380 likes | 1.07k Views
Pnömokonyoz Patolojisi. Dr Büge Öz İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji AD. Çıkar çatışmam yoktur. İNORGANİK TOZ Toksisite , fibrojenite Aerodinamik çapı (1-5 μm ) Total inhale doz miktarı İntrinsik faktörler. TANI YÖNTEMLERİ Histopatolojik inceleme
E N D
PnömokonyozPatolojisi DrBüge Öz İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji AD
İNORGANİK TOZ Toksisite, fibrojenite Aerodinamik çapı (1-5 μm) Total inhaledoz miktarı İntrinsik faktörler TANI YÖNTEMLERİ Histopatolojik inceleme Analitik elektron mikroskobu Enerji dispersiv X-ray analizi (EDXA) Patoloji Akciğer hasarı
PATOGENEZ İnorganik toz Alveolar makrofaj Epitel hücreleri IL-1 TNF- IL-6 IL-8 proliferasyon Kemotaktik faktör aktivasyonu B lenfosit T lenfosit Eozinofil PNL Plazmasit
Belli başlı pnömokonyoz tipleri • Kömür madeni pnömokonyozu • Silikozis • Mikst toz pnömokonyozu • Silikatozis • Asbestozis • Berilliozis • Ağır metal hastalıkları
Basit tip Kömür işçileri pnömokonyozu • Karbon partikülleri inhalasyonunun yaptığı hasar • Saf kömür partikül inhalasyonufibrozis oluşturmaz • Toz makülleri • 0.5-6 mmlikmakrofaj toplulukları • karbon partikülleri makrofajlar içinde yada dokuda serbest şekilde birikir. • Bronko-vasküler yapılar boyunca birikim • Belirgin fibrozis yoktur • Sentrlobuler amfizem • Karbon partiküllerinin hemen komşuluğunda
Komplike kömür pnömokonyozu • Karbon ile birlikte silika ve/veya silikatların inhalasyonufibrozisineşlik ettiği pnömokonyoz • Makrofajlar içinde yada serbest karbon partikülleri ile kollagenin harmanlandığı patoloji • Progresif masif fibrozis • ≥1 cm fibrotik nodül/kitle • Diffuzfibrozis yada daha küçük nodüllerin birleşmesinden oluşur. • Romatoidpnömokonyoz • Rhomatoidartritli yada Rhfaktör pozitif hastada • Büyük kaviter nodüller • Eozinofiliknerotikdebri • Bunu çevreleyen fibroblast,histiosit ve dev hücreler
Silikozis • Silika kristalinlerinininhalasyonu • Akut silikoproteinozis çok nadir • Pulmoneralveolarproteinozise çok benzer • Kronik silikozisfibrotik nodüllerle karakterize. • Keskin sınırlı, hiposellüler, hyalinize nodüller • Lamellarkollagen • Silika floresan ışıkta zayıf çift kırıcı iğneler içerir. • Nodüller birleşerek progressif masif fibrozise ilerleyebilir.
Mikst toz pnömokonyozu Silika ve silikatları birlikte inhalasyonunun yaptığı hasar • Silika floresan ışıkta zayıf çift kırıcı iğneler içerir • Silikat ise floresan ışıkta kuvvetli çift kırıcı tabakalar içerir. • İnterstitialmakrofajların oluşturduğu maküller • Mikst tozun neden olduğu fibrotik lezyonlar • Makrofaj ve değişken oranda kollagenin oluşturduğu satellit lezyonlar • Çevre interstisyumakadar uzandıklarından «Medusa başı» olarak da adlandırılırlar. • Silikotiknodüller • Progresifmasif fibrozis • ≥1 cm fibrozis • Kömür pnömokonyozu ve silikozis ile bir spektrum oluşturur.
Silikatozis • Asbest olmayan silikatların inhalasyonu ile gelişir • talk, kaolin, mika, feldispat (öne çıkanlar) • Floresan ışıkta kuvvetli çift kırıcı tabakalar • Bulgular mikst toz pnömokonyozu ile benzer. • Granülomatöz reaksiyon görülebilir. • Diffüzinterstisyelfibrozis görülebilir; • Bazen nodüllerin birleşmesi ile • Bazen OİP’e benzer
Asbestozis • Sıklıkla Olağan interstisyelpnömoniyebenzeyenDiffuzinterstisyalfibrozis, • Nadiren fibrotik nodül • Plevraldiffüz kalınlaşma • Plevralfibröz plaklar • Nadiren Bal peteği oluşumu
Asbest cisimcikleri • İki uçta Fe pozitif boncuk şeklinde çıkıntıları olan, yarı geçirgen ortası olan cisimcikler • Karbon ve silikatlar da Fe pozitif olabilir fakat ortası farklıdır.
Asbest cisimcikleri es Chrysotile • Kısa fibrillerdenoluşur,kolayca fagosite edilebilir. • Asidik ortamlarda unstabildir,(örnmakrofajfago-lizozomunda ) • Bir günden kısa sürede eritilebilir. Amphiboles Uzun fibriller; fagosite edilemez, Kimyasallara duyarlı değil, kolay eritilemez Yarı ömrü 400 günden uzundur .
Asbestozis tanısı için gerekli en az bulgular • 5m kalınlıktaki akciğer doku kesitlerinde 1cm²’lik alanda 2 yada daha fazla asbest cisimciği saptamak + interstisyalfibrozis • Fibrozis sadece bronşiyol duvarlarına sınırlı olmaması
Asbestozis ile İdyopatikİnterstisyelPnömonilerin Ayırıcı tanısında öne çıkan bulgular
Asbestozisin Histolojik Grade’lendirme Şeması Crarighead JE, et al. ArchPatholLabMed. 1982; 106(11):544-96
Berillyozis • T hücreli hipersensitivite reaksiyon • Sarkoidozis’eçok benzer morfoloji; • Hafif yada orta yoğunlukta inflamasyonun eşlik ettiği iyi formegranülomlar • Bronko-vasküler bantlar boyunca yayılım • Anamnez ve T hücre aktivasyon testleri tanıya yardımcı
Ağır Metal Pnömokonyozu • Hasar sıklıkla kobalt olarak yada başka ağır metallerin inhalasyonu ile gelişir. • İntrasitoplazmikçift kırıcı siyah partiküller • Hava yolları içinde makrofaj ve çok çekirdekli dev hücrelerin birikimi • Dev hücreler sıklıkla makrofajları fagosite eder. • Dev hücreler nadirse deskuamatifinterstisyelpnömoni (DIP) ile karışabilir. • Senr-lobülerfibrozis ve interstisyelinflamatuarinfiltrasyon odakları • BOOP-benzeri değişiklik olabilir.
Ağır metal ve kobaltakciğeri hastalığı • Akut- subakut : Hipersensitivitepnömonisi • Maruziyet devam ederse geri-dönüşümsüz pulmonerfibrozis • Bizar , çok çekirdekli dev hücrelerin oluşturduğu "cannibalistic" hücre içinde hücre varlığı kobalt maruziyeti için hayli spesifik. (dev hücreli interstisyelpnömoni=GIP)
Aluminosis P Dumortier & P De Vuyst
Diş teknisyenlerinin pnömokonyozu yada pnömokonyozları? • Kesme • Öğütme • Cilalama • Final işlemler
Diş teknisyenleri pnömokonyozları Dental Teknisyen Dental Teknisyen pnömokonyozu? Beriliyosis Toz maruziyeti Cr-Co-Mo alaşım Berilyum Abrasif& Diğer tozlar Asbestos Mikst toz pnömokonyozu Silika Plevral Plak Systemic Diseases Mezotelyoma Silikozis
Gelecekte pnömokonyoz • Ultrafine (nano) partiküller • Çap< 100 nanometre • Kimyasal ve termal degradasyonadireçli • İnhalasyonve cilt teması • Çevre, meslek, endüstri, sağlık, çeşitli tüketim ürünleri • Karbon ve metal bazlı • Toksisite↑ • Akciğerde inflamasyon→ akut atak, KOAH, astım