Download
1 / 31
E N D
Milli Kütüphaneler Milli kütüphanelerin çeşitli şekillerde kurulmuştur. Bunlardan bir kısmı halkın ihtillalle birlikte el koyduğu ve o tarihten sonra milli kütüphane olarak kullanıldığı kütüphanelerdir. Fransız milli kütüphanesi Bibliotheque Nationale buna örnektir. Bazıları krallar tarafından bağışlanmış ve milli kütüphane yapılmıştır. Hollanda Milli Kütüphanesi buna örnektir. Bazıları ise yasal konumları ve fonksiyonları nedeniyle milli kütüphane olarak kurulmuşlardır. Amerika Birleşik Devletleri Milli Kütüphanesi olan Library of Congress bunlardan biridir. Bir de gereksinim duyularak kurulan milli kütüphane türü vardır. Latin Amerika'daki çoğu ülkenin milli kütüphanesi buna örnektir, ayrıca Türk Milli Kütüphanesi de bu tür arasında yer alır.
Milli Kütüphaneler Dünya’da milli kütüphane olarak tanımlanmış ilk kuruluş Fransız Milli Kütüphanesi olan ‘Bibliotheque National’dir. İhtilalden hemen sonra 1795 yılında Fransız Ulusal Kongre’sinin almış olduğu bir kararla kraliyet kütüphanesinin halka maledilmesiyle ortaya çıkar. Bu tarihten sonra 19. yüzyıl içinde yirmiden fazla ülkede milli kütüphanenin oluşturulduğunu görmekteyiz. 20. yüzyılda özellikle II. Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda özgürlüklerine kavuşan bir çok ülkede milli kütüphane kurulması olayı, ilk gerçekleştirilen işler arasında olmuştur. Çünkü milli kütüphaneler toplumların kültürel kimliklerini belirleme, koruma, yaşatma ve geliştirme isteklerinin gerçekleştirilmesinde oldukça önemli işlevleri olan kuruluşlardır (özellikle ulus devlet olabilmenin ön koşulu olarak değerlendirilmektedir).
Milli Kütüphaneler Diğer kütüphaneler parçası bulundukları toplumun karşı karşıya kaldığı ekonomik sıkıntılardan, savaşlardan ve benzeri birçok olumsuz etkenlerden büyük çapta etkilenirken, milli kütüphaneler kültürel konumlarından dolayı özenle korunmuş ve sınırlı ölçülerde de olsa hizmetlerini sürdürmeye devam etmiştir. Milli kütüphane hizmetlerinin sürekliliği ve bu sürekliliğin öngördüğü ekonomik güvence ilgili yönetimler tarafından karışılanmaya çalışılmıştır. Kimi zaman kütüphanelerin kütüphanesi olarak algılanan milli kütüphaneler, hizmet verdikleri toplumların kültür ürünleri olan yazılı,basılı, görsel ve işitsel bilgi kaynaklarını toplamakla, korumakla ve hizmete sunmakla yetinmemekte ve ayrıca kütüphane hizmetlerinin planlanması ve geliştirilmesi, kütüphanelerarası işbirliği ve dayanışma gibi ulusal veya uluslar arası düzeyde gerçekleştirilen faaliyetlere önderlik yapmaktadır.
Milli Kütüphaneler Milli kütüphane ne olduğunu anlayabilmek ve onu daha iyi tanımlayabilmek için milli kütüphanenin ne olmadığını belirtmek gerekir: -- Milli kütüphane bir halk kütüphanesi , üniversite kütüphanesi, özel kütüphane, araştırma kütüphanesi değildir. -- Milli kütüphane bir okuma salonu değildir. -- Milli kütüphane öğrencilerin derslerini hazırlamak için başvuracakları bir kuruluş değildir.
Milli Kütüphaneler Milli kütüphane, tüm ulusa açık bir kütüphane olduğu düşüncesini yansıtıyorsa da, bu yaklaşım genelde bir çok ülkede gözlenilen uygulamaya ters düşmektedir. Çünkü kütüphanelerin hizmet verdiği kesim çoğu kez sınırlı ve hizmetler önceden belirlenmiş bir takım amaçların gerçekleşmesine yöneliktir. Milli kütüphane, adları ne olursa olsun, bir yasa ya da diğer düzenlemelerle derleme görevini yerine getiren ve ülke yayınlarını toplayan, koruma sorumluluğunu taşıyan ve uygun gördüğü kütüphane hizmetlerini veren ulusal kuruluşlar olarak tanımlanabilir.
Milli Kütüphaneler Milli kütüphanelerin verdikleri hizmetlerdeki farklılıklar, büyük ölçüde bu kütüphanelerin tarihsel oluşum süreçlerinden ve hizmet verdikleri toplumların beklentilerinden kaynaklanmaktadır. Tüm bu farklılıklara karşın günümüzde milli kütüphanelerin sadece, -- parçası bulunduğu toplumun her türlü kültür, bilim ve sanat ürünlerini eksiksiz derleyip düzenleme ve koruma, -- söz konusu bu ürünlerin değişik yollardan yoğun ve yaygın biçimde kullanımını sağlama, -- çeşitli bibliyografik etkinliklerde bulunma gibi kimi genel hizmetleri gerçekeştirmeleri yeterli olmamakta, bu kütüphanelerin ayrıca,
Milli Kütüphaneler -- ulusal enformasyon sisteminin planlanmasına ve geliştirilmesine etkin bir şekide katılmaları, -- ulusal enformasyon sisteminde merkezi kütüphane yükümlülüklerini yerine getirmeleri, -- ulusal enformasyon sisteminde ülkedeki tüm kütüphanelerin önderliğini yapmaları gerekmektedir.
Bibliothèquenationale de France 14. Yüzyılın başlarında Fransa Kralı VII. Charles’in özel koleksiyonu ile kurduğu kraliyet kütüphanesinin evrimi sonucu ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl başlarında koleksiyon miktarı yaklaşık bir milyondur. Günümüzde on milyonun çok üstünde dermesi ile Fransa Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Kütüphane yöneticisi aynı zamanda Fransa’daki tüm kütüphanelerin koordinasyonu durumundadır.
BritishLibrary İçinde çok sayı ve türde kütüphane bulunan bir kütüphaneler topluluğudur. 1753 yılında kurulan BritishMuseum’a bağlı olarak kurulduğu ve gelişim gösterdiği bilinmektedir. İngiliz hükumeti bu 1753 yılında SirHansSloange’un elli bin civarındaki özel koleksiyonunu kütüphane oluşturmak amacıyla satın alır ve BritishMuseum adı altında halkın kullanımına açar. BritishMuseum hem bir müze hem de kütüphane görevini yerine getirecek bir kuruluş olarak düşünülmüştür. 20. yüzyıla doğu hem ulusal hem de uluslar arası zengin koleksiyonu ile dünyanın sayılı kütüphanelerinden biri haline gelir. 1960’lı yıllarda yedi milyonluk kaynağı ile çok zengin bir kütüphane olmuştur. 1972 yılında ise yeni bir yasa ile Milli Kütüphane’nin adı BritishLibrary olmuştur.
BritishLibrary İçinde çok sayı ve türde kütüphane bulunan bir kütüphaneler topluluğudur. 1753 yılında kurulan BritishMuseum’a bağlı olarak kurulduğu ve gelişim gösterdiği bilinmektedir. İngiliz hükumeti bu 1753 yılında SirHansSloange’un elli bin civarındaki özel koleksiyonunu kütüphane oluşturmak amacıyla satın alır ve BritishMuseum adı altında halkın kullanımına açar. BritishMuseum hem bir müze hem de kütüphane görevini yerine getirecek bir kuruluş olarak düşünülmüştür. 20. yüzyıla doğu hem ulusal hem de uluslar arası zengin koleksiyonu ile dünyanın sayılı kütüphanelerinden biri haline gelir. 1960’lı yıllarda yedi milyonluk kaynağı ile çok zengin bir kütüphane olmuştur. 1972 yılında ise yeni bir yasa ile Milli Kütüphane’nin adı BritishLibrary olmuştur. 2009’da: We hold 14 million books, 920,000 journal and newspaper titles, 58 million patents, 3 million sound recordings, and so much more.
Library of Congress İçinde çok sayı ve türde kütüphane bulunan bir kütüphaneler topluluğudur. 1753 yılında kurulan BritishMuseum’a bağlı olarak kurulduğu ve gelişim gösterdiği bilinmektedir. İngiliz hükumeti bu 1753 yılında SirHansSloange’un elli bin civarındaki özel koleksiyonunu kütüphane oluşturmak amacıyla satın alır ve BritishMuseum adı altında halkın kullanımına açar. BritishMuseum hem bir müze hem de kütüphane görevini yerine getirecek bir kuruluş olarak düşünülmüştür. 20. yüzyıla doğu hem ulusal hem de uluslar arası zengin koleksiyonu ile dünyanın sayılı kütüphanelerinden biri haline gelir. 1960’lı yıllarda yedi milyonluk kaynağı ile çok zengin bir kütüphane olmuştur.
Library of Congress • Derme Miktarı • Total of 141,847,810 items in the collections, including: • 21,218,408 cataloged books in the Library of Congress classification system • 11,599,606 books in large type and raised characters, incunabula (books printed before 1501), monographs and serials, music, bound newspapers, pamphlets, technical reports, and other printed material • 109,029,796 items in the nonclassified (special) collections. • These included: • 3,005,028 audio materials, such as discs, tapes, talking books, and other recorded formats • 62,778,118 total manuscripts • 5,357,385 maps • 16,086,572 microforms • 5,674,956 pieces of sheet music • 14,388,175 visual materials, including: • 1,207,776 moving images • 12,536,764 photographs • 98,288 posters • 545,347 prints and drawings
Milli Kütüphaneler • Milli Kütüphanelerin İşlevleri: • I. Temel İşlevleri • Ülke yayınlarını eksiksiz toplamak • Yabancı ülkelerin yayınlarını sağlamak • Ulusal bibliyografyalar yayınlamak • Enformasyon hizmetlerini planlamak ve düzenlemek • Kataloglar yayınlamak • Sergiler düzenlemek • II. Gerçekleştirilmesinde Yarar Görülen İşlevler • Kütüphanelerarası ödünç verme hizmetlerine önderlik yapmak • Ülke yazmalarını toplamak ve korumak • Kütüphanelerin teknik sorunları konusunda araştırmalar yapmak • III. Zorunlu Olmayan İşlevler: • Yayınların ulusal/uluslar arası değişimini sağlamak • Özürlülere hizmet vermek • Kütüphanecilik eğitimi konusunda yardımcı olmak
Milli Kütüphaneler Milli Kütüphanelerin gerçekleştirmekle yükümlü oldukları işlevlerin neler olduğu konusunda farklı uygulamalar ve görüşler söz konusudur. Bunun en önemli nedeni bu kütüphanelerin parçası bulundukları toplumun tarihi, politik, kültürel, ekonomik ve benzeri bir çok özelllikleri çerçevesinde oluşması, şekillenmesi ve hizmetler vermesidir. Milli kütüphaneleri kendine konu almış uluslar arası düzeyde kimi toplantılarda, örneğin 1955’te Brüksel’de, 1958’de Viyana’da, 1963’te Bangor’da, 1964’te Manila’da milli kütüphanelerin işlevleri konusunda ancak oldukça genel bir çerçeve çizilebilmiştir. Bu toplantılardan elde edilen veriler ışğında, İngiliz Kütüphaneci Humphreys’in 1963-1965 yılları arasında IFLA adına yaptığı milli kütüphaneler konusunda bir araştırma sonuunda, milli kütüphanelerin işlevlerinin üç genel grup içinde düşünülebilceği belirlenmiştir. Her ana grupta kendi içinde alt gruplara ayrılmaktadır. Buna göre milli kütüphanelerin işlevleri şunlardır:
