ΕΚΦΕ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

1. Χημεία Α΄ Λυκείου Κατασκευή Απλών Πυροτεχνημάτων ΕΚΦΕ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Εισηγητές Στέφανος Κ. Ντούλας Χημικός MSc-Med Αντώνιος Ε. Χρονάκης Χημικός

2. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ Κατασκευή Απλών Πυροτεχνημάτων • Παρατηρήσεις και Προεκτάσεις • Η μαύρη πυρίτιδα αποτελεί τη βάση των πυροτεχνημάτων. • Η ανάγκη για λαμπερά χρώματα επιβάλλει τη χρήση μιας ποικιλίας πρόσθετων, στα οποία περιλαμβάνονται: • α) Οξειδωτικά μέσα, • β) Χρωστικές ουσίες, • γ) Συνδετικές ύλες • Η προσεκτική συναρμολόγηση των επιμέρους συστατικών με τη χρήση κατάλληλων ασφαλειών, εξασφαλίζει τη σταδιακή τους πυροδότηση.

3. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ Κατασκευή Απλών Πυροτεχνημάτων • Η έκρηξη ή πιο σωστά η εκρηκτική καύση γίνεται με οξυγόνο • Το Οξυγόνο παρέχεται στο καύσιμο από κάποιο οξειδωτικό συνήθως περισσότερο αποτελεσματικό από το νιτρικό κάλιο • Ένα τέτοιο οξειδωτικό είναι το υπερχλωρικό κάλιο (ΚCℓO4), στο μόριο του οποίου περιέχονται 4 άτομα οξυγόνου. • Το καύσιμο μπορεί εκτός από πυρίτιδα να είναι θείο (S), Ξυλάνθρακας, Μαγνήσιο ή Θερμίτης, (αργίλιο και οξείδιο του σιδήρου). .

4. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ Κατασκευή Απλών Πυροτεχνημάτων . • Για την παραγωγή του χρώματος χρησιμοποιούνται άλατα: • α) Ανθρακικό λίθιο για το κόκκινο χρώμα, • β) Χλωριούχο βάριο για το πράσινο, • γ) Άλατα χαλκού (συνήθως CuCℓ2) για το μπλε • Τα άλατα αυτά προστίθενται στα πυροτεχνήματα με συνδετική • ύλη τη δεξτρίνη, ή χλωριωμένα πολυμερή.

5. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ Ο κρότος στα Πυροτεχνήματα • Ο κρότος που συνοδεύει τις εκρήξεις, οφείλεται στην απότομη εκτόνωση των αερίων της καύσης. • Όταν αντί του ισχυρού κρότου ακούγεται ένας ήχος σαν σφύριγμα, λαμβάνει χώρα οξείδωση ενός οργανικού άλατος, π.χ. του σαλικυλικού νατρίου, από ΚCℓO4. • Τα δύο άλατα τοποθετούνται σε επάλληλα στρώματα, σε σωλήνες μικρής διαμέτρου, ώστε η έκλυση των αερίων να γίνεται διαδοχικά παράγοντας διακεκομμένους ήχους που μοιάζουν με σφύριγμα • Τα άλατα αυτά προστίθενται στα πυροτεχνήματα με συνδετική ύλη τη δεξτρίνη, ή χλωριωμένα πολυμερή. .

6. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ Πυροτεχνήματα και Περιβάλλον . • Μόνο στη Γερμανία, καταναλώνονται περί τους 30.000 τόνους ετησίως. • Από περιβαλλοντική σκοπιά, τα πυροτεχνήματα ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα με καπνιά, SO2, και μεταλλικά οξείδια. • Επιπρόσθετα, επειδή μερικά πρόσθετα περιέχουν χλώριο, η καύση των αντίστοιχων πυροτεχνημάτων οδηγεί στο σχηματισμό διοξινών • Τα μπλε πυροτεχνήματα να παράγουν τη μεγαλύτερη ποσότητα διοξινών αφού περιέχουν χλωριούχο χαλκό.

7. 7ο Πείραμα Κατασκευή Απλών Πυροτεχνημάτων • Όργανα – ΣυσκευέςΑντιδραστήρια • Ξυλάκια ΚCℓO3 • Γουδί Πορσελάνης Sr(NO3)2 • Κάψα Πορσελάνης Ζάχαρη Άχνη • Κόλλα σε σπρέι • Κουταλάκι ή Σπάτουλα • Διηθητικό Χαρτί • Γάντια • Λεκάνη κυματισμών (Γυάλινη)