Temel Ağ Yapısı ve Bileşenleri

1. Temel Ağ Yapısı ve Bileşenleri

2. Ağ nedir? • İki veya daha fazla bilgisayarın donanım ve yazılım aygıtlarını birbirleriyle paylaşmasına verilen addır. • Bir ağ iki bilgisayarın yazıcıyı ve birine bağlı olan CD ROM’u paylaşacakları kadar basit ve küçük, ya da dünyanın en büyük ağı olan internet gibi büyükte olabilir.

3. Paylaşılan donanım bileşenleri • Yazıcılar • Disk sürücüleri • CD-ROM ve optik aygıtlar • Modemler

4. Temel Ağ yapısı ve bileşenleri • Ev-ofis ve küçük işletmelerde düşük maliyetli olan eşler arası ağ (peer to peer network) kullanılır. • Eşler arası ağ hizmet birimleri ve yazılımlar eklenerek istemci/sunucu (Client/Server) ağına terfi ettirilebilir.

5. Ağ tipleri • LAN (Local Area Network) En küçük işyeri ağına denir. • WAN (Wide Area Network) Farklı bölgelerdeki LAN’lar yüksek hızlı fiber-optik kablolar,uydu ve telefon hatlarıyla birleştirilerek Geniş Alan Ağı veya WAN’lar oluşturulur. • İnternet. Dünyanın en büyük ağı olan internetin en görülür parçası Worl Wide Web’dir. Çoğu internet kullanıcısı LAN veya WAN yerine çevirmeli bağlantı üzerinden modemler kullanıyor olsa da , bütün kullanıcılar birer ağ kullanıcısıdır.

6. Ağ tipleri • İntranet: İntranetler internet gibi aynı web tarayıcı programlarını ve TCP/IP protokolünü kullanır, ama intranetler bir şirketin özel ağının bir parçası olarak vardır. Sistem yalnızca yetkili şirket kullanıcılarının kullanımına açıktır • Extranet: Sistemde içeriğin bir kısmının müşterilerle, tedarikçilerle veya diğer şirketlerle paylaşan ama halka kapalı olan intranetler Extranet denir. • İntranet ve Extranetlerde içeriğe erişmek için web tarayıcıları kullanılır.

7. Client/Server ve Peer to Peer • Lan daki bütün bilgisayarlar birbirlerine bağlı olmalarına rağmen birbirleriyle iletişim kurmak zorunda değildirler. • Makineler arasındaki iletişimin şekline bağlı olarak iki esas lan tipi vardır.Bunlara Client/Server ve Peer to Peer ağlar denir.

8. Client/Server • Her bilgisayarın istemci veya sunucu olmak üzere ayrı bir rolü vardır. • Sunucularda özel işletim sistemleri bulunur. • Her sunucu belli bir iş üzerinde uzmanlaşabilir.( Dosya sunucusu, Yazıcı Sunucusu, E-posta sunucusu vb.) • İstemciler diğer istemcilerle değil yalnızca sunucularla iletişim kurarlar. • İstemcilerde standart işletim sistemleri ya da özel işletim sistemleri olabilir.

9. Peer to Peer • Her bilgisayar eşittir ve erişim hakları onaylanmış ağdaki diğer bilgisayarlarla iletişim kurabilirler. • Eşler arası ağda her bilgisayar hem istemci hem sunucu olarak görev alır. • Teorik olarak bir sınır olmamasına rağmen 10 dan fazla bilgisayarda performan büyük oranda düşer.

10. Bir ağ için gerekenler • Bilgisayarlar arsında fiziksel (kablo) veya kablosuz (Infrared veya radyo frekansı) bağlantılar • Ağ Protokolü olarak bilinen bir grup iletişim protokolü • Ağ işletim sistemi, kaynakların diğer bilgisayarlarla paylaşılmasını sağlayan yazılım • Yazıcı disk sürücüler gibi paylaşılacak kaynaklar. • Paylaşılmış kaynakları olan bilgisayara, diğer bilgisayarların erişmesini sağlayan yazılım.

11. Ethernet – Token ring • Ağ kurarken karar verilmesi gereken ilk öğe hangi protokolün kullanılacağıdır. • Bu protokol ağın hızını,erişim denetim mekanizmasını, kablo tiplerini, Ağ kartlarını ve yazılımları belirleyecektir. • Token ring 4Mbps ve 16 Mbps hızlarında çalışabilen UTP , STP ve fiber optik kablolarla çalışabilen UTP de 72 STP de 250-250 istasyona olanak veren bir protokoldür. • Ethernet ise 10 Mbps hızında 10 BaseT standartında kablolarla UTP (Unshielded Twisted Pair) kablolar kullanarak, her kesim için 2 istasyona olanak verir.

12. Fast ve Gigabit ethernet • Ethernet kullanımı bırakılmış ve 100 Mbps hızında her kesim için iki istasyona izin veren Cat5 UTP kablolarla bağlanır.(Dört çift kablonun ikisi kullanılır) • Gigabit 100 Mbps hızında her kesim için iki istasyona izin veren Cat5 ve Cat6 ve fiber-optik kablolarla kullanılır.(dört çift kablonun hepsi kullanılır)

13. Ağ Arabirim Kartları (NIC) • Ağ arabirim kartı her bilgisayarda bulunan PCI, ISA ve EISA yuvalarından birine takılır. • NIC üzerinde üç tip ethernet bağlantısına imkan verir. • RJ-45 • BNC • DB-15

14. Kablolar - Koaksiyel • Koaksiyel (Coaxial) ethernet kabloları; • BNC (Bayonet- Neill-Concilman) yalıtımlı T bağlantı fişine bağlanır. • Koaksiyel kablonun iki tipi vardır. Thin (thinnet) ve Thick (thicknet) • Thinnet koaksiyel kablolar RG-58 standardı olarak değişik biçimde üretilmektedir. • Thinnet (ince) koaksiyel kablo .25 inç genişliğindedir. Yaygın olarak kullanılır. Verileri sağlıklı olarak 185 metre uzağa iletebilirler

15. Kablolar - Koaksiyel • Koaksiyel kabloların network adaptörüne bağlanması için, ayrıca iki kablonun birbirine eklenmesi için değişik birimler kullanılır. Bu birimler şunlardır: • BNC kablo konnektörü • BNC T konnektör • BNC Barrel konnektörü • BNC Sonlandırıcı BNC kablo konnektörü kablonun ucunda yer alır. T konnektör ise koaksiyel kabloyu network adaptörüne bağlamak için kullanılır. Barrel konnektör ise iki koaksiye kablonun birbirine bağlanmasını sağlar. Sonlandırıcılar ise kablonun sonunda yer alırlar.

16. Twisted-Pair Kablolar • LAN'larda ve sınırlı veri iletiminde kullanılan bir diğer kablolama türü de twisted-pair kablolardır. Twisted-Pair (Dolanmış-çift) kablo iki telden oluşan bir kablodur. Twisted-pair kablolar iki türdür: • UTP (Unshielded Twisted-Pair) • STP (Shielded Twisted-Pair) • 10BaseT network'lerde ve diğer LAN ortamlarında yaygın olarak UTP kablolar kullanılır. Maksimum UTP kablo uzunluğu 100 m dir. UTP kablo iki izoleli bakır kablodan oluşur. UTP kablolar ayrıca telefon sistemlerinde de kullanılır. • UTP kabloların beş standardı vardır: • Kategori 1 Ses iletiminde kullanılır • Kategori 2 4 Mbps veri iletiminde kullanılır • Kategori 3 10 Mbps veri iletiminde kullanılır • Kategori 4 16 Mbps veri iletiminde kullanılır • Kategori 5 100 Mbps veri iletiminde kullanılır

17. Fiber-Optik Kablolar • Fiber-optik kablolar verileri ışık olarak ileten yüksek teknoloji iletim ortamlarıdır. • Fiber-optik kablolar hızlı ve yüksek kapasiteli veri iletimi için uygundur. • Özellikle 100/1000 Mbps hızında veri iletimi için kullanılır. • Verilerin güvenliği açısından daha iyidir. Çünkü ışık olarak temsil edilen veriler başka bir ortama alınamazlar.

18. Ağ topolojileri • Topoloji (yerleşim ve bağlantı biçimi), bilgisayarların birbirine nasıl bağlandıklarını tanımlayan genel bir terimdir. Yaygın olarak kullanılan topoloji türleri şunlardır: • Bus • Ring • Star • Mesh • Tree

19. Bus Topoloji • Bus yerleşim biçimi doğrusal bir hat olarak bilinir. Bütün makinelerin tek bir kabloya bağlı oldukları bir ağ türüdür.

20. Star Topoloji • Star yerleşim biçiminde bilgisayarlar merkezi biçimde konuşlandırılan bir hub'a bağlı olarak çalışırlar. Bilgisayarlar tarafından üretilen sinyaller önce hub'a ulaşırlar ardından diğer bilgisayarlara ulaştırılırlar.

21. Ring Topoloji • Ring (halka) yerleşim biçiminde bilgisayarlar bir halka biçiminde birbirine bağlıdır. Herhangi bir sonlandırma işlemi yapılmaz. Sinyaller bir döngü içinde dönerler. Bununla birlikte halka yerleşim biçimi aktif bir network'tür. Diğer bir deyişle halka üzerinde yer alan bilgisayarlar verinin ve sinyallerin iletilmesinden sorumludurlar. Bu nedenle halkada yer alan bir bilgisayarın arızalanması bütün network'ün çökmesi anlamına gelir. Ring yerleşim biçimi fiziksel olarak bir Star biçimindedir. Ama network mantıksal olarak Ring olarak çalışır. Bu işlem merkezi bir MAU (Multistation Access Unit) aygıt tarafından yapılır.

22. Mesh topoloji • Her noktanın birbirine bağlandığı çok güvenli bir network sistemi olan mesh yerleşim biçimi tamamen ya da kısmen oluşturulabilir. Mesh yerleşim biçimine pek rastlanmaz.