AĞRI FİZYOLOJİSİ

1. AĞRI FİZYOLOJİSİ

2. AĞRI: • Serbest sinir uçları ağrıyı algılar. • A, C grubu sinir lifleri, ağrıyı taşır.

3. Ağrı mesajı beyne gönderilir. Ağrılı uyaran Çıplak sinir ucu

4. AĞRI: • Yanıcı (kozalji) • Zonklayıcı • Künt (sızı) • Kramp tarzı • Keskin • Batıcı • Mide bulandırıcı • Elektriksel ağrı şeklinde olabilir.

5. AĞRI: • Ağrı, vücutta her hangi bir haraplanma ve bozulmayı bildiren haberci bir savunma mekanizmasıdır.

6. LEWİS’İN AĞRI METABOLİTLERİ: • SERATONİN: • HİSTAMİN • BRADİKİNİN *Serbest sinir uçlarını uyarır. *Prostoglandin sentezini arttırır.

7. AĞRI RESEPTÖRLERİ: • Uyarının verildiği anı, • Uyarının şiddetini ve • Uyarı bitişini bildirir.

8. RESEPTÖRLER: • FAZİK RESEPTÖRLER: Hemen adapte olur. • TONİK RESEPTÖRLER: Geç adapte olur. • HAYATİ RESEPTÖRLER: Sürekli uyarı gönderebilir. • Ağrı tonik reseptörleri uyarır.

9. AĞRI EŞİĞİ: • Ağrı uyandıran uyarı değeridir. • HİPERALJEZİ • HİPOALJEZİ • ANALJEZİ

10. Psişik reaksiyon AĞRIYA REAKSİYON Motor reaksiyon AĞRI GERİ ÇEKİLME REFLEKSİ

11. Korteks AĞRILI UYARAN Talamus Beyin Sapı Omurilikteki iletici yollar (Dorsal boynuz hücreleri) Serbest siniruçları (C ve A delta lifleri) Doku Hasarı

12. AĞRININ İLETİLMESİ Sinir uçları, basınç, ısı veya hasarlı hücreden salınan kimyasallar tarafından uyarılabilir. Ağrılı uyaran, reseptörler tarafından algılanır. Sinir ucu Ağrı sinyali Hasarlı doku

13. Ağrılı Uyaran Araşidonik Asit siklooksijenaz Vazodilatasyon Prostoglandin sentezi Hücre zedelenmesi Ağrı reseptörlerinin duyarlılığı artar Bradikinin Histamin Serotonin İntraselüler K+’un hücre dışına çıkışı Çeşitli nöropeptid ve taşikininler salınır. AĞRI DUYUMU ARTAR

14. Hücre duvarı fosfolipidleri Uyarı Fosfolipaz Siklooksijenaz Lipooksijenaz Araşidonik Asit Prostoglandinler Lökotrienler Lökosit kümeleşmesi Vazodilatasyon ENFLAMASYON Ağrı Sıcaklık Kızarıklık Şişlik

15. BAŞLANGICINA GÖRE AĞRI • AKUT AĞRI: Genelde akut doku zedelenmesine bağlı gelişir. Doku iyileşmesi süresince giderek azalır ve kaybolur. • KRONİK AĞRI: Ağrı uzun sürer. (>3-6 ay) Kişisel,psikolojik ve çevresel faktörlerin de rolü büyüktür

16. AĞRI: • Yüzeyel Ağrı: • Kesici, yakıcı bir ağrıdır. • Deri yüzeyinde hissedilir.

17. Derin Ağrı: • Künt ve uzun sürelidir. • Deri dışı organlarda oluşur. • Kas, kemik,kiriş, eklem ve arterlarin kimyasal mekanizma ile uyarılması sonucu gelişir.

18. İç Organ Ağrısı: • İçi boş organların gerilmesi ile olur. • Zor lokalize edilir. • Yansıyan ağrı şeklinde hissedilir.

19. Karaciğer & Safra kesesi Karaciğer & Safra kesesi Akciğer & Diafram Kalp Böbrek

20. İskemik Ağrı: • Dokunun iyi oksijen alamaması sonucunda salgılanan “P Faktörü”, iskemik ağrı oluşturur.

21. KAS SPAZMI LOKAL KAN AKIMI AZALIR/KESİLİR İSKEMİK AĞRI METABOLİZMAHIZI VE O2 İHTİYACI ARTAR

22. ÇÖZÜM: ANALJEZİKLER

23. ATEŞ FİZYOLOJİSİ:

24. ATEŞ FİZYOLOJİSİ: • Sıcaklık merkezi “Hipotalamus” tadır.

25. Metabolizma hızı arttıkça = Isı açığa çıkar = Oksijen gereksinimi artar. • Enerji bir kez ısıya dönüşünce = Artık iş için kullanılamaz.

26. ISI KAYBI • Deri, • Solunum • En çok ısı kaybı ekstremitelerden olur.

27. ISI DÜZENİNİ DENGELEYEN FAKTÖRLER: • Isı yapımını arttıran maddeler • Sempatik aktivite artışı • Katekolaminler • Tiroid hormonu • Yüksek kalorili besinler • Spesifik dinamik etki • Titreme • Karaciğer (Metabolizmayı ayarlar.)

28. ISI KAYBINI ÖNLEYEN FAKTÖRLER: • Vazokonstrüksiyon • Terlemeyi önleyen giysiler • Büzülme, titreme • Yemek ihtiyacının artması

29. ISI KAYBINI SAĞLAYAN FAKTÖRLER: • Vazodilatasyon • Soğuk ortam • İnce giysi • Metabolizma yavaşlaması • Daha az besin

30. Bakteri veya diğer mikroorganizmalar Lökositleri uyarır Pirojen maddeler salınır. Isı artar Lökotrien ve prostoglandin sentezi artar Hipotalamusdaki ısı merkezi daha yüksek ısıya ayarlanır. Vücut ısısı artar

32. Vücut ısısının aşırı artışı zararlıdır. !

33. ÇÖZÜM: ANTİPİRETİKLER