Xin vui lòng yên lặng

1. Xin vui lòng yên lặng

2. Chương 1: Các kiểu dữ liệu cơ bản và cấu trúc

3. Định nghĩa và các phép toán trên danh sách đặc • Định nghĩa • Cách biểu diễn và các phép toán trên danh sách đặc • Khởi tạo danh sách • Thêm một phần tử vào danh sách • Loại bỏ một phần tử của danh sách • Tìm kiếm một phần tử của danh sách • Duyệt danh sách

4. 1. Mảng (Array) – Định nghĩa • Định nghĩa: Mảng là cấu trúc bao gồm các thành phần cùng kiểu dữ liệu, mỗi thành phần được gọi là phần tử và xác định qua chỉ số. Trong C/C++ khai báo: elem a[spt]; Trong đó elem là kiểu phần tử (element type); spt là số phần tử. Ví dụ: int a[10]; //mảng a gồm 10 phần tử kiểu int float b[20]; //mảng b gồm 20 phần tử kiểu float

5. Tổ chức lưu trữ • Mảng được quản lý bằng một địa chỉ trong bộ nhớ máy tính và các phần tử được bố trí tuần tự liên tiếp theo chỉ số • Chính vì vậy dãy dữ liệu lưu trữ trong mảng còn được gọi là danh sách đặc 0 1 2 9 a

6. 0 1 2 3 9 a Truy xuất • Truy xuất mảng: Truy xuất qua các phần tử của mảng theo chỉ số i. Trong C/C++: <tên mảng>[i] Bằng cách tính địa chỉ: @a + i * sizeof(elem) Ví dụ: a[3] truy xuất đến địa chỉ: 1000+3*2 1000 1006

7. Ví dụ • Viết đoạn chương trình cộng dồn n giá trị của mảng vào a[0] for (i=1; i<n; i++) a[0] = a[0]+a[i]; Viết lại t = a[0]; for (i=1; i<n; i++) t = t+a[i]; a[0] = t;

8. 0 1 2 3 0 1 a a[0] a[1] a[2] Mảng nhiều chiều • Là mảng bao gồm các phần tử có kiểu là mảng vd: int a[3][4]; Vd: viết hàm tìm max của mảng số nguyên

9. int max( int a[ ], int n) { int m = a[0]; for (int i=1; i<n; i++) if (a[i]>m) m = a[i]; return m; }

10. 0 1 2 3 0 1 b b[0] b[1] b[2] void main() { int b[3][4] = { { 7, 12, 6, 8}, { 32, 17, 21, 23}, { 1, 5, 35, 32}}; int a[] = {9, 7, 18, 6, 1, 3, 2, 5, 11, 4}; printf("\nMax cua b: %d", max(b[0], 12)); printf("\nMax cua a: %d", max(a, 10)); printf("\nMax : %d", max(a+5, 5)); }

11. *pa Con trỏ? • Con trỏ: Là kiểu dữ liệu dang địa chỉ bộ nhớ máy tính • Biến con trỏ: Lưu trữ địa chỉ của vùng nhớ máy tính • Khai báo: <type> *<pointer_var> Ví dụ: float *pa, a, b; pa

12. *pa Các phép toán • Toán tử &: Lấy địa chỉ của 1 đối tượng &<object> Ví dụ: float *pa, a, b; pa = &a; a pa

13. a *pa pa Các phép toán • Toán tử *: Truy xuất đến vùng nhớ mà con trỏ trỏ đến *<pointer> Ví dụ: float *pa, a, b; pa = &a; *pa = 5; 5

14. pa 0 1 2 3 9 a Mảng và con trỏ • Mảng được quản lý bằng địa chỉ • Con trỏ lưu địa chỉ Vì vậy, trong một số tình huống con trỏ được đồng nhất với mảng và ngược lại Ví dụ: int a[10], *pa; pa = a;

15. pa 0 1 2 3 9 a 5 Mảng và con trỏ - tt *pa = 5;  a[0]=5 pa = &a[5]; *pa = 7;  a[5]=7 pa 0 1 2 3 9 a 7 5

16. Phép toán +, -, ++, -- • Phép +/-: Tăng hay giảm n đơn vị trỏ <pointer> = <pointer> + n <pointer> += n n là số nguyên • Phép ++/--: Tăng hay giảm 1 đơn vị trỏ <pointer> ++ ++<pointer> Ví dụ: pa = a;

17. pa pa 0 1 2 3 9 0 1 2 3 9 a 5 a 5 Ví dụ: pa = a; pa = pa+3;

18. pa 0 1 2 3 9 a 5 *pa=1;  a[3]=1 *(pa+4) = 2  a[7]=2 *(a+4) = 9  a[4]=9 pa[5] = 6  a[8]=6 a++; // Sai, a không thay đổi được 1 9 2 6

19. Cấp phát/thu hồi bộ nhớ • Cấp phát bộ nhớ động • C: hàm malloc() (void *)malloc(int size) Cấp vùng nhớ có size byte trả về địa chỉ của vùng nhớ được cấp phát • C++: toán tử new new <type>[size] [size] là thành phần nhiệm ý Cấp vùng nhớ có size phần tử trả về địa chỉ của vùng nhớ được cấp phát Ví dụ cấp phát mảng 10 phần tử nguyên int *pa = new int[10];

20. Cấp phát/thu hồi bộ nhớ - tt • Thu hồi bộ nhớ • C: hàm free() void free(<pointer>) • C++: toán tử delete delete [size]<type> [size] là thành phần nhiệm ý Thu hồi vùng nhớ mà con trỏ trỏ đến Ví dụ thu hồi vùng nhớ mà con trỏ pa trỏ đến delete pa [10]int;

21. 0 1 3 4 7 8 2 5 6 #7 N H O C T I Chuỗi ký tự (String) • Định nghĩa: Là 1 dãy các ký tự chọn lọc • Cài đặt: Dựa trên mảng các ký tự, có 2 cách cài đặt • Cách 1: Sử dụng byte đầu tiên để lưu chiều dài chuỗi (Pascal sử dụng cách này). Ví dụ chuỗi “TIN HOC” S[8]=‘A’  S=“TIN HOC” S[2]=‘A’  S=“TAN HOC”

22. Cách 2: Sử dụng 1 ký tự đặc biệt làm ký tự kết thúc chuỗi (C/C++ sử dụng cách này). Ví dụ chuỗi “TIN HOC” ‘\0’: kí tự có mã ASCii là 0 S[1]=‘A’  S=“TAN HOC” 0 1 3 4 7 8 2 5 6 N H O C \0 T I

23. Các thao tác trên chuỗi • Sao chép chuỗi (strcpy) • So sánh chuỗi (strcmp) • Chiều dài chuỗi (strlen) • Ghép chuỗi (strcat) • Tìm kiếm vị trí chuỗi trong chuỗi (strstr) • …..

24. VD sao chép chuỗi void strcpy(char s1[], char s2[]) { int i = 0; while (s2[i] != ‘\0’) { s1[i] = s2[i]; i++; } s1[i] = ‘\0’; }

25. VD sao chép chuỗi – viết lại void strcpy(char s1[], char s2[]) { int i = 0; while (s1[i] = s2[i]) i++; }

26. VD sao chép chuỗi – viết lại lần cuối void strcpy(char *s1, char *s2) { while (*s1++ = *s2++); } • Ghép s2 vào cuối s1 void strcat(char *s1, char *s2) { while (*s1) s1++; while (*s1++ = *s2++); }

27. Ghép chuỗi – viết theo bản 2 void strcat(char s1[], char s2[]) { int i = 0, j=0; while (s1[i]) i++; while (s1[i++] = s2[j++]); }

28. Đổi chuỗi thành số int atoi(char *s) { int P = 0; while (*s) P = P*10 + *s++ -’0’; return P; }

29. So sánh 2 chuỗi int strcmp(char *s1, char *s2) { while (*s1 == *s2 && *s1) { s1++; s2++; } return *s1-*s2; }

30. Trừu tượng hóa dữ liệu • Thiết kế 1 cấu trúc dữ liệu cần đạt được tính trừu tượng hóa dữ liệu: • Dữ liệu phải được đóng gói: Người lập trình chỉ biết kiểu dữ liệu qua tên gọi và ngữ nghĩa của nó mà không quan đến tổ chức vật lý • Che chắn tốt: Người lập trình chỉ truy xuất đến nó thông qua các thao tác (hàm) mà kiểu dữ liệu cung cấp. • Người thiết kế phải thiết kế kiểu dữ liệu tổng quát nhất

31. Ví dụ: Thiết kế kiểu tập hợp #define MAX … // do người sử dụng xác định #define N (MAX/8+1) typedef unsigned char taphop[N]; //============== Tao tap rong ========= void taprong(taphop s) { int i; for (i=0; i<N; i++) s[i] = 0; }

32. //========== Dua phan tu x vao tap hop s void thempt(taphop s, int x) { s[x/8] = s[x/8] | (1<<(x%8)); } //========== Loai phan tu x ra khoi tap hop s void loaipt(taphop s, int x) { unsigned char k = 1<<(x%8); s[x/8] = s[x/8] & ~k; }

33. //========== Kiem tra phan tu x thuoc tap hop s int thuocve (taphop s, int x) { return s[x/8] & (1<<(x%8)); } //========== Hội 2 tap hop void hoi(taphop a, taphop b, taphop c) { int i; for (i=0; i<N; i++) c[i] = a[i] | b[i]; } Các hàm này lưu vào tập tin “TAPHOP.CPP” và không compile

34. #include <iostream.h> #include <iomanip.h> #define MAX 10000 #include "TAPHOP.CPP" void main() { int n, i, k; taphop s; cout<<"\nNhap n:"; cin>>n; taprong(s); for (i=2; i<=n; i++) thempt(s, i); i = 2; while (i*i<=n) { k = i*i; while (k<=n) { loaipt(s, k); k = k+i; } do i++; while (!thuocve(s, i)); } cout<<"\nKet qua:\n"; for (i=2; i<=n; i++) if (thuocve(s, i)) cout<<setw(4)<<i; } Ví dụ: Tìm các số nguyên tố<=n