การสัมมนาเชิงวิชาการบัญชีประชาชาติ

1. การสัมมนาเชิงวิชาการบัญชีประชาชาติการสัมมนาเชิงวิชาการบัญชีประชาชาติ โครงการเปลี่ยนปีฐานสถิติรายได้ประชาชาติของประเทศไทย ระยะที่ 2 7 กันยายน 2550 โดย บริษัท เบอร์รา จำกัด

2. หัวข้อการสัมมนา : ช่วงเช้า • ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ระดับราคาคงที่ • การทดสอบการใช้ GDP ณ ราคาคงที่แบบปีฐานคงที่ และแบบดัชนีลูกโซ่ • การคัดเลือกปีฐานที่เหมาะสม หรือปีอ้างอิงที่เหมาะสม

3. หัวข้อการสัมมนา : ช่วงเช้า • การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติ ณ ระดับราคาคงที่ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) : ประสบการณ์ของต่างประเทศ • การจัดทำสถิติรายได้ประชาชาติ ณ ระดับราคาคงที่ และผลการคำนวณเบื้องต้น

4. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ การคำนวณ GDP ณ ราคาคงที่(constant price value) หรือ ในรูปมูลค่าที่แท้จริง (real value) คือ การขจัดผลการเปลี่ยนแปลงทางด้านราคา (price effect) ออกไปจากมูลค่า GDP ในรูปตัวเงิน (nominal value) เพื่อให้เหลือเฉพาะการเปลี่ยนแปลงทางด้านปริมาณ ( quantity effect หรือ volume effect)

5. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ เราไม่สามารถนำปริมาณสินค้าต่างๆ มารวมกัน เพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงด้านปริมาณได้ เพราะสินค้าต่างๆมีหน่วยไม่เหมือนกัน วิธีการเปลี่ยนแปลงด้านปริมาณ คือ การนำมูลค่าของสินค้าต่างๆ ในแต่ละปีมารวมกัน โดยใช้วิธีการรวมกันที่ทำให้ราคาสินค้ามีค่าคงที่ ไม่เปลี่ยนไปตามกาลเวลา

6. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ การรวมมูลค่าสินค้าในทุกๆ ปี โดยใช้ชุดราคาในปีแรก เป็นตัวคูณกับปริมาณ ทำให้ได้ “มูลค่าสินค้า ณ ราคาคงที่” ชุดราคาในปีแรก คือ ราคาคงที่ และเราเรียกปีแรกนี้ว่า “ปีฐาน” การเปลี่ยนแปลงด้านปริมาณ สามารถแสดงได้โดยตัวแปรที่เรียกว่า “ดัชนีปริมาณ”

7. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ดัชนีปริมาณ แบบ Laspeyres มีสูตร ดังนี้ โดยที่ P0 เป็นราคาสินค้าในปีฐาน Q0เป็นปริมาณสินค้าในปีฐาน Qtเป็นปริมาณสินค้าในปี t

8. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 1

9. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 1 อัตราการเพิ่มของ GDP ในปีที่ 3 เทียบกับปีที่ 1 ซึ่งเป็นปีฐาน โดยการอาศัยสูตรการคำนวณแบบ Laspeyres เท่ากับ

10. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 1 เราสามารถอัตราการเพิ่มของ GDP ณ ราคาปีฐานคงที่ แบบ Laspeyres ในปีอื่นๆ ได้โดยมีผลลัพธ์ ดังนี้

11. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจที่คำนวณได้จาก GDP ณ ระดับราคาปีฐานที่ “ เก่า ” เกินไปมักจะมีค่าที่สูงกว่าที่ควรจะเป็น (overestimate) เพราะดัชนีปริมาณแบบ Laspeyres จะให้น้ำหนักมากเกินไป (น้อยเกินไป) แก่สินค้าที่มีราคาถูกลง (แพงขึ้น) และที่มีปริมาณมากขึ้น (ลดลง) [‘substitution bias”]

12. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ กรณี GDP ณ ระดับราคาปีฐานที่ “ เก่า ” เกินไป: ในทางตรงกันข้าม ถ้าใช้ดัชนีปริมาณแบบ Paasche จะคำนวณได้ผลอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ต่ำเกินไป (underestimate growth) ความแตกต่างระหว่างผลการเติบโตจากการคำนวณแบบ Laspeyres และการคำนวณแบบ Paasche เรียกว่า Laspeyres-Paasche Gap หรือ L-P gap

13. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ดัชนีปริมาณ แบบ Paasche มีสูตร ดังนี้ โดยที่ P0 เป็นราคาสินค้าในปีฐาน Q0เป็นปริมาณสินค้าในปีฐาน Qtเป็นปริมาณสินค้าในปี t

14. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 2

15. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 2 อัตราการเพิ่มของ GDP ในปีที่ 3 เทียบกับปีที่ 1 โดยใช้ปีที่ 5 เป็นปีฐาน โดยการอาศัยสูตรการคำนวณแบบ Paasche เท่ากับ

16. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 2 เราสามารถอัตราการเพิ่มของ GDP ณ ราคาปีฐานคงที่ แบบ Laspeyres ในปีอื่นๆ ได้โดยมีผลลัพธ์ ดังนี้

17. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ • การแก้ไขปัญหาการใช้ปีฐานที่เก่าเกินไปมี 2 แนวทาง คือ • การปรับปีฐานให้ทันสมัยมากขึ้น และบ่อยครั้งขึ้น • การเปลี่ยนไปใช้ดัชนีปริมาณแบบลูกโซ่ หรือ chained volume measure (CVM)

18. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ดัชนีปริมาณแบบลูกโซ่ หรือ chained volume measure (CVM) เป็นดัชนีที่ใช้ชุดราคาที่เปลี่ยนไปในทุกช่วงเวลาของการคำนวณเป็นตัวถ่วงน้ำหนัก โดยการเชื่อมโยงดัชนีสำหรับช่วงเวลาต่างๆ ที่อยู่ติดกัน โดย CI i, j คือ ดัชนีลูกโซ่ (chained index) สำหรับปีที่ j เทียบกับปีที่ i DI i, j คือ ดัชนีโดยตรง (direct index) สำหรับปีที่ j เทียบกับปีที่ i

19. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่

20. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 3

21. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 3 เราสามารถคำนวณดัชนีโดยตรงระหว่างปีที่ 4 และปีที่ 3 ได้ดังนี้

22. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 3 เราสามารถคำนวณหา ดัชนีโดยตรง ดัชนีลูกโซ่ GDP ณ ราคาคงที่ แบบ CVM และ อัตราการเพิ่มของ GDP ณ ราคาคงที่ แบบ CVM ได้โดยมีผลลัพธ์ ดังนี้

23. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ในกรณีที่การเปลี่ยนโดยเปรียบเทียบในราคาและปริมาณสินค้าส่วนใหญ่ เป็นไปในทิศทางเดียวกัน (Monotonic change) การใช้ดัชนีแบบ chained จะทำให้อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจมีค่าใกล้เคียงกับอัตราที่เป็นจริงมากกว่าดัชนีแบบ fixed-weight ซึ่งสามารถทดสอบโดยการเปรียบเทียบ L-P gap ที่เกิดจากการใช้ดัชนีแบบ chained และการใช้ดัชนีแบบ fixed-weight

24. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ สูตรการคำนวณแบบ Fisher ซึ่งเป็นค่าเฉลี่ยเรขาคณิต ระหว่างสูตรการคำนวณแบบ Laspeyres และ Paasche เป็นอีกสูตรการคำนวณหนึ่งที่เหมาะสำหรับการคำนวณดัชนีแบบ chained Fisher index มีคุณสมบัติหลายประการที่ทำให้เป็น index number ที่ดี จัดเป็นดัชนีประเภท superlative index และสามารถใช้เป็นมาตรฐานในการทดสอบดัชนีอื่นๆ

25. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ • โดยหลักการแล้ว ดัชนีปริมาณแบบ chained มีคุณสมบัติที่มีกว่าดัชนีปริมาณแบบ fixed-weighted • ความแม่นยำในการคำนวณอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ • การจัดทำดัชนีแบบ chained ยังสามารถเพิ่มเติมข้อมูลเกี่ยวกับกิจกรรม/สินค้า ชนิดใหม่ๆ เข้าไปได้ตลอดช่วงอนุกรม • SNA 1993 เสนอให้ใช้ดัชนีแบบ chained แทนแบบ fixed-weight • อัตราการเติบโตจะไม่เปลี่ยนแปลง เมื่อเปลี่ยนปีอ้างอิง

26. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ คุณสมบัติประการหนึ่งของ ดัชนีแบบ chained คือ มูลค่า ณ ระดับราคาคงที่ในปีอ้างอิง แบบดัชนีลูกโซ่ ที่เป็นค่าของส่วนประกอบ (component) รวมกัน จะไม่จำเป็นต้องเท่ากับค่าของยอดรวม (aggregates) คุณสมบัตินี้มีชื่อเรียกว่า non-additivity

27. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 4 : สาขาอาหาร

28. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 4 : สาขาสิ่งทอ

29. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 4 ผลการคำนวณ GDP ณ ราคาปีฐานคงที่ (ปีที่ 1 เป็นปีฐาน) แบบ Laspeyres

30. 1. ข้อจำกัดของการใช้ปีฐานคงที่ในการจัดทำ GDP ณ ราคาคงที่ ตัวอย่างที่ 4 ผลการคำนวณ GDP ณ ราคาคงที่แบบ chained (ปีที่ 1 เป็นปีอ้างอิง)

31. 2. การทดสอบการใช้ GDP แบบปีฐานคงที่ และแบบดัชนีลูกโซ่ โครงการเปลี่ยนปีฐานสถิติรายได้ประชาชาติของประเทศไทย ระยะที่ 1 ได้ทดสอบโดยใช้สถิติรายได้ประชาชาติ ระหว่างปี พ.ศ. 2536-2546 ประเด็นทดสอบที่ 1 ในการคำนวณโดยใช้ดัชนีแบบ fixed-weighted การใช้ปีฐานที่ทันสมัยขึ้น ทำให้ผลการคำนวณ GDP growth มีค่าลดลง

32. 2. การทดสอบการใช้ GDP แบบปีฐานคงที่ และแบบดัชนีลูกโซ่ ประเด็นทดสอบที่ 2 การใช้ chained index ทำให้ผลการคำนวณ Laspeyres-Paasche gap (L-Pgap) ลดลงเมื่อเทียบกับการใช้ fixed-weighted index สรุปได้ว่า ในช่วง พ.ศ. 2536 – 2546 ราคาและปริมาณสินค้า ในเศรษฐกิจไทยได้เปลี่ยนแปลงในลักษณะที่ทำให้เกิด substitution bias ดังนั้นการใช้ข้อมูล GDP ณ ราคาปีฐาน 2531 จึง overestimate อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ

33. 2. การทดสอบการใช้ GDP แบบปีฐานคงที่ และแบบดัชนีลูกโซ่ ประเด็นทดสอบที่ 3 การคำนวณ GDP growth โดยใช้ข้อมูลรายได้ประชาชาติ ณ ราคาปี 2531 ให้ค่าเฉลี่ยสูงเกินไปปีละประมาณ 0.56 percentage point ดังนั้นควรปรับปีฐานได้แล้ว หรือไม่ก็หันไปใช้ chain index (หรือ CVM) ประเด็นทดสอบที่ 4 การใช้ chained index แบบ Laspeyres ให้ผลการคำนวณที่แตกต่างจากการใช้ chained index แบบ Fisher ไม่มากนัก ดังนั้น ถ้าจะใช้ CVM ใช้แบบ Laspeyres ก็ได้

34. 3. การคัดเลือกปีฐานที่เหมาะสม หรือปีอ้างอิงที่เหมาะสม • หลักเกณฑ์การคัดเลือกปีฐานใหม่ (เลือกจากปี 2544-2548) • ปีที่เป็นปัจจุบันมากที่สุด • ปีที่เศรษฐกิจอยู่ในภาวะปกติ • ปีเริ่มต้นของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ • ปีที่มีข้อมูลสำมะโน/การสำรวจ หรือการใช้ข้อมูลระบบใหม่ • ปีที่เป็นปีฐานของดัชนีราคา • ปีที่มีการจัดทำข้อมูลตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิต • ปีที่ลงท้ายด้วยเลขศูนย์หรือเลขห้า (นับตาม ค.ศ.)

35. 3. การคัดเลือกปีฐานที่เหมาะสม หรือปีอ้างอิงที่เหมาะสม • สรุป ปี พ.ศ. 2545 (ค.ศ.2002) สอดคล้องกับหลักเกณฑ์มากที่สุด • เป็นปีที่เศรษฐกิจอยู่ในภาวะค่อนข้างปกติ • เป็นปีเริ่มต้นของแผนพัฒนาฉบับที่ 9 • เป็นปีที่มีข้อมูลสำมะโน/สำรวจ เกือบทุกสาขา (เกษตรกรรม อุตสาหกรรมการผลิต การค้าและบริการ) • เป็นปีฐานของดัชนีราคาผู้บริโภค

36. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) หากคำนวณสถิติรายได้ประชาชาติ ณ ราคาคงที่ แบบดัชนีลูกโซ่ ด้วยคุณสมบัติ non additivity จะทำให้ มูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) ณ ราคาคงที่ แบบดัชนีลูกโซ่ จะไม่เท่ากับผลรวมของของมูลค่า ณ ราคาคงที่แบบดัชนีลูกโซ่ ของการใช้จ่ายประเภทต่างๆ

37. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) • การแสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงเชิงปริมาณของสถิติรายได้ประชาชาติ ในประเทศต่างๆ มี 4 รูปแบบด้วยกัน • มูลค่า ณ ระดับราคาคงที่ • อัตราการเจริญเติบโต • ดัชนีปริมาณ • องค์ประกอบของการเปลี่ยนแปลงในหน่วยย่อยต่อการเปลี่ยนแปลงโดยรวม (contribution to growth)

38. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) • การรายงานมูลค่า Constant Price GDP แบบ CVM: • รายงานไปตามปกติ โดยไม่แสดงให้เห็นผลต่างระหว่าง ค่ายอดรวม กับ ผลรวมของส่วนประกอบ แต่เตือนว่า สถิติที่รายงานมีคุณสมบัติ Non Additivity

39. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM)

40. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) • การรายงานมูลค่า Constant Price GDP แบบ CVM: • รายงานมูลค่า โดยแสดงให้เห็นผลต่างระหว่างมูลค่ารวม และผลรวมมูลค่าของหน่วยย่อย (residual หรือ statistical discrepancy)

41. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM)

42. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) • การรายงานมูลค่า Constant Price GDP แบบ CVM: • รายงานเฉพาะมูลค่า ณ ระดับราคาปีก่อนหน้า และดัชนีปริมาณแบบลูกโซ่ (กรีซ)

43. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM)

44. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM)

45. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) • การรายงาน contribution to growth : • Contribution to growth in GDP แบบ Fisher (USA, Canada)

46. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) • การรายงาน contribution to growth : • Contribution to growth in GDP แบบ Fisher (USA, Canada) พิสูจน์ได้ว่า จะสามารถแก้ปัญหา Non additivity ได้ โดยผลรวมของ จะเท่ากับอัตราการเปลี่ยนแปลงของมูลค่ารวมพอดี

47. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) • การรายงาน contribution to growth : • Contribution to growth in GDP แบบ Laspeyres CVM แบบ Laspeyres ไม่สามารถทำให้สูตรการคำนวณ contribution to growth มีคุณสมบัติเป็น additivity ได้ จึงต้องปรับ ให้เป็นมูลค่า ณ ระดับราคาคงที่ในปีใดปีหนึ่งก่อน ( คือ ใช้ fixed-weight measure) เช่น ปรับให้เป็น previous year’s price แล้วจึงใช้ค่าดังกล่าวมาคำนวณ contribution to growth ต่อไป

48. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) การรายงาน contribution to growth :

49. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) การรายงาน contribution to growth :

50. 4. การรายงานผลสถิติรายได้ประชาชาติฯ แบบดัชนีลูกโซ่ (CVM) Macro economic modeling : คุณสมบัติ additivity ของตัวแปรที่ใช้ในแบบจำลองเศรษฐกิจมหภาค เป็นสิ่งที่จำเป็นและมีความสำคัญ แต่สถิติ GDP แบบ CVM มีคุณสมบัติ non additivity ผู้ศึกษา modeling ในประเทศต่างๆ มีวิธีแก้ไขอย่างไร ?