Download
1 / 21
210 likes | 433 Views
به نام آنکه جان را فکرت آموخت. بسم‌الله الرحمن الرحیم. حسین عبده تبریزی. نقش قراردادهای مالی بورس انرژی در کارایی بازار برق ایران. 5 مهر 1391 – تهران، سالن همایش‌های وزارت نیرو سی‌ودومین گردهمایی فصلی بورس انرژی. بازار برق ایران تا همين اواخر
E N D
به نام آنکه جان را فکرت آموخت بسم‌الله الرحمن الرحیم
حسین عبده تبریزی نقش قراردادهای مالی بورس انرژی در کارایی بازار برق ایران 5 مهر 1391 – تهران، سالن همایش‌های وزارت نیرو سی‌ودومین گردهمایی فصلی بورس انرژی
بازار برق ایران • تا همين اواخر • بازار روز قبل مبتنی بر معاملات ساعتیday ahead • پرداخت مطابق پیشنهاد pay as bid • تک خریدار single buyer • رقابت یک طرفه طرف تولید
یکی از مولفه‌های تجدید ساختار در صنعت برق (انرژی الکتریکی) نوآوری‌های بازارهای معاملاتی است
بازارها و محصولات (I) • بازارهای فیزیکی
ادامه بازارها و محصولات (I) • قراردادهای دوجانبة خارج از بورس (اگر نباشد باید قرارداد تحویل فیزیکی آتی باشد) • بازار عمده‌فروشی برق کشور • مبادلات برون مرزی • بازارخدمات جانبی Ancillary Service Market • کنترل فرکانس • تامین توان رآکتیو
بازارها و محصولات (II) • بازارهاي مالي (مشتقه‌هاي برقي) • آتي Future • تحويل آينده Forward • قرارداد تفاوت CFD • اختيار معامله Option • سوآپ Swap
ادامه بازارها و محصولات (II) • قيمت مشتقه‌ها از قيمت‌ها در بازار فيزيكي ريشه مي‌گيرد • حجم معاملات آتي 4 تا 10 برابر معاملات نقدي • معاملات غيرقابل تحويل صرفاً مالي • بازارهاي گازوكرين استانداردسازي قراردادهايي در زمينة سهيمة مجاز ميزان توليد، دي‌اكسيد كربن و ساير گازهاي گلخانه‌اي
هدف از تأسيس بورس برق • جذب سرمايه و افزايش ميزان سرمايه‌گذاري در صنعت • تسهيل مبادلة محصولات استاندارد • ارتقاي رقابت • افزايش نقدشوندگي • توزيع اطلاعات بازار • دردسترس قراردادن بازار عادلانه كشف قيمت عادلانه • دسترسي همگاني به بازار كاهش هزينه‌هاي مبادله • كاهش ريسك (پوشش ريسك) • امكان پيوستن به بازار جهاني • ...
كاهش و مديريت ريسك • بورس ريسك را مديريت‌پذير مي‌كند. • بازارهاي كم‌عمق، ريسك بالا دارند؛ بورس به بازار عمق مي‌دهد و بالقوه تلاطم قيمت‌ها را كاهش مي‌دهد. • بورس ابزارهاي جديد كنترل ريسك را به‌همراه مي‌آورد.
چه كساني در بازار آتي برق شركت مي‌كنند • كساني كه علاقه‌مند به كشف اطلاعات در مورد قيمت انرژي هستند (مثل نيروگاه‌ها) معمولاً موضع فروش موضع عيني • مصرف‌كنندگان و واسطه‌هاي عرضه معمولاً موضع خريد موضع عاريه‌اي • سرمايه‌گذاران آورندگان نقدينگي و عمق به بازار هر دو موضع
مواضع آتي • طرف‌هاي معاملات آتي وارد بازي مجموعة صفر Zero Sum مي‌شوند؛ درمقابل هر برنده بازنده‌اي وجود دارد • بورس‌هاي آتي با توجه به محدوديت‌هاي اتخاذ موضع، با مشكل سفته‌بازي بيش از حد و تمركز مواجه‌اند • مسئول تسويه در بازار موضع نمي‌گيرد، و دفاتر متعادل دارد • مغلطة شايع: بالابودن وديعه (margin) ريسك را كنترل مي‌كند
كاهش هزينه‌هاي معاملاتي (I) • جستجو، گزينش، كشف قيمت، تنظيم قرارداد، .... • بورس هزينه‌هاي معاملاتي را كاهش مي‌دهد همان‌طور كه فعاليت بازار را گسترش مي‌دهد • افزايش رقابت از طريق بورس، هزينه‌هاي معاملاتي را كاهش مي‌دهد • هزينه‌هاي جستجو را كاهش مي‌دهد • كاهش هزينه‌هاي اطلاعاتي از طريق استانداردكردن محصولات • سازماندهي به اعضا با هدف كاهش هزينه‌هاي گزينش • معاملات سازمان‌يافته براي كاهش اختلاف‌ها و منازعات و بدين‌ترتيب كاهش هزينه‌هاي معاملاتي • افزايش شفافيت هم هزينه‌هاي معاملاتي را كاهش مي‌دهد • تعيين مقررات و حل اختلاف‌ها و منازعات با هزينه‌هاي پايين
كاهش هزينه‌هاي معاملاتي (II) • كاهش هزينه‌هاي گزينش • كاهش هزينه‌هاي اطلاعات • افزايش شفافيت • كاهش منازعات و اختلافات • حل اختلافات و منازعات با هزينة پايين
شرايط مورد نياز براي فعاليت كارآمد: زيرساخت‌هاي فيزيكي و نهادي (I) • نظم معاملاتي وجود قواعد سازمان‌يافته براي انجام معاملات و ساير فعاليت‌ها • وجود محصولات مالي • تعيين اعضا براي كاهش هزينه‌هاي معاملاتي • وجود قواعد لازم براي ايجاد هماهنگي: هدف كاهش هزينه‌هاي ساعتي • استانداردكردن محصولات با توجه به امكانات و سابقة معاملاتي • گردآوري و توزيع گستردة اطلاعات و افزايش شفافيت
شرايط مورد نياز براي فعاليت كارآمد: زيرساخت‌هاي فيزيكي و نهادي (II) • وجود تعهدات روشن درقبال محصولات بورس و راه‌هاي حل اختلاف و منازعات • وجود رقابت در نرخ‌هاي كارگزاران و پايين نگاه‌داشتن هزينه‌ها و نرخ‌هاي بورس • وجود TSO و بهتر از آن ISO كارآمد • خصوصي‌سازي تا حد ممكن بازار و كاهش حوزة عمل انحصار طبيعي در صنعت برق • افزايش حجم كه براي كاهش هزينه‌هاي معاملاتي لازم است • وجود معامله‌گران و كارگزاران كافي • حفظ كيفيت ارائة برق
