460 likes | 1.02k Views
İNHALE NİTRİK OKSİT TEDAVİSİ. Prof Dr Numan Numanoğlu Dr Ferda Öner. Nitric oxide: a molecule of millennium! Circ Res 2000 Jul 21; 87(2): 85-7 Say NO to ET! J. Auton Nerv Syst. 2000 Jul 3; 81(1-3): 271-7 NO and short-term hibernation: friend or foe? Circ Res 2000 Jul 21; 87(2): 85-7
E N D
İNHALE NİTRİK OKSİT TEDAVİSİ Prof Dr Numan Numanoğlu Dr Ferda Öner
Nitric oxide: a molecule of millennium! Circ Res 2000 Jul 21; 87(2): 85-7 Say NO to ET! J. Auton Nerv Syst. 2000 Jul 3; 81(1-3): 271-7 NO and short-term hibernation: friend or foe? Circ Res 2000 Jul 21; 87(2): 85-7 Oh no, not nitric oxide! Cent Afr J Med 1999 Jun; 45 (6): 160-3
NO’nun kimyasal yapısı ve reaksiyonları • *Oksijen ile reaksiyonu • *Süperoksid ile reaksiyonu • *Hem molekülü ile reaksiyonu • Endojen NO sentezi • İnhale NO tedavisinin fizyolojisi • *Pulmoner vasküler sistemde etkisi • *Hava yollarında etkisi • Akciğerlerde inhale NO tedavisinin klinik kullanım yerleri • *Yeni doğanda kullanım • *ARDS’de kullanım • *Diğer pulmoner hipertansiyonla seyreden durumlarda kullanım (KOAH, Konjenital kalp hastalıkları, Akciğer transplantasyonu) • Toksisite
NO • 1980: EDRF (Endotel kaynaklı relaksan faktör) • 1987: EDRF=NO
Serbest elektron içeren bir gazdır. İleri derecede lipofiliktir Düşük molekül ağırlığına, yüksek çözünürlüğe sahiptir. Mx+1 RS-NO Mx-1 RSH Mx NO Hb2+ O2 NO-2 nitrit HB3+ O2- methemoglobin -NO2 ONOO peroxinitrit Nitrojen dioksid
Oksijen-NO Reaksiyonu • O2 ile birleşerek inaktif metabolitleri.nitrit ve nitrata dönüşür. • -d[NO]/dt = k.[NO]2.[O2] • NO2>10ppm:*Pulmoner ödem *Alveolar hemoraji *Tip II alveol hücre hiperplazisi *İntrapulmoner fibrin, makrofaj, nötrofil akümülasyonu
Süperoksid-NO Reaksiyonu O2- (Süperoksid radikali) • NO • NO’nun O2- ‘ye bağlanma hızı süperoksit dismutazdan 3 kez fazladır. • ONOO- Oxidation Peroxidation Nitration • NO X LİPİD PEROKSİDASYONU ONOO- (Peroksinitrit)
Hem Proteinleri İle Reaksiyon Hem içeren proteinlerdeki Fe ve Fe sulfür merkezleri ile etkileşim İntrasellüler enzim modülasyonu • Guanylate cyclase Stimülasyon • Cyclooxygenase NO Stimülasyon NO İnhibisyon • Cytochrome p 450 İnhibisyon
NO Hb2+ Hb3+ Nitrat (NO3-)
NO Sentezi HN NH2 O NH2 C C NH NH CH2 CH2 CH2 CH2 CH2 CH2 CH CH H2N C O NH2 C O OH OH NADPH N O + O2 + NOS
İnhale NO Tedavisinin Fizyolojisi Pulmoner Vasküler Sistemde NO • NOS inhibitörleri sağlıklı kişilerde vasokonstriksiyona neden olur. • NOS inhibitörleri hipoksiye bağlı oluşan pulmoner vasküler rezistans artışını arttırır. • İnhale NO’nun pulmoner vasküler sistemde selektif vasodilatör etkisi vardır. • Normal şartlarda inhale NO’nun pulmoner vasküler rezistans, PAB üzerine etkisi yoktur.
İnhale NO Tedavisinin Fizyolojisi Hava Yollarında NO • Normal kişilerde ekshale edilen NO: 0.1-100ppb (Büyük çoğunluğu üst solunum yolu kaynaklıdır.) • NOS inhibitörleri NO üretimini ve ekshale edilen NO miktarını azaltır ancak hava yolu iletimini bozmaz.
İnhale NO Tedavisinin Fizyolojisi Hava Yollarında NO • İnhale NO normal veya KOAH’lı kişilerde hava yolu iletimini çoz az etkiler; fakat astım ve metakolin sonrası oluşan hava yolu hiperreaktivitesinde hava yolu iletimini arttırmada bir miktar etkilidir.
KLİNİK KULLANIM YERLERİ • Yenidoğanın solunum yetmezliği • ARDS • Pulmoner hipertansiyon • KOAH • Konjenital kalp hastalıkları • Akciğer transplantasyonu
Yeni Doğanın Solunum Yetmezliği ABD’de yaklaşık 35000 infant hipoksik solunum yetmezliğine bağlı mekanik ventilatöre bağlanmaktadır. • Mekonyum aspirasyonu • Pnömoni (Sepsis ile veya değil) • RDS • KDH (Pulmoner hipoplazi +) • PPHN TEDAVİ: Pulmoner kan akımını arttırmak BAŞARI???????? İNHALE NO
PPHN(Yeni doğanın persistan pulmoner hipertansiyonu) • Doğum sırasında pulmoner arter basıncında düşme olmaması • Ciddi pulmoner hipertansiyon • O2 tedavisine yanıt vermeyen hipoksemi • 1992 Roberts Kinsella
58 full term PPHN’li infant çalışmaya alınmıştır. • PaO2<55mmHg • # inhale NO: 30 • # Kontrol: 28 (Nitrojen gazı) • 20 dakika içinde oksijenizasyonda artma: YANIT • Inhale NO alan çocukların %53’ünde, kontrol grubunun %7’sinde yanıt alınmıştır. • İnhale NO alan grupta ekstrakorporiyal membran oksijenizasyon (ECMO) ihtiyacı anlamlı olarak azalmıştır. (%40, %71) • Mortalitede fark yok (2/28, 2/30) • The Inhaled Nitric Oxide Study Group. N Engl J Med 1997; 336: 605-10
N: 235 • # inhale NO: 114 • # Kontrol: 121(Oksijen gazı) • Tedaviye başlagıç dozu 20ppm, yanıt alınamaz ise 80ppm’e geçilmiştir. • İnhale NO alan grupta oksijenizasyonda anlamlı artma • ECMO ihtiyacında azalma (%39/ %54) • Mortalitede fark yok(16/114, 20/121) • Neonatal Inhaled Nitric Oxide Study Group: N Engl J Med 1997; 336: 597-604
N: 155 • Plasebo: nitrojen gazı • Doz: 5, 20, 80ppm • Bütün dozlarda oksijenizasyonda artma • ECMO ihtiyacı değişmemiştir. (%22, %34) • Mortalitede fark yoktur. • Davidson D, Barefield ES, Kattwinkel J. Pediatr 1998; 101:325-334
- French Paediatric Study Group of Inhaled NO. Eur J Pediatr. 1998 Sep;157(9):747 52.
n: 205 neonatal • 70 RDS, 58 MAS, 43 PPHN, 34CDH • PaO2<60 YANITSIZLIK
ARDS ve İnhale NO Tedavisi • Mikrovasküler oklüzyon • İntrapulmoner şantlaşma • Hipoksemi • Pulmoner hipertansiyon Mortalite % 50
n: 30 ARDS • 24. saatin sonunda inhale NO alan grupta hipoksi skoru kontrol grubuna göre anlamlı artmıştır. • 30 günün sonunda inhale NO alan grubun %40’ı, kontrol grubunun %33’ü mekanik ventilatörden ayrılabilmiştir. • Mortalite oranında iki grup arasında fark yoktur. • SONUÇ: Hipokside düzelme + • Survi üzerine etkisi yoktur • Am J Respir Crit Care Med 1998: 157:1483-88
n: 177(ARDS gelişiminin 72. saati içinde) • Plasebo: Nitrojen gazı • Dose. 1.25, 5, 20, 40, 80ppm • YANIT: Basal PaO2 değerinde %20’lik artış • Tüm grupta inhale NO dozundan bağımsız olarak yanıt oranı %60 • Kontrol grubunda yanıt oran%24 • Mortalite oranı, mekanik ventilatör ihtiyacı olmadan geçen gün sayısı, survi arasında fark yoktur. • Inhale Nitrc Oxide in ARDS Study Grup • Crit Care Med 1998: 26; 15-23
n: 268 • Dose: 2, 10, 40ppm • İlk 96 saat içinde İnhale NO tedavisi ile Pa O2’de %20’lik artış olan hastalar randomize edilmiştir.(n.180) • İnhale NO effektif en küçük dozda 30 gün süreyle verilmiştir. • Akut akciğer hasarında geri dönüş??????? • İnhale NO %61, kontrol %54 • Mortalitede fark yok • Intensive Care Med 1999:25: 911-919
Pulmoner Hipertansiyon ve NO • Pulmoner hipertansiyon; intimal kalınlaşma, kas hipertrofisi ve ekstrasellüler matrikste birikme Vasodilatör Antiproliferatif • eNOS gen ekspresyonunda azalma • eNOS gen ekspresyonuX Morfolojik değişiklikler • eNOS ekspresyonunda etkilenme NEDEN Mİ? SONUÇ MU?
Pulmoner Hipertansiyon ve NOKOAH: • n: 22 KOAH, 15 Akciğer Ca • Asetilkolin ve adenozin difosfat ile vasorelaksasyon KOAH hastalarında %50 azdır. • Nitroprusid ile oluşan vasorelaksasyonda fark yok. • KOAH hastalarında gelişen pulmoner hipertansiyonun etkenlerinden biri de EDRF bozukluğu ????? N Engl J Med 1991; 324:1539-47
Pulmoner Hipertansiyo ve NOKOAH: • KOAH hastalarında inhale NO ile kötüleşme ???? Lancet 1996; 347: 436-40 • Pulmoner vasküler rezistansta azalma • Semptolarda düzelme • PaO2’da düzelme • Solunum fonksiyon testlerinde düzelme • Egzersiz kapasitesinde düzelme Thorax 2000; 55: 109-113
Pulmoner Hipertansiyon ve NO Konjenital kalp hastalıkları • Konjenital kalp hastalıkları sıklıkla Pulmoner HT ile birliktedir ve tedavinin şeklini belirleyen en önemli parametredir. • Preoperatif dönemde inhale NO tedavisi ile PAB’da azalma ve oksijenizasyonda iyileşme sağlanabilir. Roberts JD et al. Circulation 1993; 87: 447-53
Pulmoner Hipertansiyon ve NO Konjenital kalp hastalıkları: • Konjenital kalp hastalıklarında düzeltme operasyonu sonrasında geçici pulmoner HT oluşur. • Nedenin pulmoner vasküler bypass’a bağlı vasküler hasar olduğu düşünülmektedir. Circulation 1993; 88: 2128-38 • Post operatif dönemde inhale NO kullanımı PAB’ı azaltabilir.
Pulmoner Hipertansiyon ve NOAkciğer Transplantasyonu • Akciğer transplantasyonu sonrası erken komplikasyonlar arasında pulmoner hipertansiyon önemli yer tutmaktadır. • Deneysel akciğer transplantasyonlarında NO miktarında azalma oluğu gösterilmiştir. • Post operatif inhale NO tedavisi ile klinik başarı ???????
İnhale NO Tedavisinde Sorunlar Sol Ventrikül Fonksiyonları • Sol ventriküle dönen kan akımını arttırır. • Sol atriyum basıncı ve PCWP artar. • AKCİĞER ÖDEMİ
İnhale NO Tedavisinde Sorunlar Rebound • Pulmoner hipertansiyon • Sağdan sola şantlaşma • PaO2 • ENDOJEN NO ÜRETİMİNDE DOWN REGÜLASYON
İnhale NO TedavisindeSorunlar Kanama Zamanı • İnvitro trombosit agregasyonu ve aglütinasyonunda azalma • İnvivo kanama zamanı etkilenemiştir.
İnhale NO TedavisindeSorunlarİnhale NO Toksisitesi • NIOSH (25pppm’e kadar güvenli kullanım) <100ppm dikkatli kullanım ile ciddi yan etki oluşmaz. • Methemoglobinemi • NO2 oluşumu • Sellüler toksisite
Güvenli İnhale NO Kullanımı • Mümkün olan en düşük NO konsantrasyonu kullanılmalıdır • NO ve NO2konsantrasyon takibi • Monitörlerin düzeli kalibrasyonu • Methemoglobin düzeyi takibi • İnert gaz tanklarının kullanımı • Ekshale edilen NO’nun ortamdan uzaklaştırılması
SONUÇ • NO pulmoner vasküler fonksiyon ve disfonksiyonunda önemli rol oynar. • Pulmoner hipertansiyon ile seyreden hastalıklarda selektif vasodilatör olarak kullanılabilir. • Halen kullanımının deneysel olduğuunutulmamalıdır.
SONUÇ • Güvenli kullanım !!!! • Spesifik hastalık grupları !!!! • Optimum tedavi dozu!!!! • Tedaviye optimum başlama zamanı !!!! • Diğer tedavi rejimleriyle birlikte kullanımı!!!!