Cele Programu

1. Ewaluacja Programu Przeciwdziałania Wadom Postawy Ciała u Dzieci i Młodzieży w Województwie Opolskim

2. Program powstał z inicjatywy Wojewody Opolskiego Pana Ryszarda Wilczyńskiego i jest odpowiedzią na niezwykle palący problem nieprawidłowości w rozwoju narządu ruchu i statyki ciała u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Program jest inicjatywą pionierską na skalę kraju, o czym świadczy niezwykle szerokie spektrum zakładanych działań oraz licznie zaangażowane instytucje.

3. Cele Programu • Cele główne: • Zmniejszenie liczby dzieci i młodzieży z zaburzeniami w postawie ciała. • Ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które mają wpływ na powstawanie zaburzeń w postawie ciała dzieci i młodzieży. • Zwiększenie aktywności ruchowej uczniów.

4. Cele Programu • Cele szczegółowe: • Upowszechnienie uczestnictwa wszystkich uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, u których wykryto zaburzenia w postawie ciała, w ćwiczeniach korekcyjno-kompensacyjnych. • Zwiększenie dostępności do leczenia i rehabilitacji dla dziecii młodzieży wymagających specjalistycznej opieki medycznej. • Szeroko pojęta edukacja zdrowotna w zakresie zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem warunków właściwego kształtowania i utrzymywania prawidłowej postawy ciała.

5. Program Objęty Honorowym Patronatem: Ministra Edukacji Narodowej Ministra Zdrowia Rzecznika Praw Dziecka

6. Cele i zadania przynależne poszczególnym realizatorom Programu opracowano z uwzględnieniem najważniejszych regulacji prawnych warunkujących funkcjonowanie opieki zdrowotnej, oświaty i samorządu gminnego. U podstaw Programu legły ponadto założenia Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015 oraz Strategia rozwoju województwa opolskiego na lata 2000-2013, zaktualizowana do roku 2020. • W celu usystematyzowania i ujednolicenia podejmowanych działań opracowano „Procedurę postępowania w zakresie przeciwdziałania wadom postawy ciała u dzieci i młodzieży w województwie opolskim”. • Rekrutacja szkół i placówek odbywa się od grudnia 2008 r., aktualnie ponawiana jest corocznie we wrześniu z początkiem każdego nowego roku szkolnego.

7. Beneficjenci i uczestnicy Bezpośrednimi beneficjentami Programu jest 30 177*z 107 226 uczniów województwa opolskiego, z czego 61% to uczniowie szkół podstawowych, 21% gimnazjum i 18% szkół ponadgimnazjalnych. Wśród realizatorów Programu są 32 jednostki samorządu terytorialnego (28 gmin i 4 powiaty: nyski, brzeski, namysłowski, kluczborski), co stanowi 39% wszystkich jst naszego województwa. *Odchylenia od normy w zakresie wad postawy stwierdzono u 45,9 %pośród 11 385 przebadanych uczniów szkół różnych typów.

8. Szkoły i placówki województwa opolskiego uczestniczące w programie: Fluktuacja na przestrzeni 5 lat funkcjonowania w stosunku do liczby uczestników programu:

9. Szkoły i placówki województwa opolskiego uczestniczące w programie w roku szkolnym 2013/2014: • 123 szkoły i placówki uczestniczące aktywnie w Programie. • 15 000 uczestników Wojewódzkiego Dnia Ćwiczeń Śródlekcyjnych. • 20 000 uczestników Wojewódzkiego DniaProstego Kręgosłupa. • 12 000 uczestników Wojewódzkiego DniaLekkiego Tornistra. • 11 000 uczestników Wojewódzkiego DniaPrawidłowej Postawy Ciała. • 10 000 uczestników Wojewódzkiego DniaPrzeciw Otyłości. • 11 000 uczestników Wojewódzkiego DniaWiedzy o Zdrowiu w Aspekcie Postawy Ciała. • 160 uczestników Konferencji dla nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych województwa opolskiego „Szkoła w Ruchu - ćwiczenia ogólnorozwojowe z elementami treningu funkcjonalnego na zajęciach wychowania fizycznego”, Opole, 28 marca 2014 r.

10. Certyfikacja Szkoły realizujące modelowo Program mają możliwość ubiegania się od roku szkolnego 201o/2011 o Certyfikat Szkoła-Lider Programu Przeciwdziałania Wadom Postawy Ciała u Dzieci i Młodzieży w Województwie Opolskim. • Certyfikat jest przyznawany szkole na okres 3 lat. • Szkoła może ubiegać się o ponowne nadanie Certyfikatu po spełnieniu odpowiednich warunków. • Corocznie szkoły certyfikowane mają możliwość wnioskowania o uzyskanie wyższego stopnia Certyfikatu aż do zdobycia najwyższego – złotego. • w edycji 2010 przyznano 6 brązowych certyfikatów • w edycji 2011 przyznano 3 srebrne certyfikaty, 6 brązowych i 1 wyróżnienie • w edycji 2012 przyznano 2 złote certyfikaty, 3 srebrne i 1 brązowy • w edycji 2013 przyznano 1 złoty certyfikat, 2 srebrne, 2 brązowe i 1 wyróżnienie.

11. Wnioski po 5-letnim cyklu funkcjonowania Programu Przeciwdziałania Wadom Postawy Ciała u Dzieci i Młodzieży w Województwie Opolskim Wymaga poprawy Udało się zrealizować do tej pory • wprowadzono ćwiczenia śródlekcyjne • większa dbałość o dobór mebli szkolnych • w przypadku niektórych szkół nastąpiło wydłużenie czasu pracy szkoły, by uczniowie mieli szansę odrabiać w niej lekcje, korzystać z zajęć sportowych i ruchowych w większym zakresie • podejmowano działania promujące Program i postawy prozdrowotne w społeczności lokalnych • pielęgniarki zbyt rzadko uczestniczą w spotkaniach z rodzicami, • lekarze i specjaliści na spotkania z rodzicami wynikające z harmonogramu zapraszani są jedynie sporadycznie • lekarze na ogół nie są zainteresowani taką formą współpracy • powołani przez jednostki samorządu terytorialnego samorządowi koordynatorzy Programu nie pełnią aktywnie tej funkcji

12. Wnioski po 5-letnim cyklu funkcjonowania Programu Przeciwdziałania Wadom Postawy Ciała u Dzieci i Młodzieży w Województwie Opolskim Wymaga poprawy Udało się zrealizować do tej pory • uczniowie mają możliwość korzystania z zajęć ruchowych (basen, lodowisko) • szkoły korzystają z opracowanych harmonogramów zadań obligatoryjnych i fakultatywnych • wprowadzono monitoring w zakresie zwolnień z zajęć wychowania fizycznego • mniejsza liczba zwolnień z zajęć wychowania fizycznego w szkołach podstawowych w stosunku do innych typów szkół – 306, gimnazja – 940, szkoły ponadgimnazjalne – 2045. • wprowadzono większą liczbę ćwiczeń z zakresu korekcji wad postawy na zajęciach wychowania fizycznego • pielęgniarki niechętnie zakładają dodatkową dokumentację na potrzeby Programu – tylko dla 42,2% uczniów, u których wykryto zaburzenia w postawie ciała • lekarze nieobowiązkowo traktują dodatkową dokumentację i w większości przypadków nie wypełniają jej wcale • częste przypadki nieprecyzyjnego określania przez lekarzy zaburzeń w postawie ciała (określenie „wada postawy”). • nie wszyscy rodzice odpowiedzialnie traktują badania przesiewowe – ok. 4% „Kart profilaktycznego badania” nie wraca do pielęgniarek szkolnych

13. Wnioski po 5-letnim cyklu funkcjonowania Programu Przeciwdziałania Wadom Postawy Ciała u Dzieci i Młodzieży w Województwie Opolskim Wymaga poprawy Udało się zrealizować do tej pory • podjęto działania zmierzające do obniżenia wagi tornistrów szkolnych: • -budowanie bazy podręczników do wykorzystania w szkole • -praca nad zmniejszaniem ilości zeszytów i podręczników • -szafki dla każdego ucznia • -wykorzystanie technologii informacyjnej i komunikacyjnej – prace przekazywane elektronicznie, wykorzystanie tablic multimedialnych. • nadal zauważalna jest bardzo duża liczba wystawianych zwolnień lekarskich z zajęć wychowania fizycznego w całości , a nie z form, wobec których są przeciwwskazania • w zakresie działań korekcyjnych nadal odnotowuje się brak podziału uczniów na grupy zgodnie z kwalifikacją lekarską • nie wszyscy uczniowie, u których wykryte zostały zaburzenia w postawie ciała objęci są opieką mającą na celu korektę tych zaburzeń

14. Wnioski do realizacji w kolejnych edycjach programu opracowane na podstawie analizy dotychczasowych działań • Aktywizacja merytorycznych Partnerów programu, zwłaszcza w następujących zakresach: • ­Kształcenie i doskonalenie nauczycieli w zakresie korekcji i profilaktyki wad postawy ciała. ­(Politechnika Opolska, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu, Opolski Kurator Oświaty) • Aktywny udział w przygotowaniu i udostępnianiu materiałów merytorycznych do wykorzystania w szkołach na zajęciach z uczniami i podczas zebrań z rodzicami. ­(Politechnika Opolska, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu, Opolski Kurator Oświaty) • Organizacja zajęć pokazowych i pokazów właściwego i pełnego wykorzystania sprzętu do korekcji wad postawy ciała. ­(Politechnika Opolska, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu) ­

15. Wnioski do realizacji w kolejnych edycjach programu opracowane na podstawie analizy dotychczasowych działań • Aktywizacja merytorycznych Partnerów programu, zwłaszcza w następujących zakresach: • ­Prowadzenie prac badawczych i konsultacyjnych w celu oceny skuteczności działań interwencyjnych u uczniów z wadą postawy ciała. ­(Politechnika Opolska, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu) • ­Utworzenie modelowego międzyszkolnego centrum korekcji wad postawy ciała w oparciu o posiadaną bazę i kadrę. (Narodowy Fundusz Zdrowia, jednostki samorządu terytorialnego) • Opracowanie szczegółowych kryteriów i narzędzi do oceny skuteczności działań podejmowanych przez szkoły na rzecz korekcji wad postawy ciała u dzieci i młodzieży. ­(Opolski Kurator Oświaty, Politechnika Opolska i Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu) ­

16. Wnioski do realizacji w kolejnych edycjach programu opracowane na podstawie analizy dotychczasowych działań • Opracowanie dodatkowych narzędzi służących bieżącej sprawozdawczości szkół w zakresie ukazywania efektów działań na rzecz korekcji wad postawy ciała i promowaniu postaw prozdrowotnych na potrzeby prowadzenia procesu certyfikacji. ­(Opolski Kurator Oświaty w uzgodnieniu z Partnerami Programu) • Wymiana doświadczeń i dobrych praktyk z partnerem zagranicznym w ramach współpracy z Nadrenią-Palatynatem w zakresie sportu . ­(Opolski Kurator Oświaty) • Wykorzystanie potencjału Regionalnego Centrum Rozwoju Edukacji w Opolu, ­Politechniki Opolskiej i Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu, zwłaszcza w zakresie doskonalenia kadry pedagogicznej i działań na rzecz promocji zdrowia.

17. Wnioski do realizacji w kolejnych edycjach programu opracowane na podstawie analizy dotychczasowych działań • Rozważenie możliwości opracowania wojewódzkiego wniosku o fundusze unijne na realizację Programu – zgłoszonego przez Partnerów Programu. (Wojewoda Opolski) • Umiejscowienie pielęgniarek medycyny szkolnej w systemie profilaktyki i korekcji wad postawy ciała u dzieci i młodzieży, zdefiniowanie ich roli, zadań, podległości, możliwości weryfikowania zadań realizowanych w ramach osiągania celów Programu. (Narodowy Fundusz Zdrowia) • Popularyzacja Programu w szkołach i placówkach. ­(Opolski Kurator Oświaty)

18. Wnioski do realizacji w kolejnych edycjach programu opracowane na podstawie analizy dotychczasowych działań • Dostosowanie Programu w sposób umożliwiający jego pełną realizację przez przedszkola. ­(Opolski Kurator Oświaty, Politechnika Opolska, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu) • Zacieśnienie współpracy pomiędzy poszczególnymi partnerami – powrót do konwencji cyklicznych spotkań władz i przedstawicieli instytucji partnerskich. (Wojewoda Opolski) • Wytypowanie osób odpowiedzialnych za koordynowanie realizacji zadań przynależnych partnerom, opracowanie zasad ich bieżącej współpracy z koordynatorem Programu. ­(Opolski Kurator Oświaty)

19. Cele proponowanych działań: • Jasne określenie faktycznych realizatorów Programu i ich działań. • Poprawa jakości i płynności bieżącej komunikacji pomiędzy instytucjami partnerskimi oraz usprawnienie systemu sprawozdawczości – z wykorzystaniem platformy interaktywnej. • Zapewnienie merytorycznego wsparcia szkołom i placówkom.

20. Dziękuję za uwagę. Halina Bilik Opolski Kurator Oświaty