌ها ي محاسبات ي در پردازش زبان‌ها ي طب ي ع ي

1. دستور زبان‌هاي محاسباتيدر پردازش زبان‌هاي طبيعي درس ارائه مطالب علمي و فني استاد: آقاي ابطحي نيمسال دوم 84-1383 ارائه كننده: آزاده مقصودي

2. رؤوس مطالب تاريخچه مدل نحوي دستور زبان الگوريتم تجزيه

3. تاريخچه قبل از 1800 1800-1900 اوايل قرن بيستم قرن بيستم جنگ جهاني دوم اواخر دهه 1950 امروزه

4. قبل از 1800 • دستور زبان سنتي • استفاده صحيح از يك زبان مشخص • غير علمي • مردود • نتيجه قابل استفاده: بخش گفتار (POS1) Part Of Speech -1

5. 1800-1900 • زبان‌هاي هند و اروپايي • زبان در مقابل زبان‌هاي ديگر • زبان در مقابل پيشينه آن زبان

6. اوايل قرن بيستم • زبان‌شناسي تاريخي و تطبيقي كافي است! • زبان در يك زمان مشخص

7. قرن بيستم • امريكا و اروپاي غربي • مدل ذهني • فهم پردازش‌هاي شناختي انسان

8. جنگ جهاني دوم • منطق رياضي به عنوان ابزار مطالعه • كامپيوتر و كاربرد‌هاي جديد • زوال تفكر رفتارگرايي ارائه مدل‌هاي مجرد براي ساختار ذهني

9. اواخر دهه 1950 • چامسكي به صحنه مي‌آيد! • نظريه زبان رسمي • ساخت‌هاي نحوي توصيف دستور زبان • رده‌هاي زباني • نوع صفر: طبيعي (نا منظم) • نوع اول: حساس به متن • نوع دوم: مستقل از متن • نوع سوم: منظم

10. اواخر دهه 1950 (ادامه) • ادعاي پيروان چامسكي • دستور زبان زايشي2: صحت و دقت كافي • هدف: دانش ناخودآگاه انسان • اساس زيستي و ذاتي براي توانمندي‌هاي زباني • دستور زبان جهاني • ساختار‌هاي مشترك Generative Grammar -2

11. امروزه • انگيزه‌ها • كشف ساختار ذهني انسان • فن‌آوري پردازش زبان • كاربرد‌ها • نرم‌افزار‌هاي پردازش متن • ترجمه ماشيني • نرم‌افزار‌هاي پيش‌گوي كلمه • نرم‌افزار‌هاي پيش‌گوي متن • واسط‌هاي كاربر پسند / پرس‌و‌جو از پايگاه داده • بازيابي اطلاعات

12. مدل نحوي دستور زبان الگوريتم تجزيه توليد تجزيه زبان

13. پيروان چامسكي دستور زبان دستور زبان زايشي گسترش كامپيوتر دستور زبان محاسباتي

14. دستور زبان زايشي دستور زبان محاسباتي دستور زبان واژگاني قيد پايه (CBLG) Constraint-Based Lexical grammar دستور زبان گشتاري (TG) Transformational Grammar

15. دستور زبان گشتاري • كارايي محاسباتي كم • اساس نظري • قواعد پيچيده • واژگان ساده • قواعد گشتاري: ژرف‌ساخت روساخت

16. نظريه استاندارد • جمله • ژرف‌ساخت • رو‌ساخت • دستور زبان گشتاري • بخش پايه • توليد ژرف‌ساخت • دستور زبان مستقل از متن • بخش گشتاري • قواعد گشتاري

17. قواعد گشتاري گشتارِ حركت • براي توليد جمله سؤالي با استفاده از گشتارِ حركت • S[NP VP [AUX V NP]] S[AUX NP VP[V NP]]

18. دستور زبان واژگاني قيد پايه • بر اساس دستور زبان‌هاي گشتاري • افزايش كارايي محاسباتي • قواعد ساده • واژگان پيچيده • واژگان: كوچكترين اجزاي يك زبان • توليد مستقيم رو ساخت • محاسباتي

19. دستور زبان‌هاي محاسباتي • دستور زبان يكسان‌سازي • دستور زبان مقوله‌اي • دستور زبان وابستگي • دستور زبان زنجيري • دستور زبان لغوي/وظيفه‌اي • دستور زبان درخت افزايشي • دستور زبان سازه‌اي تعميم‌يافته • دستور زبان سازه‌اي هسته‌اي

20. دستور زبان زنجيري • نمودار مسطح • ترتيب قابل قبول كلمات: • برآوردن ضروريات محلي • عدم تقاطع اتصال‌ها • يك گراف همبند • دستور زبان مستقل از متن • دستور زبان‌هاي واژگاني • دستور زبان بين كلمات پخش شده است. • مدل‌هاي احتمالي • تشخيص صوت • تشخيص دست‌خط

21. دستور زبان زنجيري (مثال) نيازمندي‌هاي پيوند‌ها:

22. دستور زبان زنجيري (مثال) نياز‌مندي‌هاي پيوند‌ها برقرار شده است.

23. دستور زبان زنجيري (مثال) جزء زبان مورد نظر نيست.

24. دستور زبان درخت افزايشي • مابين دستور زبان‌هاي مستقل از متن و حساس به متن • قواعد بصورت درخت‌ها اوليه • دو عمليات اصلي: • جانشيني (Substitution) • افزايش (Adjoin) • دقت و صحت بالا • ترجمه ماشيني • بازيابي اطلاعات

25. دستور زبان درخت افزايشي (مثال) S VP S NP VP + VP ADV  NP VP V NP VP ADV V NP

26. واژه‌نامه • Part of Speech: بخش‌گفتار، ادات سخن • Generative Grammar: دستور زبان زايشي، دستور زبان مولدي • Transformational Grammar: دستور زبان گشتاري • Constraint Based Lexical Grammar: دستور زبان واژگاني قيد پايه

27. واژه‌نامه (ادامه)

28. واژه‌نامه (ادامه)

30. منابع و مراجع • James F. Allen, Natural Language Understanding, 2nd Edition, Addison-Wesley, 1995 • The XTAG Research Group, A Lexicalized Tree Adjoining Grammar for English, University of Pennsylvania, http://www.cis.upenn.edu/~xtag , February 26, 2001 • فيلي ه. و قاسم ثاني غ. ر.، استفاده از گرامر درخت-افزايشي براي ترجمه ماشيني انگليسي به فارسي، http://sina.sharif.edu/~sani/papers/Feili_Sani.pdf , April 1, 2005

31. سؤال؟