170 likes | 326 Views
Autologe stamceltransplantatie. Afdeling Hematologie Universitair Medisch Centrum Groningen www.hematologiegroningen.nl. Pati ë nten die in aanmerking komen voor autologe stamceltransplantatie.
E N D
Autologe stamceltransplantatie Afdeling Hematologie Universitair Medisch Centrum Groningen www.hematologiegroningen.nl
Patiënten die in aanmerking komen voor autologe stamceltransplantatie • Standaardbehandeling bij de meeste patiënten met multipel myeloom (ziekte van Kahler) na inductietherapie • Standaardbehandeling bij sommige subtypen non-Hodgkin-lymfoom (T-celtype, mantelceltype, agressief type met hoog-risicofactoren) • Acute myeloïde leukemie, als er geenallogene donor is • Recidief na ‘gewone’ chemotherapie bij het agressieve type non-Hodgkin-lymfoom • Recidief Hodgkin-lymfoom
Stamcellen voor transplantatie Stamcellen zitten in het beenmerg en circuleren in een gering percentage ook in het bloed Stamcellen worden verzameld door: 1. beenmerg uit het bekken op te zuigen onder algemene narcose (vroegere methode) 2. door stamcelaferese van het bloed (huidige methode)
Stamceltransplantatie (beenmergtransplantatie) Standaardprocedure gedurende 1970-1995: ‘Oogst’ beenmerg d.m.v. multipele puncties uit het bekken
Vroegere methode van stamcelverzameling: afname beenmerg uit het bekken (rugzijde)
Vroegere methode van stamcelverzameling: opgezogen beenmerg wordt overgeheveld in flessen
Het transplantaat wordt bewerkt en samengebracht in een infuuszakje, om aan de patiënt terug te geven. De stamcellen vinden hun weg vanuit het bloed naar het beenmerg en groeien daar weer uit.
Problemen met beenmerg oogsten • Bestraling op het bekken of onderste deel buik (vooral bij Hodgkin-lymfoom) • Nog steeds kankercellen in het beenmerg • Beenmerg opzuigen lukt technisch niet • Patiënt mag niet onder narcose • Andere redenen Hoog tijd om een alternatieve bron van stamcellen te vinden!
Perifeer bloed als bron voor stamceltransplantatie • Even goed als beenmerg- stamcellen • Herstel na bloed is sneller dan na beenmerg
Stamcelmobilisatie (autologe SCT) 1. Diagnose 2. ‘Gewone’ therapie 3. G-CSF CD34-analyse 4. Mobilisatie stamcellen 5. Hoge-dosis- therapie 6. Teruggave = transplantatie
T Tumor Stamceloogst Teruggave (transplantatie) Autologe stamceltransplantatie Gewone therapie Hoge-dosistherapie
Voorbereiden van de patiënt en het autologe transplantaat • Na verzamelen van de stamcellen wordt het transplantaat ingevroren en op kwaliteit getest • Als OK, dan krijgt de patiënt zeer hoge dosis antitumortherapie met potentieel blijvende beenmergschade • Een dag na het einde van de hoge-dosis- chemotherapie wordt het transplantaat ontdooid en intraveneus toegediend • Binnen 2-3 weken groeien de stamcellen weer uit en treedt herstel van de hematopoiese op
Periode na teruggave van de stamcellen • Bijwerkingen van de voorafgaande hoge-dosis- therapie: • geïrriteerde slijmvliezen met slikklachten, maagpijn en diarree • moe, moeite met eten en uit bed komen • geen afweer, beschermende antibiotica nodig, risico op koorts, transfusie rode bloedcellen en bloedplaatjes • Het duurt 2-3 weken voor de stamcellen voldoende zijn uitgegroeid • Patiënt kan naar huis als witte bloedcellen in de veilige marge zitten • Herstel vindt verder thuis plaats, het kan enkele maanden duren voordat men weer op oude niveau functioneert.
Autologe stamceltransplantatieConclusie • Autologe stamceltransplantatie is routine- procedure voor vele bloedziekten • Bron stamcellen = gemobiliseerde bloed- stamcellen, uitstekend en snel herstel mogelijk • Minimaal risico op overlijden door de procedure • Er blijft een risico op recidief ziekte