Kufizimi dhe K arakterizimi i Trupave Ujor Nëntokësor

1. Qasja në faza në programin e monitorimit të ujërave nëntokësorpër Pellgun Lumor Drini i Bardhë

2. Struktura e Direktivës Kornizë Ujore (DKU) lidhur me ujërat nëntokësor si ngritje Menaxhimi i Integruar i Pellgjeve Lumore(Përmb.e ngritjes është i ashtuq. Plani për Menaxhimin e Pellgjeve Lumore.) GIS dhe Raportimi Aspektet Ekonomike dhe Inputi i Palëve të Interesuara Programi i Masave për Ujërat Nëntokësor • Në rast rreziku të mosarritjes së objektivave të Direktivës : Lista e masave të ndërmarra për t’i arritur ato• Masat e ndërmarra për të zbatuar parimin e kthimit të shpenzimeve të shfryt. të ujit Programi i Monitorimit të Ujërave Nëntokësor ! Pa bazament të fortë nuk mund të ndërtohet kati i parë! Statusin sasiorStatusin kimik • monitorimi i mbikëqyrjes • monitorimi i funksionimitKriteret për vlerësim të statusit dhe për identifikim/ndryshim të trendeve vazhdimisht të lartaDirektiva“Bijë” për ujëra nëntokësor Kufizimi dhe Karakterizimi i Trupave Ujor Nëntokësor • Lokacioni dhe kufijtë e trupave ujor nëntokësor (koncepti 3-dimensional)• Presionet të cilave u nënshtrohen trupat ujor nëntokësor • Trashësia dhe përshkueshmëria (depërtueshmëria) e shtresës mbuluese• Shkalla deri në të cilën tr.ujor nënt. janë në rrezik të mospërmbushin objektivat e DKU

3. Qasja hap pas hapi për zhvillimin e programit të monitorimit të ujërave nëntokësor ! Sa më shumë vende monitorimi ekzistuese të përshtatshme që identifikohen, aq më pak duhet të ndërtohen! I. II. III. Kufizimi dhe karakterizimi i trupave ujor nëntokësor Analizimi i presioneve lidhur me statusin e sasisë dhe atë kimik Përpilimi i pikave monitoruese ekzistuese që janë në dispozicion= rrjeti ekzistues i monitorimit VI. Identifikimi i loka-cioneve për puse të vëzhgimit të sapondërtuara për të plotësuar zbrazësitë IV. V. Zhvillimi i rrjeteve të domosdoshme teorike të monitorimit lidhur me statusin e sasisë dhe atë kimik Krahasimi i rrjeteve të domosdoshme teorike të monito-rimit me rrjetin ekzi-stues; Analizimi i zbrazësive Ndërtimi i puseve të reja të vëzhgimit [periudha afatmesme][~ 18 muaj]periudha e ngritjes Puset e reja të vëzhgimit Puset dhe burimet për nxjerrje të ujit (uji i papërp.) për furniz. me ujë të pijshëm Puset e vjetra të vëzhgimit të periudhës së ish Jugosllavisë Pikat tjera ekzistuese të monitorimit [p.sh. Vet-furnizimi i amvisërive; kompanitë xehetare] periudha përgatitore gjerë 08/2009 periudha e planif. gjerë 10/2009 Rrjetet kosovare të monitorimit të ujërave nëntokësor për statusin e sasisë dhe atë kimik

4. Hapi i punës I, slide 1  Kufizimi i trupave ujor nëntokësor Trupat ujor nëntokësor paraprakisht të kufizuarnë Pellgun Lumor Drini i Bardhë Kufizimi sipas atributeve vijuese:- Ujëndarëset e ujërave nëntokësor(ndajnë), ose, nëse nuk ka, harta topografike dhe nënpellgjet e ujërave sipërfaqsëor- Lloji i shkëmbinjve- Lloji i karakteristikave të përgjithshme hidraulike- Vjetërsia dhe gjeometria (koncepti 3-D) i njësive litostratigrafike Madhësitë e arsyeshme të trupave ujornëntokësor midis 154 km2dhe 579 km2

5. ! Për autoritetet trupi ujor nëntokësor është pak a shu-më“njësi punuese prag-matike”! Hapi i punësI, slide 2  Kufizimi i trupave ujor nëntokësor Trup ujor nëntokësor do të thotë vëllimi i ndryshëm i ujërave nëntokësor brenda një akuiferi ose brenda disa akuifereve. Qëllimi kryesor i identifikimit të „trupave ujor“ është të mundësohwet përshkrimi i saktë i statusit dhe krahasimi me objektivat mejdisor. Kjo nukdo të thotë se ujërat sipërfaqësor duhet të kufizohen kështu që ato të jetë homogjene sa i përket karakteristikave të tyre natyrale. Duhet t’i iket nënndarjes (ndarjes) së ujërave nëntokësor në numër të pame-naxhueshëm të trupave ujor nëntokësor me qëllim të zvogëlimit të ngarkesës administrative. Kufizimi i trupave ujor nëntokësor duhet të shikohet si proces përsëritës, me kohë ka mundësi të përmirësohet!

6. Hapi i punës II, slide 1  Analiza e presionit (procedura e plotë) Përpilimi i të dhënave mbi aktivitetet njerëzore dhe identifikimi i llojeve të ndryshme të presioneve lidhur me statusin sasiorstatusin kimik - nxjerrja - burimet e shpërndara të ndotjes për furnizim me ujë (për shkak të shfrytëzimit të tokës) dhe për ujitje-burimet e përqendruara tëndotjes Harta e Shfrytëzimit të Tokës Kadastri i deponive,vendeve tjera të kon taminuara, minierave, etj Bilanci i llogariturmidis rimbushjes dhe nxjerrjes Harta e Ndjeshmërisë së Ujërave Nëntokësor ose Vlerësimi i ndjeshmërisë në efektet e preasioneve Përdorimi i të dhënave ekzistuese të nivelit të ujërave nëntokësor Të vendosurit për efekt. e mundshme të aktivit. njerëz/presioneve të identi.në ujëra nëntokës. Përcaktimi i vendeve relevante të inputit të ndotësitqë kanë të bëjnë me burimet e shpërndaratë ndotjes dhe përcaktimi i burimeve të rëndësishme të përqendruaratë ndotjes ku duhet të ndërtohen pikat montioruese të rrjedhës së poshtme = Veglat ose të dhënat e nevojshme

7. Hapi i punësII, slide 2  Vendet relevante të inputit të ndotësve Rezultati i mbivendosjes sëhartëspër shfrytëzimin e tokës dhe hartës së ndjeshmërisë së ujërave nëntokësor Caku që ka të bëjë me burimet e shpërndara të ndotjes:Identifikimi i vendeve ku aktivitetet e monitorimit duhet të përqendrohen në= vendet relevante të inputit të ndotësve = Vendet me presione të mundshme të burimeve të shpërndara[vendbanimet dhe zona industriale]kombinohen me ndjeshmëri të lartë natyrale në presione[shtresa e përshkueshme mbuluese ose shtresa e papërsh-kueshme mbuluese me trashësi prej më pak se 5 m]

8. Qasja hap pas hapi për zhvillimin e programit të monitorimit të ujërave nëntokësor I. II. III. Kufizimi dhe karakterizimi i trupave ujor nëntokësor Analizimi i presioneve lidhur me statusin e sasisë dhe atë kimik Përpilimi i pikave monitoruese ekzistuese që janë në dispozicion= rrjeti ekzistues i monitorimit VI. Identifikimi i loka-cioneve për puse të vëzhgimit të sapondërtuara për të plotësuar zbrazësitë IV. V. Zhvillimi i rrjeteve të domosdoshme teorike të monitorimit lidhur me statusin e sasisë dhe atë kimik Krahasimi i rrjeteve të domosdoshme teorike të monito-rimit me rrjetin ekzi-stues; Analizimi i zbrazësive Ndërtimi i puseve të reja të vëzhgimit [periudha afatmesme][~ 18 muaj]periudha e ngritjes Puset dhe burimet për nxjerrje të ujit (uji i papërp.) për furniz. me ujë të pijshëm Puset e vjetra të vëzhgimit të periudhës së ish Jugosllavisë Pikat tjera ekzistuese të monitorimit [p.sh. Vet-furnizimi i amvisërive; kompanitë xehetare] periudha përgatitore gjerë 08/2009 periudha e planif. gjerë 10/2009 Rrjetet kosovare të monitorimit të ujërave nëntokësor për statusin e sasisë dhe atë kimik Puset e reja të vëzhgimit

9. Parimet kyçe për zhvillimin e programit të monitorimit të statusit kimik të ujërave nëntokësor(1) ! Matja e orientuar kah presioni ! Karakteristikat natyrale të trupit ujor nëntokësor që e përcaktojnë ndjeshmërinë (rrezikueshmërinë) e tij Efektet potenciale relevante të presio-neve(n.m.tj. rreziku) Efektet e mundshme të presioneve numri i shtuar i sipërfaqes së inputit të ndotësve dhe/ose përmasat e presioneve zvogëlimi i efektit të mbrojtjes natyrale të shtresës së mbuluar= rritja endjeshmërisë së trupit ujor nëntokësor rritja e dendësisë së rrjetit për monitorimin e statusit kimik dhe rritja e shpeshtësisë së monitorimit Mbivendosja/Kombinimi Identifikimi i zonave ku duhet të përqendrohen aktivitetet e monitorimit Problemi i eksp.që zgjidhet me GIS - Harta e shfrytëzimit të tokës (burimet e shpërndara)- Harta e e burimeve tëpërqendruara të ndotjes - Harta endjeshmërisë së ujërave nëntokësor - Harta e rrjetit tëmonitorimit tëstatusit kimik