دستورالعمل جديد قرص پیشگیری از بارداری دوران شیردهی

1. دستورالعمل جديد قرص پیشگیری از بارداری دوران شیردهی

2. متد ميكس قرصهاي پيشگيري از بارداريIMES - 1384

3. عناوين توضيح روش مكانيسم عمل اثربخشي مزيت ها عيب ها عارضه شايع و چگونگي برخورد با آن عوارض غيرشايع و چگونگي برخورد با آن موارد منع مصرف مطلق موارد منع مصرف نسبي زمان شروع و استفاده چگونگي استفاده فراموشي مصرف آزمايش و معاينه هاي لازم هشدارها و چگونگي برخورد با آنها موارد قابل توجه در پيگيريها و مراجعه هاي بعدي

4. توضيح روش لاينسترونول قرص خوراكي پروژستروني پيشگيري از بارداري بوده كه فقط مادران شيرده تا 6 ماه پس از زايمان مي توانند از آن براي پيشگيري از بارداري استفاده كنند. اين قرص بايد هر روز در ساعت معيني خورده شود. خدمت اين قرص توسط كاركنان بهداشتي تعليم ديده ارائه مي شود.

5. مکانیسم عمل • دشوار نمودن رسیدن اسپرم به رحم به دلیل افزایش غلظت ترشحات دهانه رحم، • جلوگیری از تخمک گذاری ماهانه(در نيمي از استفاده کنندگان)، • تاثیر در مخاط داخلی رحم(اندومتر).

6. اثربخشي اثر بخشي اين قرص همزمان با شيردهي به كودك كمتر از 6 ماه 99% است.

7. مزيت ها • نداشتن اثر منفي بر كميت و كيفيت شير مادر • افزايش مدت زمان شير دهي • عدم نياز به قطع روش قبل از عمل جراحي • قابل استفاده در مادران شيرده با فرزند كوچك تر از 6 ماه • نداشتن فاصله 7 روزه بين بسته ها و كم شدن احتمال مصرف نادرست • بازگشت باروري بلافاصله پس از قطع قرص

8. عيب ها • قرصها بايد همه روزه راس ساعتي معين خورده شوند. در غير اينصورت (بويژه در مادران شيردهي كه قاعدگي آنها بازگشته است) احتمال شكست روش افزايش مي يابد • تاثير كمتر در پيشگيري از بارداري خارج رحمي در مقايسه با بارداري داخل رحمي • نامنظم شدن قاعدگي ها

9. عارضه شايع خونريزي نامرتب رحمي: اين عارضه معمولا در ماههاي اول مصرف ديده شده و 3-2 ماه پس از آغاز مصرف از بين رفته و يا كاهش مي يابد. در صورت تداوم خونريزي نامرتب و يا نارضايتي فرد، براي قطع خونريزي تا 5 روز، كپسول مفناميك اسيد250 ميلي گرمي، روزي 3 بار و در هر بار 2 كپسول تجويز مي گردد. هرگونه اقدام پس از 3 ماه توسط متخصص انجام خواهد شد.

10. عوارض غير شايع • كيستهاي تخمداني: ارجاع به متخصص زنان • حاملگي خارج رحمي: در صورت هرگونه شك ارجاع به متخصص زنان • خونريزي شديد و برخورد با آن • سردرد و برخورد با آن • حساس شدن پستانها: با رعايت توصيه هاي بهداشتيمانند استفاده از پستان بند هاي محكم، مسكن هاي معمولي و كمپرس سرد يا گرم رفع مي گردد. در غير اينصورت بايد فرد را به ماما و درصورت نياز به متخصص زنان ارجاع نمود.

11. منع مصرف مطلق • خونريزي غير طبيعي رحمي • اختلالات مزمن يا حاد كبدي (تومور،هپاتيت و .. ) • سابقه و ابتلا به سرطان پستان • ابتلاي فعلي به ترومبوز وريدهاي عمقي، آمبولي

12. منع مصرف نسبي • وزن بيش از 70 كيلو گرم • سابقه كلستاز بارداري • فشارخون بالا (160/100 ميليمتر جيوه و بالاتر) • مصرف همزمان داروهاي ضد تشنج، ريفامپين و احتمالا گريزو فولوين • سابقه حاملگي خارج رحمي

13. زمان شروع استفاده • درصورت قاعده نشدن واقدام • درصورت بازگشت قاعدگي و اقدام • تغيير از ساير روشها: • اگر مادر شيرده از قرصهاي تركيبي پيشگيري از بارداري استفاده كرده باشد،مي تواند بلافاصله خوردن قرص پروژستروني را آغز كند.در اينحالت نيازي به استفاده از كاندوم نخواهد بود. • اگر مادر شيرده ازآمپولهاي سه ماهه پيشگيري از بارداري استفاده كرده باشد،در زمان تزريق دوز بعدي يا حداكثر يك هفته بعد از آن مي تواند خوردن قرص پروژستروني را شروع كند.در اينحالت نيز نيازي به استفاده از روش پشتيبان نيست. بديهي است در صورت تاخير بيشتر از يك هفته از زمان تزريق دوز بعدي آمپول،نياز به يك هفته استفاده از كاندوم خواهد بود.

14. زمان شروع استفاده (ادامه) دستورالعمل جديد در صورت استفاده از روشهاي كاندوم و آي يودي بايد در 5 روز اول قاعدگي و ترجيحا روز اول استفاده از لاينسترول آغز شود،در غير اينصورت بايد بمدت يك هفته از كاندوم استفاده كرد. در صورت تمايل مادر شيرده داراي فرزند كوچكتر از 6 ماه به استفاده از لاينسترونول و نداشتن هيچكدام از شرايط ياد شده، بايد بررسي بارداري با بتا انجام شود و ارايه خدمت لاينسترونول برآن اساس صورت گيرد.

15. چگونگي استفاده • هر بليسترلاينسترونول 28 قرص دارد كه بايد هر شب يك عدد از آن راس ساعت معيني خورده شود • بايد فرد استفاده كننده را تشويق كرد كه خوردن قرص را با يك كار مداوم هر روزه مانند مسواك زدن، نماز خواندن، و... هماهنگ نمايد • شروع مصرف بسته بعدي قرص بلافاصله پس از پايان بسته قبلي است. • دقت شود: بين مصرف دو بسته قرص نبايد هيچ فاصله زماني وجود داشته باشد.

16. فراموشي • تا سه ساعت و اقدام • بيش از سه ساعت و اقدام • فراموشي دو قرص: بايد به محض يادآوردن،قرص هاي فراموش شده يكجا خورده شده وبقيه قرص ها ادامه يافته و تا 7 روز از روش مضاعف مثل كاندوم استفاده شود.در صورت داشتن نزديكي محافظت نشده در اين دو روز از روش اورژانس استفاده شود.در صورت قاعده نشدن در مدت 6-4 هفته پس از فراموشي، بررسي بارداري لازم است. در صورت استفاده از روش اورژانس پس از گذشت 3 هفته بايد بررسي هاي لازم براي تعيين وضعيت بارداري انجام شود..

17. فراموشي (ادامه) در صورت فراموشي 3 قرص متوالي و بيشتر و داشتن نزديكي محافظت نشدهدر عرض 120ساعت گذشته، تجويز روش اورژانس و مشاوره براي انتخاب روش مناسب ديگر صورت گيرد. گيرد.در صورتي كه از نزديكي محافظت نشده وي در زمان عدم مصرف قرصبیش از 120 ساعت مي گذرد،، آزمايش بارداري (بتا) ضروري است. شايان ذكر است كه تا مشخص شدن جواب آزمايش، فرد بايد از كاندوم استفاده نمايد

18. آزمايشها ومعاینه های لازم • اندازه گيري وثبت فشار خون • پاپ اسمير( با توجه به دستورالعمل كشوري) • اندازه گيري وزن • معاينه لازم حسب مورد در صورت وجود هر گونه نكته خاص در شرح حال

19. هشدارها و چگونگی برخورد با آنها اگر هركدام از علائم: • سردرد شديد (ميگرن، سردردهای همراه با تاري ديد)، • درد شديد قفسه سينه پس از شروع مصرف لاینسترنول، • خونريزي نامرتب رحمي و يا هر خونريزي بدون دليلي كه احتمال بيماري زمينه اي و يا حاملگي را مطرح نمايد، • زردي پوست و چشم، • درد شديد شكمي بخصوص در قسمت پايين شكم و لگن (احتمال EP و پارگي كيست تخمدان) بروز نمايد، مراجعه به متخصص مربوطه یا بیمارستان ضروری است.

20. پيگيري ها • در صورت نبودن عارضه براي مصرف كننده وداشتن موجودی کافی در محل ارائه خدمت،مي توان چند بسته قرص در اختيار متقاضي قرارداد • گيرنده خدمت بايد اطمينان داشته باشد كه مي تواند در هر زماني كه مايل باشد،براي دريافت كمك،راهنمايي و يا تغيير روش مراجعه كند. • آگاهي و توانايي مصرف كننده در شناختن علائم هشدارتا اينكه در صورت رويارويي با هر يك ازآنها به بيمارستان و يا نزديك ترين مركز بهداشتي درماني مراجعه نمايد.. • سوال در باره رضايت مصرف كننده از روش،طريقه مصرف و يا مشكلات احتمالي در هر بار مراجعه. • ارجاع به سطح بالاتر در صورت نياز،

21. پيگيريها (ادامه) • با توجه به اينكه استفاده از اين روش حداكثر تا 6 ماهگي كودك(و همزمان با شيردهي)مجاز است، پيگيري و بررسي هاي لازم در فاصله هاي زماني 3 ماهه انجام مي شود. دراين بررسي ها وزن وفشار خون اندازه گيري خواهد شد. در صورت بروز هرگونه مشكل بر اساس ليست موارد منع مصرف نسبي، توصيه هاي لازم به گيرنده خدمت براي تغيير روش در صورت افزايش وزن و يا ارجاع به سطح بالاتر براي بررسي و كنترل فشار خون صورت خواهد گرفت. شايان ذكر است كه استفاده از قرصهاي پروژستروني خوراكي پيشگيري از بارداري هيچ افزايشي در فشار خون هاي سيستوليك و دياستوليك يا بروز بيماري فشار خون ايجاد نمي كند

22. پايان