1 / 71

2 . Bölüm

2 . Bölüm. Uluslararası Ticaret Modelleri ve Analiz Araçları Arz ve Talep Modelleri. Konular. E konomik Metodolo ji (yöntem) Temel Model varsayımları Fiyat sınırları (ticaret hadleri) ve teklif eğrileri Üretim Olanakları (dönüşüm) Eğrisi Bireysel ve Toplumsal kayıtsızlık Eğrileri

zahina
Download Presentation

2 . Bölüm

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. 2. Bölüm Uluslararası Ticaret Modelleri ve Analiz Araçları ArzveTalepModelleri Arz ve Talep Modelleri

  2. Konular • Ekonomik Metodoloji (yöntem) • Temel Model varsayımları • Fiyat sınırları (ticaret hadleri) ve teklif eğrileri • Üretim Olanakları (dönüşüm) Eğrisi • Bireysel ve Toplumsal kayıtsızlık Eğrileri • Kapalı ekonomi (otarşi) dengesi • Ulusal refah göstergeleri • Ulusal arz ve talep eğrileri Arz ve Talep Modelleri

  3. İçerik • Uluslararası Göreceli/Nispi Fiyatlar • Talep Farklılıklarına Bağlı Dış Ticaret • Karşılıklı Talep • Arz ve Talep Koşullarında Farklılık • Dış Ticaret Kazançları-Üretim/Tüketim • Marjinal değişim (ikame) oranları • Ekonomide Genel Denge • Açık ve Kapalı Ekonomilerde denge Arz ve Talep Modelleri

  4. Ekonomik Yöntem • Model - gerçek yaşama uyarlanabilecek soyut bir örnek • Geometrik ve cebirsel modeller • Pozitif analiz– ekonomik davranışlara ilişkinanalizlerin herhangi bir zorlama ya fa tavsiye olmaksızın yapılması. • Normatif analiz - Ekonomik analizlerin ne olması gerektiğine ilişkin değer yargılarına göre yapılması Arz ve Talep Modelleri

  5. Temel Model • Genel denge modeli– çıktı (üretim), tüketim, fiyatlar ve ticaret tüm mallar için birlikte hareket ederler Arz ve Talep Modelleri

  6. Varsayım 1: Rasyonel davranış • Ekonomik birimler belirli bir hedefe dönük davranır • Tüketiciler faydalarını en yükseğe çıkarmak ister (sınırlamalara rağmen) • Firmalar kazançlarını en yükseğe çıkarmak ister (sınırlamalara rağmen) Arz ve Talep Modelleri

  7. Varsayım 2: İki ülke, iki mal • İki ülke: ABD (A) veTürkiye (B) • İki mal:Soya fasulyesi (S) ve Tekstil (T) • Mallar her iki ülkede de nitelik olarak aynıdır • Her iki maldan belirli miktarlar her iki ülkede de tüketilmektedir. Arz ve Talep Modelleri

  8. Varsayım 3: para yanılsaması yok • Para yanılsamasının olmaması -ekonomik birimlerin kararlarını fiyat değişimlerine bağlı olarak yapması anlamına gelir; • Nominal fiyat— para ile tanımlanan fiyat • Karşılaştırmalı (nispi) fiyat— iki mal arasındaki değişim oranı Arz ve Talep Modelleri

  9. Karşılaştırmalı fiyat kuralı • Eğer Ps/Pt = k ise, 1 birim S = k birim T(değer olarak) ya da 1 birim T = 1/k birim S Olarak ifade edilir(değer olarak) Arz ve Talep Modelleri

  10. Analiz aracı:Fiyat çizgisi (sınırı) • Fiyat sınırı (PL) -belirli bir miktarda para ile satın alınabilecek iki mal kombinasyonunu gösterir. • Para(M) • PL’nin eğimi = nispi fiyat • PL’de kayma -her iki malın fiyatlarında ya da gelirlerdeki değişimden kaynaklanır • PL’nin rotasyonu - bir malın fiyatının sabitken diğerindeki değişmeden kaynaklanır Arz ve Talep Modelleri

  11. Arz ve Talep Modelleri

  12. Uluslararası Göreceli(Nispi) Fiyatların Oluşumu • Ticaret haddi (göreceli fiyatlar): İki ülkeli ve iki mallı bir modelde, ülkelerin ihraç mallarının ithal mallarıyla değişim oranıdır. • David Ricardo’ya göre bir malın yurtiçi üretim maliyeti, denge ticaret haddinin sınırını belirler. • Uluslararası denge fiyatı, belirlenen bu sınırlar arasında oluşur. Arz ve Talep Modelleri

  13. Uluslararası Göreceli Fiyatların Oluşumu- Örnek İç maliyet oranları: • Türkiye: 1 buğday = ½ kumaş ABD : 1 buğday = 2 kumaş • TR 1 birim buğday ihracatı karşılığı ½ brm kumaş üretmektedir (1 / 0.5) • ABD 2 birim kumaş karşılığı 1 birim buğday üretmektedir (1/2) • Burda Kaldk Arz ve Talep Modelleri

  14. Arz ve Talep Modelleri

  15. Grafikte Buğday ve Kağıt değişim oranları yer almaktadır. • Türkiye 1 birim kağıt için 2 birim buğday feda etmekte • ABD ise 1 birim kağıt için 1 birim buğday üretiminden vazgeçmektedir. Arz ve Talep Modelleri

  16. Uluslararası Göreceli Fiyatların Oluşumu Oranlar; • Türkiye için ½ • ABD için 1/1'dir. • Bu oranlar aynı zamanda ülkelerin nispi iç fiyatlarıdır • Türkiye göreceli olarak buğday üretiminde, ABD ise kağıt üretiminde avantaj sahibidir. Arz ve Talep Modelleri

  17. Her iki ülkenin maliyet doğrularının belirlediği alankârlı ticaret alanıdır. • Uluslararası nispi fiyatlar bu alanlar dışında oluşur. • İç maliyet doğrularının belirlediği kârlı dış ticaret alanı içinde ticaret hadleri, bir ülkenin yurtiçi maliyetlerine ne kadar yaklaşırsa, karşı ülkenin dış ticaret kazancı o derece artar. Arz ve Talep Modelleri

  18. Varsayım 4: Sabit kaynaklar ve teknoloji • Analiz aracı:Üretim olanakları sınırı (PPF) • PPF-Bir ülkenin sabit kaynakları ve teknolojisi ile üretebileceği maksimum mal ve hizmet miktarını gösterir. Arz ve Talep Modelleri

  19. PPF’nin özellikleri • Kaynakların tam kullanımını varsayar • PPF’in eğimi = toplumsal fırsat maliyetidir: • PPF’in şekli: • doğrusal PPF - sabit fırsat maliyeti • içbükey PPF-artan fırsat maliyet Arz ve Talep Modelleri

  20. Arz ve Talep Modelleri

  21. Varsayım 5:Her iki ülkede de her iki mal üretiminde tam rekabet koşulları vardır • Fiyatlar marjinal maliyetlere eşittir • İşçi sendikaları yoktur Arz ve Talep Modelleri

  22. Arz ve Talep Modelleri

  23. Varsayım 6:Kaynaklar endüstriler arasında tam olarak hareketlidir • Kaynaklar ülke içinde yer değiştirdikleri her endüstride aynı geliri elde edebilirler. Arz ve Talep Modelleri

  24. Karşılıklı Talep Kanunu • (Reciprocal Demand Law )J. Stuart Mill • İki ülkeli modelde, bir ülkenin karşılıklı talebi, onun kendi malından vereceği bir birim için, karşı ülkenin malından talep edeceği miktarlarla ölçülür. • Yani, bir birim yabancı mal karşılığında teklif edilen miktar ulusal mal arzına eşittir. Arz ve Talep Modelleri

  25. Karşılıklı Talep Kanunu • Mill’e göre iki ülkeli modelde eğer ülkelerden birinin, diğerinin malına karşı talebinin ne derece şiddetli olduğu bilinirse, ticarette denge fiyatları o kadar kolay belirlenebilir. Arz ve Talep Modelleri

  26. Teklif Eğrileri ile Analiz (Alfred Marshall) • Teklif eğrisi, dış ticarette ithal malı birer birim arttırılırken, bunların karşılığında ülkenin kendi malından önereceği miktarları gösterir. • Türkiye’nin kumaş talebi karşısında buğday arzı • Almanya’nın buğday talebi karşısında kumaş teklifi • Denge fiyatı Arz ve Talep Modelleri

  27. Teklif Eğrileri ile Analiz (Alfred Marshall) • Oluşan nisbi denge fiyatının hangi ülkeye daha çokkazançsağladığını ülkelerin arz şartlarıyla talep dereceleri belirler • Bu koşullar teklif eğrilerinde kaymalara ve ticaret hadlerinin değişmesine yol açar Arz ve Talep Modelleri

  28. Ülkelerin teklif eğrileri Arz ve Talep Modelleri

  29. Teklif Eğrilerinin yararları • Ülkelerin arz ve talep koşullarını gösterir • Ülkelerin karşılaştırmalı üstünlük yapılarını gösterir • Ticaret dengesini sağlayan uluslararası fiyat oranını gösterir (dış ticaret hadleri) Arz ve Talep Modelleri

  30. Teklif Eğrilerinin yararları • Malların uluslararası denge ihracat ve ithalat oranını gösterir • Her ülkenin dış ticaretten sağladığı toplam kazançları gösterir Arz ve Talep Modelleri

  31. Teklif Eğrilerinde Kaymalar ve Ticaret Hadlerinde Değişme 2 önemli sonuç doğurur; • ticaret hadleri • ve • ticaret hacmi etkisi Arz ve Talep Modelleri

  32. Almanya. OK1kadar kumaşı OB1 kadar buğdayla değiştirir. Arz ve Talep Modelleri

  33. Teknolojide verimlilik artışı olduğunda, bu artış ile teklif eğrisi sağa kayar; 1 birim buğday için daha fazla kumaş verebilir. • İç fiyat oranı T1 den T2 ye kayması, denge dış ticaret haddini etkiler, ticaret hadleri OT2 ye kayar. • Denge Almanya’nın aleyhine Türkiye’nin lehinedir. Almanya’nın daha çok kumaş teklifine Türkiye daha az buğday vermektedir. Arz ve Talep Modelleri

  34. Teklif Eğrilerinde Kaymalar Arz ve Talep Modelleri

  35. Önemsiz Olmanın Önemi (Küçük Ülke Avantajı) • Ticaret ortaklarından birisi çok küçük, diğeri çok büyük bir ülke ise uluslar arası ticaret büyük ülkenin iç maliyet oranından ya da ona çok yakın bir fiyattan yapılabilir. • Dış ticaret kazançlarının önemli bir payı küçük ülkeye gider. Arz ve Talep Modelleri

  36. (Küçük Ülke Avantajı) • Karşılaştırmalı üstünlükler; • ABD motor • Lüksemburg;Tereyağı • Lüksemburg’un talebi dünya fiyatları üzerinde önemli bir etkiyaratmaz Arz ve Talep Modelleri

  37. (Küçük Ülke Avantajı) • Dünya fiyatları ABD’nin iç maliyet doğrusuna yakın noktada oluşmaktadır • Lüksemburg Malını (ABD'deki) yüksek fiyattan ihraç eder, ve diğer malı o ülkedeki düşük fiyattan ithal eder ve dış ticaretten önemli bir kazanç sağlar Arz ve Talep Modelleri

  38. Arz ve Talep Modelleri

  39. Analiz aracı: Farksızlık (Kayıtsızlık) eğrileri • Ekonominin talep yanını gösterir • Farksızlık (kayıtsızlık) eğrisi – tüketici için aynı tatmin düzeyini sağlayan iki malın farklı bileşimlerini gösteren eğrilerdir Arz ve Talep Modelleri

  40. Kayıtsızlık eğrileri - özellikleri • Bireye özgüdür ve değişir • Negatif eğimlidir • Orjine göre dışbükeydir • Daha yüksek eğriler yüksek tatmin gösterir • Eğriler hiçbir zaman kesişmez Arz ve Talep Modelleri

  41. Toplumsal Kayıtsızlık Eğrileri ile Analiz • Tüketici Kayıtsızlık Eğrileri • Bir tüketicinin kayıtsızlık eğrisi, geometrik olarak, o tüketiciye aynı faydayı sağlayan çeşitli mal bileşimlerini gösteren noktaların birleştirilmesinden elde edilir. • TüketiciS1noktasında OAkadar X malı, OB kadar Ymalı tüketerek i0 eğrisinin gösterdiği fayda düzeyine erişmektedir. • S2noktasında daha az Ymalı, daha fazla X malı tüketir. Tüketici S1ve S2 mal bileşimlerinden aynıfaydayıelde eder. Arz ve Talep Modelleri

  42. Tüketici Kayıtsızlık Eğrileri • Tüketici S1 noktasında OA kadar X malı, OB kadar Y malı tüketerek i0 eğrisinin gösterdiği fayda düzeyine erişmektedir. • S2 noktasında daha az Y malı, daha fazla X malı tüketir.Tüketici S1 ve S2 mal bileşimlerinden aynı faydayı elde eder. Arz ve Talep Modelleri

  43. Tüketici Fayda Maksimizasyonu • Tüketiciler gelir ve bütçe sınırlamaları içinde (fiyat çizgisi)faydalarını en yükseğe çıkarmaya çalışır. • Tüketici dengesi bir farksızlık eğrisi ile bütçe çizgisinin teğet noktasında oluşur. Arz ve Talep Modelleri

  44. Varsayım 7: toplumsal kayıtsızlık eğrileri • Toplumsal kayıtsızlık eğrileri (CIC)toplumun tüketim tercihlerini gösterir • Problem: group tercihleri sabit ve sürekli değildir Arz ve Talep Modelleri

  45. ToplumsalKayıtsızlıkEğrileri • Toplumsalkayıtsızlıkeğrileri, o toplumaeş tatmin sağlayan mal bileşimlerinigösterir. Arz ve Talep Modelleri

  46. GenelDenge Modeli – kapalı ekonomi için (otarşi) • Otarşi (Autarchy) –Ülke dış ticaret öncesinde de kendine yeterlidir • Sabit fırsat maliyetleri ve artan fırsat maliyetleri söz konusu olabilir • Denge - PPF ile CIC’nin birbirine teğet noktasıdır. Arz ve Talep Modelleri

  47. EkonomideGenelDenge • 1. Kapalı Ekonomide Denge • Dış ticarete kapalı bir ekonomide üretimin ve tüketimin eşitlendiği noktada ekonomi dengeye ulaşır. • Kayıtsızlık eğrilerinin dönüşüm eğrisine teğet olduğu noktada ekonomi dengeye varır. Arz ve Talep Modelleri

  48. Ekonomide Genel Denge • D:denge noktası • Toplum D noktasındaki mal miktarlarını tüketerek i1 kayıtsızlık eğrisinin gösterdiği tatmin düzeyine ulaşır. • Bu nokta ulaşılabilecek en yüksek refah düzeyidir. • M: mevcut üretim faktörleri ve teknoloji ile ulaşılamayacak bir noktadadır • N: noktasında daha düşük refah düzeyi sağlanır Arz ve Talep Modelleri

  49. Arz ve Talep Modelleri

More Related