Download
1 / 26
280 likes | 497 Views
وزارت جهاد كشاورزي سازمان تحقيقات ،آموزش و ترويج كشاورزي مجتمع آموزش جهاد كشاورزي استان همدان عنوان دوره: طرح ها و پروژه هاي كشاورزي مدت:6 ساعت مدرس: قاسم اسديان عضو هيات علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان همدان مهر1389. سرفصل : 1- معيارهار،استاندارد ها وضوابط فني
E N D
وزارت جهاد كشاورزي سازمان تحقيقات ،آموزش و ترويج كشاورزي مجتمع آموزش جهاد كشاورزي استان همدان عنوان دوره: طرح ها و پروژه هاي كشاورزي مدت:6 ساعت مدرس: قاسم اسديان عضو هيات علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان همدان مهر1389
سرفصل : 1- معيارهار،استاندارد ها وضوابط فني 1-1- تهيه طرح 1-2- اجراي طرح 1-3- نظارت و ارزشيابي 2- آشنائي با بررسي جنبه هاي اقتصادي طرح ها و پروژه ها 3- آشنائي با جنبه هاي مالي وفني طرح ها و پروژه ها 4- آشنائي با اصول و مباني حاكم بر قرار دادها و پروژه ها
آدولس هاكسلي(1975):با اين كره خاكي چه مي كنيم اگر رويه اي را كه در پيش گرفته ايم ادامه دهيم جهان با ما چه خواهد كرد؟ • علت اهميت و توجه به منابع محيط چيست؟ • تك نگري و جامع نگري به محيط: • مزايا • معايب • جايگاه آمايش سرزمين:
- در قرن 18انسان دريافت هرچه بيشتر در باره طبيعت زندگي و تاريخ اطلاع داشته باشد ،بيشتر قادر خواهد بود طبيعت را كنترل كرده و تاريخ را جهت دهد. • از قرن 18 به بعد صاحبان فكر و ذوق براين باور شدند كه همه چيز را اگر به صورت عقلاني بفهميم آنگاه قادر خواهيم بود تاريخ را مطيع اهداف خود نموده و جهاني قابل كنترل بسازيم. -در آغاز قرن 20 صاحبنظران،از جمله ماكس وبر معتقد شدند كه جهان شبيه ماشين عظيمي است كه انسانها به عنوان پيچ و مهره ها واجزاي آن بكار گرفته مي شوند. • انسان با ورود به نيمه دوم قرن 20 يعني دهه 60-80 تفكر واحدهاي استراتژيك را شكل ميدهد كه منجر به برنامه ريزي نوين اطلاعات مي شود. - در دهه 80-90 تفكرات محيطي مارا از درون پوسته سازمان خارج و به اطراف آن معطوف مي كند كه منجر به شكل گيري محيط هاي پويا مي شود حال هرچه شعاع نگرش به اطراف عميق تر مي شود ارتفاع ديد فزوني مي يابد بنحوي كه مارا از محيط ملي ومنطقه اي خارج و به محيط جهاني يعني جهان همگاني سوق مي دهد 000000 (آقاحسيني1381)
معيارها،استاندارد ها وضوابط فني: تعريف طرح:طرح عبارت است از مجموعه فعاليت هائي كه براي دستيابي بمنظور و هدف خاص شكل مي گيرد. فعاليت هاي طرح بايد در 1- زمان مشخص 2- هزينه مشخص 3- پرسنل معين 4- كيفيت ويژه اجرا شود. (بيروديان 1380 ) تعريف پروژه: مجموعه اي از عمليات همجنس است كه بر اساس مطالعات توجيهي فني،اقتصادي، اجتماعي طي مدت معين با اعتبار معين يكي يا چند يك از هدف ها و عمليات اجرائي طرح را پوشش مي دهد .پروژه ها زير مجموعه طرح محسوب مي شوند.(وزيريان1382)
معيارها: - تعيين هدف، هدف يك طرح ويا پروژه طريقه جمع آوري اطلاعات را مشخص مي كند. -تفكر تئوريك وجمع آوري اطلاعات كاملا به يكديگر مرتبط است. -جمع آوري اطلاعات فعاليتي مجزا و جهت گيري شده نيست. - بيان شفاف و روشن مسئله مورد بررسي. - طرح ريزي جمع آوري اطلاعات. - تجزيه وتحليل مشاهدات. - تفسير نتايج. -تعين معيارهاي كه رسيدن به هدف را مشخص مي كند. بهره گيري از تخصص هاي متنوع در اجراي طرح.( مصداقي1373)
استانداردها: برنامه ريزي جمع آوري داده ها: - طرح مطالعه(طرح آماري –طرح آزمايشي)(كاكس1958،كاكران1977) - برآورد پارامتر ها - تشريح واحد هاي نمونه گيري - مشخص كردن متغيرها، (تابع ،مستقل،پيوسته،ناپيوسته) - تعيين محل بررسي جامعه يا نمونه(تصادفي،سيستماتيك،و...) - تعيين دقت عمل (صفتي كه حد پراكندگي مشاهدات را حول ميانگين آنها توصيف ميكند)0 - صحت عمل(عبارت است از توانائي برآورد نمونه اي جهت نيل به پارا مترهاي واقعي جامعه بدون در نظر گرفتن دقت)0 - اريبي (انحراف منظمي است كه در اثر1- نقص در دستگاه اندازه گيري2-روش انتخاب نمونه3- روش برآورد پارامتربوجود مي آيد). - زمان و مدت بررسي. - روش هاي آناليز و تجزيه و تحليل داده ها و اطلاعات.
انواع اصلي طرح از نظر كاكس و اسنل(1981): 1- آزمايش ها: محقق سيستم تحت مطالعه را تنظيم و تحت كنترل در آورده و برروي روش كار اعمال نظر ميگردد. 2-مطالعات مشاهده اي خاص: محقق برروي جمع آوري داده ها كنترلي ندارد. 3-بررسي هاي نمونه اي: تحت كنترل محقق ، نمونه اي(تصادفي) از جوامع آماري (تعريف شده )برداشت شده و نتايج تحقيق و بررسي ،توصيف خوبي از جوامع را بدست داده و تفاوت ها ي موجود بين جوامع مختلف را مشخص مي كند. 4-مطالعات كنترل شده براي پيش بيني: محقق واحدهاي را انتخاب ميكند كه در آنها متغيرهايي را اندازه گيري ميكند.سپس مجددا همان واحدها ارزيابي مي شوند تا معلوم گردد اتفاق ويژه اي بوقوع پيوسته يا خير. 5- مطالعات كنترل شده براي پس بيني (حوادث گذشته): خصوصيات ويژه اي ثبت ميگردند و ازآن تاريخ و سوابق گذشته واحد ها رديابي شده تا بتوان متغيرهاي موثر و مهم را تفكيك نمود.
انواع طرح ها : - طرح هاي مطالعاتي - طرح هاي اجرائي - طرح هاي تحقيقاتي انواع طرح هاي مطالعاتي: - مطالعات اجمالي - مطالعات نيمه تفضيلي - مطالعات تفضيلي - مطالعات تفضيلي دقيق طرح هاي اجرائي: - مطالعات اجرائي - تحقيقي – ترويجي -تحقيقي –تطبيقي طرح هاي تحقيقاتي: - بنيادي - كاربردي - توسعه اي روش هاي بررسي: كتابخانه اي، اسنادي، ميداني
مراحل تهيه طرح: الف-مرحله شناسائي(جمع آوري اطلاعات،گزارشات،نقشه ها،و تجزيه و تحليل، شامل محيط موجودات زنده و مسائل اقتصادي اجتماعي. ب- مرحله توجيهي (تكميل مطالعات شناسايي و بررسي مشكلات وعلل آنها لزوم اجراي طرح ،بازده طرح در كوتاه مدت و بلند مدت. ج-مرحله اجرائي(خط مشي ،برنامه،نحوه انجام طرح،اجراي پروژه هاو..)(بيروديان1380) اصول چهار گانه رنه دكارت: - در علوم تجربي،هيچ چيز را نبايد قبول كرد ،مگر اينكه آنرا دقيقا بررسي كرده و بطور روشن و متمايز فهميده باشيم. - براي آنكه چيزي را بشناسيم كل را تا آنجا كه ممكن است به اجزا ء تقسيم مي كنيم تا به كوچكترين جزءبرسيم. - كسب اطلاعات را از كوچكترين جزء آغاز كرده و از تلفيق آنها به كل قضاوت مي كنيم. - در اين مطالعات بايد سعي كرد تا كوچكترين جزئيات از قلم نيفتد.
انجام يك مطالعه به چه عواملي بستگي دارد: - تعييين هدف - توان متخصص و محققين • بررسي سوابق مطالعه - طراحي كامل وطرح ريزي • مشورت با متخصص آمار و نحوه نمونه گيري و آناليز داده ها • بررسي اصالت مطالعات قبل • انجام گروهي مطالعه با تخصص هاي متنوع - اعتبار كافي جهت اجراي طرح - بررسي پراكندگي اطلاعات و داده ها و نرمال بودن آنها
مراحل طرح: - مطالعات پايه - مطالعات زيستي - ظرفيت ها محدوديتها - يافته ها - رفع مشكلات دوره زماني طرح: - فاز يك(مراحل شناسايي و توجيهي) - فاز دو (طرح وبرنامه،تهيه طرح اجرائي) - فاز سه (اجرا اجراي مفاد برنامه وطرح تهيه شده) - فاز چهار(اختتام ،كنترل، ارزشيابي، پيگيري،نگهداري و حفاظت)
اطلاعات: -اطلاعات پايه -اطلاعات زيستي اطلاعات اكولوژيك اطلاعات امكانات و اختيارات كاربرد نرم افزار و مدل هاي رياضي –آماري در برنامه ريزي و تصميم گيري: • الف روش هاي طبقه بندي: تاكسونومي عددي، آناليز خوشه اي و اسكالوگرام - تاكسونومي عددي:(شناسائي تشابه و اختلافبين واحد هاي گروه و طبقه بندي آنها به طبقات همگن).
-آناليز خوشه اي: (تست همگني تعيين مجموعه هاي همگن حوزه ها). -اسكالوگرام(معيار نگاري):ابزار پردازش اطلاعات بمنظور رتبه بندي واحد هاي يك مجموعه روش هاي توابع رياضي: • همبستگي( روش پيشرو، پسرو،گام به گام) • -برنامه ريزي خطي( مدل رياضي براي جستجو و انتخاب بهترين برنامهاز ميان مجموعه راه هاي ممكن مي باشد) • 1- تابع هدف( رابطه رياضي بينy ,x • 2- محدوديت (يك رابطه رياضي يا يك نامعادله كه بيانگر محدوده امكانات باشد) • 3- متغيير هاي تصميم گيري(مقادير عددي ميباشند)
ابزار هاي برنام ريزي و كنترل پروژه: 1 - پايان نماي گانت: ( نشان دادن پيشرفت كار با روش ساده در محور قائم مختصات وزمان انجام ان در محور افقي) 2 – برنامه ريزي و كنترل پروژه از طريق پرت: (تكنيك ارزشيابي و باز نگري برنامه،مدلي براي حداقال كردن تاخير ،وقفه،تضاد در پيشرفت و هماهنگ كردن قسمت هاي مختلف تمامي يك پروژهو تسريع در تكميل زير پروژه ها)(ابطحي و مهرواژان1372) 1- حذف مستطيل هاي هر فعاليت و قرار دادن پيكان بين اغاز و پايان 2- ارتباط دادن بين فعاليتها با پيكان 3- اضافه كردن زمانبراي هر اجرا(پيكان) 3 – روش مسير بحراني سي پي ام: (روشي براي فعاليت هاي تكراري كه مديريت در باره استانداردها ، اوزان ، ظرفيت ها ، هزينه ها و زمان اطلاعات كافي در اختيار دارد.در روش هزينه در برنامه ريزي و كنترل پروژه وارد مي شود تا موازنه زمان- هزينه برقرار شود ( حاج شير محمدي 1375)
اجراي طرح مطالعاتي: • موقعيت جغرافياي و مختصات دقيق محدوده اجراي طرح: (مساحت،تصاوير ماهواره اي ، عكس هوايي، نقشه هاي توپوگرافي ونقشه برداري و0000) • فيزيوگرافي و توپوگرافي: (حداقل و حداكثر ارتفاع از سطح دريا، شيب ،جهت شيب ،نقشه شيب،شبكه هيدروگرافي ،هيپسومتري، طبقات ارتفاعي حوزه هاي آبخيزو000) • اقليم وهواشناسي: (طبقه بندي اقليمي،بارندگي، درجه حرارت ،رطوبت، تبخير وتعرق ، ساعت آفتابي، باد ،تعداد روز هاي يخبندان و000) • خاك شناسي: (آزمايش خاك و0000) • حفاظت خاك: ( فرسايش ، رسوب ، نفوذ و000) • زمين شناسي: (سازند زمين،و000) • ژئومورفولوژي:(شكل زمين و0000)
هيدرولوژي: (دبي، هيدروگراف واحد، زمان تمركز ، روند يابي سيل، مهندسي رودخانه، و0000) • آب هاي زير زميني: (سطح آب زيرزميني، كيفيت آب ،وضعيت آبخوان، بيلان آب و000) • زراعت: ( نوع محصول و0000) • باغ و بيشه:( نوع باغ و0000) • مرتع:(پوشش گياهي و0000) • جنگل: (پوشش جنگلي و00000) • فضاي سبز،جنگلكاري:(درختكاري و000) • صخره و برون زدگي سنگي • مستثنيات: (كارخانه ،جاده،خانه،پادگان ،معادن،صنايع و0000) • بررسي اثرات زيست محيطي:
طرح اجرائي: • 1- طراحي پروژه • 2- طراحي مهندسي • 3- طراحي مصالح نظارت و ارزشيابي: - پايش:( ملزومات علمي يك برنامه پايش) • هدف : مقصود از پايش چيست. • روش: چگونه ميتوان به اين هدف رسيد. • تحليل داده ها: نحوه جمع آوري داده ها و مديريت دهده ها. • تفسير: چه مفاهيمي از اين اطلاعات استنبات مي شود. • تحقق: هدف چه زماني به دست خواهد آمد(بي اشر1989)
آموزش: بهره برداري از منابع محيط: آب، خاك،هوا،گياهان ،جانوران. بهره برداري ازمنابع توليدي: محصولات ،دام وطيور،آبزيان، محصولات فرعي بررسي وضعيت منابع و تغببرات ونوسانات منابع محيط:
آشنائي با بررسي جنبه هاي اقتصادي طرح ها و پروژه ها : • نيروي كار انساني • نوع اشتغال و نسبت آنها • نيروي كار فعال كنوني و پيش بيني آن در آينده • روند مهاجرت دائم و فصلي ودلايل آن • انطباق نيروي انساني موجود ولازم در فعايتهاي كشاورزي در طول سال • امكان اشتغال در بخش كشاورزي • امكان اشتغال در بخش غير كشاورزي • كيفيت نيروي انساني • نيروي كار ماشيني • نيروي كار ماشيني موجود و كيفيت استفاده از آنها • نحوه بهره برداري از ماشين هاي كشاورزي • جاده ها و راه هاي ارتباطي منطقه • صنايع كشاورزي و معادن مهم در دست بهره برداري منطقه
نظامهاي بهره برداري • سابقه زمينداري و مالكيت اراضي • اشكال مالكيت اراضي مزروعي و منابع آب • توزيع مالكيت اراضي و منابع آب و پراكندگي قطعات بهره برداري • الگوهاي بهره برداري • طرح ها وسياستهاي سازمانها و ارگانهاي عمومي • طرح ها و سياستهاي دولت در امر توليد ،تدارك،توزيع و بازاريابي • برنامه هاي عمراني و تسهيلات زير بنايي و واحدهاي صنعتي • برنامه هاي تحقيقي ،اموزشي و ترويجي
اقتصاد كشاورزي: • سرمايه گذاري واحدهاي بهره برداري • تناسب و فراهمي امكانات • برآورد هزينه ها و درآمدهاي دامي منطقه • بررسي و تعيين هزينه هاي هريك از مراحل كاشت،داشت و برداشت به تفكيك نوع خدمات و براي هر يك از كشت ها • تعيين ساير هزينه هاي توليد نظير آب بها،اجاره زمين و000 • ارزيابي اقتصادي هريك از از كشتها • بازاريابي • خود مصرفي و فروش محصولات كشاورزي • مصرف منطقه • ميزان ورود و صدور محصولات كشاورزي • بازاريابي محصولات كشاورزي • موسسات اعتباري و تعاونيها • منابع اعتباري و سياستهاي حاكم برآن • شرايط اعطاي اعتبارات • ميزان اعتبارات وموارد مصرف آن • توزيع درآمد ها و سطحزندگي كشاورزان • تعيين بازده اقتصادي براي هر مترمكعب در كشت محصولات متداول در وضع فعلي (بدون احتساب قيمت اب) • ارزش خالص و ناخالص توليدات كشاورزي در حال حاضر • متوسط درآمد هرخانوار كشاورز ودرآمد سرانه
آشنائي با جنبه هاي مالي طرح ها و پروژه ها: • برآورد هاي هزينه اجرا • هزينه هاي پرسنلي • هزينه هاي آزمايشگاه و كارگاه • هزينه هاي حمل ونقل و وسائل مهندسي • هزينه هاي مواد مصرفي • هزينه هاي موادغير مصرفي • هزينه هاي تايپ و تكثير و تهيه نقشه • هزينه اقامت • هزينه ماموريت • هزينه غذا • هزينه ماكت و 00000 - هزينه هاي متفرقه
آشنائي با اصول و مباني حاكم بر قرار دادها و پروژه ها: • كار فرما • مشاور • پيمانكار • شرح خدمات • موضوع قرارداد • مدت قرارداد • مبلغ قرارداد • تعهدات كارفرما • تعهدات مشاور و پيمانكار • تضمين قرارداد • موارد حقوقي • مرجع حل اختلاف • معرفي نامه هاي نمايندگي • زمان بندي ارائه صورت وضعيت و پيشرفت فيزيكي، • زمان بندي دريافت درصد مبلغ قرارداد • مدارك اصالت شركت ، سقف مبلغ قرارداد و تعداد كار هم زمان
منابع: -ارزاني،ح،شهرياري، الف1386 پايش براي اكو لوژي و حفاظتف اتشار دانشگاه تهران. -مصداقي ، م1377 روشهاي آماري در تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي انتشار دانشگاه گرگان. -مصداقي،م 1372 ، روش تحقيق، جزوه دوره كارشناسي ارشد دانشگاه گرگان. -حيدري، 1371 ، روش تحقيق، جزوه دوره كارشناسي ارشد دانشگاه گرگان. -اونق، م،1373،آمايش سرزمينجزوه دوره كارشناسي ارشد دانشگاه گرگان. -وزيريان،س1382 مفاهيم و اصطلاحات بودجه ريزي، انتشار سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور. -فهرست خدمات مرحله يك طرح هاي آبياري و زهكشي1373 انتشار سازمان برنامه و بودجه و وزارت نيرو. -فرم طرح هاي مرتعداري1368 انتشار سازمان جنگل ها و مراتع كشور. -جعفري ،م،1373 دستورالعمل اجراي طرح تحقيقاتي انتشار موسسه تحقيقات جنگل ها ومراتع كشور . بيروديان ،ن1380اصول مديريت مناطق بياباني انتشارات رشاد -اطلاعات و تجارب شخصي
