Veri Analizi

1. Veri Analizi

2. Bulgular • Bu bölümde, toplanan verilerin analizine ilişkin istatistiksel sonuçlar özetlenir. Sonuç kısmını destekleyecek şekilde gereksiz ayrıntılara girmeden raporlanır.

3. BULGULAR Coğrafya Öğretmeni adaylarının bazı profil özelliklerine ilişkin bulgular Coğrafya Öğretmeni adaylarının profil özelliklerini tanımlayan her bir duruma ilişkin bulgular kayıtlı bulundukları program türüne göre tablolaştırılarak aşağıda verilmiştir. Tablo 2: Coğrafya Öğretmeni adaylarının ailelerinin yaşadığı yerleşim birimine göre dağılımı

5. BULGULAR • Öğretim ilke ve yöntemleri boyutu kısmen düzeyinde gerçekleşmektedir. Bu boyutu kendi içerisinde öğretim ilkeleri (20-21-22-23-24-25. maddeler) ve yöntemleri olarak ikiye ayırdığımızda, öğretim ilkelerine uygunluk açısından bütün maddelerin ortalaması genellikle düzeyindedir. Fakat öğrenme-öğretme sürecinde kullanılan yötemler açısından durum pek iç açıcı değildir. Çünkü coğrafya öğretiminde önemli yöntemlerden biri olan gözlem gezisi/gezilerin düzeyi ( =1,75) hiçbir zaman aralığında gerçekleşmiştir. Buda coğrafya öğretiminde gezilerin neredeyse hiç yapılmadığı anlamına gelmektedir. Bu boyutta gerçekleşme düzeyi en yüksek olan özellik öğretim ilkelerinden biri olan coğrafya dersi içeriğinin öğrenci seviyesine uygun olma durumudur ( =4,06). Bu aynı zamanda anketteki bütün maddelere ilişkin en yüksek düzeydir.

6. Verilerin Analizi Tek Değişkenli Analizler

7. Tek Değişkenli Analizler • Tek değişkenli analizler, tek tek belli değişkenler açısından, yığın halindeki verilerin özetlenmesi amacına dönüktür. • Çoğu araştırmalar, özellikle bir durumun ayrıntılarını belirlemeye dönük araştırmalar, tek değişkenli çözümlemeler gerektirir niteliktedir. • Örneğin bir ülkedeki okur-yazarlık oranları, bir bölgedeki hastalık türleri gibi taramalar da, tekil analizler ile sonuçlandırılabilir.

8. Tek Değişkenli Analizler • Frekans Dağılımı • Aritmetik Ortalama • Ortanca • Tepe Değer • Genişlik • Değişkenlik • Standart Sapma • Normal Dağılım

9. Frekans Dağılımı • Tek tek toplanmış ve üzerinde herhangi bir işlem yapılmamış verileri daha anlaşılır yapmanın yolu,frekans dağılımı çıkartmaktır. • Frekans dağılımı, her bir verinin yinelenme sayısını gösteren bir tablodur. Sayısal olarak ya da grafikle ifade edilebilir. Sembolü “f ” dir.

10. Frekans Dağılımı

12. Aritmetik Ortalama • Ölçümlerin aritmetik toplamlarının ölçüm sayısına bölümü ile elde edilir. Genellikle sembolü ile gösterilir. • Formülü:

14. Ortanca • Ortanca, büyüklük sırasındaki ölçüm dizisini, sayıca iki eşit gruba ayıran değerdir. Bu nedenle “ortadeğer” olarak da adlandırılır. • Örneğin “1, 3, 3, 4, 5, 6, 6, 8, 15” dizisinde ortanca 5’tir. • Örneğin “4, 8, 15, 16, 23, 42” dizisinde ortanca değer 15,5’tir.

15. Tepe değer • Frekans dağılımı çıkartılmış bir dizide, en çok yinelenen (frekansı en yüksek olan) ölçüm değerine tepe değer denir. • Örneğin “2, 3, 4, 4, 4, 5, 5, 6, 7, 7, 9” dizisinde tepedeğer 4’tür. • Bir dizide birden fazla tepe değer bulunabilir.

16. Genişlik • Genişlik ya da dizi genişliği, bir dağılımda, en büyük ve en küçük ölçümler arasındaki farktır. • Genişlik bir yayılım ölçüsüdür, kolay hesaplanır, uç değerlerden çok etkilendiği için çok az bilgi verir. • Örneğin bir sınavdan alınan puanlar: “12, 34, 55, 67, 68, 78, 89, 90, 95, 95, 97, 100” olsun. • Bu dizinin genişliği: • 100 – 12 = 88’dir.

17. Değişkenlik (varyans) • Bir dağılımdaki ölçümlerin o dağılımın ortalamasından sapmalarını temsil eden bir yayılım ölçüsüdür. Pek çok istatistiksel işlemde kullanılan önemli bir kavramdır. • Bütün değerler aynı olursa, değişkenlik de sıfır olacaktır. • Değeri büyüdükçe, dağılımın daha yaygınlaştığı, küçüldükçe ise daha benzeşikleştiği söylenebilir.

18. Standart sapma • Değişkenliğin kareköküne standart sapma denir. • En çok kullanılan yayılım ölçüsüdür. • Özellikle normal dağılım eğrisi ile ilişkilendirildiğinde öteki ölçülere oranla daha çok bilgi verir. • Ortalamadan sonra en çok kullanılan kavramdır. • Standart sapma SS ile gösterilir. • Değişkenlik formülünün karekökü alınarak bulunabilir.

19. Standart sapma • Eğer ölçümlerin çoğunluğu ortalamaya yakın ise, standart sapma değeri küçüktür; • Eğer ölçümlerin çoğu ortalamadan uzakta yayılmışlarsa standart sapma değeri büyük olur. • Eğer bütün veri değerleri tıpatıp ayni ise standart sapma değeri sıfırdır.

20. Normal dağılım • Doğadaki varlıklar, pek çok özellikleri bakımından, ortalama etrafında kümelenmekte, ortalamadan uzaklaştıkça gözlenebilen sayılar da azalmaktadır. • Örneğin bir toplumda büyük çoğunluk, ortalama zeka düzeyindedir. • Gözlenen bu durumlardan da yararlanılarak, olasılık hesaplarına dayalı, gözlemlerin çok olduğu, oranda gerçekleşme olasılığının arttığı kabul edilen, kuramsal bir dağılım geliştirilmiştir. Ve buna normal dağılım eğrisi denilmiştir.

21. Bu eğrinin oluşturduğu dağılım, orta eksen etrafında simetrik; • Ortalama, ortanca ve tepe değer aynı; • İki uçta sürekliliği koruyan; • Ortalamadan uzaklaştıkça tabana yaklaşan özelliktedir. • Her grup için ortalama ve standart sapma ikilisinden yararlanılarak bir normal dağılım eğrisi çizilebilmektedir.

22. Verilerin Analizi İlişkisel Analizler

23. İlişkisel Analizler • İki ya da daha çok değişken arasındaki ilişkilerin araştırılması halinde, ilişkisel analizlere başvurulur. • Pek çok araştırma probleminin çözümü ve bilimsel bilginin üretilmesi, bu tür bir amacı ve çözümlemeyi gerekli kılar. • Araştırmacı önce ilişki kavramını, sonra da bunun gerektirdiği çeşitli korelasyon, kay kare (x²), F ve t testleri gibi istatistiksel teknikleri bilmek ve kullanabilmek durumundadır.

24. İlişki kavramı • Değişkenlerin değer alışlarındaki gözlenebilen bağıntıya ilişki denir. • İki türlü ilişkiden söz edilebilir: • Birlikte değişim • Nedensel değişim (neden – sonuç)

25. İlişki kavramı • Her ilişki çözümlemesinde dikkate alınması gereken üç şey vardır: • İlişkinin olup olmadığı ve varsa anlamı • İlişkinin yönü • İlişkinin miktarı • İlişkinin olup olmadığı, anlamlılık sınamaları ile belirlenir. (p) • Değişkenlerin ikisi birlikte artan veya eksilen değerler alıyorsa ilişki (+) yönde; değişkenlerden birisi artarken diğeri eksiliyorsa, ilişki (-) yöndedir.

26. Basit ve Kısmi Korelasyon • Bir değişkenin iki yada daha çok değişken ile olan ilişkisi çoklu korelasyon, • Bu değişkenlerden birinin kontrol edilerek (sabitlenerek) diğer değişkenlerle olan ilişkisi ise kısmi korelasyon teknikleri ile analiz edilir. • Korelasyon kat sayısı; değişkenler arasındaki ilişkinin düzeyini ya da miktarını ve yönünü açıklayan bir sayıdır. • +1.00= mükemmel pozitif bir ilişkiyi • -1.00= mükemmel negatif bir ilişkiyi • 0.00= ilişkinin olmadığını gösterir. • (0.00-0.30=Düşük, 0.30-0.70=Orta, 0.70-1.00=Yüksek)

27. Pearson Korelasyon Katsayısı (r), iki değişkeninde sürekli olmasını ve normal dağılım göstermesini gerektirir.

28. “Lise öğrencilerinin coğrafya dersine ilişkin tutumları ile Coğrafya dersi başarı puanları arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?” • Öğrencilerin tutumları ile başarıları arasında yüksek düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir (r=,716). Tutum arttıkça başarı puanlarının da arttığı söylenebilir.

29. t-testi • İki ilişkisiz örneklem ortalamaları arasındaki farkın manidar olup olmadığını test etmek için kullanılır. • Bir bağımlı değişken ve sınıflamalı bağımsız değişken vardır.

30. Tablo 16: Coğrafya Öğretmeni adaylarının kayıtlı olunan program değişkeni açısından öğretmenlik mesleğine yönelik • tutum puan ortalamaları arasındaki farka ilişkin t testi

31. F-testi (Anova) • İlişkisiz iki yada daha çok örneklem ortalaması arasındaki farkın sıfırdan anlamlı bir şekilde farklı olup olmadığını test etmek üzere uygulanır.

32. : Coğrafya öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum puan ortalamalarının kayıtlı olunan programın uygulanış biçimine (4+1 - 3,5+1,5 – 5) göre dağılımı

33. Tablo 18: Coğrafya Öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği puanlarının kayıtlı olunan programın uygulanış biçimine (4+1 - 3,5+1,5 – 5) göre ANOVA sonuçları

34. Sonuç ve Tartışma

35. Sonuç ve Tartışma • Bu bölümde özellikle çalışmanın hipotezleri ile ilgili değerlendirme ve yorumlar yapılır. Bu bulguların kuramsal önemi ve sonuçların geçerliliği vurgulanır. • Yapılan çalışmaların bulguları ile diğer çalışmalar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar, çalışmanın sonuçlarını aydınlatır.

37. BULGULAR • Öğretim ilke ve yöntemleri boyutu kısmen düzeyinde gerçekleşmektedir. Bu boyutu kendi içerisinde öğretim ilkeleri (20-21-22-23-24-25. maddeler) ve yöntemleri olarak ikiye ayırdığımızda, öğretim ilkelerine uygunluk açısından bütün maddelerin ortalaması genellikle düzeyindedir. Fakat öğrenme-öğretme sürecinde kullanılan yötemler açısından durum pek iç açıcı değildir. Çünkü coğrafya öğretiminde önemli yöntemlerden biri olan gözlem gezisi/gezilerin düzeyi ( =1,75) hiçbir zaman aralığında gerçekleşmiştir. Buda coğrafya öğretiminde gezilerin neredeyse hiç yapılmadığı anlamına gelmektedir. Bu boyutta gerçekleşme düzeyi en yüksek olan özellik öğretim ilkelerinden biri olan coğrafya dersi içeriğinin öğrenci seviyesine uygun olma durumudur ( =4,06). Bu aynı zamanda anketteki bütün maddelere ilişkin en yüksek düzeydir.

38. SONUÇ VE TARTIŞMA • Lise coğrafya dersi öğrenme yaşantılarının öğretim ilke ve yöntemleri boyutundaki gerçekleşme düzeyi kısmen aralığında çıkmıştır. Bu sonuç coğrafya öğretiminde, geleneksel öğretim yöntemlerinin dışında öğrenci katılganlığını arttıracak aktif öğrenme yöntemlerine gerektiği kadar yer verilmediği anlamına gelmektedir. Coğrafya öğretiminde en önemli öğretim yöntemlerinden biri olan gezi-gözlem yöntemine ilişkin madde hiçbir zaman aralığında bir düzeye sahiptir. Öztürk(2004)’ün araştırmasında da aynı sonuç görülmektedir. Özşavli(2007)’de lise coğrafya öğretiminde kullanılan yöntemlerin anlatım ve soru-cevap metodu ile sınırlı kaldığını ifade etmektedir. Araştırma sonuçlarına göre coğrafya öğretiminde deney yönteminin kullanılması hiçbir zaman aralığına çok yakın nadiren olarak çıkmıştır. Hâlbuki Doğanay(1993;130) coğrafya öğretim yöntemleri içerisinde deney yönteminin önemini vurgulamakta ve coğrafyada birçok konunun öğretinde deney yönteminin uygulanabileceğini ifade etmektedir.

39. Kaynaklar

40. Kaynaklar • Çalışmada kullanılan kaynakların tamamı kaynaklar listesinde yer almalı ve listedeki kaynaklara da metin içinde mutlaka atıf yapılmalıdır. • Kaynakların listede gösterilme biçimi olarak uluslarası düzeyde APA stili genel anlamda kabul görmektedir. • http://www.apastyle.org/learn/tutorials/basics-tutorial.aspx

41. Karasar, N.(2008) Bilimsel Araştırma Yöntemi(18.Baskı), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara • Geçit, Y.(2008)Cumhuriyet Dönemi Lise Coğrafya Öğretim Programları Üzerinde Bir Çalışma,Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 18, S:149 - 178 • Sezer, A. (2009). Coğrafya Öğretmenlerinin Öğretim Amaçlı İnterneti Kullanma Durumları, I. Uluslar Arası Eğitim Araştırmaları Kongresi, 1-3 Mayıs 2009, Çanakkale

42. Özet • Araştırmanın amacını, İçeriğini, yöntemini, bulgularını yansıtmalıdır. • Özetin sonunda Araştırmayı tanımlayan “anahtar kelimelere” yer verilir.

43. ÖZET • Araştırmanın amacı, lise coğrafya dersi öğrenme yaşantılarının (eğitim durumları) gerçekleşme düzeyini belirlemektedir. Araştırma tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen 48 maddelik beşli likert tipi lise coğrafya dersi öğrenme yaşantıları gerçekleşme düzeyini belirleme ölçeğinin (anket formunun) çalışma grubuna uygulanması ile toplanmıştır. Çalışma grubu 2008-2009 öğretim yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Niğde Üniversitesi ve Artvin Çoruh Üniversitesi Eğitim Fakülteleri 1. Sınıfında öğrenim gören toplam 786 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler, SPSS 13 istatistik programı ile t-testi, ANOVA (F), Scheffe ve LSD teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; lise coğrafya dersi öğrenme yaşantılarının gerçekleşme düzeyi kısmen aralığında çıkmıştır. Öğrenme yaşantılarına ilişkin belirlenen beş alt boyuttan, öğretmen ve değerlendirme boyutları genellikle düzeyinde çıkarken, öğrenci, öğretim ilke ve yöntemleri ile öğretim teknoloji ve materyalleri boyutu kısmen düzeyinde çıkmıştır. Öğrenme yaşantıları üzerinde, öğrencinin cinsiyeti, mezun olduğu okul ve alan türü, yaşanılan coğrafi bölge, coğrafya dersine olan ilgi ve başarı düzeyinin bir faktör olduğu bulunmuştur. • Anahtar kelimeler: Coğrafya, coğrafya öğretimi, öğrenme yaşantısı

44. Kaynaklar • Karasar, N.(2008) Bilimsel Araştırma Yöntemi(18.Baskı), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2008) Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara • Büyüköztürk, Ş. (2007) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (8. Baskı), Pegem Akademi, Ankara • Doğanay, H. (1993) Coğrafyada Metodoloji, MEB Yayınları, Ankara • Tonta, Y. (2013) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Açık Ders Kaynakları, http://www.acikders.org.tr/course/view.php?id=80