800 likes | 1.11k Views
BLEEDING DISORDERS. DR DEFNE ÇÖL. Kanama bozuklukları, vücudun hemostaz sistemindeki defektlere bağlı olarak gelişen durumlardır.Travma sonucu ağır ve uzun süren kanamalara yol açabilirler!!!. Hemostatic MeKanizma (1). Normal Hemostaz
E N D
BLEEDING DISORDERS DR DEFNE ÇÖL
Kanama bozuklukları, vücudun hemostaz sistemindeki defektlere bağlı olarak gelişen durumlardır.Travma sonucu ağır ve uzun süren kanamalara yol açabilirler!!!
Hemostatic MeKanizma (1) Normal Hemostaz • Vasküler yaralanma sonucu endotel hasarı ,vazokontrüksiyon.(vascular phase), • Platelet adezyonu,agregasyonu, pıhtı oluşumu (platelet phase) • Pıhtılaşma faktörleri aracılığı ile trombosit tıkacının fibrin pıhtısı ile stabilizasyonu (plasma phase) • Fibrinolizis ve damar iyileşmesi
Hemostatic Mekanizma (2) • Platelet adhezyon, platelet agregasyon, pıhtı formasyonu (platelet phase) →Primer hemostatic mekanizma • Koagülasyon faktörlerinin aktive olması ve antikoagülatörlerin salınımı (plasma phase)→Sekonder hemostatic mekanizma.
Karaciğer tarafından üretilen faktörler : I, II, V, VI, IX, X • Vitamin K bağımlı faktörler: II, VII, IX; X
Hemostatik bozukluklar 1. Vascular faz • konjenital Hemorrhagic telangiectasia, Ehlers Danlos Syndrome • kazanılmış ilaçlar (Steroidler,aspirin,valproik asit vb ) Henoch Schainlein Purpura and diğer Vasculitler 2. Platalet faz • Thrombocytopenia(ITP malignansi,sepsis vb) • Thrombocyte dysfunction 3. Plasma faz • kazanılmış Vit K eksikliği Hepatic disfonksiyon DIC • konjenital Hemophilia Von Willebrand’s Disease
Laboratuar Testleri . • Kanama hikayesi olan hastalarda mutlaka platelet sayımı, kanama zamanı, PTT, and PT bakılmalıdır • Anormal değerleri olan bireylerde spesifik föktörlere bakılmalıdır. • Aile hikayesi ve kanama öyküsü olan hastalarda normal sonuçlar ileri değerlendirme yapmaya engel olmamalıdır.
KANAMA ZAMANI(IVY) • Hemostazın vasküler ve trombosit fonksiyonuhakkında bilgi verir. • Tansiyon aletinin monşonu ön kola 40 mmhg basıncında uygulanıp,ön kola 2mm genişliğinde insizyon yapılıp oluşan kan damlası 30 sn de bir kurulanır. • Normal kanama zamanı süresi 4-8 dk dır. • Uzamış kanama zamanı • Thrombocytopenia ≥75,000/mm3) • Von Willebrand hastalığı • Trombocyt işlev bozuklukları
. PLATELET Sayımı. Platelet sayımı kanama bozukluğu olan çocuklarda bakılan önemli bir testtir. Normal sayısı: 150-450 000/mm3 Platelet sayısı 50,000/mm3 üzerinde olan çocuklarda çoğunlukla kanama riski göstermezler.
. Aktive ParsiyelTromboplastin Zamanı (PTT) Uzaması faktör 2,5,8,9,10,11,12ve fibrinojen hakkında bilgi verir.(Intrensek sistem) faKtör VII andfactor XIII hakkında bilgi vermez. Normal süresi : 25-39sn
. Uzamış PTT : • cirrhosis • disseminated intravascular coagulation (DIC) • factor XII deficiency • hemophilia A (factor VIII deficiency) • hemophilia B (factor IX deficiency) • hypofibrinogenemia • malabsorption • von Willebrand's disease • lupus anticoagulant
Prothrombin zamanı (PT) • Pt zamanı extrinsicsystemi ölçen bir testtir. • faktörlerden I (fibrinogen), II (prothrombin), V, VII, and X u ölçer • Bu faktörlerden herhangi birinin yokluğunda Pt zamanı uzar. • Normal süresi :11 -13.5 sn
. Uzamış PT zamanı: • bile duct obstruction • cirrhosis • disseminated intravascular coagulation • hepatitis • malabsorption • Vitamin K deficiency • Coumadin (warfarin) therapy • Factor VII deficiency • Factor X deficiency • Factor II (prothrombin) deficiency • Factor V deficiency • Factor I (fibrinogen) deficiency
INR system • INR (international normalized ratio) prothrombin zamanı sonuçlarını standardize etmek için geliştirilmiştir. • Anticaogulan tedavi alanlarda tedavi sonuçlarını takip etmekte özellikle önemlidir. • INR:1.0–1.4
THROMBOCYTE Bozuklukları • Trombosit sayısında azalma (thrombocytopenias) • Defective plateletler (Dysfunction)
1-THROMBOCYTOPENİLER • Trombosit sayısının 150 000 mm3 ün altında bulunduğu durumlar trombositopeni olarak nitelenir. • Mukokutanöz kanama trombositopeniyi de içeren trombosit bozuklarının temel göstergesidir.
. Thrombositopeni Sebebleri: • Trombosit yapımının azalmasına bağlı Trombositopeni • Periferik yıkıma bağlı Trombositopeni
. 1-Trombosit yapımının azalmasına bağlı Trombositopeni • Aplastik anemi • Kemik iliğinin kanser ile infiltrasyonu • Kemik iliğinde infeksiyon • İlaçlar
. 2-Periferik yıkıma bağlı trombositopeni • Autoimmune hastalıklar:Idiopathic thrombocytopenic purpura (ITP) ve diğer autoimmune hastalıklar, örneğin systemic lupus erythematosus (SLE), polyarteritis ve dermatomyositis • İlaçlara bağlı trombositopeni( Immune-nonimmune) • Disseminated intravascular coagulation (DIC) • Hypersplenism
. Semptomlar • Morarma • Burun kanaması ya da mukozal kanama • Peteşi ve purpura : Peteşi deride görülen küçük kapiller kanamadır (<2 mm) , purpura (0.2-1 cm), ekimoz ise geniş kanamalardır. • Purpura palpe edilemez., buna karşın palpabl purpura vasculitlerde görülen spesifik bir bulgudur. • Hemartroz ve derin kas içi kanama sık rastlanan bulgu değildir.
. Laboratuar bulguları • Düşük platelet sayısı • Kemik iliği aspirasyonu: megakaryocytler (platelet precursorleri) artmış normal ya da azalmış bulunabilir.. • PTT normal • PT normal • Plateletlere karşı antikor görülebilir. • Kanama zamanı uzamış olarak bulunabilir.Özellikle trombosit sayısı 75,000/mL aşağısında olduğunda görülür.
Immunethrombocytopenicpurpura (ITP) • ITP çocukluk döneminde en sık görülen otoümmin hastalıklardandır. • çocukluk döneminde ITP genellikle akut viral bir enfeksiyonu izler ve trombosit membranına bağlanan antikor (IG G ya da IG M )nedeniyle oluşur. • Antikorun trombosit yüzeyine bağlanmasının ardından dolaşımda bulunan antikorla kaplı trombositler splenik makrofajlar üzerindeki Fc reseptörleri tarafından tanınır ve yok edilirler.
. • Neden bazı çocukların enfeksiyona otoümmin cevapla yanıt verdikleri tam olarak bilinmemektedir. • EBV ve HIV’ i de içeren birçok enfeksiyöz virüsün ITP ile ilişkisi tanımlanmıştır.
ACUTE ITP • Her 2 cinste eşit sıklıkta görülür. En sık3-5 yaşları arasında çocuklarda görülür. • Çoğu hastalarda yakın zamanda viral enfeksiyon geçirme hikayesi mevcuttur. • Başlangıç anidir.Semptomlar platelet sayısı ile doğru orantılıdır. • Platelet sayısı 20,000/mL. Aşağısına inmedikçe ciddi kanama görülmez.
Platelet sayısı20,000-50,000/mL arasında , peteşi ve ekimoz orta düzeyde travma sonucu görülebilir. Platelet sayısı 10,000/mL civarında , generalize peteşi, ekimoz, ve mukosal kanama görülebilir. Platelet sayısı 2000/mLve altında ise , ciddi ekimoz, hemorajik buller ve retinal hemoraji görülür.
. • Küçük çocuklar tipik olarak viral hastalıktan 1-4 hafta sonra aniden beliren peteşi,purpura ve epistaksisle başvurur. • Belirgin adenopati ya da splenomegali olağan değildir. • Eritrosit ve beyaz küre sayıları normaldir. • Kemik iliğinde artmış megakaryositler normal eritroid ve myeloid elemanlar görülür.
Tedavi(1) • Akut ITP çocuklarda kendi kendini sınırlandıran bir hastalık olduğu için nadiren tedavi gerektirir. • Tedavi sadece ciddi intrakranial yada diğer ciddi kanamalarda endikedir. • intrakranial kanama çok nadirdir (%0.1) ve sıklıkla platelet sayısı 10,000-20,000/mL. arasında görülebilir. • Klinik kanama ve /veya platelet sayısı20,000/mL. Ve altında tedavi önerilir.
Tedavi(2) Intravenous immunoglobulin G • Tedavi antikor yapımını azaltmaktan ziyade duyarlanmış antikorların klerens hızını arttırır. • 0,8-1 gr/kg /gün dozda verilir 48 saat içinde hastalarda trombosit sayısında hızlı artışı indükler • IG G yan etkileri ateş, bulantı, kusma ,baş ağrısı nadiren böbrek yetmezliğidir. • IgG prednison ile kıyaslandığında pahalı bir tedavidir.
Oral prednisone (4 mg/kg, azaltılarak 21günde kesilir) • Steroidlerin etki mekanizması trombositlerin stabilitesini arttırmak dalakta yıkımı azaltmak ve duyarlı trombositlerin klerensini arttırmaktır.
. • Steroidler ve IVIG kombinasyonu sinerjistik etki gösterebilmektedir. • anti-D immunoglobulin tedavisi de trombositlerin yıkılımını engelleyerek trombosit sayısını arttırmaya yardımcı olur. Bu tedavi IVIG tedavisine göre daha ucuzdur. • En iyi tedavi seçeneği tartışmalıdır. • Splenektomi sadece yaşamı tehtit eden ITP de endikedir.
. • Kronik ITP tanısı 6-12 ay devam eden trombositopeni sonrasında konur.. • IVIG, steroid ya da Anti D ile tekrarlanan tedaviler splenektomiyi geciktirmekte etkili olmuştur. • Splenektomi çocukların %70-80 inde remisyonu sağlamakta etkilidir. • Splenektominin rikleri (örn cerrahi ya da kapsüllü m.o larla sepsis gibi) ağır kanama riskleri ile karşılaştırılmalıdır.Amerikan Hematoloji komitesi ITP li çocuklarda splenektomiyi 1 yıldan uzun süren trombositopeni ve platelet sayısı 30,000/mL. Ve altında ise önermektedir.
PLATELET FONKSİYON BOZUKLUKLARI • Trombosit işlev bozuklukları mukokütanöz kanama va uzamış kanama bozukluğu ile karakterizedir.
. • Platelet adhesion bozuklukları (von Willebrand hastalığı, Bernard-Soulier sendromu) • Aggregation bozuklukları (Glanzmann thrombasthenia) • Sekresyon bozuklukları • Thromboxane sentez bozuklukları • Platelet fonksiyon bozan ilaçlar ( aspirin, NSAIDs, alkol) • Uremi • Myelodysplasia , myeloproliferative sendrom
Bernard-Soulier sendromu Otosomal recessive bozukluk. Normal veya azalmış trombosit sayısı ,«dev" trombositler (5-6 micron). Disfonksiyonel bozukluk veya platelet glycoprotein (GP) Ib-IX-V eksikliği görülür.Trombositler için von Willebrand faktor eksikliği mevcut. Genelde kanama zamanı uzar. Semptomlar kolay ekimozdan, ağır kanamalara kadar geniş bir yelpaze..
Glanzmannthrombasteni Otozomal resesif. Defekt platelet integrin αIIbβ3 (integrin alphaIIbbeta3; genellikle GPIIb/IIIaolarak adlandırılır. Trombosit sayısı ve morfolojisi normal Plateletagregasyonu bozulmuştur. Deri ve mukoza kanamaları mevcut. Leukocyte adhesion deficiency III ile birlikte görülebilir.
PLASMA FAZ BOZUKLUKLARI 1-konjenital problem: HEMOPHILIAS: • Hemophilia A: Konjenital faktör (F) VIII eksikliği • Hemophilia B : Konjenital FIX eksikliği • Hemophilia C: : Kongenital FXI eksikliği
. • Ciddiyetine Göre Sınıflandırma • Ciddi hemofili :Faktör düzeyi normal düzeyin%1 nden az (<0.01 IU/mL) • Orta düzeyde hemofili: Faktör düzeyi normal faktör düzeyinin %1-5 i kadar olanlar (0.01-0.05 IU/mL) • Hafif-ılımlı Hemofili:Faktör düzeyi normal düzeyin %5-40 arasında olanlar (>0.05 - <0.40 IU/mL) .
. • Hemophilia A and B X e bağlı resesif kalıtımsal geçiş gösterir. • Dişiler taşıyıcıdırlar. • Hemophilia C ise otozomal resesif geçiş gösterir.
. • Ciddi hemofili sünnet esnasında durdurulamayan kanama ile ortaya çıkabilir. • Erken çürükler, genelde hasta yürümeye başladığında ya da ilk diş çıkarmaya başladığında görülebilir. • Hastalar sıklıkla cerrahi işlem,travma,diş çekimi esnasında ya da spontan olarak yumuşak dokuda uzun süren kanama ile tanı alabilirler.
Hemofili hastalarında sık görülen kanama alanları: • Eklemler (özellikle yük taşıyan eklemler) • Kas içi kanamalar :Sıklıkla kolun flexor grupları ve bacakta gastrocnemius. • Gross hematuri • Gastrointestinal kanama. • Santral sinir sistemindeki kanama hemofili hastaları arasında ölümcül sonuçlara yol açabilir.
Laboratuar: • PT – normal • PTT- uzamış • Factor seviyesi- düşük
Tedavi: • Hemofili hastalarında primer tedavi faktör replasman tedavisidir. • Bu faktör deriveleri insan ve hayvan kanından üretilir ya da genetik olarak rekombinant teknikle üretilir. • Fizik tedavi eklem hasarlarında iyileşme ve fonksiyon kaybında yapılabilir. • Cerrahi girişimler hemofiliye bağlı komplikasyonda uygulanabilir.