Download
1 / 15
160 likes | 1.01k Views
MATERIALAK. MATERIALAK. Objektuen osagai den gai-motetako bakoitza, erabilpen praktikoa duen aldetik begiratuta bereziki (adib., zura, burdina, plastikoa, ehuna, etab.) materialak dira. PROPIETATEAK. Gogortasuna :Material batek beste batek arraiarik ez egiteko duen iraunkortasuna.
E N D
MATERIALAK Objektuen osagai den gai-motetako bakoitza, erabilpen praktikoa duen aldetik begiratuta bereziki (adib., zura, burdina, plastikoa, ehuna, etab.) materialak dira.
PROPIETATEAK • Gogortasuna:Material batek beste batek arraiarik ez egiteko duen iraunkortasuna. • Harikortasuna: Material batek apurtu orduko itxuragabetze handia onartzeko duen gaitasuna da. • Hauskortasuna: Aldez aurretik apur bat itxuragabetuta edo batere itxuragabetu barik apurtzen diren materialen ezaugarria da . • Zailtasuna: apurtzeko sortu behar den energi kantitatea neurtzen du. • Iraunkortasuna trakzioari: Apurtzean, azalera unitate bakoitzeko sortzen duen indarra da. • Elastikotasuna: Itxuragabetze indarra desagertzean materialek lehengo forma berreskuratzeko ahalmena da. • Iraunkortasuna nekeari: Esfortzua berregiteko gaitasuna da
MATERIAL METALIKOAK Bi motatan sailkatzen da: -Burdin materialak (burdin forjatua, galdaketa, altzairuak, burdinazko konglomeratuak) -Burdinazkoak ez diren materialak: -Aleazio astunak ( kobrezkoak, berunezkoak eta zinkezkoak) -Aleazio arinak (aluminiozkoak, titaniozkoak) -Aleazio arin-arinak (magnesiozkoak, berliozkoak) Elementu kimikoak dira non beroa eta elektrizitatea ondo eroaten baitutenak, dentsitate altua dute eta solidoak dira tenperatu normaletan.
ZURA Zuhaitz eta zuhaixken enbor, adar eta sustraiak osatzen dituen gai gogorra. Zura material bat bihurtzeko, zura materialtzat prozesuaren bidez egiten da. Hiru paper mota nagusi daude: Paper leuna. Ez da kolarik erabiltzen bere fabrikazioan. Ez da oso egokia idazteko. Eguneroko prentsan erabiltzen da. Paper satinatua. Arrabolez prentsaturiko papera da, paper leun distiratsua. Inpresiorako erabiltzen da. Kartulina: Paper lodiagoa da, beste paper guztik bezala fabrikatzen da
Mi prozesu daude zur orea sortzeko : Prozedura hasi baino lehen uhaitz moztu behar dira: -Prozedura mekanikoa: ondoren enbor bat besteari igurtziz azala kentzen zaio. Gero pasatzen dira zilindro urratzaile batekin ur beroan sartzeko. ondoren egotzi egiten da lignina bereizteko. Geroago, bahetu eta uraren zati bat kendu. Azkenik, lamina-gailutik pasatu ur guztia ateratzeko eta horrela zelulosazko erroiluak sortzen dira. -Prozedura kimikoa: enborrei banan-banan azal kendu arantzadun mailuarekin.gero azala, tiretan txikitu egiten da eta digestorean sartzen da. Hor substantzia kimikoekin nahasten da. Ondoren ,bahetu eta garbitu egiten da substantzia kimikoak eta beste partikula ezabatzeko. Azkenik substantzia zuritzailea eta trinkotzailea erantsiz papera sortzen da.
PLASTIKOAK Material makromolekulaorganikozosaturikdauden, material multzohandibat da. 3 makromolekula mota daude: -Makromolekulanaturalak. Plastikoakgaratzekolehengainagusiakdira. -Eraldaketarenondoriozsorturikomakromolekula. Makromolekuletatiksortutakoakdira, bainaprestaziohobeakditu. -Sintesiarenbidezsorturikomakromolekula. Oraingoplastikogehienaksintesiarenbidezsorturikomakromolekulakdira.
PLASTIKOEN HONDAKINAK. Plastikoek daukaten arazoa euren egonkortasun kimikoa sortzen du. Plastikoak suntsiezinak dira usteltzen eta korrosio prozesuen bidez. Mende honetako kutsagarri handienetarikoak dira. • Arazoa konpontzeko: • Biodegradagarriak ez diren produktuak gero eta gutxiago erabili behar dira. • Erreziklatze teknikak prestatu behar dira.
EHUNAK • Ehunazuntzezosaturikomateriala da. Zuntzenezaugarriak oso bereziakdira: • Hari-formakoakdira: luzerahandia • Elastikoakdira eta korapilatzekojoeradute. • Iruteko (hariaksortu) eta ehotzeko (ehunasortu)aukerateknikoaeskaintzendute • 2 motatakoak izan daitezke: • zuntznaturalak • Mineralak • Landareak • animaliak • Zuntzartifizialak
ZUNTZ NATURALA • ZUNTZ MINERALA: • Beirazuntza. Erregaitza da, propietateisolateileonak eta ez da egokiajantzietarako. • Zuntzoptikoak. Siliziotikateratzen da eta bakoitzakargiabere erara desbideratzen du. • Metalezkozuntzakurrezko eta zilarrezkohariakdira. Altzairuherdoilgaitzekozuntzaerabiltzen da. • ANIMALIEN ZUNTZ: • Artilea. Hari eta ehunbihurturikolehenzuntza. Ardieniletikdator. • Larrua. Animalibatzuenazalatiklortzen da, ontzeprosezu baten bidez. Tartatzekoproseuasko.
LANDAREEN ZUNTZ: • Lihoa. Loreurdinakdituenlandarebatetikatera eta momiakestatzekoerabiltzen zen. • Kalamua.kanaberatikateratzen da eta lihoabezainzaharra da. • Jutea. Ezkienfamilliakolandarebatetiklortzen da. Eguzkiarenargiaezeutsi, apurkorra eta errazurratzen da. • Kotoia. Gehienerabiltzendena. Iraunkortasuna, kostutxikia, garbitzekoerraztasuna eta erosotasuna.malbenfamiliakolandarea da. • Zeta. Produioaktximeteabatsortekoprosesubatekinsortzen da. Larbakkupuluakeginondoren, irakintendiralarbahiltzeko. Orduan, kupuluakzetazkoehunaegitekoerabiliko da. Estetika eta erosotasuna da. Ezin da eguzkitanutzi eta ezin da luzatu.
ZUNTZ ARTIFIZIALA ETA SINTETIKOA • RAYONA: zeta imitatzeko egin zen. Oso zurgatzaile, leunak, erosoak, tindatzeko errazak eta merkeak.Adb: jantzietan. • AZETATO: bigaren zuntz artifiziala rayona atzetik. Lehenengo zuntz termplastikoa. Azetatozko lehenengo jantziak plantzatxean urtu ziren, orduna beroari iraunkortasun handiagoko zuntzak fabrikatu. • NYLONA: prozedura kimikoen bitartez lortzen den lehen zuntz artifiziala. Oso gogorra eta iraunkorra, oso elastikoa, itasoko urari eutsi, garbigarria, arina, merkea eta iraunkorra. • POLIESTER: Ez da erraz zimurtzen. Dimentsio egonkorrakanpoko agenteei. Iraunkortasuna eguzkiaren argiari. Iraupen handia eta ondo eusten die urradurei. Nylona baino esteika hobeagoa.
Material berriak • Konposatuak.Konposite, bi material desberdinelkartzeansortzen den materiala da. Molekuladesberdinbatzuezosatutadago. Bi mota sofistikatuak (espaziokoontziak) eta arruntak (kanpamenduetarakoartikuluak). • Zeramika. Metal eta polimeroakezdiren material solido guztiak. Motak: kristalinoak(silizeurtzetiklortzendira), ezkristalinoak(silizeurtutiklortubainaazkarhozten da) eta bitrozeramikoak(kimikokibeiraarruntenantzekoakdira). • Adimenduak.Ingurunetikdatozenestimulufisiko eta kimikoaerantzutekoaabileziadaukatenmaterialakdira.
Polimeroberriak. Gogortasun eta zailtasunonekometrialakdira. Bi mota naturala eta sintetikoak. • Material supereroaleak. Supereroankortasunatenpertauranaturalean material batzuekdaukatenpropietatefiskoa da. Aplikazioa: garraioan (japon tren experimental batean), medikuntzan, fisikan, egunerokoinguruan, telekomunikabideetan eta energiarengarraioan. • GRAFENOA. Karbonoutsezosatutakoatomobakarrekogeruzabat da. Erdieroaleelektrikoa eta beroareneroale aparta da.
AMAIERA Jone eta Maitane.
