1 / 60

Określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze

Określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze. Treść prezentacji: Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE

erasto
Download Presentation

Określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze

  2. Treść prezentacji: • Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji • Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem • Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE • Kryteria kwalifikowania osób jako:a. pracujące w warunkach szkodliwych, b. pracujące w warunkach szczególnych c. wykonujące prace o szczególnym charakterze

  3. 1. Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji

  4. Liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia i liczba uznanych chorób zawodowych w Polsce w latach 1987 – 2007

  5. Warunki pracy w Polsce w2007 r. (dane wstępne) 99 171 wypadków w pracy (o 3706 więcej niż w 2006 r.)479 wypadków śmiertelnych (o 14 mniej niż w 2006 r.)1 002 wypadków ciężkich (o 15 więcej niż w 2006 r.) 3 285chorób zawodowych (o 156 więcej niż w 2006 r.)(nowe przypadki)

  6. Zatrudnienie w warunkach zagrożenia wg GUS w 2006 r. (ogółem - 590,5 tys. osób)

  7. Subiektywna ocena poszczególnych czynników zagrożeń zawodowych nie pokrywa sięz ich obiektywną oceną i danymi GUS Odsetek pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami środowiskowymi.Porównanie wynikówbadań ankietowych i badańśrodowiskowych(wg CIOP-PIB) orazdanych statystycznych(Z-10).

  8. Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy W2006roku łączne koszty rent inwalidzkich i rodzinnych, jednorazowych odszkodowań, zasiłków chorobowych oraz świadczeń rehabilitacyjnych wypłaconych z funduszu wypadkowego ZUS z tytułu chorób zawodowych, wypadków przy pracy oraz w drodze do i z pracy (renty) wyniosły około4,35 mld zł, co stanowiło3,7 %ogólnej kwoty świadczeń wypłaconych z Funduszu Ubezpieczeń SpołecznychZUS

  9. Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy Jak wykazują analizy prowadzone w krajach UE, koszty pośrednie są3-4razy wyższe niż koszty rent i odszkodowań. Dawało by to w ciągu roku sumę kosztów spowodowanych niewłaściwymi warunkami pracy wynoszącą13,05 -17,4 mld zł, a łącznie z wypłacanymi świadczeniami z funduszu wypadkowego ZUS 17,4 - 21,75 mld zł,co w2006 r.stanowiłook.1,7 - 2,1%Produktu Krajowego Brutto.

  10. Wydatki na bezpieczeństwo i higienę pracy Wydatki związane z bezpieczeństwem i higiena pracy stanowią obecnie (według pracodawców) tylko 1% kosztów pracy • 1,1% w dużych przedsiębiorstwach • 0,6% w małych przedsiębiorstwach Koszty pracy w gospodarce narodowej w 2004 r. - GUS Warszawa 2005 r.

  11. 2. Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem

  12. Maksymalne pobieranie tlenu VO2 max w l/min u mężczyzn (N =640) Zmiany ogólnej wydolności fizycznej wg J. Bugajskiej, T. Makowiec-Dąbrowskiej PCZ 21-21 / 1 wg J. Bugajska, 2003

  13. Zmiany ogólnej wydolności fizycznej Maksymalne pobieranie tlenu VO2 max w l/min u kobiet (N =584) wg J. Bugajskiej, T. Makowiec-Dąbrowskiej PCZ 21-21 / 1 wg J. Bugajska, 2003

  14. Różnice siły mięśni kończyny górnej (kgP – prawa, kgL – lewa)i dolnej (kdP, kdL) w różnych grupach wiekowych Zmiany funkcjonalne w układzie mięśniowym wg T.Tokarskiego, J. Kamińskiej PCZ 21-21 / 2 wg J. Bugajska, 2003

  15. Różnice mocy maksymalnej i wysokości wyskokuw różnych grupach wiekowych Zmiany funkcjonalne w układzie mięśniowym wg T.Tokarskiego, J. Kamińskiej PCZ 21-21 / 2 wg J. Bugajska, 2003

  16. Zmiany w tolerancji pracy w środowisku gorącym wg A. Marszałek PCZ 21-21 / 4 wg J. Bugajska, 2003

  17. Zmiany z wiekiem zdolności do pracy mężczyzn, zatrudnionych w systemie pracy zmianowej, w ruchu ciągłym Pracownicy umysłowi – mężczyźni (N=52) dobra umiarkowana zła wg K. Zużewicz PCZ 21-21 / 10 wg J. Bugajska, 2003

  18. Zdolność do pracy Praca Wymagania Środowisko pracy Organizacja Relacje między pracownikami Narażenie Zarządzanie Podejście do życia/ pracy Motywacje Wartości Kompetencje Wiedza Umiejętności Zdrowie Wiedza Umiejętności Wydolność funkcjonalna wg D. Koradecka 2007 (mod. J. Ilmarinen 2003

  19. Wiek zakończenia aktywności zawodowej w warunkach szczególnych Wiek emerytalny Model ustalania wieku kończenia aktywności zawodowej w zależności od rodzaju wykonywanej pracy

  20. 3. Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE

  21. W ramach krajowej polityki, na wszystkich etapach życia zawodowego, powinny zostać podjęte środki umożliwiające pracownikom w starszym wieku kontynuowanie zatrudnienia w zadowalających warunkach pracy Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wieku 4 czerwca 1980

  22. c.d. • Dla pracowników starszych wiekiem należy zastosować środki mające na celu: • ograniczanie szczególnie obciążających warunków środowiska pracy(np. ciężka praca fizyczna, mikroklimat, praca zmianowa), • zmianę form organizacji pracy i czasu pracy,które prowadzą do stresu lub przeciążenia rytmem pracy, przez dostosowanie ich do możliwości pracowników Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wieku 4 czerwca 1980

  23. c.d. • dostosowanie stanowiska pracy i zadań do pracownika z uwzględnieniem dostępnych środków technicznych, a w szczególności zasad ergonomii, w celu ochrony zdrowia, zapobiegania wypadkom i zachowania zdolności do pracy • zapewnienie systematycznego nadzoru nad stanem zdrowia pracowników Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wieku 4 czerwca 1980

  24. DECYZJA RADY UE z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie wytycznych polityk zatrudnienia Państw Członkowskich (2003/578/WE) • Krajowe polityki powinny wykorzystywać potencjał zatrudnienia osób z wszystkich kategorii wiekowych • Unia Europejska powinna doprowadzić, do roku 2010, do postępującego przedłużenia o około pięć lat przeciętnego wieku zakończenia aktywności zawodowej.(wiek ten w roku 2001 był szacowany w UE na około 59,9 lat, w Polsce wynosi 55 lat dla kobiet i 59 dla mężczyzn)

  25. Raport Rady i Komisji „W kierunku zwiększenia partycypacji w rynku pracy i promocji aktywnego starzenia się” (marzec, 2001 r) Zaleca się, aby kraje członkowskie promowały politykę mającą na celu: • zniesienie programów wcześniejszego przechodzenia na emeryturę, • ustalania bardziej elastycznych godzin pracy • zwiększenia dostępu do szkolenia ustawicznego

  26. Od 1 maja 2004 r. Polska jest członkiem Unii Europejskiej • Oznacza to w szczególności konieczność : • nowego podejścia do zagadnień bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (dyrektywa ramowa 89/391/EWG) • pełnej likwidacji dyskryminacji w dziedzinie zatrudnienia, pracy i kształcenia zawodowego, w szczególności ze względu na religię i przekonania, wiek, niepełnosprawność i orientację seksualną (dyrektywa 2000/78/WE)

  27. Reasumując: Utrzymywanie dotychczasowego systemu wcześniejszych emerytur jest niezgodne z: • konwencjami MOP • dyrektywami UE, w szczególności z dyrektywą ramową 89/391/EWG • decyzjami Rady Europy

  28. Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w roku 2006

  29. Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w Polsce i w UE w latach 1997 - 2006

  30. 4. Kryteria kwalifikowania osób jako pracujących: a) w warunkach szkodliwych, b) w warunkach szczególnych c) wykonujących prace o szczególnym charakterze

  31. PRACA W SZCZEGÓLNYCHWARUNKACH PRACA O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE SZKODLIWE WARUNKI PRACY: Przekroczone obowiązujące normatywy higieniczne ODPOWIEDNIE WARUNKI PRACY: Nieprzekroczone obowiązujące normatywy higieniczne

  32. Uwaga! Szkodliwe warunki pracy to nie są szczególne warunki pracy

  33. Szkodliwe warunki pracy Kryteria szkodliwości: Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN) Wartość średnia ważona stężenia lub wartość średnia natężenia, któregooddziaływanie na pracownikaw ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy,przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń

  34. Dyrektywa Rady 89/391/EWG o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy warunków zdrowia pracowników podczas pracy Artykuł 5 1. pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczeństwo i ochronę ich zdrowia w każdymaspekcie związanym z pracą (...) Artykuł 6 1. W ramach swej odpowiedzialności pracodawca powinien podjąć niezbędne środkiw celu zapewnieniabezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włączając w to zapobieganie ryzyku zawodowemu,informowanie, organizowanie szkolenia oraz zapewnienie koniecznych środków i właściwej organizacji (...)

  35. KODEKS PRACY Rozdział I: Podstawowe obowiązki pracodawcy Art. 207 § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. § 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

  36. Odpowiednie warunki pracy Szkodliwe warunki pracy Praca o szczególnym charakterze Praca w szczególnych warunkach

  37. Dotychczasowe regulacje prawne dotyczące prac w warunkach szczególnych: • Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze • 49 zarządzeń i uchwał resortowych • ok. 300 zawodów • ok. 1000 stanowisk pracy zakwalifikowanych jako spełniające wymagania dotyczące pracy w tzw. warunkach szczególnych

  38. PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE wg starych przepisów • Procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych: • Programista fotoskładu/przy bezpośredniej obsłudze monitora ekranowego • Operator monitora ekranowego • Fotograf reprodukcyjny • Pomocnik ogólnowydziałowy • Zarządzenie nr.64 Ministra Komunikacji z dnia 29.06.1983 r. • Pracownicy poczt ruchomych: • Ekspedient • Starszy ekspedient • Asystent • Starszy asystent • Kontroler/kierownik ambulansu • Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.

  39. PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE wg starych przepisów • Produkcja środków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu: • Pakowacz • Sprzątacz produkcyjny • Robotnik transportowy • Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła: • Malarz ozdób choinkowych • Pakowacz szkła • Grawer szkła • Robotnik transportowy • Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10listopada 1986 roku

  40. PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE wg starych przepisów • Sprzątacz produkcyjny: • W hutnictwie, przemyśle metalowym • Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami technicznymi • Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i farb • Produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów, środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoli • Produkcja leków, półproduktów, środków kontrastowych, prefiksów, nici chirurgicznych i sprzętu medycznego jednorazowego użytku • Produkcja środków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu • Obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie • Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła • Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30.06.1983 r.

  41. PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE wg starych przepisów • Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemyśle muzycznym: • Stroiciel harmonijek ustnych • Stroiciel-intonator fortepianów i pianin • Intonator języczków głosowych • Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10 listopada 1986 roku • Praca telefonistek central międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowotelekomunikacyjnych i telekomunik. • Telefonistka • Starsza telefonistka • Kontroler • Kontroler-kierownik zmiany • Starszy kontroler-kierownik zmiany • Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.

  42. PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE wg starych przepisów • W przemyśle lekkim: • Sortowacz włókien, szmat i odpadów • Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych: • Pracz • Sprzątacz hal produkcyjnych • Uchwała nr 106 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów z dnia 20.07.83 roku. • Służba zdrowia, opieka społeczna: • Lekarz, • Psycholog, • Technik/laborant/fizjoterapii, i • Instruktor gimnastyki leczniczej, • Instruktor terapii zajęciowej, • Masażysta, • Salowa-sprzątaczka • Zarządzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzędu ds. Wyznań z 6.01.89 r.

  43. Zadaniem państwa jest określenie - z wykorzystaniem wiedzy ekspertów z dziedziny medycyny i ochrony pracy – wykazów nie stanowisk, lecz prac spełniających kryteria pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

  44. GRUPY EKSPERTÓW POWOŁANE DO USTALENIA DEFINICJI I WYKAZU PRAC W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH LUB O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE • 1998 – 2000 Komisja ds. Uprawnień do Obniżonego Wieku Emerytalnego Osób Zatrudnionych w Szczególnych Warunkach lub Szczególnym Charakterze 2. 2005 – 2006 Zespół Ekspertów Medycyny Pracy do Spraw Zweryfikowania Wykazu Rodzajów Prac w Szczególnych Warunkach i Wykazu Prac o Szczególnym Charakterze

  45. DEFINICJApracy w szczególnych warunkach Praca wykonywana: • stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, • w ekstremalnych warunkach środowiska determinowanych, negatywnymi siłami natury lub procesami technologicznymi, które mogą powodować trwałe skutki zdrowotne i którym nie można zapobiec stosując odpowiednie środki profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej

  46. Ekstremalne warunki środowiska Nagromadzenie takich czynników ryzyka, które z dużym prawdopodobieństwem mogą spowodować trwałe uszkodzeniazdrowia pracowników zatrudnionych w takich warunkach

  47. Kryteria pracy w szczególnych warunkach • Praca w środowisku zagrożonym działaniem sił natury (pod ziemią, pod wodą, na wodzie, w powietrzu) • Długotrwałe i jednoczesne narażenie na kilka czynników niebezpiecznych i szkodliwych środowiska pracy, stwarzających wysokie ryzyko negatywnych skutków zdrowotnych, którym nie można zapobiec przez zastosowanie odpowiednich środków prewencji technicznej, organizacyjnej i medycznej

  48. UWAGA: Prace w warunkach szczególnychmogą być wykonywane na różnych stanowiskach pracy wymienionych w dotychczasowych przepisach Stanowisko 1 Stanowisko 2 Praca w warunkach szczególnych Stanowisko 3 Stanowisko N

  49. Przykład Transformacja wykazu stanowisk pracy wymienionych w dotychczasowych przepisach na wykaz prac w warunkach szczególnych Monter kadłubów okrętowych Malowanie, nitowanie i montowanie elementów wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.). Nitowacz Malarz okrętowy Monter rurociągów okrętowych

  50. Zasadniczo, zmianą jest więc wprowadzenie rodzajów prac w miejsce stanowisk pracy

More Related