Terapia GESTALT

1. Terapia GESTALT magda okarska 23.02.2006r.

2. Frederick „Fritz” Perls ur. 8.VI.1893r. w Berlinie zm. 14.V.1970r. w Chicago psychiatra, psychoanalityk wychowany w ubogiej żydowskiej rodzinie w latach młodości związany ze środowiskiem studenckiej cyganerii

3. Frederick „Fritz” Perls 1946r. „Ego, Hunger and Agression: A Revision of Freud’s Theory and Method” 1951r. „Gestalt Therapy” 1969r. „In And Out of the Garbage Pail” (autobiografia) 1969r. „Gestalt Therapy Verbatim”

4. Współtwórcy terapii Laura Posner Perls (1905-1980) psycholog Gestalt

5. Współtwórcy terapii Laura Posner Perls (1905-1980) psycholog Gestalt Paul Goodman (1911-1972) poeta, pisarz

6. ŹRÓDŁA INSPIRACJI • Psychologia postaci • Holizm • Teoria pola Kurta Lewina • Egzystencjalizm • Semantyka • Fenomenologia • Ekspresjonizm

7. Psychologia postaci (Gestalt) • Człowiek posiada zdolność do strukturalizowania docierających do niego bodźców

8. Psychologia postaci (Gestalt) • Człowiek posiada zdolność do strukturalizowania docierających do niego bodźców XXXXXXXOX XXXXXXOXX XXXXXOXXX XXXXOXXXX XXXOXXXXX XXOXXXXXX XOXXXXXXX

9. Psychologia postaci (Gestalt) • Człowiek posiada zdolność do strukturalizowania docierających do niego bodźców ***** ***** *****

10. Psychologia postaci (Gestalt) • Człowiek posiada zdolność do strukturalizowania docierających do niego bodźców [ ][ ][ ]

11. Psychologia postaci (Gestalt) • Człowiek posiada zdolność do strukturalizowania docierających do niego bodźców • Warunkiem percepcji danego obiektu jest wyodrębnienie go z jego otoczenia

12. Holizm • Wszystkie zjawiska tworzą układy całościowe • Właściwości całości nie dają się wnioskować z właściwości poszczególnych składników

13. Teoria pola • Przestrzeń życiowa człowieka składa się ze wzajemnie na siebie oddziałujących: pola psychicznego i otaczających go obszarów (środowiska zewnętrznego) • W momencie pojawienia się określonych potrzeb niektóre obszary nabierają wartości • Wartość pozytywna redukuje napięcie, wartość negatywna redukuje obszar

14. Teoria pola

15. Egzystencjalizm „Ważne jest nie to, co ze mną zrobiono, lecz to, co ja sam zrobiłem z tym, co ze mną zrobiono” J.P.Sartre Każdy człowiek jest jedyny i niepowtarzalny Przyrodzona człowiekowi wolność wyraża się w tym, że nieustannie dokonuje on wewnętrznych wyborów Życie człowieka nie ma sensu samo w sobie, to człowiek poprzez swoje decyzje nadaje mu sens

16. Semantyka, fenomenologia i ekspresjonizm • Semantyka – dyscyplina zajmująca się relacjami między znakami a przedmiotami, do których się one odnoszą • Fenomenologia – bezzałożeniowa percepcja zjawisk takimi, jakimi się jawią

17. Semantyka, fenomenologia i ekspresjonizm • Ekspresjonizm – kierunek w sztuce opierający się na założeniu, że artysta ma poprzez dzieło wyrażać swoje emocje (istotna rola intuicji, subiektywizmu, uczucia – przeciwieństwo naturalizmu) Otto Dix: Frederick Perls

18. ZAŁOŻENIA • Człowiek jest integralną całością • Doświadczenia człowieka mają postać określonych niepodzielnych figur (gestaltów), które wyłaniają się z tła w momencie, gdy stają się potrzebami • Człowiek ma zdolność HOMEOSTAZY – tzn. zaspokajania swoich kolejno wyłaniających się potrzeb • Niezaspokojenie jakiejś potrzeby jest źródłem napięć i uniemożliwia dalsze prawidłowe funkcjonowanie

19. ZAŁOŻENIA • Człowiek jest wtłaczany w rozmaite role społeczne (niezależnie od tego, na ile jest do nich „dopasowany”) • A także asymiluje narzucony mu sposób myślenia • Człowiek kontaktując się z otoczeniem przyjmuje dwie możliwe taktyki: wycofywania się lub eksploracji

20. ZAŁOŻENIA • Prawidłowy proces dojrzewania człowieka przebiega od stanu całkowitej zależności (od otoczenia) do całkowitej niezależności • Człowiek niedojrzały w momentach trudnych manipuluje ludźmi, aby udzielali mu wsparcia, a także obarcza otoczenie (okoliczności) winą za swoje problemy

21. ZAŁOŻENIA • Prawidłowy proces dojrzewania człowieka przebiega od stanu całkowitej zależności (od otoczenia) do całkowitej niezależności • Człowiek niedojrzały żyje w „świecie POWINNOŚCI” (tzn. doskonale wie, co POWINIEN, a czego NIE POWINIEN robić, wie także, jak świat POWINIEN wyglądać)

22. ZAŁOŻENIA • Prawidłowy proces dojrzewania człowieka przebiega od stanu całkowitej zależności (od otoczenia) do całkowitej niezależności • Człowiek dojrzały jest w pełni świadomy swoich pragnień, emocji, akceptuje siebie, a także jest zdolny do podejmowania samodzielnych decyzji i czuje się za nie odpowiedzialny

23. ZAŁOŻENIA • Prawidłowy proces dojrzewania człowieka przebiega od stanu całkowitej zależności (od otoczenia) do całkowitej niezależności • Człowiek dojrzały podchodzi do życia w sposób kreatywny i tak nim kieruje, aby osiągnąć samorealizację

24. 4 MECHANIZMY POWSTAWANIA NERWICY • INTROJEKCJA, która prowadzić może do dezintegracji na skutek sprzeczności norm społecznych • PROJEKCJA, która polega nie tylko na rzutowaniu swoich emocji na innych, ale również dostrzeganiu w nich źródeł własnych napięć • KONFLUENCJA, która na skutek utożsamienia się z osobą znaczącą prowadzi do całkowitej utraty kontaktu z własnymi emocjami • RETROFLEKSJA, w mechanizmie której jednostka czyni sobie to, co chciałaby czynić innym

25. CELE TERAPII • Dokończenie „niezakończonych sytuacji” • Uświadomienie sobie własnych emocji i pragnień (odkrycie swojego „prawdziwego ja”) • Nauczenie się kreatywnego podejścia do życia • Osiągnięcie dojrzałości do podejmowania samodzielnych decyzji i ponoszenia za nie odpowiedzialności

26. TECHNIKI I STRATEGIE Terapeuta narzuca pewne ZASADY: • Mówienie w 1os. lp. w czasie teraźniejszym (nawet jeśli treść wypowiedzi odnosi się do przeszłości) (konwencja „TU I TERAZ”) • Nie wolno używać formy bezosobowej • Zamiast opisowych pytań należy stosować stwierdzenia • Nie należy mówić o kimś, tylko do kogoś • Należy wyrażać wszelkie zastrzeżenia

27. TECHNIKI I STRATEGIE • Prowadzona jest indywidualna terapia na tle grupy („gorące krzesło”) • Odbywają się także ćwiczenia w diadach • Ekspresja emocji, samo doświadczenie – jest o wiele istotniejsze od intelektualnej analizy sytuacji

28. TECHNIKI I STRATEGIE • Prowadzenie przez pacjenta dialogu między częściami jego zdezintegrowanej osobowości, między częściami ciała związanymi z dolegliwościami lub między obiektami z marzeń sennych

29. TECHNIKI I STRATEGIE • Odgrywanie niezakończonych sytuacji, wyrażanie zablokowanych emocji • Odgrywanie ról stanowiących jawne przeciwieństwo demonstrowanego przez pacjenta zachowania

30. TECHNIKI I STRATEGIE • Wyobrażanie sobie reakcji innych członków grupy i konfrontowanie tych wyobrażeń z informacją zwrotną od nich • Silna ekspresja (powtarzanie znamiennych gestów)

31. TECHNIKI I STRATEGIE • Podejmowanie nowych zachowań – „wypróbowywanie się” w nich • Wykonywanie ćwiczeń plastycznych

32. 7 WARSTW EGO UJAWNIAJĄCYCH SIĘ PODCZAS TERAPII • Warstwa frazesowa • Warstwa fałszywa • Warstwa fobijna – lęk przed obrazem „prawdziwego ja” • Warstwa impasu – po skonfrontowaniu się ze swoim „prawdziwym ja” • Warstwa implozji – doświadczanie emocji, ale bez ekspresji • Warstwa eksplozji – doświadczanie emocji z ekspresją • Warstwa autentyczna – czyli „ujawnione prawdziwe ja”

33. Czym więc jest Gestalt? • Perls definiuje Gestalt jako całość niepodzielną w tym sensie, że same jej składniki nie stanowią o jej właściwościach • Kontekst nadaje znaczenie różnym gestaltom (podobnie jak kontekst nadaje znaczenie słowom, np. słowu „zamek”)

34. Czym więc jest Gestalt? • Człowiek, jako niepodzielna całość, jest gestaltem – nawiązując do egzystencjonalizmu, człowiek sam sobie wybiera kontekst (np. „religia”) • Także różne doświadczenia człowieka są gestaltami (np. gestalt „życie rodzinne”) • Formy gestaltów wyodrębniających się z tła przyjmują również potrzeby człowieka

35. PODSUMOWANIE • Człowiek dostosowując się do narzuconych mu norm społecznych często doprowadza do frustracji własnych potrzeb i pogrąża się w impasie • Psychoterapia Gestalt może pomóc mu odkryć swoje „prawdziwe ja” i w sposób dojrzały podejmować decyzje zgodne z własnymi potrzebami

36. Dziękuję za uwagę 