LINUX ve Açık Kaynak Dünyasına Bir Bakış

1. Mustafa Akgül Linux Kullanıcılar Derneği Akgul@lkd.org.tr, akgul@bilkent.edu.tr LINUX ve Açık Kaynak Dünyasına Bir Bakış

2. Ülke örnekleri Türkiye’deki gelişmeler Üniversiteler Neler yapılabilir? Özet • Tarihçe • Özgürlük Çeşitleri • Lisans farklılıkları • Yazılım üretim modeli • Yeni iş modelleri • Sayılar • Yapılar • Yazılım örnekleri Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 2

3. Tarihçe • 80 öncesi • Stallman, MIT, GNU (Gnu is Not Unix!) • Torvalds and Linux • Open Source – Raymond • OSL, Linux International Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 3

4. Özgürlükler • 1. Kısıtsız kullanım • 2. Yazılımı gereksinimlere uyarlama • 3. Ücretli/ücretsiz dağıtım • 4. Değişiklikleri dağıtma • Binanın planına sahip olma • Arabanın kaportasının kapalı olması Aralık 2004 JGK - Açık Kaynak Dünyası 4

5. Lisans Farklılıkları • Lisans yazılımın sahibi ile kullanıcısı arasında sözleşme • Kapalı yazılım-”propriety “ • 60+ lisans var: BSD, Açık kaynak, GPL • Değişiklikleri yayınlama/dağıtma • GPL, copyleft, “virutik” • GPL, LGPL 3. sürüm JGK - Açık Kaynak Dünyası 5

6. Yazılım Üretim Modeli • “Catedral and Bazaar” modeli • İnternet’in ürünü: dagıtık bir yapı • Tam zamanlı, gönüllü, pro/amatör • Demokratik, hiyararşik: tek model yok • Debian’da 1300 developer, kernel-l 2000 • Çok sık çatallaşıyor, biraz kaotik JGK - Açık Kaynak Dünyası 6

7. Yapılar! • İnternet temelli, gönüllü, yarı kaotik • Kernel, standart, • OSL- open software Libraries • Linux İnternational • Open source initiative • LUG- Linux user groups • Ticari destek Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 7

8. Sayılar • Sourceforge.net: 92K proje, 972K kayıtlı kullanıcı • Savannah: 281 Gnu, toplam 2200, 30K kayıtlı kullanıcı • FSF/Unesco: 3700 paket • 390 Linux dağıtımı Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 8

9. Yeni İş Modelleri • Nasıl Para Kazanıyorlar ? • Destek: telefon, e-posta, fiziki ziyaret • Yazılım desteği, uyarlama • Danışmanlık • Farklı sürümler; sürümü “kapalı” da kullan • Niye yapıyorlar: paylaşmak, tanınmak, saygı görmek, başka iş almak Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 9

10. Openoffice (+) Mozilla, firefox, thunderbird (+) Gimp (+) Tex/latex(+), Lynx Gcc, dev (+) Multimedia Clamav (+) Yazılım Örnekleri • Web: Apache %70 (+) • Mail: postfix, qmail, sendmail, ... • Samba: NT for unix! • PHP (+) • Mysql (+), postgresql • Squid, • Dansguardian Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 10

11. Octave Jbass, tomcat, Stat: R, DAP, StatistX Grass, openGIS GNU LP, C++ lib İmage, crypto, visual openSSL, openLDAP Amavisd-new,amavis Yazılım Örnekleri: II • Perl, Python,Java, c++ • Htdig, glimpse, z3950 harvest, yaz, ASF • Bind, dig • İptables, ...(firewall) • Zebra (routing) • Paralel, cluster • Zope, plone ... Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 11

12. AB: güvenlik, FW6 Munih belediye Mexica: 150K lab Brezilya: yerel Linux NSA Selinux – ABD SuperBilgisayar: 320 intel, 260 cluster(500) linux ilerliyor! Ülke Örnekleri • Çin: redflag, ++ • Cin-kore-japonyaortak • Hindistan: linux, yazılım geliştirme, e-devlet • Pakistan: yerel Linux • İspanya: Eslnx?, bel. • İtalya: yerel yön. Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 12

13. Yazılım sanayi Her yerde kullan: gömülü, masaüstü, sunucu, süper... Beraber üretim Mütevazı donanım Hetorejen ortam Niye Linux • Ögrenme/deney ortamı • Güvenli • Tasarruf • Uyarlanabilir • Rekabet avantaji • İnsana yatırım Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 13

14. Linux Kullanıcıları Derneği • 1994 linux@bilkent.edu.tr • 1995 inet-tr • 1996 inet-tr, linux.org.tr • İnet-tr, AB, İnternet Haftası • 2000 Mayısı LKD Kuruldu • Linux ve Özgür Yazılım, açık kaynak • Kullanıcı, geliştirici, kurum, firma; çerceve Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 14

15. LKD - II • Camia ve yurttaş için portal ve platform • Sürekli seminer: ankara, istanbul, izmir? • Gezici seminer: 30+ il, 70 ziyaret • Klasik: inet-tr, AB, i-hafta • Linux ve Özgür Yazılım Şenliği, 1-1.5K • Listeler: ayda 1 milyon ileti • ftp (160 giga), web’ler; 450 üye Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 15

16. Linux Nedir ? • İnternetin ürünü, bilişimin asi çocuğudur • İş yapma biçimi, yazılım geliştirme felsefesi • Sadece teknik değil, sosyolojik bir olgu • Çekirdek, işletim sistemi, binlerce yazılım • Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü • Sunucu, yönlendirici, gömülü • Mütevazı donanım,hotorejen sisteme uygun Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 16

17. Bilgi Toplumuna Doğru • İnternet - Bilgi Toplumu • Bilim, teknoloji, ar-ge, inovasyon • Beyinsel emek, entellektüel sermaye • Yaratıcı birey, üretici/tüketici birey • Hiyararşı yıkılıyor, yatay/network örgüt • Ekosistem, rekabirlik • Katılımcı, saydam yönetim; her yerde STK Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 17

18. E-türkiye, e-devlet • Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye • Devletin yeniden yapılanması: e-devlet • E-devlet, e-türkiye için öncü güç • Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz! • Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir • Bu bir süreçtir • Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir! Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 18

19. Linux ve e-devlet • Linux ucuz, yüksek başarımlı, güvenli, güvenilir ve dolayısıyla verimli alternatif • En kritik ve yüksek başarım işleri • En yaygın uygulamalara talibiz: ofis, internet; barış içinde yaşabiliriz • İhtiyaca uygun yazılım geliştirmek, uyarlamak, var olan binlerceyi kullanmak, üretileni paylaşmak Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 19

20. Dünya’da Neler oluyor? • Hemen her ülkede ciddi bir yöneliş var • Eavrupa kapsamında güvenlik ve kamu • Çin, çin-kore-japonya, malezya, ispanya, . • Abd, ingiltere, almanya, rusya, italya • Türkiye’de: üniversiteler, ISS’ler, Hükümet, • Merkez bankası, İnönü, izmir ekonomi • Yerelnet, yerelbilgi, eliar Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 20

21. Linux ve e-türkiye • Linux bir öğrenme ve deney ortamıdır! • Teknoloji üretmek zorundayız! • Binlerce bilişimci yetişmeli • Bunların yolu Linux’dan geçer • Donanım ve yazılım tasarrufu Linux’la • Eski bilgisayarlar, sayısal bölünme • Ulusal işletim sistemi, uludağ/Pardus Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 21

22. Linux ve Eğitim • Her okula internet, her okula Linux • Her öğrenci Linux’ü ve openofis’i görsün • Pilot projelerle tüm seçenekler denensin • Linux sunucular: firewall, yönlendirici, web, e-posta, listeci, ... • Her okul, ögretmen ve öğrenciye web • Okul lab’i çevrenin icafe’si olsun • Eğitimi zenginleştirici kullanım Nisan 2005 Açık Kaynak Dünyası 22

23. Ne Yapmalı? • Linux’u ciddiye alın, tanışın! • Linux sunucu ve masaüstünüz, (virus, dns) • Sunucularınızı, taşımadınızsa, linuxa ... • Yazılımlarınızı platform bağımsız yazın • Açık kaynak kod’tan ve Linux camiasından • Yazılımları paylaşın ve beraber üretelim • Ulusal işletim sistemi, ulusal yazılım sanayi Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 23

24. Biz Ne Yapabiliriz? • Linux gelecektir! • Bilişim tüm sektörler için önemlidir, • Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir • Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız • Platform ve katalizör olarak varız Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 24

25. Teşekkür ederiz • Linux.org.tr • Lkd.org.tr • Bilgi@lkd.org.tr Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 25