ØÀËÃÓÓÐ ¯Ç¯¯ËÝËÒ

1. ØÀËÃÓÓÐ ¯Ç¯¯ËÝËÒ

2. Шалгуур үзүүлэлт гэж юу болох • Шалгуур үзүүлэлтийн төрлүүд • Тусламж үйлчилгээний чанарыг сайжруулахад шалгуур үзүүлэлтийг хэрхэн ашиглах • Стандарт ба шалгуур үзүүлэлтийн ялгаа • Шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлох

3. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ • Өөрчлөлтийг шууд ба шууд бусаар хэмждэг хувьсах үзүүлэлт /ДЭМБ 1981/ • Үйл явдал эсвэл нөхцөл байдлыг шууд бусаар хэмжих хэмжүүр /Вилсон ба Сапанучарт 1993/ • Тухайн нөхцөл байдлыг тодорхойлон харуулдаг хувьсах үзүүлэлт бөгөөд түүнийг өөрчлөлтийг хэмжихэд хэрэглэнэ /Грийн 1992/ • Тусламж үйлчилгээний бүтэц, үйл явц, үр дүнг хэмждэг хувьсах үзүүлэлт /Вуори 1990/

4. ÇÎÐÈËÃÎ • Àìæèëòûã õýðõýí òàíèõûã õýëæ ºãäºã • Õ¿ññýí ¿ð ä¿íä õ¿ð÷ ÷àäñàí ýñýõèéã õàðóóëäàã • Çîðèëãî, çîðèëòûã òîäðóóëàõ, øèíý÷ëýí òîìú¸îëîõîä òóñàëäàã • Õÿíàëò-øèíæèëãýý ¿íýëãýýíèé îáúåêòèâ ¿íäýñ áîëäîã

5. ÒªÐ˯¯Ä • ¯ð ä¿íãèéí • ¯ð íºëººíèé • Õàìààðëûí • ¯ð àøãèéí • Òîãòâîðæèëòûí

6. Çîðèëãî ¯ð íºëººíèé ¿ç¿¿ëýëò Çîðèëò ¯ð ä¿íãèéí ¿ç¿¿ëýëò Ãàðö /õ¿ëýýãäýæ áóé ¿ð ä¿í/ Ãàðöûí ¿ç¿¿ëýëò ¯éë àæèëëàãàà ßâöûí ¿ç¿¿ëýëò Îðöûí ¿ç¿¿ëýëò Îðö

7. ØÀËÃÓÓÐÛÍ ØÀËÃÓÓÐ

8. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ • S - SPECIFIC áóþó ªÂªÐÌªÖ • M - MEASURABLE áóþóÕÝÌÆÈÃÄÝÕ¯ÉÖ • A - ATTAINABLE áóþó ÁÎÄÈÒ • R - RELEVANT áóþó ÕÀÌÀÀÐÀËÒÀÉ • T - TRACKABLE áóþó ÎËÄÎÖÒÎÉ

9. SPECIFIC áóþó ªÂªÐÌªÖ • Õýìæèõ ãýæ áóé ¿ð ä¿íã ºâºðìºöººð òºëººëºí èëýðõèéëæ ÷àäàæ áàéãàà ýñýõ • Õýìæèõèéã õ¿ñýæ áóé ¿ð ä¿íãèéí ìºí ÷àíàðûã ãàðãàæ áàéãàà ýñýõ (эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэгчдийн чанар сайжруулахаар хийж буй үйл ажиллагааг аль болох багтаасан байх) • Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэгч, үйлчлүүлэгч, шийдвэр гаргагч нарын хэрэгцээ шаардлагыг хангахуйц

10. MEASURABLE áóþóÕÝÌÆÈÃÄÝÕ¯ÉÖ • Ãàðñàí ººð÷ëºëòèéã òîîãîîð õýìæèí èëýðõèéëæ áîëîõ ýñýõ • Òîîí óòãûã áîäèòîéãîîð ìàãàäëàí áàòàëæ áîëîõ ýñýõ • Áîäëîãî, òºñºë õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä ãàðñàí ººð÷ëºëòºä ìýäðýã ýñýõ

11. ATTAINABLE áóþó ÁÎÄÈÒ • Ãàðíà ãýæ õ¿ëýýæ áóé ººð÷ëºëòèéã òîîöîîëîõ áîëîìæòîé ýñýõ • Òóõàéí ¿ç¿¿ëýëòèéí îëîí æèëèéí ÷èã õàíäëàãà, ýðäýëò õ¿÷èí ç¿éëèéí íºëººã òîîöîæ ¿çýæ áîäèòîé òîãòîîñîí ýñýõ

12. RELEVANT áóþó ÕÀÌÀÀÐÀËÒÀÉ • Õýìæèõèéã õ¿ñýæ áóé ¿ð ä¿íãèéí ìºí ÷àíàðûã ãàðãàæ áàéãàà ýñýõ • Äýâø¿¿ëñýí çîðèëãî, çîðèëò, ãàðöòàé õàìààðàëòàé ýñýõ (Тухайн эмнэлгийн тусламж үзүүлдэг хүн амын эрүүл мэндийг сайжруулах хамгийн үр ашигтай бөгөөд нөөцийг дайчилсан эн тэргүүний үйл ажиллагааг хийх явдлыг дэмжсэн байх ) • Õэрэгжүүлж буй арга хэмжээíýýñ гарч буй өөрчлөлт нь õàìààðч байгаа ýñýõ өөрөөр хэлбэл бодит сайжрал гарч байгаа эсэх

13. TRACKABLE áóþó ÎËÄÎÖÒÎÉ • Óã ¿ç¿¿ëýëòèéã ãàðãàõàä áîëîìæèéí ºðòºã, õ¿÷ ÷àðìàéëò çàðöóóëäàõ ýñýõ • Ýõ ñóðâàëæ íü òîäîðõîé ýñýõ • Óã ¿ç¿¿ëýëòýýð õÿíàõ òºëºâëºãºº áàéãàà ýñýõ

14. ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ҮНЭЛЭХЭД ЯАГААД ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? • Хэрэв та хэмжиж чадахгүй бол сайжруулж чадахгүй /Петер Друкер/ • Тусламж үйлчилгээний чанарыг бодитойгоор хэмжин харуулах шинжлэх ухааны ил тод арга зам хэрэгтэй /Аведис Донабедиан/

15. Тусламж үйлчилгээний чанарыг шалгуур үзүүлэлтээр үнэлэх • Шалгуур үзүүлэлт нь стандартын хэрэгжилт ямар байгааг үнэлэхээс гадна стандартын түвшинд хүрэхэд ямар зөрүү байгааг нь гаргана. • Тоо мэдээллийг цуглуулан дүн шинжилгээ хийж, өөрчлөлт хийж сайжруулах боломж эсвэл тулгамдаж буй бэрхшээлийг цаашид тодорхойлох шаардлагатайг гарган харуулдаг “луужин ” гэсэн үг юм

16. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ БА СТАНДАРТЫН ХАРИЛЦАН ХАМААРАЛ • Стандарт бол чанарын хүрэх түвшинг тодорхойлсон тодорхойлолт • Шалгуур үзүүлэлт бол стандартын хэмжигдэхүйц хэлбэр нь юм. Эрүүл мэндийн салбарын орц, үйл явц, гарцын чиглэлээр тусламж үйлчилгээний чанарын хүрэх түвшинг харуулсан тодорхойлолтыг стандарт гэнэ.

17. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ • Алхам 1. Чанарыг нь хянах шаардлагатай тусламж үйлчилгээнийхээ төрлийг тогтоох • Алхам 2. Тухайн тусламж үйлчилгээнийхээ бүрэлдэхүүнийг тогтоох. Үүнд: орцын /хүний нөөц, хангамж гм/, үйл явцын /ажилбар, үйл ажиллагаа гм/ ба гарцын /ажилбарын үр дүн, эндэгдлийн түвшин, өвчтний сэтгэл ханамж гм/ • Алхам 3. Бүрэлдэхүүн бүрийн чанарын шинж чанарыг нь тогтоох. Тухайлбал: олдоцтой, хүртээмжтэй, сайн сургагдсан, бүрэн дүүрэн, нягт нямбай гм

18. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ • Алхам 4. Стандартаа тодорхойлох. Чанарын хүссэн түвшингээ тодорхойлох бөгөөд энэ нь тодорхойлолт, протокол, удирдамж зэрэг хэлбэртэй байж болно • Алхам 5. Шалгуур үзүүлэлтээ тодорхойлох. Хувь, харьцаа, түвшин зэргээр хэмжигдэх шалгуур үзүүлэлтийг боловсруулна.

19. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ • Алхам 6. Тусламж үйлчилгээний чанарыг үнэлэх босгоо тогтоох. Босго нь орон нутгийн, үндэсний, олон улсын стандарт эсвэл дундаж үзүүлэлт дээр үндэслэгдсэн байж болно. • Алхам 7. Стандарт, шалгуур үзүүлэлт, босгын тохиромжтой байдлыг үнэлэх. Эдгээрийн хүчин төгөлдөр, хамааралтай байдал, ойлгомжтой, бодитой эсэх болон хэрэглэх боломжтой эсэх зэргийг нь үнэлнэ

20. ¯ÍÄÑÝÍ ÕÝÌƯ¯Ð¯¯Ä • Ñóóðü ò¿âøèí • Çîðèëòîò ò¿âøèí • Øààðäàãäàõ õóãàöàà

21. ÑÓÓÐÜ Ò¯ÂØÈÍ ÒÎÃÒÎÎÕ Ç¿é ¸ñîîð: • Õэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, стратеги гэх мэт бусад áàðèìò áè÷ãèéã áîëîâñðóóëàõ øàòàíä суурь түвшинг òîãòîîæ, ñîíèðõîã÷ òàëóóä ò¿¿íèéã á¿ãä õ¿ëýýí çºâøººðñºí áàéõ ¸ñòîé Áîëîìæã¿é áîë • Õýðýãæ¿¿ëæ ýõýëñýí ýõíèé æèëèéí ¿ç¿¿ëýëò • Тухайн үйл ажиллагаа, стратеги гэх мэт õýðýãæñýí æèë¿¿äèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äýýñ òààìàãëàë äýâø¿¿ëýí тогтоох

22. ÇÎÐÈËÒÎÒ Ò¯ÂØÈÍ ÒÎÃÒÎÎÕ • ªíãºðñºí õóãàöààíä òóõàéí ¿ç¿¿ëýëòèéí ººð÷ëºãäºæ èðñýí ç¿é òîãòîë • Áóñàä èæèë òºðëèéí õºòºëáºð, òºñë¿¿äèéí ¿ð ä¿íä òóõàéí ¿ç¿¿ëýëòýä ãàðñàí ººð÷ëºëòèéí ò¿âøèí • Îëîí óëñûí õýìæýýíä, ñàëáàðûí õýìæýýíä äýâø¿¿ëñýí áîäèò çîðèëò, æèøèã áàéãàà ýñýõ

23. ÁÎËÎÌÆÈÒ ÝÕ ÑÓÐÂÀËÆÓÓÄ • Òîãòìîë öóãëóóëäàã ñòàòèñòèê ìýäýý • Ñóäàëãààíû ä¿í, òàíäàëòûí ìýäýý • Õºòºëáºð, òºñëèéí òàéëàí

24. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ БОЛОВСРУУЛАХ • Шалгуур үзүүлэлтийн нэр байна • Оршил • Зорилго • Үзүүлэлтийн тодорхойлолт • Тооцох арга (хуваарь, хүртвэр) • Хэмжих нэгж • Мэдээллийн эх үүсвэр • Мэдээлэл цуглуулах арга хэн хэзээ хаашаа хэнд • Хэрэглээ

25. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ БОЛОВСРУУЛАХ • Ажлын хэсэг • Судалгаа, нотолгоог судлах, дүн шинжилгээ хийх • Бодит байдалд турших • Үечилсэн судалгаа

26. ØÀËÃÓÓÐ ¯Ç¯¯ËÝËÒ ÍÜ . . . • Õýðýãæ¿¿ëñýí àðãà õýìæýýíèé ¿ð ä¿íã øóóä èëòãýõ øèíæëýõ óõààíû ¿íäýñëýëòýé íîòîëãîî áèø Ãýâ÷ • Îíîâ÷òîé ñîíãîí àâñàí òîõèîëäîëä ººð÷ëºëòèéã áàðèìæààëàõ ëóóæèí • Èë¿¿ áîäèòîé, îíîâ÷òîé øèéäâýð ãàðãàæ, óëìààð ¿ð ä¿í, ¿ð àøãèéã ñàéæðóóëàõ ¿éë ÿâöàä äýìæëýã ¿ç¿¿ëíý

27. Õýðýãæ¿¿ëýõýýð òºëºâëºæ áóé àðãà õýìæýýíèé íºëººãººð ººð÷ëºãäºõ¿éöìýäðýã, ò¿¿íèé ¿ð ä¿íã èëýðõèéëæ ÷àäàõóéö ºâºðìºö, ººð÷ëºëòèéã õýìæèõ¿éö áºãººä ýõ ñóðâàëæ íü òîäîðõîé àëü áîëîõ ýíãèéí øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëòèéã ñîíãîæ àâàõ íü äýâø¿¿ëñýí çîðèëòûã áèåë¿¿ëæ áóé ýñýõýý õÿíàõ ãîë àðãà õýðýãñýë áîëäîã.

28. ÀÍÕÀÀÐÀËÒ ÒÀÂÜÑÀÍÄ ÁÀßÐËÀËÀÀ!