200 likes | 904 Views
LAKSATİF ve PURGATİF İLAÇLAR. Doç. Dr. Şahin YILDIRIM. Barsaklarda bir günde meydana gelen elektrolit ve su hareketinin boyutları. Laksatif ve Purgatif İlaçlar. Laksatifler: Feçesin yumuşamasını sağlayarak defekasyonu kolaylaştırır. Purgatifler (katartikler):
E N D
LAKSATİF ve PURGATİF İLAÇLAR Doç. Dr. Şahin YILDIRIM
Barsaklarda bir günde meydana gelen elektrolit ve su hareketinin boyutları
Laksatif ve Purgatif İlaçlar • Laksatifler: • Feçesin yumuşamasını sağlayarak defekasyonu kolaylaştırır. • Purgatifler (katartikler): • Feçesin sulu hale gelmesini ve istem dışı olarak atılmasını sağlar.
Etki Mekanizmaları • Fiziksel etki • Sıvı vazelin • Kitle oluşturan ilaçlar • Farmakolojik etki
Farmakolojik Etki Mekanizmaları • Na+, K + ’a-bağımlı ATPaz’ın inhibisyonu • Adenilil siklaz’ın aktivasyonu • Sitoplazma membranında harabiyet • Prostaglandinlerin sentez ve salıverilmesinde artma • VIP salınımında artma • NO sentezinde artma • PAF sentezinde artma
Laksatif ve Purgatif İlaçlar • 1. Yumuşatıcı laksatifler • 2. Kitle oluşturan laksatifler • 3. Osmotik laksatif-purgatifler • 4. Stimülan laksatif- purgatifler • 5. Su
Yumuşatıcı Laksatifler • 1. LUBRİKANLAR • 2. NEMLENDİRİCİLER
Yumuşatıcı LaksatiflerLUBRİKANLAR • 1.Sıvı vazelin • 2. Gliserin • 3. Sıvı bitkisel yağlar
Yumuşatıcı LaksatiflerNEMLENDİRİCİLER • 1. Dioktil sodyum sülfosuksinat (dokuzat sodyum) • 2. Dioktil potasyum sulfosuksinat (dokuzat potasyum)
Kitle oluşturan laksatifler • 1.Metilselüloz, sodyum karboksimetilselüloz • 2.Psylium tohumları ve saflaştırılmış kolloidi • 3.Kalsiyum polikarbofil • 4.Agar • 5.Kepek
Osmotik laksatif-purgatifler • 1. Tuzlu laksatifler • Magnezyum sülfat • Magnezyum sitrat • Magnezyum hidroksit • Sodyum fosfat • 2. Sindirilmeyen şekerler • Sorbitol • Mannitol • Laktuloz • Gliserin
Stimülan (irritan)laksatif- purgatifler • 1. Difenilmetan deriveleri • Bisakodil • Fenolftalein • 2. Antrakinon türevi glikozidler • 3. Hint yağı (Rinoleik asid) • 4. Laktuloz
Stimülan laksatif- PurgatiflerANTRAKİNON TÜREVİ GLİKOZİDLER • 1. Senozid A, Senozid B, Senokot • 2. Kazantrol • 3. Aloin • 4. Rubarb bitkisi • 5. Dantron
Stimülan laksatif- PurgatiflerANTRAKİNON TÜREVİ GLİKOZİDLER • AGLİKON (etkin kısımları) • EMODİN (aktif metabolit)
Stimülan laksatif- PurgatiflerANTRAKİNON TÜREVİ GLİKOZİDLER • Etki mekanizması: • Kolonda peristaltik hareketleri stimüle edilmesi • Epitel hücrelerinin Na+, K+-ATPaz’ın inhibisyonu. • NO üretiminin artması.
Laksatif ve PurgatiflerinKlinik Kullanımı • Alışkanlıklar değiştirilmeli • Kısıtlı bir süre kullanım • Suistimal edilebilirler • Sabah aç karnına (laksatif) • Gece yatarken (purgatif) • Apandisit • Bağırsaklarda iltihabi durum • İleus TEK DOZ KONTRENDİKE
Laksatif ve Purgatif İlaçların Klinik Kullanımları • 1. Kronik Konstipasyon hali • 2. Gebelik ve doğum sonunda oluşan konstipasyon • 3. İlaçlara bağlı kostipasyon • 4.Radyodiyagnostik incelemeler • 5. Hemoroid, anal fissür vb. ağrılı defekasyonlar • 6.Hastanın ıkınmasının sakıncalı olduğu durumlar • 7. İlaç ve besin zehirlenmesi • 8.Feçesin labr. incelemesi • 9. Antihelmintik tedavi sırasında
Laksatif ve Purgatif İlaçların Yan Etkileri • 1. Su ve elektrolit imbalansı • 2. Enteropatiler • 3. Bazı durumlarda barsak perforasyonu • 4. Uterus motilitesinde artma • 5. Emziren anneler kullanırsa bebekte ishal • 6. Laksatif bağımlılığı • 7. Katartik sendrom