Dagoverzicht

1. Dagoverzicht Theorie HB Zorgcontinuüm fase 0 en 1 HGD-traject Handelen en evalueren Diagnostisch materiaal

2. HGD-traject Eerstaanmelding of onthaal van de vraag Vervolgens het besluitvormingsproces: • Intakefase • Strategiefase • Onderzoeksfase • Indiceringsfase • Adviesfase Dan handelen en evalueren

3. HGD-traject: aanmelding • Onthaal van de vraag • 1. Bevragen • Welke hulpvraag? • Waarom nu precies? • Wie zit er vooral mee? • Inspanningen? • Betrokkenen? • 2. Kort beschrijven waar CLB voor staat • 3. Afspraak

4. HGD-traject: intakefase Overzichtinhoud • Vraagverhelderen • Wensen en verwachtingen? • Klachtanalyseren: negatief en positief • Probleemanalyseren • Veranderdoel? • Verklaringenklacht? • Mogelijkeoplossingen? • Genomenmaatregelen en effecten? • Vraagstellingstype? • Afstemming

5. HGD-traject: intakefase 4. Probleemanalyseren Alleontwikkelingsgebiedenexploreren (sterktes en zwaktes) • Cognitieffunctioneren • Communicatieve ontwikkeling • Leerontwikkeling • Lichamelijke, zintuiglijke en motorische ontwikkeling • Sociaal –emotionele en gedragsmatige ontwikkeling • Werkhouding en taakgedrag

6. HGD-traject: intakefase 4. Probleem analyseren Relevante contextfactoren bevragen Bestaande info benutten • Rapporten, klasresultaten vorige schooljaren • Info over genomen maatregelen en hun effecten • Info over lezen, spelling en rekenen • Info over motoriek • ......

7. HGD-traject: intakefase 4. Probleem analyseren Signalen: • Ontwikkelingsvoorsprong (kleuters) • Herhaalde evaluatiemomenten op diverse ontwikkelingsdomeinen • Hoogbegaafdheid (> 6jaar) • Snel van begrip • Grote denk –en leerstappen • Verworven kennis goed toepassen • Groot probleemoplossend vermogen • Zoekt uitdagingen • Groot doorzettingsvermogen bij uitdaging • Sterke concentratie bij interesse • Perfectionistisch ingesteld

8. HGD-traject: intakefase • Groot analyserend vermogen • Goed geheugen • Brede algemene interesse • Doorvrager • Scherp waarnemer • Verbaal vaardiger dan leeftijdsgenoten • Origineel gevoel voor humor • Creatief denkvermogen • Denkt buiten reguliere kaders • Indruk geestelijk vroegrijp • In staat tot zelfreflectie • Grote behoefte aan autonomie • Accepteert regels en tradities niet klakkeloos • Zoekt ontwikkelingsgelijken

9. HGD-traject: strategiefase Inhoud • Kindkenmerken clusteren bijzondere aandacht voor begaafdheidsfactoren en niet-cognitieve persoonlijkheidskenmerken cfr. Heller • Contextkenmerken clusteren • Diagnostisch traject kiezen • Hypothesen en onderzoeksvragen formuleren • Cliënt informeren

10. HGD-traject: hypothesen Meerdere hypothesen formuleren Zie vraagstellingstype in intake • Onderkennende hypothesen Voorbeelden • Deze leerling heeft een ontwikkelingsvoorsprong • Deze leerling is hoogbegaafd maar onderpresteert • Indicerende hypothesen Voorbeelden • Cognitieve ontwikkelingsspelen dagen deze leerling uit • Coöperatief leren ontwikkelt de sociale vaardigheden van deze ll. • Het geven van verantwoordelijkheid bij het meewerken aan de schoolkrant verhoogt de motivatie van deze leerling

11. HGD-traject: onderzoeksfase Stappen Watonderzoeken? Hoe onderzoeken? Onderzoekuitvoeren Resultatenverwerken en interpreteren 11

12. HGD –traject: onderzoeksfase • Onderkenning en Indicering!! Vooral intellectuele begaafdheid MAAR andere begaafdheidsfactoren ook in kaart brengen!! Meestal: combinatie van onderkenning en indicering

13. HGD-traject: onderzoeksfase Watonderzoeken? (cfr. Heller) Begaafdheidsfactoren Niet –cognitievepersoonlijkheidsfactoren Prestatiegebieden Omgevingsfactoren 13

14. Wat onderzoeken? • Begaafdheidsfactoren • Intellectuele capaciteiten • Muzikaliteit • Creativiteit • Sociale competenties • Psychomotorische vaardigheden

15. Wat onderzoeken? • Niet –cognitieve persoonlijkheidsfactoren • Prestatiemotivatie • Stressgevoeligheid • Werk –en leerstrategieën • Regulatievaardigheden • Zelfvertrouwen/faalangst

16. Wat onderzoeken? • Prestatiegebieden • Sociale vaardigheden • Kunstzinnige uitingen/creativiteit • Abstract denkvermogen • Spraak – en taalvaardigheid • Logisch mathematisch denkvermogen • Technische vaardigheden • Sportprestaties/sportactiviteiten • Natuurwetenschappelijk inzicht

17. HGD-traject: onderzoeksfase Hoe onderzoeken? Onderzoeksmethodescombineren Interview/gesprek met leerkracht, ouders, leerling (ziebijlage ) Observatie Instrument (test, schaal, vragenlijst) Analyse materiaal Bronnencombineren Oudersénleerkrachtenénleerling 17

18. Hoe onderzoeken?

19. [1] Locus of control: de manier waarop mensen gebeurtenissen verklaren ofwel extern buiten hun invloed om ofwel intern met mogelijkheid tot zelfbepaling. Hoe onderzoeken?

20. Hoe onderzoeken?

21. Hoe onderzoeken?

22. Onderzoeksresultaten • Onderkennende diagnose ontwikkelingsvoorsprong • IQ > 130 • Meerdere kenmerken uit probleemanalyse • Verschillende domeinen van kvs hoge resultaten

23. Onderzoeksresultaten • Onderkennende hypothese hoogbegaafdheid • IQ > 130 • Meerdere kenmerken uit probleemanalyse • Goede schoolresultaten/goede tot zeer goede score op toetsen van verschillende leer –en vakgebieden

24. Onderzoeksresultaten • Onderpresteerders • IQ > 130 • Meerdere kenmerken van onderpresteren (zie bijlage) • Onderpresteren: • Relatief of absoluut • Situationeel of chronisch

25. HGD-traject: onderzoeksfase Nog enkele vuistregels… • Nooit het cijferals absolute grensnemen Betrouwbaarheidsinterval! • Disharmonischprofiel Aandachtvoorsterktes en zwaktes

26. HGD-traject: onderzoeksfase Resultaten verwerken & interpreteren Viermogelijkheden 1. hypotheseaangenomen 2. hypotheseonderbouwd 3. hypotheseverworpen 4. hypotheseaangehouden 26

27. HGD-traject: indiceringsfase Inhoud • Integratiefbeeldschetsen (= diagnose) • Watveranderen en waarom? • Opvoedings-, onderwijsbehoeftenformuleren • Aanbevelingenformuleren

28. HGD-traject: indiceringsfase Opvoedings-, onderwijs- en ondersteunings-behoeften Enkele vbn.: • De leerling heeft nood aan korte instructiemomenten • De leerling heeft nood aan feedback die hem positief bekrachtigt en hem kritisch begeleidt. • De leerling heeft nood aan ouders die begrip en geduld opbrengen.

30. Mogelijke aanbevelingen Cognitief uitdagend spelmateriaal aanreiken Uitdagend verrijkingsmateriaal aanbieden Uitdagend verrijkingsmateriaal op het internet Projecten uitwerken Verantwoordelijkheden geven De leerstof vlugger laten doorlopen Leesmateriaal voor kleuters Creatieve en muzikale activiteiten aanbieden

31. Mogelijke aanbevelingen • Aanzetten tot sport en bewegingsactiviteiten • Adequate werk –en leerstrategieën helpen ontwikkelen • Vrijetijdsbesteding waar talenten tot ontplooiing kunnen komen • Werken rond zelfvertrouwen/faalangst/… • Begeleiding van de leerling op school • Leren omgaan met emoties en levenservaringen • Een dagboek laten aanleggen

32. Mogelijke aanbevelingen Klasgenoten leren omgaan met hoogbegaafde lln Opvoedingsondersteuning …….

33. HGD-traject: adviesfase • Doel • Komen tot akkoord over integratiefbeeld en advies • Concrete afsprakenmaken • Uitgangspunten en werkwijze • Cliëntkomtactief op de voorgrond • Cliëntkiesttussenaangebodenalternatieven en neemt de beslissing • Gezamenlijkgesprek

34. HGD-traject: adviesfase Stappen • Informeren Aanbevelingenvoorleggen • Overleggen De keuze van de cliëntkrijgtstatuut van advies • Afsprekenomtrentinterventies en evaluatie • Verslaggevingindiennodig Bv. Gemotiveerdverslag

35. Voorbeelden uitdagend verrijkingsmateriaal laten ontdekken op internet; verantwoordelijkheden geven; in de kleuterklas leesmateriaal voorzien; creatieve/muzikale activiteiten aanbieden, sport/bewegingsactiviteiten; adequate werk- en leerstrategieën helpen ontwikkelen; vrijetijdsbesteding voorstellen waar zijn talenten kunnen ontplooien; werken rond zelfvertrouwen/faalangst, zelfstandigheid bevorderen; opvoedingsondersteuning voor de ouders (omgaan met jaloerse reacties en verwerping door broers en zussen, leren kaderen van vragen en emoties bij hun hoogbegaafde kind, …); constructieve communicatie tussen school en ouders over de begeleiding van hun kind met ontwikkelingsvoorsprong of hoogbegaafd kind; een school of studierichting zoeken die beter aansluit bij de noden van de hoogbegaafde leerling; …

36. HGD-traject: adviesfase G-verslag als maatregelen nodig zijn Inhoud • Persoonsgegevens leerling • Gemotiveerde conclusie na multidisciplinaire diagnostiek • De sterktes en kwaliteiten van de leerling • De onderwijs- en opvoedingsbehoeften vd leerling • De ondersteuningsbehoeften vdlkracht en ou’s • De afgesproken ondersteunende maatregelen op school en de begeleiding op school door CLB of externen; • Redactiedatum, geldigheidsdatum en afspraken m.b.t. evaluatie.