330 likes | 514 Views
ความสำคัญของน้ำนมเหลืองในลูกสุกรแรกคลอด. ผศ. ดร. เจษฎา จิวากานนท์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ มข. ประชุมวิชาการสัตวแพทยศาสตร์ มข. ครั้งที่ 11 วันที่ 10-11 มิถุนายน 2553. คำแนะนำในทางปฏิบัติ. ลูกสุกรแรกคลอดต้องได้รับ น้ำนมเหลือง ทันที. ความสำคัญของน้ำนมเหลืองในลูกสุกรแรกคลอด. ทำไม. ??? .
E N D
ความสำคัญของน้ำนมเหลืองในลูกสุกรแรกคลอดความสำคัญของน้ำนมเหลืองในลูกสุกรแรกคลอด ผศ. ดร. เจษฎา จิวากานนท์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ มข. ประชุมวิชาการสัตวแพทยศาสตร์ มข. ครั้งที่ 11 วันที่ 10-11 มิถุนายน 2553
คำแนะนำในทางปฏิบัติ ลูกสุกรแรกคลอดต้องได้รับน้ำนมเหลืองทันที ความสำคัญของน้ำนมเหลืองในลูกสุกรแรกคลอด ทำไม.???..
ลูกสุกรแรกคลอด • มีพลังงานสำรองในตัวน้อยมาก • ปราศจากภูมิคุ้มกัน น้ำนมเหลืองประกอบด้วย • พลังงาน • ภูมิคุ้มกันโรค
ความต้องการพลังงานของลูกสุกรแรกคลอดความต้องการพลังงานของลูกสุกรแรกคลอด • - เพื่อรักษาสภาวะการทำงานปกติของร่างกาย = 275 kJ/kg BW • สร้างความร้อน เมื่ออุณหภูมิหนาวขึ้น = 2 kJ/kg BW/1C • สำหรับการยืน = 9.5 kJ/kg BW/1 h • ทำกิจกรรมปกติในวันแรกหลังคลอด > 105 kJ/kg BW ลูกสุกรหนัก 1 กิโลกรัม = 700 kJ/ Le Dividich et al, 1994
พลังงานสำรองของลูกสุกรแรกคลอดพลังงานสำรองของลูกสุกรแรกคลอด • โปรตีนถูกเปลี่ยนรูปเป็นพลังงานในอัตราที่ต่ำมาก • ไกลโคเจน ในตับ 75% • ในกล้ามเนื้อ 41% • หมดอย่างรวดเร็วในช่วง 12 ชั่วโมงหลังคลอด • (Elliot and Lodge, 1977) • ไขมัน 10-20 g/kg BW (45% เป็นไขมันโครงสร้าง) • กรดไขมันผ่านรกได้น้อยมาก • การพัฒนาสายพันธุ์ มัน และไกลโคเจนน้อยลง • (Herpin et al, 1993) รวมพลังงานที่จะได้จาก ไกลโคเจน และไขมัน 420 kJ/kg BW
1000 ไขมัน ไกลโคเจน 800 สร้างความร้อน 600 เติบโต ทำกิจกรรม 400 รักษาสภาวะปกติ 200 0 พลังงานที่ใช้ได้ตอนแรกคลอด ความต้องการพลังงานในสภาวะอากาศสบาย ความต้องการพลังงานในสภาวะอากาศหนาว (<5C) Le Dividich et al, 2005
http://www.pig333.com/what_the_experts_say/pig_article/78/controlling-the-environment-of-the-pighttp://www.pig333.com/what_the_experts_say/pig_article/78/controlling-the-environment-of-the-pig
- พบเชื้อ Mycoplasma hyopneumoniae ในทางเดินหายใจลูกสุกร อายุ 1-3 สัปดาห์ Sibila, 2006 - การติดเชื้อ PCV-2 ในลูกสุกร อายุ 1 สัปดาห์มีความสัมพันธ์กับระดับภูมิคุ้มกันในแม่ Fraile, 2009 - การให้ยารักษาอาการ ข้ออักเสบ (-38 กรัมต่อวัน) ท้องเสีย (-8 กรัมต่อวัน) และการติดเชื้ออื่นๆ (-21 กรัมต่อวัน) มีผลต่อการเพิ่ม ADG ในลูกสุกรดูดนม Dodensig, 2004
ไขมัน 30 แลตโต้ส 25 โปรตีนรวม 20 mg/ml 15 10 5 0 0 1 2 3 6 12 24 36 เวลา (ชั่วโมง) หลังคลอด น้ำนมเหลือง Le Dividich et al, 2005
น้ำนมเหลือง Xu et al, 2002
ประสิทธิภาพในการใช้พลังงานและโปรตีนของลูกสุกรประสิทธิภาพในการใช้พลังงานและโปรตีนของลูกสุกร Le Dividich, 1994 and Marion, 1999
น้ำนมเหลือง • ผลิตอย่างต่อเนื่อง ตามจังหวะการดูดนมของลูก (40-60 นาที) • ปริมาณน้ำนมเหลืองมีความผันแปรสูงมาก เฉลี่ย ใน 24 ชมแรก =210-280 g/kg BW, CV 15-100% Fraser and Rushen, 1992
ความแตกต่างของน้ำหนักลูกสุกรแต่ละตัวในครอก (86-88%) ปริมาณน้ำนมเหลืองที่ลูกสุกรได้รับ 1. ความสามารถในการผลิตน้ำนมของแม่สุกร 2. ความสามารถในการดูดนมของลูกสุกร
ความสามารถในการผลิตน้ำนมของแม่สุกร (65%) • สุขภาพแม่สุกร • การคลอดก่อนกำหนด • การเปลี่ยนแปลงด้านฮอร์โมน • และเมตาบอลิซึ่มของระบบสืบพันธุ์ • ลำดับท้อง • ภาวะทางโภชนาการ • พันธุกรรม
ความสามารถในการดูดนมของลูกสุกรความสามารถในการดูดนมของลูกสุกร 1. ปัจจัยด้านครอกสุกร - น้ำหนักแรกคลอด (45 % ของแม่สุกรผลิตน้ำนมได้เพียงพอ กับครอกขนาด 12-13 ตัวที่มีน้ำหนักเฉลี่ย 1400 กรัมต่อตัว) - ลำดับการคลอด - ขนาดครอก 2. ปัจจัยด้านอื่นๆ - อากาศหนาว - การฉีกขาดของสายสะดือ - ขากาง - อ่อนแอแรกคลอด
ความสำคัญทางภูมิคุ้มกันของน้ำนมเหลืองความสำคัญทางภูมิคุ้มกันของน้ำนมเหลือง แอนติบอดี้
น้ำนมเหลือง IgG 100% และ IgA 40% มาจาก เลือดแม่ • - น้ำนม IgG 30% และ IgA 10% มาจาก เลือดแม่ Elizabeth, 2000 - IgG ในน้ำนมเหลือง มีความเข้มข้นสูงกว่า กระแสเลือดแม่ ถึง 7 เท่า Franek, 1975 - แม่สุกรมีความสามารถผลิต IgA ในน้ำนม ถึง 30 กรัม/วัน (สูงกว่าในคน 30 เท่า) Butler, 1998 - IgA preplasma cells, T- และ B-lymphocyte subsets เคลื่อนย้ายจากทางเดินอาหารสู่เต้านม Salmon, 1987
- แม่สุกรทำวัคซีนอหิวาต์ก่อนคลอด ตรวจพบแอนติบอดี้ต่อเชื้อในกระแสเลือดลูกสุกร 2 ชั่วโมงหลังดูดนม Vandeputte, 2001 - พบแอนติบอดี้ต่อการติดเชื้อ มัยโคพลาสม่า ในน้ำนมเหลืองแม่ลำดับท้องต่างๆกัน Calsamiglia, 2000 • การติดเชื้อ Actinobacillus pleuropneumoniae ในฝูงสุกร • สัมพันธ์กับระดับแอนติบอดี้ต่อเชื้อนี้ ในน้ำนมเหลือง Vigre, 2002 - แม่สุกรทำวัคซีน Leptospira ตรวจพบแอนติบอดี้ต่อเชื้อในน้ำนมเหลือง Francisco, 2008 - แม่สุกรทำวัคซีน PCV2 ตรวจพบแอนติบอดี้ต่อเชื้อในน้ำนมเหลือง Goubier,2009
แอนติบอดี้ในนมน้ำแม่มีผลต่อการสร้างภูมิคุ้มกันของลูกสุกรแอนติบอดี้ในนมน้ำแม่มีผลต่อการสร้างภูมิคุ้มกันของลูกสุกร - ลูกสุกรที่ไม่ได้รับน้ำนมแม่ จะสร้างภูมิคุ้มกันของตัวเองได้ภายใน 7-10 วัน Klobasa, 1981; Roth, 1991; Salmon, 1987 - แอนติบอดี้จากน้ำนมในกระแสเลือดลูก กด การสร้างแอนติบอดี้ของลูกสุกรเอง Redman, 1979; Klobasa, 1981; Boersema, 1998 - มีการพัฒนา Memmory cells ในลูก Klobasa, 1981
ความสำคัญทางภูมิคุ้มกันของน้ำนมเหลืองความสำคัญทางภูมิคุ้มกันของน้ำนมเหลือง เซลล์เม็ดเลือดขาว
- ลูกสุกรได้รับ WBC 500 – 700 ล้านเซลล์/วัน Le Jan, 1996 - Neutrophilic killing index > 1 (intracellular bacterial killing) (ในเลือด = 0.14-0.25) Schollenberger, 1986 - 70%-90% ของ lymphocyte คือ T cells Le Jan, 1994 - Memory T cell มากสุดในกลุ่ม T cells Roth, 1999; Le Jan, 1996
Tuboly, 1988 และ Williams, 1993 ก่อน 24 ชั่วโมง พบใน ตับ ปอด ต่อมน้ำเหลือง ม้าม และทั่วลำไส้ - lymphocyte จากน้ำนมเหลือง กระตุ้น การทำงานของเม็ดเลือดขาวลูกสุกร ได้มากกว่า lymphocyte จากเลือดแม่ Williams, 1993
ตรวจพบเซลเม็ดเลือดขาวที่จำเพาะต่อเชื้อ มัยโคพลาสม่า • ในน้ำนมเหลืองแม่สุกรที่ทำวัคซีน และในกระแสเลือดลูกสุกร • (ไม่พบในน้ำนมเหลืองแม่สุกรที่ไม่ได้ทำวัคซีน) Bandrick, 2008 - ตรวจพบเซลเม็ดเลือดขาวที่จำเพาะต่อเชื้อ PCV2 ในน้ำนมเหลืองแม่สุกรที่ทำวัคซีน (ไม่พบในน้ำนมเหลืองแม่สุกรที่ไม่ได้ทำวัคซีน) (IFN- andTNF--producing PCV2-specific CD4+ and CD8+ cells Goubier,2009
ความสำคัญทางภูมิคุ้มกันของน้ำนมเหลืองความสำคัญทางภูมิคุ้มกันของน้ำนมเหลือง 1. ลูกสุกรไม่ได้รับภูมิคุ้มกันผ่านทางรก 2. ระบบภูมิคุ้มกันของลูกสุกรยังพัฒนาไม่เต็มที่ ใช้เวลาอย่างน้อย 6 วัน พบแอนติบอดี้ในกระแสเลือดลูกสุกรที่ไม่ได้กินน้ำนมเหลือง Klobasa,1981 และ Drew and Owens, 1988 3. เซลล์ลำไส้ลูกสุกรสามารถดูดซึม แอนติบอดี้ และ เซลล์เม็ดเลือดขาวได้ ในช่วง ไม่เกิน 24-36 ชั่วโมงหลังคลอดเท่านั้น - การเพิ่มขึ้นของ cortisol อย่างไม่เหมาะสม premature gut closer 4. Selective absorption of IgG and leukocyte……Best for colostrum
ระดับแอนติบอดี้ในน้ำนมเหลืองระดับแอนติบอดี้ในน้ำนมเหลือง มีความแตกต่างกันในแม่แต่ละตัว - ลำดับท้อง - ฤดูกาล - พันธุกรรม?
สารอื่นๆ • transferin, lactoferin, lysozyme • - Lipopolysaccharide-binding proteins • - ไซโตคราย • IL-6, TNF-, IFN-, IL-12, IL-10, IL-4 และ TGF-