T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

1. T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI SOSYOEKONOMİK ANALİZLER KONULU HİZMET İÇİ EĞİTİMİ Küçük Menderes Nehir Havza Yönetim Planı Kapsamında Tedbirler Programı Ve Tedbirlerin Finansal Anlamda Karşılanabilirliği Dr. Şeyla Ergenekon – Çevre Ekonomisti 4 Eylül 2019

2. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • KMN NHYP ProjesindeÖnerilenTedbirler • YAS ve YÜS içinayrıayrıtedbirbelirlenmiştir • Tedbirlergenelhatlarıyla : • Atıksuarıtmatesisi, • KatıAtıktesisleri • Sanayi tesislerineyöneliktedbirler (zeytinyağı, akaryakıtvediğersanayi) • İyiTarımuygulamaları (gübrekontrolü, besimaddesivepestisitkontrolü, bitkiselbariyer, teraslama) • Yeşilkuşak • Miktartedbirleri (şebekerehabilitasyonu, yapaybesleme) • Hidromorfolojik (belıkgeçidir, menderesleme) • KıyıKütleleriiçinÖnerilenTedbirler

3. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ Tedbirlerin Maliyeti – Yerüstü Su Kütleleri

4. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ Evsel Atıksu Kaynaklı Kirliliğin Önlenmesine Dair Maliyetler Havzadakiyerleşimbirimlerindenkaynaklananevselnitelikliatıksularınarıtımınayöneliktedbirlerinmaliyeti AtıksuyunudoğrudanalıcıortamadeşarjedenyerleşimleriçinyeniKentselAtıksuArıtmaTesislerininkurulması (temeltedbir) İşletilmesiileilgiliveyaSKKY’dekideşarjstandartlarınısağlamakonusundayetersizlikleriolduğutespitedilenmevcutatıksuarıtmatesislerininrehabilitasyonuveiyileştirilmesi Benzerprojemaliyetlerireferansalınmıştır iskontooranı %5 vetesislerinekonomikömrü 20 senedir. İşletmemaliyetleriise 0,3 TL/m3 kabulüylehesaplanmıştır (TURAAT, 2017: ÜlkeGenelindekiEvsel/KentselAtıksuArıtmaTesislerininMevcutDurumununTespiti, RevizyonİhtiyacınınBelirlenmesiProjesi).

5. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ Evsel Atıksu Kaynaklı Kirliliğin Önlenmesine Temel Tedbir Olarak Havzada Önerilen Yeni AAT’ler

6. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ Temel Tedbirler Olarak Önerilen Havzadaki AAT’leri için Belirlenen Revizyon İhtiyaçları) Tamamlayıcı Tedbirler Olarak Önerilen Havzadaki AAT’leri için Belirlenen Revizyon İhtiyaçları – kentsel hassas bölgede olmayanlar

7. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Evsel Atıksu Kaynaklı Kirliliğin Önlenmesine Dair Maliyetler • Atıksuarıtımınailişkinyıllıkeşdeğermaliyetler 6,1 milyon TL • Havzada 2016 yılıtoplamsutahakkukmiktarının 115,7 hm3 • Atıksuarıtmatedbirlerinintüketilenbirimsumiktarıbaşınayıllıkmaliyeti, 5 kuruş/m3 olmaktadır.

8. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • EvselKatıAtıkKaynaklıÇevreselKirliliğinÖnlenmesineİlişkinMaliyetler • Düzensizkatıatıkdepolamasahalarındankaynaklananyüksekkirleticiniteliktesızıntısuları, yeraltıveyerüstüsukaynaklarınıkirletmektedir. Bu nedenlevahşidepolamasahalarınınrehabilitasyonbütünhavzadatemeltedbirolarakönerilmiştir. • Benzerprojelerden m2 başınarehabilitasyonmaliyeti 37,2 TL olarakkabuledilmiştir.

9. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Temel Tedbir Olarak Önerilen Düzensiz Depolama Sahalarının Rehabilitasyon Maliyetleri

10. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • EvselKatıAtıkKaynaklıÇevreselKirliliğinÖnlenmesineİlişkinMaliyetler • İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından planlama aşamasında olan Kuzey Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, Güney Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi ve Ödemiş Biyogaz Katık Atık Tesisi dışında, düzensiz depolama yapılan ilçelerdeki katı atıkların depolanması için ilave bir tesis önlemi getirilmiştir. • Düzenli depolama tesisi yapımı bütün havzada temel tedbir olarak önerilmiştir. • İlave katı atık düzenli depolama sahasının öngörülen eşdeğer nüfusu 525.000’dir. Yaklaşık kapasitesi 700 ton/gün olarak önerilmektedir. Önerilen ilave tesisin işletme maliyeti hesaplanırken Çorum İli’ndeki 255 ton/gün kapasiteli düzenli depolama tesisinin birim işletme maliyeti olan 25 TL kullanılmıştır.

11. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • EvselKatıAtıkKaynaklıÇevreselKirliliğinÖnlenmesineİlişkinMaliyetler • 5 adet transfer istasyonu önerilmiştir. Transfer istasyonları yatırım maliyeti, Selçuk transfer istasyonun maliyeti olan 4,5 milyon TL kullanılarak hesaplanmıştır. • Ödemiş, Tire, Beydağ, Kiraz ve Bayındır ilçelerine hizmet vermek üzere planlanan Biyogaz Katı Atık Tesisi için belediyeler tarafından açıklanan 84 milyon TL yatırım bedeli hesaplamalarda dikkate alınmıştır. Tesisin yılda 60 bin ton organik atık işlemesi ve 13 milyon kWh elektrik üretimi planlanmıştır. İşletme maliyeti hesabında ise benzer tesis (Kırşehir Biyogaz Tesisi) için hesaplanan 0,45 €/kWh değeri dikkate alınmıştır.

12. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Temel Tedbir Olarak Önerilen Düzenli Depolama Tesisleri Yapım Maliyeti

13. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin Maliyetler • -Besi Maddesi ve Pestisit Yönetimi • -Teraslama • -Hayvansal Gübrenin Kontrollü Şekilde Uygulanmasına Yönelik Tedbirler • -Ürün Rotasyonu

14. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin Maliyetler • Besi Maddesi ve Pestisit Yönetimine İlişkin Tedbirler • Havzada su kaynaklarının kalitesine etki eden önemli faktörlerden biri de tarımsal kaynaklı pestisitler ve gübrelerin aşırı kullanımıdır. • İyi tarım uygulamalarının özendirilmesi gerekmektedir. İlçe bazında pestisit ve besin maddesi tüketimlerinin kayıt altına alınması, iyi tarım uygulamalarında belirlenen kriterlerin uygulanıp uygulanmadığının denetlenmesi ve eğitim/bilinçlendirme çalışmalarının tüm havzada bir program dahilinde gerçekleştirilmesi önerilmektedir. • Bu amaçla hazırlanan “İyi Tarım Uygulamalarının Yaygınlaştırılması ve Kontrolü Projesi” 2012 yılında başlamış 2018 yılında ise 36 ilde proje yürütülmüştür. • Proje illerinde iyi tarım uygulamalarını tanıtılması amacıyla tarla günleri ve teknik geziler düzenlenmekte, eğitim ve yayım çalışmalarında bulunulmaktadır.

15. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişin Maliyetleri Besi Maddesi ve Pestisit Yönetimi İyiTarımUygulamalarınınYaygınlaştırılmasıveKontrolüProjesiBütçesi

16. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişin Maliyetleri • Besi Maddesi ve Pestisit Yönetimine İlişkin Tedbirler • Projeyedahilillerintoplamtarımalanı 1.075.162 ha’dır. Besimaddesivepestisityönetimitedbirininbirimyıllıkeşdeğermaliyeti 1,67 TL/ha olarakbulunmuştur. • Besinmaddesivepestisityönetimitarımalanıbulunantümsukütlelerindeuygulanacakbirtedbirdir. Nitratahassasalanlarveiçmesuyukorumaalanlarıiçintemel, gerikalantarımalanlarıiçintamamlayıcıtedbirolarakönerilmiştir. • Temeltedbirlerinyıllıkeşdeğermaliyetleritoplamı 102.963 TL, tamamlayıcıtedbirlerintoplamı 183.066 TL’dir. Toplameşdeğermaliyet 286 bin TL / yılolmaktadır.

17. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişin Maliyetleri Teraslama • Tarım alanlarında teraslama, nitrata hassas ve içme suyu koruma alanı olan su kütlelerinde temel tedbir olarak önerilmiştir. Bu durum dışındaki su kütleleri için tamamlayıcı tedbirdir. • Orman Genel Müdürlüğü (OMG) ve Çölleşme Ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü (ÇEM) tarafından yayımlanan “2016 Yılı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Birim Fiyat Cetveli” ’nden alınan birim maliyetler kullanılmıştır. Poz No’su 1301 olan “Tekne Tipi Teras Yapımı” işinin ortalama birim maliyeti 12.683 TL/ha kullanılarak teraslama yatırım maliyeti hesaplanmıştır. • Havzada eğimi yüksek olan tarım alanları belirlenmiş ve teraslama için gerekli yatırım maliyeti hesaplanmıştır.

18. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişin Maliyetleri Teraslama

19. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin Maliyetleri Hayvansal Gübrenin Kontrollü Şekilde Uygulanmasına Yönelik Tedbir Maliyeti • Bir büyükbaş günde ağırlığının ortalama %6’sı kadar, bir küçükbaş ise ortalama olarak ağırlığının %5’i kadar ağırlıkta günlük katı+sıvı gübre üretmektedir (Koçer, N,N vd., 2006). • Hayvan atıklarının fiziksel özelliklerine göre ise, büyükbaş hayvanlarda atık yoğunluğu ortalama 0,98 ton/m3, küçükbaşlarda ise 1,04 ton/m3 olmaktadır (Hart, 1960). • Bir gübre depolama sisteminin tüm hayvan gübreleri için en az 6 aylık depolama kapasitesi olmalıdır (Mülga GTHB, 2010). • T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü’nden köy bazlı küçükbaş ve büyükbaş sayıları verisi alınmıştır. Böylece yerleşim yerlerindeki hayvan sayıları ve 6 aylık gübre hacimleri belirlenmiştir.

20. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin Maliyetleri Hayvansal Gübrenin Kontrollü Şekilde Uygulanmasına Yönelik Tedbir Maliyeti • Yatırımın ekonomik ömrü 40 yıl kabul edilmiştir.

21. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • İyi Tarım Uygulamalarına İlişin Maliyetleri Hayvansal Gübrenin Kontrollü Şekilde Uygulanmasına Yönelik Tedbir Maliyeti • Küçük Menderes Havzası’nda hayvansal gübrenin kontrollü şekilde uygulanması için gübre depolarının kurulmasına ilişkin • Temel tedbir yatırım maliyeti 79,6 milyon TL • Tamamlayıcı tedbir yatırım maliyeti 190,8 milyon TL • Temel+Tamamlayıcı yatırım maliyeti 270,4 milyon TL • Yıllık eşdeğer maliyet temel tedbirler için 4,6 milyon TL • Yıllık eşdeğer maliyet tamamlayıcı tedbirler için 11,1 milyon TL • Hayvan başına ortalama maliyet havza geneli için ortalama 495 TL/hayvan • Hayvan başına ortalama yıllık eşdeğer maliyetler ise havza genelinde ortalama 23,2 TL/yıl/hayvan

22. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Endüstriyel Kirliliğin Önlenmesi Amaçlı Tamamlayıcı Tedbirlerin Maliyetleri • Endüstriyel Atıksuların İleri Arıtımında Kullanılan Birim Maliyetler

23. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Endüstriyel Kirliliğin Önlenmesi Amaçlı Tedbirlerin Maliyetleri • OSB’ler İçin Önerilen İleri Arıtım Maliyetleri (Tamamlayıcı Tedbir)

24. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Tekil Sanayi Tesisleri İçin Önerilen Arıtım Maliyetleri (Tamamlayıcı Tedbir)

25. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Zeytincilik İşletmeleri İçin Önerilen Tedbirlerin Maliyeti • Temel Tedbir Olarak Önerilen, 3 Fazlı Üretim Yapan Zeytincilik İşletmelerinin 2 Faza Dönüşüm Maliyetleri • Yatırımların ekonomik ömrü 20 yıl olarak kabul edilmiştir. • Zeytin Sektörü Atıklarının Yönetilmesi Projesi referans alınarak yatırım maliyetleri hesaplanmıştır (TÜBİTAK, 2015)

26. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Zeytincilik İşletmeleri İçin Önerilen Tedbirlerin Maliyeti 5 MWh Kapasiteli Gazlaştırma Tesisinin Maliyeti (SYGM, 2017) • Ekonomik Ömür: 25 yıl Tamamlayıcı Tedbir Olarak Önerilen Gazlaştırma Tesisleri Maliyetleri

27. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Temel Tedbir Olarak Önerilen Akaryakıt İstasyonları İçin Önerilen Yağ Tutucu • Ekonomik Ömür: 6 yıl

28. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeşil Kuşak ve Bitkisel Bariyer Uygulama • Sürgü Barajı Havzası için 2013 yılında yapılan projesi maliyeti emsal alınmıştır. • Birim maliyet 20.000 TL/ha ‘dır. • Ekonomik ömrü 25 yıl olarak belirlenmiştir. • Yıllık bakım maliyeti 1.000 TL/ha olarak alınmıştır. Temel Tedbir Olarak İçme suyu Barajlarının Etrafına Yeşil Kuşak (10 m) Uygulama Maliyeti

29. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeşil Kuşak ve Bitkisel Bariyer Uygulama Tamamlayıcı Tedbir Olarak Fetrek Çayı Yeşil Kuşak Uygulaması Maliyeti Temel Tedbir Olarak Maden Sahalarında Yeşil Kuşak Uygulama Maliyeti Tamamlayıcı Tedbir Olarak Maden Sahalarında Yeşil Kuşak Uygulama Maliyeti

30. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeşil Kuşak ve Bitkisel Bariyer Uygulama Akarsuların Tarım Alanı İçerisinden Geçen Bölümleri için Bitkisel Bariyer Uygulama Maliyeti

31. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Su TüketimineDairTedbirlerinMaliyeti İçmeSuyu Temin veDağıtımSistemlerindekiSuKayıplarınınKontrolüYönetmeliği’neuyumkapsamındaÇeşmeİlçesiiçinönerilensistemyenilemeyatırımı Alaçatı Kutu AktaşBarajı’ndaniçmesuyuteminedenÇeşmeİlçesiiçintoplamyatırımmaliyetihesaplanmıştır

32. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Hidromorfoloji Tedbirleri Temel Tedbir Olarak Önerilen Balık Geçidi Uygulama Seçilen ekonomik ömür 50 yıldır. *Yatırım maliyeti, barajın toplam inşaat maliyetinin % 0,80 olarak belirlenmiştir. (Naharcı, Aksoy, & Alkaya, 2015)

33. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Hidromorfoloji Tedbirleri Menderesleme Uygulama Maliyeti – Tamamlayıcı tedbir Ekonomik ömür 25 yıldır. AvrupaKomisyonuÇevreGenelMüdürlüğü'nün “Natural Water Retention Measures” (NWRM) projesindemendereslemebirimmaliyeti km başına 400.000 € olaraktanımlanmıştır.

34. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ Tedbirlerin Maliyeti – Yeraltı Su Kütleleri

35. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Miktar Tedbirleri Temel Tedbir Olarak Önerilen Sulama Sistemlerinin Rehabilitasyonuna Yönelik Yatırımların Maliyeti • Yeraltısuyundantarımsalsulamaamaçlısuçekimininazaltılmasıamacıylasulamasistemlerininrehabilitasyonu, çiftlikveiletimrandımanlarınınarttırılmasıönemarzetmektedir. • “SulamaSistemlerindeSuKullanımınınKontrolüveSuKayıplarınınAzaltılmasınaYönelikYönetmelik” ilebelirlenen “Sorumlukurumlar, buyönetmeliğinyürürlüktarihindenitibarenyediyıliçerisindesulamarandımanını %55 seviyesineyükseltmekiçingereklitedbirlerialır” ifadesiilerandımandeğerleriiçin minimum limit değerbelirlenmiştir. • Havzada YAS sulamalarınınbüyükçoğunluğu minimum randımandeğerininüzerindebirrandımanasahiptir. Ancak, buçalışmakapsamındayeraltısuyundantarımsalsulamaamaçlıaşırıçekimyapılansukütlelerindebulunan YAS sulamalarındarandımandeğerlerinin %65’in üzerine, diğersulamaalanlarındaise %60’ın üzerineçekilmesiyönündetedbirönerilmiştir.

36. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Miktar Tedbirleri Temel Tedbir Olarak Önerilen Sulama Sistemlerinin Rehabilitasyonuna Yönelik Yatırımların Maliyeti • Salma ve damlama sulama sistemi kullanılan sulama alanlarında %100 damla sulama sistemine geçilmesi önerilmektedir. • Birimyatırımmaliyetininbelirlenmesiiçindamlasulamasistemlerininuygulandığıörnekyatırımlariçinhektarbaşınayatırımmaliyetlerineveişletmemaliyetlerinebakılmıştır. Bu amaçlaliteratürtaramasıkapsamındabirim TL/hektardeğerieldeedilmiştir. Kullanılankaynaklaraşağıdasıralanmaktadır: • ManisaYöresindekiBağAlanlarındaUygulananDamlaSulamaSistemlerinin Teknik veEkonomikYöndenİncelenmesi (S, Akdeniz, 2009) • Trakya BölgesiKoşullarındaDamlaSulamaUygulamalarınınEkonomikAçıdanDeğerlendirilmesi (B, Atabey, 2016)

37. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Miktar Tedbirleri Temel Tedbir Olarak Önerilen Sulama Sistemlerinin Rehabilitasyonuna Yönelik Yatırımların Maliyeti • ÇEM, OGB BirimFiyatCetveli • Literatürtaramasısonucundadamlasulamasistemlerinin ilk yatırımmaliyetiiçinhektarbaşına 9000 TL değerikabuledilmişolup, yıllıkişletmevebakımmaliyetlerinin ilk yatırımmaliyetininyaklaşık %10’u olduğutespitedilmiştir. Damlasulamanınekonomikömrü 20 yılkabuledilmiştir.

38. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Miktar Tedbirleri Temel Tedbir Olarak Önerilen Sulama Sistemlerinin Rehabilitasyonuna Yönelik Yatırımların Maliyeti

39. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Miktar Tedbirleri Temel Tedbir Olarak Önerilen YAS Sulama Alanlarının YÜS Sulama Alanına Dönüştürülmesi Projeleri Küçük Menderes Havzası’nda mevcut durumda YAS sulaması olan, DSİ gölet planlamalarıyla YÜS sulamasında geçişi planlanan sulama alanları Ekonomik ömrü: 50 yıl, Tedbirlerin yatırım ve işletme maliyetleri DSİ Küçük Menderes Havzası Master Planı kapsamında temin edilmiştir

40. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Miktar Tedbirleri Temel Tedbir Olarak Önerilen İçme Suyu Temin Sistemlerinin İyileştirilmesi ve Su Kayıplarının Azaltılmasına Yönelik Tedbirlerin Maliyeti • Küçük Menderes Havzası için mevcut durumda ortalama su kaybı oranı %32,5 • Havzada 2016 yılı için içme ve kullanma suyu ihtiyacı 242,1 hm3/yıl olup, bu miktarın yaklaşık 85,0 hm3’ü su kayıp ve kaçakları sebebiyle amacına ulaşmadan kaybolmaktadır. • 2016 yılı belediye içme suyu bedelinin 4,3 TL/m3 olduğu düşünüldüğünde, yaklaşık 365.000.000 TL’lik zarar oluştuğu ortaya çıkmaktadır

41. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Miktar Tedbirleri Temel Tedbir Olarak Önerilen İçme Suyu Temin Sistemlerinin İyileştirilmesi ve Su Kayıplarının Azaltılmasına Yönelik Tedbirlerin Maliyeti Ekonomik Ömür: 40 yıl

42. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Miktar Tedbirleri Tamamlayıcı Tedbir Olarak Önerilen Yapay Besleme Uygulamasına İlişkin Maliyet Ekonomik Ömür: 50 yıl

43. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Kalite Tedbirleri Besi Maddesi ve Pestisit Yönetimine İlişkin Maliyetler (YAS Su Kütleleri) YÜS su kütlesi ile alansal olarak çakışma göstermeyen ve tarım alanı bulunan YAS kütlelerinde de besin maddesi ve pestisit yönetimi tedbiri getirilmiştir.

44. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Kalite Tedbirleri Tamamlayıcı Tedbir Olarak Önerilen YAS Su Kütlelerinde Gübre Tankı Uygulamasına İlişkin Maliyetler

45. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Yeraltı Su Kütlelerinde Kalite Tedbirleri • Akaryakıt İstasyonları için Önerilen Tedbirlerin Maliyeti (YAS Su Kütleleri) Yeraltı suyu kütlelerinin korunması amacıyla, bu kütleler üzerinde bulunan tüm akaryakıt istasyonlarına yağ tutucu takılması önerilmektedir. Bu tedbir bütün havzada temel tedbir olarak ele alınmaktadır. Yağ tutucu birim maliyeti 15.000 TL ve ekonomik ömrü 6 yıl dikkate alınarak toplam maliyet hesaplanmıştır. Tedbir kapsamında ele alınan toplam 257 adet akaryakıt istasyonu bulunmaktadır. Toplam yatırım maliyeti 3,8 milyon TL ve yıllık eşdeğer maliyet 759.502 TL hesaplanmıştır.

46. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Kıyı Su Kütlelerinde Tedbirler Tamamlayıcı Tedbir Olarak Önerilen Su Ürünleri Yetiştiriciliği Tesislerinde İyi yönetim Uygulamaları Tamamlayıcı tedbir olarak balık çiftliği çalışanlarına yemleme ve ilaç kullanımı konularında eğitim faaliyetleri düzenlemesi gereklidir Birim Maliyetler (Güney & AYDIN, 2016)

47. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Kıyı Su Kütlelerinde Tedbirler Tamamlayıcı Tedbir Olarak Önerilen Su Ürünleri Yetiştiriciliği Tesislerinde İyi yönetim Uygulamaları

48. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANININ HAZIRLANMASI PROJESİ • Kıyı Su Kütlelerinde Tedbirler Liman İşletmeleri Çalışanlarına Atık Yönetimi Eğitimi Verilmesi Maliyeti Tamamlayıcı Tedbir Olarak Önerilen Liman işletmeleri Çalışanlarına Atık Yönetimi Eğitimi Verilmesi Birim Maliyetleri (Karcıoğlu & Temelli, 2015) 6 yıl boyunca uygulanacağı düşünülerek toplam yatırım maliyeti hesaplanmıştır.

49. YÜS TEDBİR MALİYETLERİ ÖZETİ

50. YAS TEDBİR MALİYETLERİ ÖZETİ