TRAJNIM:

1. TRAJNIM: Si nxënë adoleshentet?

2. OBJEKTIVA • Të njihen disa nga arsyet pse prezantohen cështje të të nxenit tek adoleshentet • Të njihen mekanizmat themelore të të nxënit tek adoleshentet • Të njihen teoritë e të nxënit nga adoleshentet • Të njihen inhibitorët e të nxenit

3. Endjetëmesuesitnëshkollë….. • C’duhet mësuar? • Cili është qëllimi i fundëm i mesimit? • Si vendosen prioritetet? • C’është “dije” për mësuesin? • Po besimi dhe ndjenja e tij? • Po gabimi??

4. Ku mësojnë adoleshentet? Në grupe! Në cyberculture! Në mikrokultura! Nga shkolla! Stihike! Sporadike, rastësore! Familja, rrethi shokeror! Kurrikula!

5. Dyshkollatëndërtimit formal tëmesimit: • Parashtrimi sistematik i informacionit: përshkrimi i drejtpërdrejt i tij • Parashtrimi problemor: nxenesit e ndërtojnë vetë dijen/rolin/shprehinë

6. TEORITE E TE NXENIT Të nxënit bihejvioral Të nxënit social Të nxënit kognitiv Të nxënit konstruktiv Teoria e përpunimit të informacionit……

7. 1. BIHEJVIORIZMI • Feedback si informacion per reagimet/qendrimet • Perforcim pozitiv: negativ: neutral • Nxitja per reagim specifik. pozitiv/negativ; i jashtem i brendshem, • Praktikat bihejviorale per të rritur motivimin per sjellje të sakte

8. 2. KOGNITIVIZMI • Regjistrat shqisor • Kujtesa (afatgjate/afatshkurter) • Perseritja • Organizimi i të kuptuarit • Skema Te nxenit aktiv dhe zoterimi i plote Lidhja e ideve mes tyre dhe me c’ka dihet Respektimi i lidhjeve shkakore Organizuesit e avancuar

9. 3. PERPUNIMI I INFORMACIONIT • Caktimi i qellimit • Gjetja e teknikave • Fjalët kyce • Organizimi i informacionit sipas kuptimit • Pyetjet ndaj veten • Metakognicioni, analiza, planifikimi, implementimi, monitorimi, modifikimi. • Leximi aktiv: përgjithesimi, të pyeturit, sqarimi, parashikimi gjatë leximit

10. 4. KONSTRUKTIVIZMI Interpretimiiidevenga këndvështrimi personal Vendiidebatitdhediskutimit Vendiiprojekteve, ipraktikavedhe iperspektivavetëshumëfishta

11. 5. TE NXENIT SOCIAL • Vemendja • Ruajtja • Prodhimi i sjelljes • Motivimi per ta ruajtur sjelljen e re • Vetefikasiteti • Agresioni, • Qendrueshmeria • Vetebesimi

12. 6. TE NXENIT PROBLEMOR • Mirestrukturimi: qartesia, njohja e procedurave të zgjidhjes dhe e standarteve të vleresimit të zgjidhjes; • Trazimi i ndjenjave • Kurioziteti, pakenaqesia me “status quo”- ne. • Vendi i dijes, ambientimi me probleme të ngjashme • Vendi i dijes inerte, • Njohja e modeleve të ngjashme me problemin

13. 7. TE NXENIT VEZHGES • Të nxënit përmes vezhgimit • Vigotski • Skelat gjate të nxenit

14. Konceptetthemeloretëtënxënit 1. Ngacmimi • Si ngacmimi i lartë ashtu edhe ai i ulet prekin performancën. • Eysenck (1982): vëmendja dhe ngacmimi janë të lidhura. • Ngacmimi: a: pasiv (ngre ose ul vëmendjen) b: specifik (përqendron vëmendjen në një detyrë specifike të të nxënit) • Ngacmimi shkakton reagime emocionale.

15. Konceptetthemeloretëtenxenit 2. Vemendja • Teoria e filtrimit: vemendja përqendrohet vetëm tek një cështje dhe jo më shumë. • Teoria e vemendjes se qellimshme. • Teoria e vemendjes si shprehi e riparueshme (Gagne)

16. Konceptetëtenxenit 3. Inteligjenca Gardner: • Inteligjenca matematikore • Gjuhesore • Hapesinore, • Trupore, • Muzikore, • Nderpersonale, • Intrapersonale. 4

17. Konceptetëtënxënit 4. Qendrimet • Teoria bihejviorale e ndryshimit të qendrimeve (roli i shperblimit) • Teoria e banancimit të ndryshimit (Gestalt) (Zhbalancimi i besimeve sjell presionin per të ndryshuar qendrimet; Ndjenjat dhe uniteti i besimeve) • Teoria e konsistences kognitive per ndryshimin e qendrimeve • Teoria e disonances kognitive e ndryshimit të qendrimeve

18. Konceptetthemeloretëtënxënit 5.Stilet e të nxënit: • Stili i varësisë/pavarësisë nga fusha; • Stili i skanimit të dallimeve; • Stili i rrafshimit /mprehjes së tipareve të situatës; • Stili i reflektimi dhe reagimit; • Stili i dallueshmerisë konceptuale; • Stili i skanimit të përvojës (Kolb): • përvoja konkrete, • vëzhgimi reflektiv, • konceptualizimi abstrakt, • eksperimentimi aktiv. • Stili serealist : holistik (Pask)

19. Konceptetthemeloretëtenxenit 6. Krijimtaria: aplikimi i ideve dhe pervojave të shkuara ne menyre origjinale ne lidhje të ngushte me inteligjencen • Shprehite e krijimtarise: • Rrjedhshmeria e gjuhes dhe mendimit (parakusht) • Fleksibiliteti, • Vizualizimi, • Imagjinata, • Te qenurit i hapur • Origjinaliteti, • Mendimi produktiv, • Te menduarit lateral (hemisfera e majte dhe e djathte)

20. Konceptetthemeloretëtënxënit 7. Motivimi: • Bihejviorizmi • Teoria e nevojave ( Masloë) • Disonanca kognitive • Teoria humaniste • Teoria kognitive • Rogers, nevoja per vetrealizim. • Malone: motivimi i brendshem baret nga sfida, fantazia, kurioziteti • Plani Keller: • zgjo interesin, • krijo lidhjen, • krijo pritshmerine e suksesit, • prodho kenaqesi permes shperblimeve

21. Konceptetthemeloretëtënxënit 7. Transferi i te nxenit Ngjashmeria midis detyrave Kushtet e transferit Transferi pozitiv Transferi negativ Transferi specifik Transferi i pergjithshem

22. Konceptetthemeloretëtënxënit 8. Metakognicioni: • Proces i të menduarit mbi të menduarit • Monitorim aktiv dhe rregullim i proceseve kognitive gjate të nxenit • Planifikim i të nxenit, zgjidhjes se problemeve dhe vleresim i rrugeve të te nxenit.

23. Konceptetthemeloretëtënxënit 9. Ankthi: • Faktor inhibues i të nxënit • Nxitet nga situata ku kërkohet vendimmarrje ose gjykim. • Eshte dy llojesh: • ankth i situatës, • ankth i vetes (tipar). Kombinimi ndodh shpesh • Dëmton funksionet kognitive: vemendjen, kujtesen, formimin e koncepteve dhe zgjidhjen e problemeve. • Demton vetëvleresimin dhe mbrojtjen e vetes.

24. SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE? ROBERT MAGER: • CILI ESHTE DESTINACIONI I NDERHYRJES? • SPECIFIKO REPERTORIN E SJELLJES SE DESHIRUAR! (OBJEKTIV I ARRITJES) • SPECIFIKO MASEN E SUKSESIT! • SPECIFIKO KOHEN E KRYERJES SE SJELLJES!

25. SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE? NORMAN GRONLUND: GJEJ ELEMENTET E SJELLJES SE DESHIRUAR! PROGRAMOJI ATO SI PJESE TE MESIMIT! SIGURO QELLIMIN E TE NXENIT! PROVOKO EMOCIONIN E TE NXENIT!

26. Teorite e rejatëtënxenit Neuroshkenca

27. Teorite e rejatëtënxenit • Modelet mendore (trajtat e realitetit permes të cilave individet kuptojnë fenomene specifike) • Teoria e konstruktit personal • Teoria e sistemeve, korelacioni mes tyre.

28. Vështirësi… • Mungesa e konsensusit mbi: • Treguesit e performancës; • Rrjetin e aktoreve edukativ e social; • Kapërcimin e izolimitdhe vetmise sw mesuesit; • Stilin e drejtimit dhe të manaxhimit të shkollës; • Nevojat prioritare në arsim. • ………………………………..