330 likes | 461 Views
Παρουσίαση περιστατικού Επεμβατικής ακτινολογίας. Ιστορικό – Κλινική εικόνα. Άνδρας 56 ετών Επεισόδια αθρόων αιμοπτύσεων (700 και 300 ml) ↓↓ Hct 46 → 35 σε 2 ημ Πριν 12 έτη νοσηλεία για επεισόδιο αθρόας αιμόπτυσης ( αιμορραγία σε ΔΕ άνω λοβό) Βαρύς καπνιστής (60 py)
E N D
Παρουσίαση περιστατικού Επεμβατικής ακτινολογίας
Ιστορικό – Κλινική εικόνα • Άνδρας 56 ετών • Επεισόδια αθρόων αιμοπτύσεων (700 και 300 ml) • ↓↓ Hct 46 → 35σε 2 ημ • Πριν 12 έτη νοσηλεία για επεισόδιο αθρόας αιμόπτυσης (αιμορραγία σε ΔΕ άνω λοβό) • Βαρύς καπνιστής (60 py) • Λοιπό ατομικό αναμνηστικό ελεύθερο
Απεικονιστικός έλεγχος • Ακτινογραφία
Αίτια αιμόπτυσης • Καρκίνος βρογχογενής (35%) • Αγγειακής αιτιολογίας • φλεβική υπέρταση, αγγειίτιδες, αρτηριοφλεβώδεις επικοινωνίες, ρήξη ανευρύσματος πνευμονικής αρτηρίας • Λοιμώξεις • βρογχεκτασίες (15%), χρόνια βρογχίτιδα, TB, ασπεργίλλωση, κυστική ίνωση • Τραυματισμός τοιχώματος βρόγχων
Μαζική αιμόπτυση • Ορισμός • Ποσότητα αίματος 300-600ml / ημέρα • Αίτια • Παθοφυσιολογικά χαρακτηριστικά (προέλευση) Bronchial and NonbronchialSystemic ArteryEmbolization for LifethreateningHemoptysis:A ComprehensiveReview RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Αίτια • Αναπτυσσόμενες χώρες → πνευμονική φυματίωση και βρογχεκτασίες • Δυτικές χώρες → βρογχογενής καρκίνος, χρόνιες φλεγμονώδεις πνευμονοπάθειες (λόγω βρογχεκτασιών), κυστική ίνωση, ασπεργίλλωση, απόστημα, πνευμονία, χρόνια βρογχίτιδα, ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση, πνευμονοκονιώσεις, ανευρύσματα πνευμονικής αρτηρίας (Rasmussen), συγγενείς καρδιακές ή πνευμονικές αγγειακές ανωμαλίες, αρτηριοβρογχική επικοινωνία, ρήξη ανευρύσματος αορτής, ρήξη ανευρύσματος βρογχικής αρτηρίας
Παθοφυσιολογικά χαρακτηριστικά (προέλευση) Οξείες και χρόνιες πνευμονοπάθειες → πνευμονική κυκλοφορία ↓ ή - σε αρτηριόλια → υπερπλασία και υπερτροφία βρογχικών αρτηριών → ρήξη (διάβρωση από βακτήρια ή ↑ τοπικά ΑΠ), εξαγγείωση στο βρογχικό δέντρο →μαζική αιμόπτυση
Διαγνωστική προσέγγιση • Προσδιορισμός της αιτίας • Εντόπιση των πνευμονικών λοβίων • Ακτινογραφία (Rx) • Βρογχοσκόπηση (FOB) • ΥΤ με Ε.Φ. χορήγηση σκιαγραφικού μέσου
Θεραπευτική προσέγγιση • Συντηρητικά • θνητότητα 50-100% • ασφυξία όχι εξαγγείωση • Χειρουργικά • θνητότητα 7,1- 18,2%, • θνητότητα ως και 40% στα πλαίσια του επείγοντος • μέθοδος εκλογής σε υδατίδα κύστη, τραυματισμό αγγείου σε θώρακα, βρογχικό αδένωμα, ασπεργίλλωμα • Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας • ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος • μη χειρουργικοί υποψήφιοι λόγω πτωχών πνευμονικών εφεδρείων και άλλων συνυπαρχουσών νοσηρών καταστάσεων • νέα αιμόπτυση→↓↓ Hct 35 → 26σε 3ημ
Ανατομία Βρογχικών Αρτηριών • Κατιούσα θωρακική αορτή συνήθως στο επίπεδο Θ5-Θ6 • Τροφοδοτούν τραχεία, αεραγωγούς, βρογχοαγγειακές δομές, περιοχικούς λεμφαδένες, σπλαχνικό υπεζωκότα, οισοφάγο • Τροφοδοτούν vasa vasorum της αορτής, πνευμονικής αρτηρίας και φλεβών • Ενήλικες: <1,5 mm στην έκφυση, <0,5mmστην είσοδο σε βρογχοπνευμονικό κλάδο • Υπερτροφικές βρογχικές αρτηρίες (>2mm) • όπισθεν οισοφάγου, τραχείας, βρόγχων, οπίσθιο τοίχωμα κύριου βρόγχου, αορτοπνευμονικό παράθυρο RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Ανατομία Βρογχικών Αρτηριών ΔΕICBT ΚοινόστέλεχοςΔΕ + ΑΡ Cauldwell et al. Surg Gynecol Obstet 1948;86:395–412 Ι ΙΙ ΙΙΙ ΙV
θυροαυχενικό στέλεχος Ανατομία Βρογχικών Αρτηριών (άτυπες εκφύσεις) • Άτυπες εκφύσεις εκτός επιπέδου Θ5-Θ6: 8,3-35% • αορτικό τόξο, έσω μαστική αρτηρία, θυροαυχενικό στέλεχος, υποκλείδια αρτηρία, πλευραυχενικό στέλεχος, βραχιοκεφαλική αρτηρία, περικαρδιοφρενική αρτηρία, κάτω φρενική αρτηρία, κοιλιακή αορτή • κατά μήκος των κυρίων βρόγχων (Δδ από παράπλευρα αγγεία από συστηματική κυκλοφορία) έσω μαστική αρτηρία • Μη ανάδειξη σημαντικής βρογχικής αρτηριακής παροχής σε περιοχές παθολογικού πνευμονικού παρεγχύματος • Υποτροπιάζοντες αιμοπτύσεις παρά προηγηθέντα επιτυχή εμβολισμό RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Ανατομία Βρογχικών Αρτηριών (παράπλευρα απεικονιζόμενα αγγεία) • Νωτιαίες αρτηρίες (από τον μεσοπλεύριο κλάδο της ΔΕ ICBT σε 5-10%)→ραχιαίες και κοιλιακές ριζιτικές αρτηρίες • 8 πρόσθιες μυελικές αρτηρίες επανατροφοδοτούν την πρόσθια νωτιαία αρτηρία →κίνδυνος για ισχαιμία νωτιαίου μυελού • Αρτηρία του Adamkiewicz(μείζονα πρόσθια μυελική αρτηρία) Θ9-Θ12 ριζιτικές αρτηρίες πρόσθια μυελική αρτηρία RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας • Τεχνική • Εμβολικά υλικά • Αποτελέσματα • Επιπλοκές
Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας • Τεχνική- Καθετήρες • Προηγείται αγγειογραφία κατιούσας θωρακικής αορτής • Αξιολόγηση αριθμού και περιοχών έκφυσης των βρογχικών αρτηριών • Ανάδειξη μη-βρογχικής συστηματικής παροχής σε παρεγχυματικές βλάβες RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας • Εμβολικά υλικά • Απορροφήσιμος ζελατινώδης σπόγγος • Σωματίδια πολυβινυλικής αλκοόλης • Υγροί εμβολικοί παράγοντες • Ανοξείδωτα σπειράματα πλατίνας
Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας • Εμβολικά υλικά • Απορροφήσιμος ζελατινώδης σπόγγος • (+) φθηνό, εύχρηστο, μεταβαλλόμενο μέγεθος • (-) λύεται, μη ακτινοσκιερό • επανασηραγγοποίηση εμβολισθέντος αγγείου, υποτροπή αιμορραγίας
Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας http://www.biospheremed.com/products/index.cfm • Εμβολικά υλικά • Σωματίδια • πολυβινυλικής αλκοόλης(PVA) • στρόγγυλα πολυβινυλικής αλκοόλης (round PVA) • embospheres RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας http://www.biospheremed.com/products/index.cfm
Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας • Εμβολικά υλικά • Υγροί εμβολικοί παράγοντες • Αιθανόλη → νέκρωση ιστών • Ανοξείδωτα σπειράματα πλατίνας • αποκλεισμό κεντρικών αγγείων • σε έσω μαστική αρτηρία RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας • Αποτελέσματα • 73-98%1 ημ- 1 μήνας (υπερεκλεκτικοί καθετήρες) • Υποτροπή • 10-52% μακροχρόνια • αιτίες : επανασηραγγοποίηση εμβολισθέντων αγγείων, ατελής εμβολισμός, επανασηραγγοποίηση από παράπλευρη κυκλοφορία, ανεπαρκή θεραπεία υποκείμενης νόσου, προϊούσα πορεία κύριας πνευμονικής νόσου, μη-βρογχική συστηματική αρτηριακή παροχή • Επιπλοκές • θωρακαλγία (παροδικό, ισχαιμικό φαινόμενο) 24-91% • δυσφαγία (εμβολισμό οισοφαγικών κλάδων) 0,7- 18,2% • διαχωρισμός αορτής ή βρογχικής αρτηρίας 1- 6,3% • ισχαιμία νωτιαίου μυελού (εμβολισμό νωτιαίων αρτηριών) 1,4- 6,5%!!! • σκιαγράφηση αρτηρίας του Adamkiewicz→ Αντένδειξη για εμβολισμό !!! • νέκρωση βρόγχου, βρογχο-οισοφαγικό συρίγγιο, εμβολισμός άλλων οργάνων (ισχαιμική κολίτιδα), πνευμονική εμβολή, άλγος σε σύστοιχο μέτωπο και οφθαλμό, παροδική φλοιϊκή τύφλωση
Μη-βρογχική συστηματική αρτηριακή παροχή ως αιτία αιμόπτυσης • Ειδικά σε υπεζωκοτική συμμετοχή λόγω υποκείμενης νόσου • Κίνδυνος για πρώιμη υποτροπή της αιμορραγίας • Πάχυνση υπεζωκότα→ υπερτροφία μη-βρογχικών συστηματικών αγγείων στα πλαίσια της φλεγμονής • Πάχυνση υπεζωκότα >3mm + υπερτροφικά αγγεία σε εξωϋπεζωκοτικό λίπος • → μη-βρογχική συστηματική αρτηριακή παροχή (μεσοπλεύρια αγγεία, κλάδοι υποκλειδίου και μασχαλιαίας αρτηρίας, έσω μαστική αρτηρία, κάτω φρενική) RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Μη-βρογχική συστηματική αρτηριακή παροχή ως αιτία αιμόπτυσης • Ειδικά σε υπεζωκοτική συμμετοχή λόγω υποκείμενης νόσου • Κίνδυνος για πρώιμη υποτροπή της αιμορραγίας • Πάχυνση υπεζωκότα→ υπερτροφία μη-βρογχικών συστηματικών αγγείων στα πλαίσια της φλεγμονής • Πάχυνση υπεζωκότα >3mm + αγγεία σε εξωϋπεζωκοτικό λίπος • → μη-βρογχική συστηματική αρτηριακή παροχή (μεσοπλεύρια αγγεία, κλάδοι υποκλειδίου και μασχαλιαίας αρτηρίας, έσω μαστική αρτηρία, κάτω φρενική) RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Μη-βρογχική συστηματική αρτηριακή παροχή ως αιτία αιμόπτυσης • Ειδικά σε υπεζωκοτική συμμετοχή λόγω υποκείμενης νόσου • Κίνδυνος για πρώιμη υποτροπή της αιμορραγίας • Πάχυνση υπεζωκότα→ υπερτροφία μη-βρογχικών συστηματικών αγγείων στα πλαίσια της φλεγμονής • Πάχυνση υπεζωκότα >3mm + αγγεία σε εξωϋπεζωκοτικό λίπος • → μη-βρογχική συστηματική αρτηριακή παροχή (μεσοπλεύρια αγγεία, κλάδοι υποκλειδίου και μασχαλιαίας αρτηρίας, έσω μαστική αρτηρία, κάτω φρενική) RadioGraphics 2002; 22:1395–1409
Αγγειογραφία + Εμβολισμός 18-12-07
Κλινική πορεία • ≈ Ht 31% • Βρογχοσκόπηση • χωρίς ενδοαυλική βλάβη, θρόμβο ή ενεργό αιμοραγγία • βρογχεκτατικά στόμια • πυώδεις εκκρίσεις κυρίως ΔΕ μέσο και κάτω λοβό
Συμπέρασμα • Η μαζική αιμόπτυση είναι επείγουσα κατάσταση κρίσιμη για τη ζωή • Ο εμβολισμός της βρογχικής αρτηρίας θεωρείται ασφαλής και αποτελεσματικός μη χειρουργικός τρόπος αντιμετώπισης • Η έγκαιρη διάγνωση και προσδιορισμός του αιτίου και του πνευμονικού λοβίου, η καλή γνώση της ανατομίας των βρογχικών αρτηριών και του παθοφυσιολογικού υπόβαθρου της αιμόπτυσης καθώς και η εξοικείωση του επεμβατικού ακτινολόγου με τις τεχνικές και πιθανές επιπλοκές του εμβολισμού θεωρούνται κριτήρια για την επιτυχή αντιμετώπιση
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ Σκουληκάρης Νικόλαος