320 likes | 452 Views
SEU2310. Litteratur som nasjonalt symbol Karen Gammelgaard 19. september 2012. Litterære verk. er komplekse tegn (litteraturvitenskapens objekt) gir mer enn mange andre tegn (for eksempel de som presenteres i Berkaak og Frønes 2005) mye informasjon om hvordan de skal fortolkes.
E N D
SEU2310 Litteratur som nasjonalt symbol Karen Gammelgaard 19. september 2012
Litteræreverk • er komplekse tegn (litteraturvitenskapens objekt) • gir mer enn mange andre tegn (for eksempel de som presenteres i Berkaak og Frønes 2005) mye informasjon om hvordan de skal fortolkes
Litteræreverkerbegivenheterpåoginasjonalspråket: de indeksererdetnasjonaleog de utvidermulighetene for åskapemeningpånasjonalspråket
Nasjonalspråket er et viktig element i folks bilde av nasjonen
Alle brukere av et (nasjonal-) språk er med til å utvikle språket når de ytrer seg på språket
Litteratur (særligpoesi) • flyttergrensene for hvasomkanuttrykkespå (najsonal-) språket • fornyrforholdetmellomvirkelighetenog (nasjonal-)språket (god litteraturgjørbeggedelersærlig bra!)
Noen eksempler på banebrytende formuleringer Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie; Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto cię stracił. „TaknámzabiliFerdinanda,” řeklaposluhovačkapanuŠvejkovi,
Niech na całym świecie wojna, Byle polska wieś zaciszna, Byle polska wieś spokojna. Opustíš-li mne, nezahynu. Opustíš-li mne, zahyneš!
Sitaterogparafraser Wiśnioojczyznomojatyjesteśjakzdrowie.... Youtube Niechnacałymświeciewojna, byleSłupskawieśzaciszna, Niezależneforum publicystów Taknám, paníMüllerová, obvinilicaraBorise z korupce začínal by svůjnovýrománmožnáslovy: Taknámzavřelitohopodnikatele Českýnárodníkorpus
Niechnacałymświeciewojna... CiągdalszytegocytatudopowiekażdyPolak: „...bylepolskawieśzaciszna, bylepolskawieśspokojna". Prawda to czyfałsz? http://www.ekonomia24.pl Opustíš- li mne, nevzpomenu . . . " nabízí se tedyparodovatDykovyverše Českýnárodníkorpus
Litteratur (særligprosa) • er fiksjon (dvs. mulighet for å undersøke spørsmålet “Hva hvis”?) • er styrt av den estetiske funksjonen Prinsipielt kan vi ikke endre det fiktive universet som det litterære verket skaper (av språk og andre tegnsystemer). Derfor blir det meningsløst å diskutere om det refererer korrekt til verden utenfor.
Likevelopplever vi at vi kanlærenoeom for eksempeldetnasjonalekollektivetvedå lese litteræreverk!
Litteratur er fiksjon, men mange forfattere gjør mye for at leserne skal undertrykke sin viten om denne statusen. Leserne fornemmer den basale kommunikasjonssituasjonen: noen snakker med noen om noe. ”noe” kan være (jf. Dunin 2004, Sztompka 2002):
1) Fysiske og biologiske fenomener som inngår i nasjonens liv: NatureniPan Tadeusz Warszawa iLalka Naturen i Máj Vertshuset i Švejk
2) Mennesker som inngår i grupper (med mennesker av samme nasjonalitet) FamilieniBabička BryllupsgjesterneiWesele
3) Roller og funksjoner som mennesker kan ha i (nasjonale) grupper Rachel ogintelligentsiaeniWesele IzabelaŁęckaogfamilieniLalka ŠvejkogmilitæretiOsudy BabičkaogfamilieniBabička
4) Band som holder sammen grupper av mennesker KjærlighetenmellomTadeuszogZosiaiPan Tadeusz(ogderesfamiliersrivalisering) NasjonalfølelseutenforPoleniLatarnik TrekantsdrametiMáj NasjonalfølelsepåtversavgenerasjoneriZpěvrodnézemi
5) Former for interaksjon mellom mennesker foretaksomhetenutløstavStanisławWokulskiiLalka CezaryBarykasdesillusjoneringiPrzedwiośnie FaderdrapetiMáj Švejk simulant
6) Nasjonale betydninger, symboler, fortellinger, regler Polen = Kristus (Mickiewicz: Dziady) Wokulski = foretaksomhet (Prus: Lalka) Říp= helligfjell (Jirásek: Starépovestičeské) Máj = láskyčas (Mácha: Máj)
Språkligenormer: De ulikesosiolektenesomreflektertiGombrowiczFerdyduke Høfighetitiltale: fraoni-kánítilvy-kání (Hašek,Švejk)
7) Begivenheter i nasjonens liv: Napoleonskrigene (Mickiewicz: Pan Tadeusz) 1830 opprøret (Wyspiański: Noclistopadowa) 2. republikk (Żeromski: Przedwiośnie) Prahasgrunnleggelse (Jirásek: Starépověstičeské) Førsteverdenskrig (Hašek: Švejk)
8) Nasjonallitteraturen JeszczePolskaniezginęłai Miczkiewicz: Pan Tadeusz Halas: NašepaníBoženaNěmcová(1940)
9) Nasjonalspråket Gombrowicz: Ferdyduke Hora: Zpěvrodnézemi
Forfatterensomnasjonalt symbol Jf. ogsåemnetSEU1300 - Litteraturogsamfunn
Leserenfortolkerdet “noe” som “noen” snakkeromidetlitteræreverket – ogkonfrontererfortolkningen med andreleseresfortolkningerog med andreopplevelserav for eksempeldetnasjonalekollektivet
Pensum / kanon. JĘZYK POLSKI - Kanonlekturobowiązkowychnamaturę Školní seznam povinné četby ke společné části maturitní zkoušky z českého jazyka
Kildertildenneforelesningen • Dunin,Kinga. 2004. Czytając Polskę. Literatura polska po roku 1989 wobec dylematów nowoczesności. Warsawa: ab. • Sztompka, Piotr. 2002. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak. • Vlachová, KláraogBlankaŘeháková. 2004. “Národ, národníidentita a národníhrdost v Evropě.” Sociologický časopis, 489-508.