Hobéon , strategische dienstverlener voor kennisintensieve organisaties

1. Hobéon,strategische dienstverlener voor kennisintensieve organisaties

2. VandaagDuurzaamheid/MVO in het onderwijs • Wie zijn we en wat doen we? • Duurzaamheid en MVO in het onderwijs • Certificering van duurzaamheid en mvo in het onderwijs • Onderzoek naar duurzaamheid in het VO

3. Wat is en doet Hobéon? Hobéon is expert op het gebied van onderwijskwaliteit Advisering Certificering

4. Wat is en doet Hobéon? Advisering Certificering • Kwaliteitsaudits in het hbo, mbo en vo • Audits duurzaamheid en MVO • Legal audits o.a. voor • Opleidingen • Instellingen • Personen • Organisaties/bedrijven • Advies bij strategie en profilering • Hulp bij ketensamenwerking (‘samen opleiden’) • Markt- en studiekeuze onderzoeken • Trainingen en intervisie O.a. voor • Hbo, mbo, vo • Organisaties / Bedrijven

5. Certificering van duurzaamheid en mvo • Keurmerk Duurzaam Hoger Onderwijs • Beoordelingskader • Auditing Instrument forSustainability in HigherEducation(AISHE) • 5 niveaus • Activiteiten • Proces • Systeem • Keten • maatschappij • MVO-toets • O.b.v. ISO26000 • Keurmerk Duurzaam mbo • Duurzaam vo..?

6. AISHE

7. Waarom certificeren? Bestuurlijk • Herkenbaarheid leveranciers • Profilering • Vraag van bedrijven en ouders Docenten • Actueel en inspirerend onderwijs • Thema dat verschillende vakken en disciplines verbindt • Supplement bij het diploma

8. Duurzaam onderwijs “We can’tsolveproblemsbyusing the same kind of thinking we usedwhen we createdthem” (Albert Einstein) • Kennis • Vaardigheden • Attitude

9. Duurzaamheid/MVO in het onderwijs

10. Vaardigheden voor de toekomst “[…] jonge mensen in mogelijkheden te leren denken. Hen gevoel te laten ontwikkelen voor de context waarin ze werken, en besef van hun rol en verantwoordelijkheid daarin. […] Hoe kan ik de wereld beïnvloeden - met wat ik weet, wat ik kan, en wie ik ben, in samenwerking met anderen?” (Jet Bussemaker, toespraak KNAW Vaardigheden voor de toekomst, 17 maart 2014)

11. Duurzaamheid/MVO in het onderwijs

12. Duurzaamheid/MVO in het onderwijs

13. Watgebeurter in het onderwijs? • Bestuurlijk: maatschappelijk verantwoord organiseren, regionale samenwerking, profilering en certificering • Facilitair: duurzaam inkopen, HRM, vastgoed • Onderwijs en onderzoek: • Eindkwalificaties • Inhoud programma • Praktijkopdrachten • Onderzoek • Didactiek • Co-creatie met ketenpartners  VO?!

14. Duurzaamheid in het vo Onderzoeksvragen • Wat is de rol van duurzaamheid in het vo? • Hoe kan duurzaamheid vertaald worden binnen de organisatie? • Wat zijn de uitdagingen om duurzaamheid te implementeren?

15. Duurzaamheidsprofilering Prise

16. Wat zijn de uitdagingen om duurzaamheid te implementeren • De definitie van duurzaamheid verschilt sterk • Duurzaamheid is op beleidsniveau weinig verankerd • Op dit moment vooral docent afhankelijk • Duurzaamheid vereist een vakoverstijgende benadering of extra curriculaire kennis van de docent • Vereist een andere didactische benadering • Ministeries werken niet samen om duurzaamheid in het vo te bevorderen • Exameneisen zijn niet op duurzaamheid afgesteld • Bestuur/directie moet ruimte geven voor implementatie

17. Interessante links • http://duurzaamvo.wikiwijs.nl/ • http://www.duurzaamdoor.nl/nieuws/sustainable-chain-gang-gestart • http://www.kennisnet.nl/themas/duurzame-school/duurzaam-vo/ • http://www.unescoscholen.nl/ • http://www.eco-schools.nl/ • http://globenederland.nl/ • http://www.lerenvoorduurzameontwikkeling.nl/ • http://www.groengelinkt.nl/searchresult?context=vo • http://www.groenegeneratie.nl/activiteiten-duurzaam-onderwijs • http://www.nme.nl/content/doe-je-mee-met-duurzaam-voortgezet-onderwijs • http://sustainableschools.asu.edu/ • http://www.klimaatonderwijs010.nl/ • http://www.scholenvoorduurzaamheid.nl/ • http://www.hobeon.nl/thema_s/mvo

18. Meer informatie: Pieternel Boer p.boer@hobeon.nl Ruud van den Herberg r.vanderherberg@hobeon.nl Ester Boogaard e.boogaard@hobeon.nl Lange Voorhout 14 2514 ED Den Haag T: 070 30 66 800E: info@hobeon.nl I: www.hobeon.nl

19. Fase 1: Activiteiten georiënteerd • Doelen en resultaten hebben betrekking op onderdelen • Beslissingen worden ad hoc genomen

20. Fase 2 Proces georiënteerd • Doelen en resultaten hebben betrekking op het geheel • Relevante delen van de opleiding zijn betrokken

21. Fase 3 Systeem georiënteerd • Doelen zijn geformuleerd en resultaten worden gemeten, De PDCA-cyclus is rond. • De processen zijn geïntegreerd in de lopende processen van de opleiding. • Duurzame ontwikkeling maakt onderdeel uit van het profiel van de opleiding.

22. Fase 4 Keten georiënteerd • De ketenpartners zijn actief betrokken bij de processen in de opleiding (in de vorm van cocreatie). • Beslissingen worden in afstemming met de ketenpartners genomen

23. Fase 5 Maatschappij georiënteerd • Relevante maatschappelijke partners zijn actief betrokken bij de opleiding • De opleiding vervult een vooraanstaande maatschappelijke rol

24. Een voorbeeld: Eindkwalificaties

25. 2) Onder duurzaamheid in het economische domein versta ik (meerdere antwoorden mogelijk) • Kosten/baten analyse duurzame producten • Circulaire economie • CradletoCradle • Fairtrade handel • Code of conduct • Consumentengedrag • People planetprofit afwegingen • Duurzaamheidsjaarverslag • Alternatieve financieringsmogelijkheden • Integrale verslaglegging • Anders, namelijk.....

26. In 2005 startte de ‘decade of educationforsustainabledevelopment’, de decade van leren voor duurzame ontwikkeling. Die decade loopt van 2005 tot 2014 en is een initiatief van de Unesco. Wat is de status quo in 2014?

27. Wat betekent dit voor u

28. Toekomst • We gaan van een Chief Financial Officernaar een Chief Value Officer(Marga Hoek, de Groene Zaak) • “De markt verandert, maar we weten niet hoe. We willen dit samen met het onderwijs onderzoeken” (ThessaMenssen, CFO BAM) • “Education is the most powerful weapon which you can use to change the world.” (Nelson Mandela)

29. Change: yes, we can?? • Change finance (gedragsverandering binnen de financiële wereld, gericht op ethiek en vertrouwen) • Finance change (gericht op veranderende financieringsmodellen die innovatie en duurzaamheid stimuleren) • Wat vraagt dit van het (voortgezet) onderwijs?

30. Duurzaamheid en MVO in het financieel-economisch onderwijs • een economie gebaseerd op ‘waarde’ en ‘gebruik’ in plaats van of naast ‘winst’ en ‘bezit’. • nieuwe vormen van samenwerking in de waardeketen • financiële aannames die geen rekening houden met duurzaamheid: vervuiling (afval, uitstoot) wordt bijvoorbeeld maar ten dele belast, primaire en eindige grondstoffen zijn (te) goedkoop en er wordt in onvoldoende mate gebruik gemaakt van recyclecapaciteit; respect voor mensenrechten in de keten is niet altijd in voldoende mate aanwezig.

31. “People 'over-produce' pollution because they are not paying for the costs of dealing with it.” ― Ha-Joon Chang, 23 Things They Don't Tell You About Capitalism • “The greatest shortcoming of the human race is our inability to understand the exponential function.” ― Albert A. Bartlett • We have got to change our ethics and our financial system and our whole way of understanding the world. It has to be a world in which people live rather than die; a sustainable world. It could be great.- Vivienne Westwood • “I contend that for a nation to try to tax itself into prosperity is like a man standing in a bucket and trying to lift himself up by the handle.” ― Winston Churchill • “Why should a financial engineer be paid four, four times... to a hundred times more than the, uh... real engineer?A real engineer build bridges, a financial engineer build, build dreams.And when those dream turn out to be nightmares, other people pay for it.” ― Andrew Sheng • “It is well enough that people of the nation do not understand our banking and monetary system, for if they did, I believe there would be a revolution before tomorrow morning.Henry Ford