دستورالعمل مراقبت های مدیریت شده شماره 7

1. دستورالعمل مراقبت های مدیریت شده شماره 7 پیرو دستورالعمل مورخ 79/4/19 مقام محترم وزارت وقت درخصوص نحوه اداره بخش مراقبتهای ویژه (ICU) دربیمارستان ونظربه پرسشها وپیشنهادهای متعددی که ازسوی دانشگاه ها وارد شده بود ، پس از انجام بررسی های کارشناسی اصلاحیه کامل دستورالعمل نحوه اداره بخش مراقبتهای ویژه (ICU) به شرح ذیل جهت بهره وری واجراء ایفا می گردد(2/18344 /س مورخ 81/2/18):

2. 1- هدف ازتدوین این اصلاحیه عمل به کوریکولوم آموزشی رشته های تخصصی است که درآنها دوره (ICU) پیش بینی شده است. 2-نفی خط کشی بین تخصصهای مختلف که به صلاح بیمار وجامعه پزشکی نبوده بلکه اصل برآن است که هرطبیبی به کاری دست زندکه آموزش کافی رادرآن مورد دیده وتبحر لازم وامکانات درمانی کافی رادراختیار داشته باشد،چراکه درحرفه پزشکی مهمترین فرد بیماراست ،وهمگان باید این اصل رامحترم بشمارند. 3-باتوجه به گستره وسیع علوم وبالا رفتن سطح دانش درهمه رشته های پزشکی بهتراست همکاران سعی نمایند بابهره گیری ازتخصصهای مختلف وانجام کارهای گروهی بهترین درمان راارائه دهند.

3. اصلاحیه دستورالعمل نحوه اداره بخش مراقبتهای ویژه (ICU )دربیمارستان ماده 1:بخش مراقبت ویژه ICU درهربیمارستان مطابق باتشکیلات سازمانی بیمارستان وبارعایت مشخصات لازم درضوابط وارزشیابی مشخص می گردد. ماده2: ایجادبخش مراقبت ویژه وتوزیع تخت ،متناسب بانوع فعالیت بیمارستان واصل دسترسی آسان برای همه براساس نظام سطح بندی خدمات بستری کشور تعیین می شود. ماده3:تجهیزات ونیروی انسانی مورد نیازبخش مراقبتهای ویژه توسط وزارت بهداشت وبراساس استاندارد وضوابط ارزشیابی بیمارستانهای عمومی کشور مصوب مرداد ماه 1376 تعیین می گردد ودربیمارستانهای خصوصی نیزمطابق همین ضوابط خواهد بود.

4. ماده 4:ریاست بیمارستان موظف است یک نفرازپزشکان راکه درمفاد دوره بالینی تخصصی خود دوره ICU(Intensivist،متخصصین داخلی ،متخصصین ریه ومتخصصین بیهوشی)پیش بینی شده است ،رابراساس قابلیت ،تجربه علمی وعملی بعنوان ریاست بخش ICUمنصوب نماید.(ترتیب ذکرشده تخصصها مبنای تعیین اولویت نمی باشد). تبصره1:درصورتی که انتصاب رئیس بخش ICU ازگروههای فوق امکان پذیرنباشد .ریاست بیمارستان می تواند از سایر گروه های تخصصی که دوره موردتایید وزارت بهداشت را گذرانده باشند ،یکنفر رابعنوان ریاست بخش انتخاب نماید. تبصره2:درICU های تخصصی نظیر NICU(Neonetal ICU)(Pediateric ICU) ، ICU های جراحی ، اعصاب یاسوختگی ریاست بخش می تواند ازبین گروههای تخصصی مرتبط انتصاب گردد. تبصره 3: شرح وظایف وحقوق اداری مالی ریاست بخش ICU مطابق باضوابط موجودبرای سایرروسای هرگروه تخصصی بیمارستان می باشد.

5. ماده5:سرپرستاربخش مراقبتهای ویژه ازکارشناسان ارشد هوشبری یاپرستارانی که دوره خاصی تحت عنوان طب مراقبت ویژه راطی نموده اند انتخاب خواهد شد .پرستاران باسه سال سابقه کار دربخش مراقبت ویژه نیز بعنوان اولویت دوم می توانند به سمت سرپرستار بخش مراقبتهای ویژه انتخاب شوند. ماده6 : هرشیفت کاری بخش مراقبت ویژه توسط پزشک مقیم ICU اداره می شود وبخش باید به ازاء هردوتخت یک پرستار ویک کمک بهیار داشته باشد.ویک نفر خدمتگزار جهت خدمات عمومی بخش داشته باشد. تبصره1: بیمارستانهایی که علاوه برICU دارای Post ICU می باشند، پزشک مقیم ICU نظارت درمانی بربخش Post ICU رانیزبعهده می گیرد تبصره2: هرپزشک مقیم 6تخت ICU و3تخت Post ICU راهمزمان می تواند اداره نماید.

6. تبصره 3:پزشک مقیم ICU پزشکی است که دوره آموزشی ICU (موردتایید وزارت بهداشت)راطی تحصیلات تخصصی خود تحصیل کرده باشد نظیر(Intensivist،متخصصین داخلی ،متخصصین ریه ومتخصصین بیهوشی)ویاپزشکانی که دوره تکمیلی مرتبط باICU راگذرانده باشند، می توانند بعنوان پزشک مقیم انتخاب شوند. تبصره 4: دستورالعمل شرح وظایف پزشک مقیم مطابق مفاد پیوست لازم الاجرا است. تبصره 5:دوره آموزشی ICU برای پزشکان ،بسته به نیاز وشرایط مقتضی وصلاح دید می تواند توسط وزارت متبوع تدوین وبرگزار گردد. ماده7: تعیین درجه بندی بخش مراقبت ویژه براساس دستورالعمل استانداردوضوابط ارزشیابی بیمارستانهای عمومی کشورمصوب مردادماه 1376انجام می شود.

7. ماده 8: خدمات ارائه شده پزشکی که تحت نظرپزشک مقیم درICU ارائه می شود مطابق بانظام نوین پرداخت ، وقوانین جاری محاسبه وپرداخت خواهد شد. الف)به ازای هربیمار بستری درصدی ازهزینه تخت روز ICU جهت خدمات پزشکی بصورت گلوبال مطابق دستورالعمل شورایعالی بیمه پرداخت خواهدشد. ب)حق ویزیت پزشک معالج ومشاورطبق روال وبرابر مقررات موجود محاسبه می شود. ج) احتساب عملکرد پزشکان مقیم درICU باتوجه به خدمات درمانی ارائه شده درکل محاسبه وبین پزشکان ICU براساس طرح نظام نوین پرداخت وبانظر ریاست بیمارستان ورئیس بخش ICU تعیین خواهد شد. د)درصورتیکه بیمارنیازبه اعمال جراحی ویااقدامات تشخیصی درمانی غیرمعمول وخارج ازICUداشته باشدطبق مقررات موجودجداگانه پرداخت خواهد شد. تبصره :بیمارستانهایی که بخش ICU پزشک مقیم باشرایط مندرج دراین دستورالعمل راندارند ،تعرفه ذکرشده دربند(الف) ماده 8 رانمی تواننددریافت کنند.(به صورتیکه کسرهزینه خدمات پزشکی قابل پرداخت نخواهدبود)

8. ماده 9: تمامی بیمارستانهایی که حداقل دارای 5تخت ثابتICU می باشند.موظف اند،پس ازیکسال ازتاریخ تصویب این دستورالعمل،بخش مراقبت ویژه راباضوابط آن تطبیق دهند. تبصره :اجرای دستورالعمل فوق برای بیمارستانهایی که کمتر از5تخت ثابت ICU دارند ، اجباری نیست. ماده 10: خدمات پایه دربخش مراقبت ویژه برعهده پزشک مقیم است که ازبین پزشکان(Intensivist،متخصصین داخلی ،متخصصین ریه ومتخصصین بیهوشی)برگزیده می شوند،این خدمات عبارتنداز: الف)ارزیابی بیماران قبل ازپذیرش به بخش مراقبت ویژه به صورت معاینه بالینی ودرج یافته هادربرگ مشاوره (درخواست شده توسط پزشک معالج اولیه )بعهده پزشک مقیم می باشد.

9. ب)درمواردی که ظرفیت واحد مراقبت ویژه محدوداست،تعیین اولویت پذیرش یاجابجایی بیماران بستری درواحد مراقبت ویژه (باتشخیص پزشکان معالج ومشاور)به مسئولیت پزشک مقیم می باشد. ج) تصمیم گیری نهایی پس ازهماهنگی لازم درمورد دستورات پزشکان معالج ومشاوره بعهده پزشک مقیم است. د) خدمات پایه پزشکی برای بیماران بدحال که نیازمند توجه مستمر وویزیتهای متوالی پزشکی می باشندنظیرپایش بیمار(مانیتورینگ)،کنترل وضعیت بیمارتجویزدارو ودستورات پزشکی ،توسط پزشک مقیم انجام می پذیرد. ماده 11: پزشکان مقیم بایدبطورمداوم وشبانه روزی دربخش مراقبت ویژه حضور داشته باشندوترک بخش ممنوع می باشد.شیفتهای مختلف شبانه روزی وتعطیلات بانظررئیس واحدمربوطه برنامه ریزی خواهد شد.

10. ماده 12: پذیرش بیماران دربخش مراقبت ویژه بنا به درخواست پزشک معالج و با تایید پزشک مقیم ICU می باشد. ماده 13: ریاست بخش ،پزشک مقیم وسرپرستار موظف اند،مفاددستورالعمل پیشگیری وکنترل عفونت درICU (ضمیمه شماره 2) رامطالعه ،رعایت وبرانجام آن نظارت نمایند. بدیهی است این اقدام مبنای ارزشیابی های تخصصی حوزه های معاونین درمان درسراسرکشور برای مراقبت وارزشیابی خواهدبود. این دستورالعمل در13ماده ، 10تبصره و8 بنددرتاریخ 81/2/18به تصویب رسید.درضمن کلیه دستورالعمل مغایر بااین بخشنامه لغومی گردد. دکترعبداله کریمی دکترمحمداسماعیل اکبری معاون آموزشی واموردانشگاهی معاون سلامت

11. دستورالعمل شرح وظایف پزشک مقیم دربخش ICU ماده 1: محل اقامت پزشک مقیم در زمان کشیک در اتاقی داخل یا مجاور ICU می باشد.بطوریکه باصرف کمترین زمان بتوان به اودسترسی داشت. ماده2: پزشک مقیم حق ترک ICU رادرزمان انجام کشیک ندارد(مگردرمقاطع زمانی کوتاه جهت انجام مشاوره هاوانجام فرایض وصرف غذاباهماهنگی لازم). ماده 3: پزشک مقیم موظف است ،درزمان تعویض شیفت درICU حضورداشته وبیماران رابه پزشک بعدمعرفی وتحویل نماید. تبصره1:بندهای 1الی 3 جهت مراکز ICU بیش از4تخت ثابت الزامی می باشد.

12. ماده 4: پزشک مقیم موظف است ، دراسرع وقت پاسخگوی مشاوره های درخواستی ICU باشد. بند الف)لازم است انتخاب بیمار برای بستری شده اند درICU براساس اندیکاسیونهای کلاسیک انجام گیرد. بند ب)برای انتخاب بیمارانی که اندیکاسیون بستری دربخش ICU رادارند ،درشرایط مساوی بیمارانی دراولویت قرار می گیرند، که شرایط بهره مندی بیشتری ازبخش ICU ببرند.بطوریکه احتمال مرگ ومیر آنها کمتروبستری شدن درICU پیش آگهی بهتری را برای آنها ایجاد نماید.

13. ماده 5: پزشک مقیم موظف است دربدو ورود ازبیمارشرح حال کامل ومعاینه کامل بعمل آورده ،ودرپرونده بیمارثبت نماید. بندالف)لازم است بطور روزانه گزارش پیشرفت سیربیماری درپرونده ثبت گردد. بندب)اسکور بررسی وضعیت فیزیولوژیک حاد ومزمن سلامت دربدو ورود ودر روزهای بعد جهت تعیین پیش آگهی بیماری در پرونده ثبت گردد. ماده 6: لازم است دربدو ورود بیمار ،جهت انجام هرگونه اعمال تشخیصی – درمانی وپیامدهای احتمالی درICU رضایتنامه ای که توسط پرستار بخش ICU دراختیارقیم یاخانواده درجه یک قرارداده شده است،راپزشک مقیم داشته باشد ویادرپروند بیمار منضم نماید.

14. ماده 7: پزشک مقیم موظف است ،مفاد دستورالعمل کنترل وپیشگیری عفونت درICU رامطالعه ،رعایت وباهمکاری سرپرستار بخش ،برانجام آن نظارت نماید. ماده 8: پزشک مقیم موظف است ،باهمکاری پزشک معالج مربوطه اقدام به تنظیم دستورات لازم روزانه بیمار نماید. ماده 9: ترخیص بیمارازبخش ICU بایست بانظروهماهنگی پزشک معالج بیمار انجام گردد. این دستورالعمل در 9 ماده و 4 بند و1 تبصره در تاریخ 81/2/18 به شماره2/18344/س بتصویب رسید. دکتر عبداله کریمی دکترمحمد اسماعیل اکبری معاون آموزشی وامور دانشگاهی معاون سلامت