490 likes | 755 Views
EIWITSYNTHESE. De cel: bouwsteen van het leven. OOG. HERSENEN. DARM. LEVER. HUID. BLOED. Hetzelfde DNA in elke cel. RNA. DE CEL. Eiwitfabriekjes (ribosomen). Celkern met DNA. DNA. Cel. Kern. Chromosomen. Gen. DNA-molecule (chromatinedraad). De bouwstenen van DNA. Gen.
E N D
De cel: bouwsteen van het leven OOG HERSENEN DARM LEVER HUID BLOED
RNA DE CEL Eiwitfabriekjes (ribosomen) Celkern met DNA
DNA Cel Kern Chromosomen Gen DNA-molecule (chromatinedraad)
De bouwstenen van DNA Gen Organische stiksof basen A Coderende streng Complementaire streng T C G
Genetische code • = code die aminozuren volgorde in eiwit bepaald • de code bestaat uit 4 variaties (stikstofbasen): A/T/G/C • hiermee moeten 20 aminozuren gecodeerd worden • dit is mogelijk door de genetische code per 3 letters af te lezen en daaraan een aminozuur koppelen • ATTTGAGCTATCGTAAGG (= opeenvolging in coderende streng) • ATT TGA AGC CTA TCG TAA AGG • = codogen
De bouwstenen van DNA Gen Afleesvolgorde: … GCGGCTGTCGGAAAGT… Afleescode: …GCG GCT GTC GGA AAG T… Coderende streng
Belang van eiwitten in een cel Functies van eiwitten: - enzymen - structuureiwitten - hormonen
DNA ===> m-RNA ===> EIWITTRANSCRIPTIETRANSLATIE speelt zich af in de kern speelt zich af in het cytosol (ribosomen) EIWITSYNTHESE
DNA m-RNA eiwit Celmembraan DNA Kern Aminozuur-keten (= eiwit) DNA basen mRNA Gen eiwit Ribosoom Coderende streng
Benodigdheden DNA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA m-RNA-polymerase Knipenzym X Knipenzym Y
Waterstofbruggen worden verbroken. 3 waterstofbruggen tussen Guanine en Cytosine 2 waterstofbruggen tussen Adenine en Thymine DNA bestaat uit een aaneenschakeling van nucleotiden (Nucleotide = desoxyribose + fosfaat + organische base). Alleen de organische basen zijn afgebeeld. TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA
m-RNA-polymerase schuift over DNA-enkelstreng en maakt primair m-RNA via een polymerisatieproces. AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT primair messenger-RNA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA
AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT primair messenger-RNA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA
TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA
TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA primair messenger-RNA AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA
DNA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA primair messenger-RNA AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA
Splicing primair messenger-RNA Bepaalde stukken zullen uit dit RNA geknipt worden door bepaalde enzymen. Dit proces heet splicing. Alzo wordt primair messenger-RNA het uiteindelijke messenger-RNA. AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA
primair messenger-RNA Exon Exon = Expressed region AUGGUA UAUAUACGAAAACACCGUUAA UGAA Intron
messenger-RNA m-RNA bestaat uit aan elkaar geschakelde nucleotiden(nucleotide = ribose + fosfaat + organische base). AUGGUACGAAAACACCGUUAA De organische basen zijn:U: uracil (i.p.v. thymine bij DNA)A: adenineG: guanineC: cytosine
RF GCU UAC CAU GCA GUG UUU Benodigdheden m-RNA Codon Codon Codon Codon Codon Codon Codon AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA RF = Release Factor Anti-codon t-RNA ribosoom Aminozuur 30 S 50 S
Een codon (triplet) komt overeen met een bepaald aminozuur of duidt start en stop aan. AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA UAA = stopcodon Arginine Histidine Lysine Arginine Valine Methionine AUG = startcodon
AUG = startcodon UAC CAU Met Val AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Het m-RNA zal doorheen het ribosoom schuiven om de codons (3 basen) af te lezen en te vertalen in de overeenstemmende aminozuren, die aangebracht worden door t-RNA. Deze aminozuren worden aan elkaar gekoppeld tot een eiwit.
UAC CAU Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA
UAC CAU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Val Met
GCU UAC CAU Arg AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Val Met
GCU UAC CAU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg Val Met
GCU UAC CAU Lys UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg Val Met
GCU UAC CAU UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Lys Arg Val Met
GCU UAC CAU His GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Lys Arg Val Met
GCU UAC CAU GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA His Lys Arg Val Met
GCU UAC CAU Arg GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA His Lys Arg Val Met
GCU UAC CAU GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met
RF GCU UAC CAU GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met
RF GCU UAC CAU GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met
RF GCU UAC CAU GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met
RF GCU UAC CAU GCA EIWIT GUG UUU t-RNA-molecylen worden weer voorzien van hun juiste aminozuren AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Val Arg Met
Methionine kan afgeknipt worden. EIWIT Arginine Histidine Lysine Valine Arginine Methionine
EIWIT Aan elkaar geschakelde aminozuren Arginine m-RNA codonsAminozuur UAA Stop CGU Arginine CAC Histidine AAA Lysine CGA Arginine GUA Valine AUGMethionine / Start Histidine Lysine Valine Arginine
Hoe verkrijgt een eiwit haar 3 dimensionale, werkzame structuur?