دکتر مهدی شامی زنجانی عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران www.shamizanjani.com

1. بنام خدا دومین کنفرانس تخصصی سازمان های دانش بنیان و استراتژی های دانش دی ماه 1390 داستان سرایی: مهارت برجسته مدیران موفق دکتر مهدی شامی زنجانی عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران www.shamizanjani.com

2. آنچه که در این سمینار ارائه خواهد شد: • مقدمه بحث • تاریخچه داستان و داستان سرایی • کاربردهای داستان و داستان سرایی (همراه با موردکاوی های کوتاه) • ویژگی های داستان و داستان سرایی دومین کنفرانس تخصصی سازمان های دانش بنیان و استراتژی های دانش

3. داستان ها تنها شکلی از تفریحات و سرگرمی نیستند! داستان ها از دیرباز تاکنون به عنوان تکنیکی برای انتقال غنی مفاهیم و ارزش ها به کار رفته اند.

4. داستان ها در تمام ابعاد زندگی ما مشاهده می شوند مثلاً ...

5. داستان هایی که در هر فرهنگ سینه به سینه نقل می شوند و مهمترین وجه تمایز فرهنگ ها با یکدیگر هستند. • داستان هایی از موفقیت ها و شکست های افراد مشهور مانند مدیران، سیاسیون، رهبران مذهبی و اجتماعی، هنرمندان، ورزشکاران و افراد خاص (گاهی به صورت اتوبیوگرافی) • داستان هایی از موفقیت و شکست سازمان ها

6. تاریخچه داستان و داستان سرایی

7.  نقاشی‌های بدست آمده از انسان‌های غارنشین، نوعی روایت داستان گونه بوده اند.

8. Storytelling was the only means by which the village could assemble its knowledge and survive. Storytelling was an honored practice in primordial times as we huddled around campfires in little villages and shared stories about the wolves that were attacking the village, or the crops that had failed or the weather that had changed. Storytelling was the only means by which the village could assemble its knowledge and survive.

9. داستان در غرب شرق قصه گویی / نقالی/ شعر ادبیات نمایشی

10. در ايران باستان افرادي به طور حرفه اي به کار نقل و روايتگري ادبيات مي پرداختند و به ياري حافظه نيرومند و بيان شيواي خود و با استفاده از تصويرسازي زباني و حرکت صورت و دست ها، مخاطبان را مجذوب داستان هاي خود مي کردند. 

11. ادبیات فارسی سرشار از داستان هاست

12. داستانی از سعدی ... یکی از ملوکان خراسان محمود سبکتکین را به خواب چنان دید که جمله وجود او ریخته بود و خاک شده مگر چشمان او که همچنان در چشمخانه همی گردید و نظر می کرد. سایر حکما از تاویل این فرو ماندند مگر درویشی که به جای آورد و گفت: هنوز نگران است که ملکش با دگران است. حکايت هاي قديم ما چه آنها که به نظم درآمده اند و چه آنها که به نثر، بيشتر جنبه تعليمي دارند و درپي آموزش مفاهيمي چه اخلاقي و چه عرفاني هستند. ادبیات فارسی سرشار از داستان هاست

13.  قرآن، انجیل، و تورات هر کدام حاوی داستان هایی هستند.

14. در قرآن کریم حدود 208حکایت و داستان وجود دارد. از 114 سوره قرآن 63 سوره داستان است. • .

15. Definition of Story & Storytelling . . .

16. سرایی تعاریف داستان داستان ها منابع، مدل ها و سناریوهای مشروحی از گذشته هستند که اقدامات و رفتارهای حال و آینده ما را شکل می دهند (گورمن و گیلسپیه، 2010) داستان سرایی شیوه ای برای تعریف و شکل دهی زیست افراد در ارتباط با فرهنگ، جامعه و سازمانشان می باشد (بنجامین، 2006). داستان ها هستند که بود اجتماعی ما را می سازند. داستان سرایی راهی برای کمک به افراد برای نگاه به واقعیات و صورت بندی (فرموله کردن) ایده ها و ایده آل هاست (بنجامین، 2006).

17. Storyteller Organization Organizational Story سازمان داستان سرا سازمانی که در آن، داستان سرایی سهم عمده ای را در فرایند حصول ادراک و ایجاد درک و حس مشترک (Sense-making) میان کارکنان ایفا می نماید. داستان سازمانی گزارش هایی درباره وقایع و رویدادهای مرتبط با سازمان هستند که در گذشته روی داده و برای سازمان معنای خاصی دارند.

18. Stories are flight simulators for our brains

19. هر ماه در شرکت Costco جشنی برگزار می شود و از برترین فروشندگان تقدیر می شود. در کنار این مراسم از فروشندگان برتر در خواست می شود تا داستان موفقیت خود را در آن ماه برای سایرین نیز تعریف کنند. از این طریق دیگر فروشندگان نیز راه موفقیت را می آموزند. ”و این خود راهی برای انتقال دانش است“ توجه کنید لزومی ندارد اقدامات مدیریت دانش پیچیده باشند!

20. When you tell a story, people understand what the mission is and they understand how they can realize it. EvelynClark

21. Medtronic Company این شرکت در زمینه تولید و توسعه فناوری های پزشکی فعالیت می کند. این شرکت هر ماه دسامبر مراسمی را برقرار می کند و در آن 6 بیمار و 6 پزشکی را که از محصولات شرکتبه طور موفقیت آمیز استفاده کرده اند؛ را دعوت می کند و از آنها می خواهد تا برای کارکنان شرکت داستان موفقیت خود را تعریف کنند. این امر سبب می شود تا کارکنان انگیزه زیادی برای کار کردن در بخش توسعه به منظور کمک به بیماران به دست آورند.

22. کاربردهای داستان و داستان سرایی از دیدگاه:

23. سول و ویلسون (2002) • اجتماعی سازی نیروهای تازه وارد به سازمان • بهبود ارتباطات • تسهیم خرد • جیمز و مینیس (2004) • با مثال فهمانیدن فرهنگ شرکت • اصلاح و کنترل رفتار • حل مسائل و اخذ تصمیم • مدیریت تغییر • برنامه ریزی استراتژیک • بهبود تصویر مدیر • انتقال دانش • آموزش مدیران آینده

24. انواع داستان سرایی از دیدگاه دنینگ (2005) مدیریت تغییر معرفی خود (جلب اعتماد) معرفی سازمان (برندینگ) بهبود تعاملات و همکاری ها انتقال ارزش ها مقابله با شایعات تسهیم دانش رهبری افراد به سوی آینده

25. Storytelling is an increasingly accepted what to achieve management goals. But leaders need to employ a variety of narrative patterns for different aims. Steve Dening

26. داستان سرایی برای تغییرات سازمانی (مدیریت تغییر) • داستان های تخته شیرجه ای (Springboard Stories) • توانمندسازی شنوندگان داستان در تصور کردن یک تغییر بزرگ مورد نیاز سازمان و نقش آن ها در تحقق آن • مبتنی بر واقعیتی رخ داده در زمان نزدیک (True Story) • ذکر دقیق زمان و مکان داستان • عدم تمرکز بر جزئیات زائد • معمولا“ دارای پایان خوش (Happy End) • مانند داستان موفقیت شرکتی دیگر در حوزه پیاده سازی فناوری نوینی

27. تغییر در بانک جهانی: بیان داستان: ژوئن 1995 داستان سرایی برای معرفی اهمیت مدیریت دانش (مفهومی ناشناخته) مراجعه کارمند بهداشت دهکده ای در زامبیا به سایت مرکز کنترل بیماری برای جستجوی درمان بیماری مالاریا چیزی نمی یابد! در حالی که ما این دانش را داریم! یک لحظه این وضعیت را تصور کنید؟! حال بیندیشید در این اوضاع ما چه سازمانی باید بشویم ؟

28. نگاه جیمز و مینیس (2004) به کاربرد مدیریت تغییری داستان سرایی • تغییر فرایندی احساسی (Emotional) برای کارکنان است. • این اعتقاد وجود دارد که تغییر بیش از آنکه پدیده ای High-tech باشد، High-touch است. • این امر مدیران را به هراس می اندازد. • فهم (Intellect) و احساس (Emotion) دو جزء مهم در تغییر. • احساس می تواند فهم و دیدگاه را تحت تاثیر قرار داده و حتی آن را تغییر دهد!

29. معرفی خود (جلب اعتماد) • برای رهبری افراد، آن ها باید به شما اعتماد کنند و شناخت کلید اعتماد است. • چه کسی هستید؟ از کجا آمده اید؟ به چه می اندیشید؟ چرا اینگونه فکر می کنید؟ • تمرکز داستان را بر نقاط عطف زندگی خود حفظ کنید. • زمینه (Context) و احساس را فراموش نکنید. • معمولا شوخ طبعی بخشی برای موفقیت این داستان ها لازم است. • زیاد از خود تعریف نکنید! • داستان نوجوانی جک ولش و جمله جالب توجه مادرش “If you don’t know how to lose, you’ll never know how to win.”

30. معرفی و جلب اعتماد به سازمان (برندینگ) • داستان سرایی برای جلب اعتماد مشتریان • کاربرد آن در طراحی تبلیغات • استفاده از مشتریان برای ذکر داستان هایی در خصوص شرکت • داستان باید واقعی باشد. • اهمیت داستان سرایی دیجیتالی در این بخش

31. همکاران سیستم • داستان موفقیت دانشگاه بیرجند • نام سازمان: دانشگاه بیرجند • رئیس دانشگاه: دکتر محمدرضا میری • معاون اداری و مالی: دکتر غلامرضا زمانی • تعداد کارکنان و  هیاًت علمی: 740 نفر • راهکار مورد استفاده: اتوماسیون اداری تحت وب

32. همکاران سیستم • نیاز به استقرار سیستم اتوماسیون اداری • چالش‌های انتخاب سیستم مناسب • مزایای پیاده‌سازی سیستم اتوماسیون اداری • خدمات پشتیبانی همکاران سیستم بیرجند

33. معرفی کشور/ملت • استفاده در صنعت توریسم • داستان هایی که در تبلیغات استفاده می شود. • داستان های مربوط به مقاومت ملت ها در برابر تجاوزات بیگانه: جنگ ایران و عراق، جنگ ویتنام و .... • داستان نیروگاه هسته ای فوکوشیما (باقی ماندن برخی از کارکنان نیروگاه برای مهار تشعشعات)

34. داستانی در مورد تبلیغات برند • خطوط هوایی North Western مثالی خوب از یکپارچه سازی داستان های شرکت خود درباره محصولات و مشتریان است. • خطوط هوایی North Western شرکتی است که خود را وقف یک زندگی با کیفیت کرده است زندگی توام با لبخند و سرگرمی، قدم زدن در هر کشوری که میخواهید چرا که ما امکان آن را برای شما به وجود آورده ایم پروازهایی ارزان با اعتماد به مقصدهای محبوب شما.

35. انتقال ارزش ها • یکی از بهترین شیوه ها برای نهادینه کردن ارزش ها در سازمانرهبران • داستان کربلا به عنوان مانیفست شیعه • بهره گیری شعر و داستان برای انتقال مفاهیم • روایتگر باید ترجیحا“ این اصول را در رفتار خود متجلی سازد. • داستان ها در این بخش لزوما واقعی نیستند.

36. بهبود تعاملات و همکاری ها • برای باز کردن یخ ارتباطات • نقش داستان ها در ایجاد تیم های با عمکرد بالا و انجمن های موفق • استفاده از داستان برای هدف گذاری برای تیم ها

37. تسهیم دانش • We value stories because they are like reports of researchprojects, only easier to understand, remember, and use. • برای حفظ سرمایه های فکری سازمان • بیشتر متمرکز بر مسئله تا یک قهرمان • تمرکز کافی بر داستان های شکست و چالش های آن • در این داستان ها تشریح کافی موضوع (Explanation) حیاتی است. • زمینه مهم است.

38. مقابله با شایعات • گاهی تکذیب مستقیم و یا بی تفاوتی در برابر شایعه/ طعنه جواب نمی دهد. • استفاده از داستانی برای بیان فاصله میان شایعه و واقعیت • پرکاربرد در دنیای سیاست و کارزارهای تبلیغاتی

39. رقابت انتخاباتی جرج بوش پدر و بیل کلینتون

40. در خط تولید لپ تاپ شرکت IBM واقع در بریتانیا داستانی رواج پیدا کرده بود که مدیران خط نه تنها کاری انجام نمی دهند بلکه حقوق بیشتری نیز می گیرند. پس دلیل حضور آنها در کارخانه چیست؟ اما داستانی که در پی آن رخ داد عبارت بود از ... چون اگر تو پیچ ها را درست سفت نکنی از کارت اخراج خواهی شد اما اگر من درست سفت نکنم 3000 نفر از شغلشان اخراج خواهند شد.

41. رهبری افراد به سوی آینده (تسهیم چشم انداز) • بیان چشم انداز در قالب داستان ها • کمک به افراد برای طی مسیر از نقطه موجود تا وضع مطلوب • سختی این امر به دلیل عدم آگاهی کامل از آینده • کاربرد داستان سرایی در ابلاغ و تشریح استراتژی ها

42. Storytelling is fundamental to the human search for meaning. Mary Catherine Bateson president of the Institute for Intercultural Studies in New York

43. ویژگی های داستان و داستان سرایی

44. ونده و حقیریان (2010) معتقدند ماندگاری داستان در ذهن افراد بسیار بیشتر از حقایق و دانش های بیان شده در قالب های دیگر است. آن ها همچنین معتقدند زمانی داستان موثر است که مجموعه ای از مفاهیم، اعتقادات و ارزش ها را تسهیم کرده و تعاملی اجتماعی را به وجود آورد. آرمسترانگ (2006) معتقد است مفید بودن داستان ها به ظرفیت آن ها برای کمک به شنونده در جهت رسیدن به جمع بندی خویش است بیش از آنکه پاسخ نهایی را به شنونده ارائه کند. وی همچنین معتقد است قدرت داستان سرایی به اثر (Effect) و بینش (Insight) آن است.

45. آرمسترانگ ارزش داستان ها را به توانمندسازی آنها (Empowering) می داند؛ زیرا به کارکنان انعطاف بیشتری می دهند تا تفسیر و درک خودشان را از واقعیت شکل دهند. جیولیانو (2000) معتقد است داستان سازمانی باید ویژگی های زیر را داشته باشد: • ساده (Plain) • واضح (Obvious) • مجمل (Tight)

46. شروع داستان باید توجه مخاطبان را جلب کرده و سر آن ها را از روی لپ تاپ ها و موبایل ها بلند کند (هریس و بارنز، 2006). هدفتان از گفتن این داستان شفاف باشد (سول و ویلسون، 2002). به زبان ساده و قابل فهم صحبت شود (سول و ویلسون، 2002). زبان محاوره ای بهتر از زبان رسمی برای داستان سرایی است (جیولیانو، 2000). از اسمی افراد آشنا در داستان خود استفاده شود (جیولیانو، 2000). نحوه درک شدن پیام داستانتان پایش گردد (سول و ویلسون، 2002).

47. عنوان درست و جذابی را برای جلب توجه مخاطب انتخاب شود (جیولیانو، 2000). چند موضوع را در داستان خود با هم ترکیب نگردد (جیولیانو، 2000).

48. دومین کنفرانس تخصصی سازمان های دانش بنیان و استراتژی های دانش با سپاس از بذل توجه شما www.shamizanjani.com