NISZE AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ NA DOLNYM ŚLĄSKU

1. NISZE AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJNA DOLNYM ŚLĄSKU mgr Andrzej Raczyk

2. CELE PRACY • identyfikacja nisz aktywności gospodarczej na Dolnym Śląsku • określenie najważniejszych czynników determinujących powstawanie zróżnicowań wewnątrzregionalnych • określenie wpływu nisz aktywności na otoczenie • określenie prawdopodobnego scenariusza kształtowania się aktywności gospodarczej w przyszłości • wypracowanie potencjalnego wzorca wskaźników do obiektywnego badania zróżnicowań intraregionalnych

3. HIPOTEZY BADAWCZE • zróżnicowania wewnątrzregionalne są warunkowane przede wszystkim czynnikami o charakterze lokalnym • w wyniku procesu transformacji kształtuje się nowy obraz przestrzeni gospodarczej regionu • ukształtowane w początkowym okresie transformacji struktury przestrzenne charakteryzują się względną trwałością • znaczenie najważniejszych czynników warunkujących rozwój gospodarczy poszczególnych obszarów może ulec zmianie w najbliższej perspektywie • rozwój przestrzenny nisz aktywności gospodarczej prowadzi do zwiększania się dysproporcji wewnątrzregionalnych

4. POJĘCIE NISZY W LITERATURZE • nisza ekologiczna • nisza architektoniczna • nisza geologiczna • nisza rynkowa, • nisza przestrzenna

5. DEFINICJA NISZY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZYJĘTA W PRACY Nisza aktywności - obszar, który wskutek określonych cech fizjograficznych, technicznych i społeczno – gospodarczych tworzy warunki sprzyjające dla działalności gospodarczej

6. DETERMINANTY KUMULATYWNEGO PROCESUWZROSTU W UKŁADZIE INTRAREGIONALNYM Źródło: opracowanie własne na podstawie G. Myrdala (1958)

7. WSKAŹNIKI OCENY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ • przedsiębiorczość indywidualna(podmioty gospodarcze osób fizycznych zarejestrowane w rejestrze REGON na 1000 mieszkańców w wieku produkcyjnym) • „duża przedsiębiorczość”(spółki prawa handlowego z przewagą kapitału polskiego zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tysięcy mieszkańców w wieku produkcyjnym) • przedsiębiorczość zagraniczna(spółki prawa handlowego z przewagą kapitału zagranicznego zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tysięcy mieszkańców w wieku produkcyjnym) • aktywność obywatelska społeczności lokalnych(fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10 tysięcy mieszkańców w wieku prod.) • stopa bezrobocia(liczba bezrobotnych na 100 osób w wieku produkcyjnym) • natężenie usług(pracujący w sektorze usług na 1000 mieszkańców) • otoczenie biznesu(udział podmiotów gospodarczych sekcji Pośrednictwa finansowego oraz Obsługi nieruchomości i firm w ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych) • podatki od osób prawnych(podatki od osób prawnych (CIT) w przeliczeniu na mieszkańca w relacji do średniej krajowej – wartość średnia z okresu trzech lat) • saldo migracji wewnętrznych(średnioroczne saldo migracji wewnętrznych na 1000 mieszkańców liczone dla okresu trzech lat)

8. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO NA MIESZKAŃCA I WSKAŹNIKI OCENY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ - WSPÓŁCZYNNIK KORELACJI PEARSONA (WG. NTS III, 2000r.)

9. Przedsiębiorczość zagraniczna A - zmiana wskaźnika w latach 1993 - 2000 B - stan w 2000 r.

10. „Duża przedsiębiorczość” A - zmiana wskaźnika w latach 1993 - 2000 B - stan w 2000 r.

11. Stopa bezrobocia A - stan w 1993 B - stan w 2000 r.

12. Otoczenie biznesu A - zmiana wskaźnika w latach 1993 - 2000 B - stan w 2000 r.

13. OBSZARY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ * • nisze aktywności gospodarczejpowyżej 100 % średniej krajowej • obszary stwarzające podstawy do przyspieszenia procesów wzrostu80 – 100 % średniej krajowej • obszary o niskiej aktywności60 – 80 % średniej krajowej • obszary o bardzo niskiej aktywności poniżej 60 % średniej krajowej *) - wartość wskaźnika syntetycznego w relacji do średniej krajowej

14. Obszary aktywności gospodarczej na Dolnym Śląsku

15. Nisze aktywności oraz obszary stwarzające podstawy do przyspieszenia procesów wzrostu

16. Obszary aktywności gospodarczej na Dolnym Śląsku

17. Syntetyczny wskaźnik aktywności gospodarczej

18. WNIOSKI • głównym czynnikiem kształtującym nisze aktywności gospodarczej są: ośrodki miejskie, duże przedsiębiorstwa przemysłowe, renta położenia, rozwój sektora usług dla biznesu, turystycznych i uzdrowiskowych • niewielka jest jeszcze rola tzw. „usług nowych” w aktywizacji poszczególnych obszarów • przestrzenny układ obszarów aktywności gospodarczej ma charakter węzłowo - pasmowy • ukształtowane w początkowym okresie transformacji struktury przestrzenne mają charakter trwały • następuje dalszy wzrost dysproporcji wewnątrzregionalnych