OSMANLI KÜLTÜR MEDENİYETİ

1. OSMANLI KÜLTÜR MEDENİYETİ

2. DEVLET ANLAYIŞI • Osmanlı devlet anlayışının temel esasları • Eski Türk gelenek ve görenekler • İslam kültürü • Fethedilen bölgenin kültürleri • Uç beyliklerin gelenekleri • Osmanlı’nın başkentleri • Söğüt • Karacahisar • İznik • Bursa • Edirne • İstanbul

3. DEVLET ANLAYIŞI AMAÇ: Taht kavgaların önüne geçmek ve merkezi otoriteyi güçlendirmek • Sancağa Çıkma Usulü •  Şehzadelerin yönetim deneyimi kazanmaları için illere vali olarak gönderilmesidir.(LALA=ATABEY) • II. Mehmet tarafından sancak sistemi zorunlu hale getirildi • Sancağa çıkan son padişah III. Mehmet’tir. • Kafes Usulü •  Şehzadelerin sancağa gönderilmeyip sarayda aldığı eğitimdir. • Bunun sonucunda yönetim deneyiminden yoksun padişahlar ortaya çıkmıştır

4. Osmanlı Devleti’nde, I. kimin tahta geçeceğinin önceden belirtilmemiş olması, II. hanedan ailesinden en büyük ve en olgun olanın tahta geçmesi kuralının konulması, III. kız çocuklarının tahta geçme hakkının olmaması durumlarından hangilerinin taht kavgalarına neden olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III Osmanlılarda I. Ahmet’ten itibaren padişahlığın hanedanın en yaşlı üyesine geçmesi usulünün uygulanmasına başlanmasında güdülen amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Saltanat sistemini devam ettirmek B) Taht kavgalarını önlemek C) Padişahın yetkilerini sınırlamak D) Halk ile saray ilişkilerini kolaylaştırmak E) Eyalet yöneticilerinin sayısını artırmak

5. DEVLET YÖNETİMİ

7. Osmanlı İmparatorluğu’nda devşirme yöntemiyle toplanan çocuklardan, saraya alınanlar aşağıdakilerin hangisinde eğitilmiştir? A) Sıbyan mektepleri B) Enderun C) Hendesehane D) Yabancı okullar E) Azınlık okulları I. Kaza-Subaşı II. Eyalet-Beylerbeyi III. Sancak-Yiğitbaşı Yukarıdakilerden hangilerinde Osmanlı Klasik Dönem taşra birimleri, yöneticileriylebirlikte doğru olarak verilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

8. İçişlerinde serbest olan eyaletlerdir. • Yöneticileri yerlidir • padişah tarafından atanır. • Erdel, Eflak, Boğdan, Kırım, Hicaz bu türden eyaletlerdir. • Erdel, Eflak, Boğdan vergi de verir asker de gönderir. • Hicaz vergi ve asker göndermez. • Kırım vergi vermez. • Yöneticileri merkezden atanan uzak eyaletlerdir. • Vergileri İltizam yolu ile toplanır • Mısır, Bağdat, Tunus • Cezayir, Yemen • Anadolu ve Rumeli eyaletleridir. • Tımar sistemi uygulanır

9. DİVAN • Divan-ı Hümayun: Orhan Bey döneminde kuruldu. • II.Mahmut döneminde kaldırıldı. • Divanda alınan kararların tutulduğu defterlere ‘’Mühimme defterleri’’ Not: Tahrir : Arazi kayıtları Şer’iye sicilleri : Evlenme, boşanma, miras kayıtları • Divan en üst yürütme ve en üst yargı organıdır. • Fatih Sultan Mehmet’e kadar divana padişah başkanlık eder. => karar • alma • Fatih’ten sonra sadrazamlar başkanlık eder. => danışma • Divan üyesi olabilmek için vezir rütbesinde veya bu rütbeye denk olma • şartı

11. Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı toplumunda yönetici gruplar arasında değildir? A) İlmiye B) Seyfiye C) Reaya D) Kalemiye E) Hanedan üyeleri Osmanlı Devleti’nde “kalemiye” meslek grubunu aşağıdaki devlet görevlilerinden hangileri oluşturmaktaydı? A) Sadrazam ve vezirler B) Beylerbeyi ve sancak beyleri C) Nişancı ve defterdarlar D) Subaşılar ve kale koruyucuları=DİZDAR E) Kadılar ve müderrisler Aşağıdakilerden hangisi ilmiye sınıfının üyelerinden biri değildir? A) Kazasker B) Şeyhülislam C) Kadı D) Müderris E) Yeniçeri

12. OSMANLI TOPRAK YÖNETİMİ

13. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlılarda timarlı sipahilerin özelliklerinden biri değildir? A) Savaşta Anadolu ve Rumeli beylerbeyinin komutasında sağ ve sol kanatlar oluşturma B) Barış zamanında bulundukları bölgenin güvenliğini sağlama C) Kendilerine ayrılan timar topraklarında oturmak zorunda olma D) Atlı asker yetiştirme E) Devletten maaş alma I. Has II. Vakıf III. Zeamet Yukarıdakilerden hangileri, Osmanlı Devleti’nde dirlik türlerinden biri değildir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

14. Tımarlı Sipahiler • Akıncılar • Azaplar • Yaya ve • Müsellemler • Gönüllüler • Beşliler • Sakalar • Acemioğlanlar Ocağı • Yeniçeriler • Cebeciler • Topçular • Top Arabacıları • Humbaracılar • Lağımcılar • Sakalar • Sipahi ve silahtarlar • Sağ ve sol • ulufeciler • Sağ ve sol • garipler

15. Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı Devleti’nde timar sahiplerinin sefere götürmekle yükümlü olduğu atlı askerlere verilen addır? • Cebelü B) Cebeci C) Azap D) Müsellem E) Saka

16. HUKUK • Padişah Fermanları • Kanunnameler • Gelenek, görenek • Kuran-ı Kerim • Sünnet • İcma • Kıyas • “KADI”NIN GÖREVLERİ • Kazaları idare etmek • Halkın arasındaki davaları çözüme kavuşturmak • Merkezden gelen emirleri halka ulaştırmak • Avarız vergisini toplayıp merkeze ulaştırmak • Halkın şikayetlerini divana iletmek

17. Çift bozan • Ağnam • Derbent • Cerime • Avarız • Bac-ı Pazar • İspençe • Bennak • Mücerred • Öşür • Haraç • Cizye

18. Olağanüstü hallerde toplanan vergi • Müslüman olmayan erkek nüfustan alınan vergi • Toprağı mazeretsiz terk eden ya da üç yıl üst üste boş bırakan köylüden alınan vergi • Müslüman üreticiden toprağın verimine göre onda biri oranında alınan vergi • Osmanlı Devlet’inde alınan aşağıdaki vergilerden hangisinin açıklaması yukarıda yoktur? • A) Çiftbozan B) Avarız C) Cizye D) Öşür E) Ağnam

19. Şeyhülislam • Kazasker • Müderris • Kadı • Nakibüleşraf • Sadrazam • Vezirler • Beylerbeyi • Sancakbeyi • Kapıkulu askerleri • Subaşı • Kale koruyucuları • Nişancı • Reisülküttap • Defterdar • Şehirli • Köylü • Göçebe

21. GAZETELER

22. BİLİM , SANAT, KÜLTÜR, DİL VE EDEBİYAT MİNYATÜR (NAKKAŞ) RESİM Osman Hamdi Bey: Türk müzeciliğinin kurucusudur. 1881 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi’ni ve İstanbul Arkeoloji Müzesi'ni kurdu Kaplumbağa Terbiyecisi adlı resmi ünlüdür. Şeker Ahmet Paşa: Resim eğitimi için Abdülaziz tarafından Avrupa’ya gönderilmiştir. Kendi adına resim sergisi açan ilk Türk ressamıdır. Hüseyin Zekai Paşa: Batılı tarzda resim yapan ilk ressamlarımızdan biridir. • Matrakçı Nasuh: XVI. asır • Nakkaş Osman: XVI. asır • Nakkaş Hasan Paşa: XVII. asır • Nakkaş Kalender:XVII. asır • Levni: XVII. asır sonları XVIII. asır başları (Lale Devri) • Itri • Dede Efendi MÜZİK

23. Pirî ReisXVI. yy’da haritacılık konusunda ön plana çıkan bir Türk denizcisidir.Kitab-ı BahriyeSeydi Ali ReisXVI. yy’da yaşamış deniz coğrafyacısıdır.Miratü’l-MemalikMatrakçı NasuhXVI.yy’da kara coğrafyacılığında ön plana çıkar çizdiği minyatürlerle ordunun sefer güzergahları hakkında ayrıntılı bilgiler vermiştir.Takiyuddin bin MehmetXVI.yy’da astronomi ile ilgilenmiştir.Hezarfen Ahmet Çelebi (XVII.yy)IV. Murat Döneminde kanat takarak başarılı bir uçuş denemesi yapmıştır.Lagari Hasan ÇelebiDünyada ilk roketli füze uçuşunu gerçekleştirmiştir. BİLİM ADAMI • Kâtip Çelebi • XVII. yüzyılda yaşamıştır. • Tarih, coğrafya, felsefe ve bibliyografya ile ilgili eserler vermiştir. • Keşfizünun (Bibliyografya) • Cihannüma (Coğrafya) • Evliya Çelebi • XVII. yüzyılın ünlü Türk gezginidir. • Seyahatname(Coğrafya) • Ali Kuşcu • Dönemin ünlü astronomlarındandır. • Osmanlı’da matematik öğretiminin kurucusu kabul edilir. • Fatih tarafından İstanbul’a getirilmiştir. • Akşemseddin • Fatih Sultan Mehmet’i yetiştiren • Altunizade Tıpçı • Sabuncuoğlu Şerafettin

24. İstanbul’da ilk medrese Fatih Sultan Mehmet tarafından açılan “Sahn-ı Seman” medresesidir. Ali Kuşçu öğretmenlik yapmıştır. Osmanlı’daki bir diğer önemli medrese ise Kanuni Sultan Süleyman tarafından yapılan “Sahn-ı Süleymaniye” medreseleridir.. ENDERUN: Yalnız devşirme kökenli öğrencilerin alındığı saray okuludur. Yüksek öğretim düzeyinde eğitim öğretim yapılırdı. Enderun mektebi pek çok devlet adamı yetiştirmiştir.