ACİL BATIN RADYOLOJİSİ

1. ACİL BATIN RADYOLOJİSİ Dr Bengi Gürses Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı

2. MODALİTELER • ADBG (değeri sınırlı), DÜSG • Multislice BT (altın standart, iv kontrastlı) • Arteryel, venöz ve geç fazlar • Kısa sürede çekim tamamlanır • Postprocessing (koronal, sagital)

3. TEKNİK • İnceleme alanı • Kranyalde diafragma – kaudalde pubik kemikler • Mutlaka intravenöz kontrast (ürolithiazis dışında) • Perforasyon şüphesi yok ise + oral kont. • Kesit kalınlığı • 7 mm, sonrasında ince rekonstrüksiyon • Patoloji saptanan bölgede 1-2 mm rekon.

4. TEKNİK • Multidedektör sistemlerde z-aksında birden fazla dedektör olması ve 360 °lik gantry dönüşünün 0.5 sn ve altındaki sürelerde tamamlanabilmesi sayesinde • Daha fazla hacim • Daha kısa sürede • Daha yüksek uzaysal çözünürlük ile • Daha az kontrast madde ile çekim gerçekleştirilebilir.

5. TEKNİK • Multifazik çekim (kontrast madde vasküler yapıda maksimum konsantrasyonda olduğunda) • Test-bolus 10-15 ml kontrast verilmesinin takiben dolaşım zamanının ölçülmesine dayanır. Dezavantajları: kullanılan kontrast miktarı artar, çekim süresi uzar. • Önceden belirlenmiş gecikme zamanı Aorta veya pulmoner artere ROI yerleştirilir ve görüntülenmek isteyen vaskülere veya faza göre önceden belirlenmiş gecikme zamanı sonrası çekim başlar. BT anjiografilerde kontrast veriş hızı 3-5 ml/sn !!!

6. SINIFLAMA • PARANKİMATÖZ • TRAVMATİK • NONTRAVMATİK GİS • TRAVMATİK • NONTRAVMATİK • Obstrüktif • Nonobstrüktif

7. TRAVMA (GIS) • Travmaya bağlı mortalitelerin %10’u batın travması • Tanı stratejisi mortalite ve morbiditeyi değiştirmektedir • İlk değerlendirme ADBG

8. TRAVMA (GIS) • Klinik • Geç semptom (>3 saat sonra) • Duodenum ve kolon yaralanmalarında (retroperitoneal) peritoneal bulgular yok • Hangi hastalarda BT yapılabilir? Hemodinamik durum belirleyicidir

9. TRAVMA (GIS) • ADBG, PA Akciğer grafisi (serbest hava) • Hasta ayakta duramıyor ise ↣ dekübit grafiler • BT nasıl faydalı olabilir? • İntraabdominal patoloji (-)  konservatif • İntraabdominal patoloji (+)  cerrahi/konservatif

12. TRAVMA (GIS) • GİS perforasyonunda BT bulguları • Barsakta devamlılık kaybı • Batın içi serbest hava/sıvı • Kontrast madde ekstravazasyonu

14. İleal perforasyon

15. Duedonal perforasyon

16. İleal perforasyon

17. SINIFLAMA • PARANKİMATÖZ • TRAVMATİK • NONTRAVMATİK GİS • TRAVMATİK • NONTRAVMATİK • Obstrüktif • Nonobstrüktif

18. TRAVMA (PARANKİM) • KC travma • Karaciğer hasarı olan olguların yaklaşık yarısında sağ alt kostalarda fraktür (+) • Hematomun kapladığı yüzey alanı yada intraparankimal hematomun çapı • Vasküler pedikül yaralanması

19. II. Hematom; yüzey alanı %10-50, çap <10cm Laserasyon; 1-3 cm Grade 2 KC travma

20. III. Hematom; yüzey alanı >%50, çap >10cm Laserasyon; >3 cm Grade 3 KC travma

21. TRAVMA (PARANKİM) • Dalak travması • Travmada en sık yaralanan organ !!! • BT altın standart !!! • BT’de venöz fazı elde etmek kritik • Hematom boyut, kapladığı yüzey alanı

23. Dalak kapsüler yırtık ve intraparankimal hematom

24. TRAVMA (PARANKİM) • Pankreas travması • Penetran travmada % 2 , künt travmada % 5-12 • Nadir olması ve nonspesifik semptomlar nedeniyle tanıda gecikme (+) • Üst abdomene tekme, direksiyon, gidona bağlı künt travmalar • BT altın standart !!! • Kontüzyon, hematom, fraktür

25. Pankreatik fraktür

26. Pankreatik fraktür

27. TRAVMA (PARANKİM) Tüm abdominal travmaların % 10’u ürogenital sistemi içerir. Künt (%90), penetran, iatrojenik Primer görüntüleme yöntemi BT Geç kesitler toplayıcı sistem yaralanması açısından mutlaka alınmalı !!! Kontüzyon, laserasyon, intrarenal-perirenal-subkapsüler hematom, fraktür, vasküler yaralanma, üreter-mesane yaralanmaları

28. Subkapsüler hematom

29. Toplayıcı sisteme uzanan laserasyon

30. Toplayıcı sistem laserasyonu

31. SINIFLAMA • PARANKİMATÖZ • TRAVMATİK • NONTRAVMATİK GİS • TRAVMATİK • NONTRAVMATİK • Obstrüktif • Nonobstrüktif

32. OBSTRÜKTİF • Obstrüksiyon şüphesi olan olgularda • İlk tercih ADBG • ADBG (+) yada (-), klinik olarak obstrüksiyon şüphesi varsa BT

33. OBSTRÜKTİF • BT’de nelere bakıyoruz? • Obstrüksiyon varlığı ve yeri • Derecesi • Strangülasyon • Sebebi

36. İnvajinasyon

37. Kolon tm

39. Crohn hastalığı

40. SINIFLAMA • PARANKİMATÖZ • TRAVMATİK • NONTRAVMATİK GİS • TRAVMATİK • NONTRAVMATİK • Obstrüktif • Nonobstrüktif

41. İNFLAMATUAR • Crohn hastalığı • Perforasyon ve abse • Ülseratif kolit • Toksik megakolon • Psödomembranöz kolit • Akut apandisit • Divertikülit

43. Divertikülit

44. Akut apandisit

45. Akut apandisit

46. Enfeksiyöz kolit

47. Akut Pankreatit BT bulguları • Glandda genişleme yada kontur düzensizlikleri • Peripankreatik yoğunluk artışları • Peripankreatik sıvı birikimi Akut pankreatit’te BT’nin duyarlılığı %77-92, özgüllüğü %100. Ancak akut pankreatitli olguların %14-28’inde BT’de bulgu olmayabilir.

48. ERCP’ye bağlı pankreatit

49. Akut kolesistit

50. ÜROGENİTAL ACİL RADYOLOJİ Üriner Sistem Taş Hastalıkları: Ürolithiazis toplumun % 2-10’unu etkileyen oldukça sık görülen bir durumdur. Renal kolik, hematüri, dizüri DÜSG, İVP, US, BT Kontrastsız BT altın standart, duyarlılık % 100’e yakın!!!