ROYAL BURGER ANONİM ŞİRKETİ

1. ROYAL BURGER ANONİM ŞİRKETİ • Royal Burger Yönetimi genişleme için doğru zaman olduğunu düşünüyor. Bu düşünce Royal Burger’ in son planlama toplantısında dile getirildi. Şirket Amerika Midwest esaslı, servis ve kalitede iyi bir üne sahip fastfood firmasıdır. Yönetim, Royal’ in pazarını bugün Midwest’ te sahip olduğu 33 şubeden, ulusal bir organizasyona dönüştürmekle ilgileniyor.

2. TARİHİ • Royal Burger 1960’ tan beri lokanta ekipmanları üreten ve bölgesel bir şirket olan Kook Manufacturing’ in deneysel bir girişimi olarak 1968’de Mansfield, Ohio ‘da açıldı. Kook şirketi Royal Burger’ i, ürünlerini müşterilerine sunmak için kullanıyordu ve bu sayede araç gereç satışları büyük artış gösterdi. 1971 yılında Ted Longford ve 4 Mansfield’ li iş adamı Royal Burger ismini ve şubesini Kook şirketinden satın aldı. 1972 yılında Ohio, Indiana ve Kentucky’da 8 yeni Royal şubesi açıldı. Şu anda 33 şube faaliyette ve bunlara 3 yeni şube eklenmesi planlanmaktadır. İşletme son 3 yıl içerisinde sürekli büyüdü ve bu dönem şube gelirleri yıllık ortalama %6 arttı.

3. OPERASYONLAR • Royal şubeleri, McDonald’s ve Burger King gibi standart sandviç menüleri satıyor. Her gün öğlen ve akşam saatleri için sandviç, kızartma ve içeceklerin yanı sıra, Royal 7’den 11’e kadar kahvaltı servisi de yapıyor. • Royal bütün birimlerinde aynı tarzda menüler kullanıyor.Standart fiyatlandırma mümkün olduğunca vurgulanmakla beraber bölgesel masrafların farklılığı fiyat farklılıklarına neden olabilmektedir.

4. Royal hamburger köftesi, balık bifteği, sosis ve cips gibi ana yiyecek maddeleri için bölgesel bir dağıtıcıyla anlaşma imzaladı. Satın alınan bu ürünler dondurulmuş olarak nakledilmektedir. Bu ana yiyecek maddeleri için merkezi satın alma, bu ürünleri aynı fiyatlarla sağlamaya yarıyor. Baharat, çörek ve süt ürünleri gibi günlük ürünler restoranların bulundukları yöreden alınmaktadır ve bu da bazı fiyat farklılıklarına neden olmaktadır. Ortalama olarak, her 1 dolarlık satışın 40 centi yiyecek malzemelerini, 16 centi ise endirekt harcamaları (kâğıt ürünleri, temizlik malzemeleri, üniformalar, çamaşırhane, promosyonlar ve gelir-emlak vergileri) oluşturmaktadır.

5. BÜYÜME PROGRAMI • Franchising hareketi Royal’in daha önce karşılaşmadığı yeni sorunlara neden olmaktadır. Bazı durumlarda elde bulunan binalar Royal şubelerine dönüştürüldü ve bunların yerleşim planları var olan bina boyutlarıyla kısıtlandı. Diğer şubelerde ise yönetim farklı tasarımlar deneyerek müşterilerin tepkisini ölçtü.

6. 1-Franchising çekmek için, ortak kararlaştırılan bir düzene, iyi tasarlanmış şubelere, verimli operasyon ve müşteri sadakatine gereksinim duyulmaktadır. Bir personel komitesi bu konuda zaman harcadı ve 4 üyenin iyi bir dizayn öne sürdüğüne kanaat getirildi.

7. 2- Royal yönetimi karmaşık bir problem olan iş gücü yönetimini en uygun şekilde yapmak istemektedir. Tipik bir şube için müşteri trafiği günün saatlerine ve haftanın günlerine göre değişkenlik göstermektedir. Müşteri yoğunluğu öğle saatlerinde en fazladır ve en az iş ise pazar günleri yapılmaktadır. İşgücünü bu şekilde talep biçimine göre programlamak ve yönetmek şube yöneticileri için büyük bir baş ağrısı yaratıyor.

8. Royal şubesi daha çok lise ve yüksekokul çağındaki haftada 15 ila 25 saat part-time çalışabilen personeli istihdam eder. Bu şekilde çalışanlar primsiz saatte ortalama 3,5$ kazanç elde eder. Ayrıca her şubede yıllık kazancı 14.000$ olan bir yönetici ve her birinin yıllık kazancı 12.000$ olan 2’şer yönetici asistanı bulunmaktadır. Yönetimde çalışanlara yapılan yan ödemeler yıllık kazançlarının %20 si kadardır. • Her şubede işlemleri kontrol etmek için elektronik kayıt sistemi (POS) makineleri kullanılmaktadır. POS makineleri gün boyunca 15 dakikada bir işlem etkinlikleri ilgili bilgi toplar. Satış işlemleri, satılan ürün çeşidi ve fiyatını gösterecek şekilde tablolaştırılır ve her akşam ana bilgisayar POS sisteminin tüm şubelerden kaydettiği verileri toplar.

9. Problemlerin çözümüne yardımcı olunması ve işçilerin çalışma standartlarını geliştirmek amacıyla Royal danışman bir firmayla anlaştı. Bu standartlar geçen yıl bazı şirket şubeleri tarafından başarılı şekilde uygulandı. Yönetim, standartların franchising satın alacaklar tarafından da kullanılması için sağlanabilir olması gerektiğini düşünüyor.

10. Üçüncü olarak, yatırım paketinin tümünün yatırımcıların ilgisini çekmesi gerekiyor. Finans Müdürü Frank’ın hesabına göre yatırımcılar açacakları şubelerin yerlerini kendileri temin etmek zorundadır. Fakat şirket arsa ve bina kiralama işlerini kendisi yapmak niyetindedir. Kiralama bedeli arazinin ve binanın fiyatına bağlı olacaktır.

11. SORULAR • Royal’in düşündüğü şube dizaynı değişikliklerini değerlendiriniz. Sizce uygun mu? • Herhangi bir şube içinde hangi maddi kontrol kararları alınmalıdır? • Personel hakkındaki kararlar nasıl alınmalı? • Royal’in şirket ve sahip olduğu şubeleri etkili yönetmek için kullanması gereken planlama ve kontrol fonksiyonları nelerdir? Bu durum franchisee’ler konusunda nasıl olmalı? • Franchise satın alır mıydınız? Alıp almama nedenini açıklayınız.

12. FRANCHISING

13. Franchising Kavramı ve Terminolojisi Franchise anlaşması: Bir ürün, hizmet veya yöntem üzerinde hak sahibi bir kişi/firmanın, bu ürün, hizmet veya yöntemin yerel dağıtımının gerçekleştirilmesi amacıyla başka bir firmayı yetkili kılması Franchisor: Markasının kullanım hakkını veren firma/kişi Franchisee: Markanın kullanım hakkını alan ve o marka adı altında iş yapmayı kabul eden firma/kişi

14. Franchising Kavramı ve Terminolojisi Franchise fee: Franchise ağına girmek için franchisee’nin ödediği başlangıç ücreti Royalty payment: Markanın kullanım hakkı için ödenen dönemlik ücretler

15. Franchising’in Doğuşu ve Gelişimi • Franchising sistemi; • Franchisor tarafından işletilen mağazalar ve franchisee’ler tarafından işletilen mağazaların bir kombinasyonu • Sadece franchisee’ler tarafından işletilen mağazalar • Bir pazarlama ve dağıtım sistemi • Perakendecilikte en verimli modellerden biri • Uygulama alanları: gıda, tekstil, mobilya, eğitim, spor, emlakçılık, kuru temizleme, otelcilik…

16. Franchising Sözleşmesi İşletme sistemi, know-how, iş yöntemleri, eğitim ÜRÜN VEYA HİZMETİ VEREN TARAF FRANCHISOR BELİRLİ BİR BÖLGEDE ALAN TARAF FRANCHISEE SÖZLEŞME bedel Borç ilişkisi yaratan sürekli sözleşme Franchise verenin hak ve yükümlülükleri Franchise alanın hak ve yükümlülükleri

17. Franchising Sözleşmesi ANA FİRMA Başlangıç ücreti karşılığında Royalty karşılığında FRANCHISE ALANA Ticari isim ve marka kullanma hakkı, Yer seçiminde yardım, Eğitim programları, Mağaza tasarımı, dekorasyonu, Muhasebe sistemi sağlar. Merkezi satın almalar, tedarik, Stok kontrol, Ulusal promosyon, Yönetim danışmanlığı sağlar

18. Franchising Sözleşmesi • Franchise alanın yükümlülükleri: • Sözleşmede belirtilen satış hacmi • Ticari sırların korunması • Ürün ve hizmet kalite standardı • Ücretlerin ödenmesi • Sözleşme bittikten sonra belirli bir süre rekabet etmeme yükümlülüğü

19. Franchising Sözleşmesi • Franchising ve benzer sistemler: • Bayilik ve acentelik • Distribütörlük • Lisans anlaşması

20. Franchise Türleri • Sözleşme içeriği açısından: • Ürün ve marka franchise’ı (product and trademark franchising) • İşletme franchise’ı (business format franchising)

21. Franchise türleri Franchisor Markalı ürün Ödemeler Pazarlama Muhasebe sistemi Eğitim Franchisee Bina, ekipman vs. Yönetim sistemi Kontrol sistemi • Ürün ve marka franchise’ı • Esas olarak yapılan iş ürün satışı

22. Franchise türleri Franchisor Personelin eğitimi Muhasebe sistemi Yer seçimi, ekipman, planlama vs. Pazarlama stratejileri İşletim sistemi Denetimleri içeren diğer kontrol mekanizmaları Ödemeler Uyum raporları Franchisee • İşletme franchise’ı • Tüm işletme fonksiyonları ve know-how’ın aktarımı

23. Franchise türleri

24. Franchising’in Avantaj ve Dezavantajları • Franchise alan açısından avantajlar: • Bilinirliği olan mal ve hizmet • Franchise verenin deneyimi, yönetim ve teknik konulardaki bilgi birikimi, kalite kontrol standartları • Pazarlama ve finansal destek • Sonuç: Daha az risk

25. Franchising’in Avantaj ve Dezavantajları • Franchise veren açısından avantajlar: • Sermaye kaynağı • Satış ve dağıtım ağını etkin şekilde genişletme • Ekonomik satın alma • Pazarla ilgili sürekli bilgi akışı

26. Franchising’in Avantaj ve Dezavantajları • Franchise alan açısından dezavantajlar: • Sözleşmeden kaynaklanan ödemeler • Merkeze bağlı satın almalar • Franchisor’un aşırı denetim uygulamaları, bağımsızlığın ve yaratıcılığın körelmesi • Franchisor odaklı sözleşmeler

27. Franchising’in Avantaj ve Dezavantajları • Franchise veren açısından dezavantajlar: • Markanın risk altına girmesi • Franchise sisteminden kaynaklanan genel-gider artışı • Haksız rekabete yol açabilecek durumlar

28. Franchise İşletmenin Kurulma ve Faaliyet Süreci • Franchise alma/verme sürecinde izlenen adımlar: • Franchising paketinin hazırlanması ve anlaşmanın yapılması • Hedef pazarın belirlenmesi • Mağaza yeri seçimi • Franchise işletim kılavuzunun düzenlenmesi • Franchisee’nin eğitimi • İşletme fonksiyonlarında franchisor’un desteği • Franchisor’un denetim uygulamaları

29. *** SORU & CEVAPLAR ***

30. Soru 1Royal’in düşündüğü şube dizaynı değişikliklerini değerlendiriniz. Sizce uygun mu?

31. Yönetimin öngördüğü mevcut Şube Dizaynı şöyledir:

33. Bizim öngördüğümüz yeni şube dizaynını ise şu şekilde gösterebiliriz:

35. Biz Neler Yaptık, Neleri Değiştirdik?

36. Öncelikle 30 la ifade edilen kimyasaltemizlik malzemeleri alanı ve 32 numaralı su ısıtıcısını arka tarafa yani 23 ile ifade edilen stok alanının kenarına aldık. Çünkü 29 yiyecek hazırlama bölümüyle temizlik malzemelerinin aynı yerde olması sakıncalıdır.

37. 31 yıkama kurulama ünitesiyle 26 içecek dağıtım ünitesinin arka arkaya olmasına karar verdik. Çünkü yıkanan bardaklar oradan içecek dağıtım ünitesine gelecek ve 15 numarayla ifade edilen paketleme alanına gelecektir.

38. El yıkama alanı (27) yıkama kurulamanın(31) yakınına ve daha merkezi bir yere alınmasına karar verdik.

39. 16 yani gövde dondurucuyla 21 buz yapıcının yerlerini değiştirdik. Çünkü buz dağıtıcısı 26 içecek hazırlama ve 15 paketleme alanına yakın olmalıdır. Böylece çalışanların kaybedeceği zaman önlenmiş olur.

40. Gövde dondurucunun arkaya alınmasıda sistemin işleyişine olumlu katkı yapmaktadır. 16 numaradan alınan donmuş et 20 numaradaki fırında ve 17 numaradaki ızgarada işlem görür.

41. Çocukların vakit geçirebileceği bir oyun alanı ekledik.

42. Arabalara paket servis yapılan yere mönü panosu ekledik.

43. 14,13,12 sıralamasının doğru olduğunu düşündük çünkü 14 numaradaki patates deposundan alınan patatesler 13 numaradaki kızartma makinesinde kızartılır ve daha sonra 12 numaradaki kızartma çıkış alanına verilir.

44. Soru 2 Herhangi bir şube içinde hangi maddi kontrol kararları alınmalıdır?

45. Şubeler bazında en önemli kontrol karar: envanter yönetimi. Verilerden elde edilen haftalık satış miktarları yanda belirtilmiştir.

46. Günlük müşteri yoğunluğunu veren çizelgeyi göz önüne aldığımızda işlem yoğunluğunun hafta sonu azaldığını görüyoruz:

47. Yoğunluğun Cuma günü en fazla olmak üzere hafta içi çok olduğu gözlemleniyor. Stok kontrollerinin zamanlanması yapılırken siparişi verilmiş malzemenin Pazar gününe kadar, en geç Pazartesi sabah teslimatının alınmış olması gerekir.

48. İkinci kalemde ise ek işler için işçi gereksinimleri vardır ve bunları şube bazında farklılık göstereceği için birim kendisi kontrol etmelidir.

49. Şube bazında alınacak kontrol kararlarından bir diğeri ise yönetici asistanın sayısının 2’den 1’e düşürülmesidir. Maliyet ve iş gücü açısından daha verimli bir çözüm getirmektedir.

50. *Günümüzde bu tip gıda işletmelerine baktığımızda yöresel isteklerin farklılaştığını ve teminine çalışıldığını görüyoruz. Ör: Türkiyedeki tek Güllüoğlu Tatlıcı ana bayiisi Karaköy’de bulunmaktadır ve franchisee’leri olan diğer bayilerde yöresel tatlı çeşitleri bulundurulmaktadır. İşletmemizde bayilikler bazında gerçek resime gölge düşürmeyecek şekilde yöresel gıda servisine imkan verilebilir.