610 likes | 990 Views
BIOKIMIKA. Gure planetako lurrazalean eta izaki bizidunengan dauden elementu kimikoa berdinak dira, baina proportzio desberdinetan. P % 1 S % 1. Ca, Cl, K, Na, Mg ... % 2, sekundarioak. % 97, plastikoak edo primarioak. Gainontzeko guztiak % 1... oligoelementuak. Monomeroa.
E N D
Gure planetako lurrazalean eta izaki bizidunengan dauden elementu kimikoa berdinak dira, baina proportzio desberdinetan P % 1 S % 1 Ca, Cl, K, Na, Mg ... % 2, sekundarioak % 97, plastikoak edo primarioak Gainontzeko guztiak % 1... oligoelementuak
Monomeroa Polimerizazioa Makromolekula edo Biopolimeroa
Lotura kobalentea L. K. = Elektroi bikoteak konpartitzeagatik sortzen den indarra Lotura kobalentea
Oxigeno atomoak indar gehiagorekin erakartzen ditu konpartitzen diren elektroiak Karga elektriko – arina izanez, hidrogenok karga elektriko + arina duen bitartean Ioia da molekula? EZ!!! ... Elektroiak galtzen edo irabazten ez direlako, eta orduan molekula neutroa delako. Dena den karga elektrikoak ez daude uniformeki banandurik ... DIPOLOA
Bi hidrogeno ditugunez bakoitzak izango du oxigenoaren karga erdia DIPOLOA
Hidrogeno-zubia Aurkako zeinuko kargek elkar erakartzeko joera dute, hidrogeno zubiak sortuz. Zenbat hidrogeno-zubiak egin ditzake ur-molekula batek?
Ura molekula ioniko batekin nahasten denean, lotura ionikoak apurtzen ditu Askatutako ioiak inguratuz Hau da, disolbatzen duela ... AHALMEN DISOLBATZAILEA
Bera bezain polarra den beste molekula batekin elkartu ahal da, hidrogeno-zubien bidez Hau da, disolbatzen duela ... AHALMEN DISOLBATZAILEA
Talde hidrofoboak (disolbaezinak) eta hidrofiloak (disolbagarriak) dituzten molekulak uretan ere barreiatzen dira.
Ur-molekulak BERO ESPEZIFIKO altua du. Hau da bero asko eman ahal diogu bere tenperatura goratu ahal izateko Era berean kostatzen zaio bere tenperatura jaistea Hau da, TENPERATURA MODERATZAILEA da
Hidrolisia Bizidunen erreakzio kimikoetan (METABOLISMOA) hartzen du parte Kondentsazioa
Polimeroak edo Makromolekulak METABOLISMOA KATABOLISMOA ANABOLISMOA Energia Monomeroak
Alkohol edo hidroxiloa Aldehidoa Zetona Azidoa edo karboxiloa Aminoa Amida
1-GLUZIDOAK edo AZUKREAK edo KARBOHIDRATOAK GLUZIDOAK C, H eta O osaturiko konposatuak dira
Izaera kimikoa... Bestean talde aldehido Edo zetona C atomo guztietan talde alkohol (edo hidroxilo) bat, batean izan ezik Polihidroxialdehidoa = ALDOSA Polihidroxizetona = ZETOSA
MONOSAKARIDOAK 3 eta 7 karbonoen arteko gluzidoen monomeroak Ezkerraldekoa? ALDOSA Formula? Cn (H2 O) n Eskuinaldekoa? ZETOSA Formula? Cn (H2 O) n C-kopuru berbereko aldosak eta zetosak ISOMEROAK dira
ISOMERO: Atomo-mota bera eta kopurua berean duten molekula ezberdinak
Energia emateko balio dute ... Zein erreakzio motaren bidez? ... Katabolismoaren bidez
GLUKOSA: Gehien erabiltzen den aldohexosa da. Oxigenoarekin erreakzionatzean 4 kcal / gr-ko ematen du.
Erribosa: Beste molekula organiko fabrikaziorako (ARN-rako) balio duena Desoxirribosa: antzekoa da (ADN-rako) baina oxigeno gutxiago batekin
DISAKARIDOAK: Bi monosakaridoak elkartzean lortzen den gluzidoa. Lotura O-glukosidikoaren bitartez Disakaridoak gozoak, zuriak kristalizatu egin daitezke eta uretan disolbagarriak Hidrolisiaren bidez monosakaridoak askatzen dituzte eta energia lortzeko erabil daitezke
POLISAKARIDOAK: Monosakarido askorekin egiten diren gluzidoak. Gehienbat errepikatzen den monosakaridoa glukosa da Ez dira ondo disolbatzen uretan, ez dira zapore gozokoak, eta materia zein energiaren erreserba moduan erabiltzen ditugu
ALMIDOIA: Landareek erabiltzen duten erreserba moduko polisakaridoa
Errepikatzen den unitate bakarra glukosa da. Adarkadura gutxiko (24-30) polisakaridoa da.
GLUKOGENOA: Animaliok zein onddoek erabiltzen dugun erreserba moduko polisakaridoa Non metatzen da? Muskuluetan Zein gibelean
Errepikatzen den unitate bakarra glukosa da. Adarkadura askoko (8-12) polisakaridoa da.
ZELULOSA Zelulosazko kateak Zelulosazko zuntza Zelula-pareta Errepikatzen den unitate bakarra glukosa da.
Ehungintzan erabiltzen diren zuntzak landare jatorrizko zelulosazko zuntzak dira
KITINA: Artropodoen exoeskeletoa egiteko balio duen polisakaridoa. Glukosaren barietate batekin egiten da.
2-LIPIDOAK Glizerina edo Glizerola edo propanotriola. Berez ez da lipido bat, baino lipidoak osatzeko balio du
Gantz-azido aseak Gantz-azido asegabeak Gantz-azidoak. Berez ez dira lipidoak, baina lipidoak osatzeko balio dute. Normalean 14-22 karbono-atomo bitartekoak, kopuru bikoitian
Ester loturak osatzen dira ur-molekula bana askatzean AZILGLIZEROLAK: Glizerina + 1, 2 edo 3 gantz-azidoekin egiten direnak
Energi erreserba gisa jokatzen dute triazilglizerolek, gantzak ere deitzen dira