Pierwsza pomoc

1. Pierwsza pomoc

2. Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 roku. Dziennik Ustaw RP Nr 191, poz. 1410

3. Apteczka samochodowa • Rękawiczki • Maseczka do sztucznej wentylacji • Jałowa gaza i gaziki • Przylepiec zwykły i z opatrunkiem • Codofix • Bandaże z dzianiny • Koc termiczny • Chusta trójkątna • Agrafki • Woda destylowana 10 ml. • Nożyczki

4. Apteczka w miejscu pracy • Wyposażenie apteczki samochodowej oraz: • Woda utleniona • Opatrunki hydrożelowe • Altacet w żelu • Fenistil • Inny sprzęt zależnie od charakteru zakładu pracy np. kołnierze, szyny unieruchamiające itp.

5. BADANIE WSTĘPNE • Wstępna ocena stanu przytomności • Ocena obecności oddechu • Ocena obecności tętna • Ocena wydolności oddychania i krążenia

6. Ocena przytomnościSkala AVPU • A- przytomny, świadomy • V- reaguje na głos • P- reaguje na ból • U- brak reakcji na wszystkie bodźce zewnętrzne, brak odruchów obronnych, atonia, może wystąpić bezdech.

7. Ocena oddechu • u leżącego na plecach: - ocena jamy ustnej, - udrożnienie dróg oddechowych poprzez wykonanie: * rękoczynu Esmarcha potrójnego u nieurazowców * rękoczynu Esmarcha podwójnego u urazowców - sprawdzenie obecności oddechu- 10 sekund

8. Brak oddechu

9. RKO- dorosły 1. Wstępna ocena stanu przytomności 2. Nieprzytomny- wezwanie pomocy 3. Udrożnienie dróg oddechowych (u leżącego na plecach): - ocena jamy ustnej - wykonanie rękoczynu Esmarcha potrójnego u nieurazowców - wykonanie rękoczynu Esmarcha podwójnego u urazowców 4. Sprawdzenie obecności oddechu ( max. 10 sek.) 5. Brak oddechu- rozpoczęcie masażu serca- 30 uciśnięć mostka z szybkością 100/min., na głębokość 4-5 cm. 6. Następnie wykonanie 2 wdechów pod niskim ciśnieniem, o objętości ok.500-700ml., co powoduje lekkie uniesienie klatki piersiowej. 7. Powtarzanie uciśnięć mostka i wdechów – 30:2 Czynności resuscytacyjne wykonywać do momentu: - powrotu czynności życiowych ratowanego, przyjazdu pogotowia ratunkowego, utraty sił ratownika.

10. RKO- dziecko 1. Wstępna ocena stanu przytomności 2. Nieprzytomny- wezwanie pomocy 3. Udrożnienie dróg oddechowych: - ocena jamy ustnej - wykonanie rękoczynu Esmarcha potrójnego 4. Sprawdzenie obecności oddechu ( max. 10 sek.) 5. Brak oddechu- wykonanie 2-5 wdechów pod niskim ciśnieniem o objętości powodującej lekkie uniesienie klatki piersiowej 6. Następnie rozpoczęcie masażu serca- 30 uciśnięć mostka jedną dłonią z szybkością 100/min., na głębokość 2,5-3,5cm. 7. Powtarzanie wdechów i uciśnięć mostka – 2:30

11. RKO- niemowlę 1. Wstępna ocena stanu przytomności ( uderzenia w stópkę dziecka) 2. Nieprzytomny- wezwanie pomocy 3. Udrożnienie dróg oddechowych: - ocena jamy ustnej - wykonanie rękoczynu Esmarcha potrójnego 4. Sprawdzenie obecności oddechu ( max. 10 sek.) 5. Brak oddechu- wykonanie 5 pufnięć obejmując usta i nos dziecka 6. Następnie rozpoczęcie masażu serca- 15 uciśnięć mostka dwoma palcami z szybkością ponad 100/min. 7. Powtarzanie wdechów i uciśnięć mostka – 2:15.

12. Zadławienie-osoba dorosła • To sytuacja, kiedy w drogach oddechowych znajduje się ciało obce wywołując niedrożność częściową lub całkowitą. • Niedrożność częściowa-chory przytomny, może oddychać, mówić: -zachęcać do kaszlu

13. Niedrożność całkowita -chory przytomny ale nie może oddychać, mówić i kaszel jest cichy, nieefektywny: -wykonać 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową - wykonać 5 rękoczynów Heimlicha - chory nieprzytomny:- wezwij pomoc, ułóż na plecach, skontroluj jamę ustną, rozpocznij wentylację, jeśli klatka piersiowa się nie unosi, wykonaj 5 uciśnięć mostka, ponownie rozpocznij wentylację, jeśli brak uciskaj mostek 5 razy ......

14. Omdlenie • Krótkotrwała, przemijająca utrata przytomności spowodowana nagłym rozszerzeniem naczyń krwionośnych. • Przyczyny: reakcja na silne negatywne bodźce: widok krwi, niepomyślna wiadomość, silny lęk, nieprzyjemne zapachy, przebywanie w pomieszczeniach zatłoczonych, długa pozycja stojąca, ból.

15. Objawy omdlenia • Poprzedzające omdlenie: osłabienie, mroczki przed oczami, szumy w uszach, blada, spocona skóra • Utrata przytomności i upadek na ziemię, oddech, tętno obecne.

16. Postępowanie przy omdleniu • ułóż na plecach • sprawdź podstawowe parametry • unieś nogi chorego wysoko do góry • zapewnij dostęp świeżego powietrza • rozluźnij krawat, kołnierzyk • u kobiety w zaawansowanej ciąży przesuń ciężar dziecka na lewą stronę.

17. Metody zabronione przy omdleniu • Uderzenia w twarz • Wlewanie do ust zimnej wody • Szybka pionizacja • Niebezpieczeństwa i powikłania omdlenia • Brak powrotu świadomości • Uraz mózgowo- czaszkowy

18. Zawał mięśnia sercowego • Jest to ostre niedokrwienie ściany mięśnia sercowego, prowadzące do jej martwicy a spowodowane zamknięciem naczynia wieńcowego. • Przyczyny: - miażdżyca naczyń wieńcowych - zakrzep

19. Współodpowiedzialne czynniki ryzyka • nadciśnienie tętnicze • otyłość • hiperlipidemia • palenie papierosów • płeć ( częściej chorują mężczyźni) • obciążenie genetyczne • cukrzyca

20. Objawy zawału • ostry ból wieńcowy: silny, za mostkiem, może promieniować do żuchwy, lewej kończyny górnej, okolicy międzyłopatkowej, nadbrzusza, trwa ponad 20 minut, nie ustępuje po nitroglicerynie • lęk, niepokój, uczucie zbliżającej się śmierci • zimne poty, osłabienie, duszność • może być powikłany arytmią, obrzękiem płuc, NZK

21. Postępowanie • chorego ułożyć w pozycji siedzącej lub półsiedzącej • choremu nie wolno wykonywać żadnych zbędnych ruchów • zapewnić wsparcie psychiczne • rozluźnić kołnierzyk, krawat, zapewnić dostęp świeżego powietrza • wezwać pomoc • jeżeli chory ma nitroglicerynę podać ją podjęzykowo • przy braku przeciwwskazań podać rozpuszczoną aspirynę • kontrolować podstawowe parametry życiowe

22. Wstrząs • Zjawisko ogólnoustrojowe • Polega na niedostatecznym dostarczeniu tlenu do komórek organizmu • Nie ustępuje samoistnie • Bez fachowej pomocy doprowadza w ciągu paru godzin do śmierci

23. Sytuacje mogące prowadzić do wstrząsu • Utrata krwi krążącej ( krwotoczny) • Rozległy uraz ( urazowy) • Ucieczka osocza (oparzeniowy, anafilaktyczny- uczuleniowy) • Silne wymioty i/ lub biegunka, obfite poty ( z odwodnienia) • Uraz CUN, stres, ból ( neurogenny) • Arytmia, zawał serca, zator tętnicy płucnej (kardiogenny) • Zakażenie ( septyczny)

24. Objawy wstrząsu hypowolemicznego • Blada, pokryta zimnym potem skóra • Przyspieszone tętno • Przyspieszony oddech • Często dreszcze • Niepokój, zdezorientowanie

25. Postępowanie • Wezwać pomoc • Jeśli to możliwe, należy zwalczać przyczynę np. zatamować krwawienie • Ułożyć chorego w pozycji przeciwwstrząsowej( nogi wyżej około 30 cm), jeśli nie ma urazu głowy, duszności lub zawału serca • Okryć chorego • Wspierać psychicznie • Kontrolować ważne funkcje życiowe

26. Urazy narządu ruchu • Rodzaj Objawy Postępowanie • Stłuczenie siniak leczenie zimnem • Skręcenie Naderwane więzadła, torebka stawowa, ból, chory może ruszać w stawie leczenie zimnem, unieruchomienie • Zwichnięcie Zerwane więzadła, torebka stawowa,obrzęk, bolesny sprężysty opór w stawie, chory nie pozwala się dotknąć j.w.

27. Złamania • zamknięteBól, obrzęk, patologiczna ruchomość, zniekształcenie, ograniczenie funkcji unieruchomienie • otwarte -rozetnij ubranie - załóż jałowy opatrunek - przy silnym krwawieniu uciśnij duże naczynie krwionośne ( t. ramienna, t. udowa.) - jeśli to możliwe unieruchom i unieś do góry

28. Krwawienia zewnętrzne • Lekkie- krew z rany sączy się kropelkami Postępowanie: jałowy opatrunek

29. Krwawienia zewnętrzne • Silne- krew wypływa z rany dużym strumieniem • Krwotoki- krew płynie lub tryska z rany pulsacyjnie

30. Postępowanie • Rannego położyć ( omdlenie, wstrząs) • Krwawienie na głowie, szyi, tułowiu: - bezpośredni ucisk palcami na ranę poprzez jałowy materiał opatrunkowy • Krwawienie z kończyn (bez złamania kości): - uniesienie kończyny do góry - ucisk na tętnicę ramienną lub udową - opatrunek uciskowy: kompres gazowy, poduszeczka uciskowa, bandaż z dzianiny)

31. Oparzenia • Termiczne • Chemiczne • Elektryczne

32. Ocena rany oparzeniowej • Powierzchni- reguła dłoni- powierzchnia dłoni = 1% • Głębokości ( stopnia)- I° - zaczerwienienie, ból II°a - zaczerwienienie, ból, pęcherze II°b - ból, pęcherze, martwica powierzchowna skóry III° - martwica głęboka skóry i tkanek leżących pod skórą-bladość lub zwęglenie, brak bólu Groźne dla życia są oparzenia >,= II ° > 15% u dorosłych,5% u dzieci

33. Zagrożenia przy oparzeniu • Utrata płynów- wstrząs oparzeniowy • Infekcja rany • Utrata ciepła • Niewydolność oddechowa przy oparzeniu dróg oddechowych

34. Postępowanie • usuń z miejsca zagrożenia • ugaś palącą się odzież • schładzaj zimną wodą ( 20 ° ) minimum 20-30 min. • lub zastosuj opatrunek hydrożelowy • okryj folią życia • Nie wolno: zrywać przyklejonej odzieży, polewać dużej powierzchni bieżącą wodą, stosować maści, kremów.

35. Profilaktyka i ochrona zdrowia ZDROWIE- stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego a nie tylko brak choroby czy ułomności. / według WHO/

36. Istotą pojęcia zdrowia jest: • zdolność do normalnego funkcjonowania organizmu, mając na względzie wszystkie jego organy i funkcje, • zdolność do adaptacji w zmieniającym się środowisku, • pewien potencjał fizyczny i psychiczny, dający możliwość rozwijania aktywności, • równowaga i harmonia możliwości fizycznych, psychicznych i społecznych osoby ludzkiej.

37. PROMOCJA ZDROWIA • proces zmierzający do zachowanie zdrowia, działania potęgujące zdrowie. Rozpatrywana jest jako strategia zdrowego życia i zachęca do wzięcia odpowiedzialności za własne zdrowie poprzez modyfikację zachowania i stylu życia.

38. PROFILAKTYKA • działania zapobiegawcze, głównie medyczne, skierowane przeciwko chorobom lub jej skutkom.

39. CZYNNIKI WARUNKUJĄCE STAN ZDROWIAJEDNOSTKI • Czynniki genetyczne- 22% • Czynniki środowiskowe- 18% • Styl życia- 50% • Działalność służby zdrowia-10% / Model Lalonde,a/

40. CZYNNIKI WARUNKUJĄCE STAN ZDROWIAPOPULACJI • Czynniki środowiska naturalnego, • Czynniki demograficzne, • Czynniki społeczno- ekonomiczne, • Czynniki psychologiczno-kulturowe, • Czynniki polityczno-administracyjne, • Czynniki związane z organizacją i funkcjonowaniem systemu opieki zdrowotnej. / wg. J. Monnier, J. Fabry/

41. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA STAN ZDROWIA A NAKŁADY FINANSOWE Wpływ na zdrowie Nakłady finansowe Czynniki genetyczno-biologiczne- 22% - 7,9% Środowisko- 18% - 1,6% Styl życia- 50% - 1,5% System opieki zdrowotnej- 10% - 90%

42. NARODOWY PROGRAM ZDROWIA W POLSCE • Narodowy Program Zdrowia oparty jest o następującą zasadę: „ każdy obywatel jest współodpowiedzialny za stan swego zdrowia, przy czym państwo zobowiązane jest do stwarzania warunków zachowania i umacniania zdrowia.”

43. Aktualnie realizowane są następujące programy: • - prewencji i wczesnej diagnostyki chorób okresu okołoporodowego, • - upowszechniania naturalnego karmienia piersią, • - naturalnego planowania rodziny, • - zapobiegania próchnicy i chorobom przyzębia, • - zapobiegania AIDS, • - zapobiegania narkomanii, • - antynikotynowy, • - antyalkoholowy,

44. c.d. • - prewencji zagrożeń życia i zdrowia w wieku prenatalnym, • - prewencji i wczesnej diagnostyki chorób układu krążenia, • - prewencji i wczesnej diagnostyki chorób nowotworowych, • - profilaktyki wypadków i zatruć, • - profilaktyki i wczesnej diagnostyki chorób zawodowych, • - profilaktyki i wczesnej diagnostyki chorób powstałych na tle wadliwego żywienia, • - promocji zdrowia ludzi podróżujących, • - promocji zdrowia w środowisku wiejskim itd.

45. KODEKS WALKI Z RAKIEM • Nie pal • Wystrzegaj się otyłości • Bądź codziennie aktywny ruchowo • Spożywaj warzywa i owoce ( 5 razy dziennie) • Ogranicz spożycie alkoholu • Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce

46. c.d. • Zgłaszaj się na badania profilaktyczne • Bierz udział w programach szczepień ochronnych • Przestrzegaj zaleceń krajowych ośrodków ochrony radiologicznej

47. UDAR MÓZGU • Udar mózgu to przerwanie dopływu krwi w naczyniu w pewnym rejonie mózgu, czego następstwem są zaburzenia neurologiczne • Rodzaje i przyczyny: • niedokrwienny- zakrzep, zator • krwotoczny- pęknięcie tętniaka, często przy towarzyszącym nadciśnieniu, uraz

48. Rozpoznanie • Jeśli przyczyną jest • zakrzep: porażenie kończyn jednostronne, brak drgawek, chory nie odczuwa bólu • zator: nagłe drgawki, porażenie kończyn, chory nie odczuwa bólu, utrata przytomności - pęknięcie tętniaka: nagły, silny ból głowy, może dojść do utraty przytomności, objawy ogniskowe

49. Objawy kliniczne udaru mózgu • Porażenie mięśni twarzy- opadanie kącika ust • Zmiany stanu świadomości-dezorientacja, śpiączka • Nagłe osłabienie i utrata czucia jednej połowy ciała • Zawroty głowy, zaburzenia równowagi • Niewyraźna mowa, chaotyczna, bełkotliwa • Zaburzenia widzenia, utrata widzenia szczególnie na jedno oko

50. Postępowanie • Wezwanie pomocy • Ocena drożności dróg oddechowych- w razie braku oddechu- RKO • Ograniczyć wszelkie ruchy chorego • Nieprzytomnego ułożyć na porażonym boku • Przytomnych ułożyć z lekko uniesionym tułowiem i zachowaną centralizacją głowy- nie podawać nic do picia- kontrolować parametry